O'tkir Hoshimovning dunyoning ishlari asarini o'qitish dars ishlanma - Adabiyot - Slaydlar

O'tkir Hoshimovning dunyoning ishlari asarini o'qitish dars ishlanma

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

10186 KB

Ko'chirib olish

Samarqand shahar Samarqand shahar 47-47- umumiy o’rta umumiy o’rta ta’lim maktab ona ta’lim maktab ona tili va adabiyot tili va adabiyot o’qituvchisi o’qituvchisi Nasiba Nasiba HakimovaHakimova

O’TKIR HOSHIMOVO’TKIR HOSHIMOV  5-sinflarda O’tkir 5-sinflarda O’tkir Hoshimovning “Dunyoning Hoshimovning “Dunyoning ishlari” qissasini o’qitish ishlari” qissasini o’qitish metodikasi mavzusi bo’yicha metodikasi mavzusi bo’yicha o’tgan taqdimot darsio’tgan taqdimot darsi

a) ta’limiy maqsad - o’quvchilarga O’tkir Hoshimovnig “Dunyoning ishlari” qissasi haqida ma’lumot berish; b) tarbiyaviy maqsad – o’quvchilarning Onaga bo’lgan muhabbati orqali ona- Vataniga, ona xalqiga bo’lgan sadoqatini yanada rivojlantirish; d) rivojlantiruvchi maqsad – ularda insoniy fazilatlarni shakllantirish.

Darsning shiori Darsning shiori:Darsning shiori: Ona bilan bola, gul Ona bilan bola, gul bilan lola.bilan lola. Darsning borishi:Darsning borishi: Dars boshlanib, navbatchi hisoboti Dars boshlanib, navbatchi hisoboti tinglangach, sinf o’quvchilari ikki tinglangach, sinf o’quvchilari ikki guruhga bo’linadi. guruhga bo’linadi.

• Darsning turi: “Auksion” o’yin • Darsning usuli: bahs-munozara, guruhlarda ishlash. • Darsning jihozi: kompyuter, O’tkir Hoshimovning portreti, adibning “Dunyoning ishlari” qissasi, test savollari. •

Guruhlar I-guruh I-guruh “Bilimdonlar“Bilimdonlar ” guruhi” guruhi II-guruh II-guruh “Topqirlar”“Topqirlar” guruhi guruhi Bugungi darsimizni “Auksion” o’yini deb Bugungi darsimizni “Auksion” o’yini deb nomladik. Auksiyaga “Dunyoning ishlari” nomladik. Auksiyaga “Dunyoning ishlari” qissasini qo’yamiz. G’olib guruh bu kitobni qissasini qo’yamiz. G’olib guruh bu kitobni qo’lga kiritadi. Rag’bat kartochkalari: qizil – qo’lga kiritadi. Rag’bat kartochkalari: qizil – 5 ballni, yashil – 4 ballni, ko’k – 3 ballni 5 ballni, yashil – 4 ballni, ko’k – 3 ballni anglatadi.anglatadi.

Aqliy hujumAqliy hujum ► O’tgan mavzuni so’rash.O’tgan mavzuni so’rash. Aqliy hujum:Aqliy hujum: ► 1. O’tkir Hoshimov qachon va qayerda tug’ilgan?1. O’tkir Hoshimov qachon va qayerda tug’ilgan? ► 2. Adib necha yoshidan ijodni boshlagan?2. Adib necha yoshidan ijodni boshlagan? ► 3. “sof, samimiy, tabiiy, iliq, rohat qilib o’qiladi”gan 3. “sof, samimiy, tabiiy, iliq, rohat qilib o’qiladi”gan asari bilan tabriklab maktub bitgan adib kim va u asari bilan tabriklab maktub bitgan adib kim va u O’tkir Hoshimovning qaysi asarini nazarda tutgan?O’tkir Hoshimovning qaysi asarini nazarda tutgan? ►

Aqliy hujumAqliy hujum  44 . Keyingi yillarda xalq deputatligiga . Keyingi yillarda xalq deputatligiga saylangan adib Oliy Majlisda qanday saylangan adib Oliy Majlisda qanday vazifada ishlagan?vazifada ishlagan?  5. Adibning qanday romanlarini bilasiz?5. Adibning qanday romanlarini bilasiz?  6. “Dunyoning ishlari” qissasi haqida 6. “Dunyoning ishlari” qissasi haqida O’zbekiston Qahramoni Said Ahmad nima O’zbekiston Qahramoni Said Ahmad nima degan?degan?

Test Test  Testlar:Testlar:  1. O’tkir Hoshimovning “Dunyoning 1. O’tkir Hoshimovning “Dunyoning ishlari” qissasi nechanchi yillarda yozilgan?ishlari” qissasi nechanchi yillarda yozilgan?  A. 1979-1980-yillardaA. 1979-1980-yillarda  B. 1980-1981-yillardaB. 1980-1981-yillarda D. 1981-1982-yillardaD. 1981-1982-yillarda C. 1979-1982-yillardaC. 1979-1982-yillarda

Test 3 2. Adibning hikoyalari berilgan qatorni toping? A. “Nur borki, soya bor”, “Ikki eshik orasi” B. “Ikki karra ikki besh”, “Bahor qaytmaydi” D. “Urushning so’nggi qurboni”’ “Muhabbat”. C. “Tushda kechgan umrlar”, “To’ylar muborak”

Yangi mavzuYangi mavzu  Aziz o’quvchilar bugun biz Aziz o’quvchilar bugun biz adibning “Dunyoning ishlari” adibning “Dunyoning ishlari” qissasi haqida gaplashamiz. Bu qissasi haqida gaplashamiz. Bu asar haqida gaplashar ekanmiz, asar haqida gaplashar ekanmiz, biz uchun dunyoda eng aziz, eng biz uchun dunyoda eng aziz, eng ulug’ bo’lgan insonni ko’z ulug’ bo’lgan insonni ko’z oldimizga keltiraylik. Bu bizning – oldimizga keltiraylik. Bu bizning – Onamiz(hamma birdan).Onamiz(hamma birdan).

Adib fikriAdib fikri • Zero adib ham asarni boshlamay turib shunday Zero adib ham asarni boshlamay turib shunday yozadi:yozadi: Bu qissa katta-kichik novellalardan iborat. Biroq Bu qissa katta-kichik novellalardan iborat. Biroq ularning barchasida men uchun eng aziz odam – ularning barchasida men uchun eng aziz odam – onam siymosi bor. Bundagi odamlarning onam siymosi bor. Bundagi odamlarning hammasini o’z ko’zim bilan ko’rganman. Faqat hammasini o’z ko’zim bilan ko’rganman. Faqat ba’zilarining ismi o’zgargan, xolos. Bu ba’zilarining ismi o’zgargan, xolos. Bu odamlarning qismati ham qaysidir jihati bilan odamlarning qismati ham qaysidir jihati bilan onamga bog’langan.onamga bog’langan.

Adib fikriAdib fikri Dunyodagi hamma onalar farzandiga Dunyodagi hamma onalar farzandiga munosabat bobida bir-biriga juda o’xshaydi. munosabat bobida bir-biriga juda o’xshaydi. Bas, shunday ekan, bu asar sizlarga Bas, shunday ekan, bu asar sizlarga bag’ishlanadi aziz Onajonlar!bag’ishlanadi aziz Onajonlar! Darhaqiqat, yozuvchi aytganidek dunyodagi Darhaqiqat, yozuvchi aytganidek dunyodagi onalarning barchasi, millatidan, irqidan onalarning barchasi, millatidan, irqidan qat’iy nazar farzandga mehribonligi, qat’iy nazar farzandga mehribonligi, farzandi uchun kuyib-yonishi, farzandi uchun kuyib-yonishi,

Dunyoning ishlariDunyoning ishlari  kerak bo’lsa farzandi uchun jonini ham kerak bo’lsa farzandi uchun jonini ham arg’umon etishi borasida bir-biriga juda arg’umon etishi borasida bir-biriga juda o’xshaydi. Hattoki biz uning tilini o’xshaydi. Hattoki biz uning tilini tushunmasak ham, bolasini quchoqlab tushunmasak ham, bolasini quchoqlab qo’shiq kuylayotgan onani ko’rsak, alla qo’shiq kuylayotgan onani ko’rsak, alla aytayotganini his qilamiz va beixtiyor o’z aytayotganini his qilamiz va beixtiyor o’z onamizni ko’z o’ngimizga keltiramiz. Adib onamizni ko’z o’ngimizga keltiramiz. Adib aytganidek, ona allasi til va chegara aytganidek, ona allasi til va chegara tanlamaydi. tanlamaydi.

Dunyoning ishlari Dunyoning ishlari  Ko’chadan o’tayotib, qoqilib yiqilgan Ko’chadan o’tayotib, qoqilib yiqilgan farzandining changini ham mehr , ham farzandining changini ham mehr , ham achinish bilan qoqayotgan onani ko’rsak, achinish bilan qoqayotgan onani ko’rsak, beixtiyor qachonlardir o’zimiz bilan ham beixtiyor qachonlardir o’zimiz bilan ham shunday voqea sodir bo’lganini xotirlaymiz. shunday voqea sodir bo’lganini xotirlaymiz. Qaysidir qo’shiqchining ona haqida aytgan Qaysidir qo’shiqchining ona haqida aytgan qo’shig’ini tinglasak, go’yo u aynan bizning qo’shig’ini tinglasak, go’yo u aynan bizning onamizga bag’ishlab yozilgandek tuyuladi. onamizga bag’ishlab yozilgandek tuyuladi.

Qarz Qarz  Farzandiga yaxshilikni, odamiylikni, insoniy Farzandiga yaxshilikni, odamiylikni, insoniy fazilatlarni, ezgulikni o’rgatadigan ham bizning fazilatlarni, ezgulikni o’rgatadigan ham bizning Onajonlarimizdir. Onalarimiz o’zlari yemasalar Onajonlarimizdir. Onalarimiz o’zlari yemasalar ham bizni to’ydiradilar, o’zlari kiymasalar ham ham bizni to’ydiradilar, o’zlari kiymasalar ham bizni kiydiradilar. Hattoki qarindosh-urug’, bizni kiydiradilar. Hattoki qarindosh-urug’, qo’ni-qo’shning ham ko’nglini ovlaydilar. Buni qo’ni-qo’shning ham ko’nglini ovlaydilar. Buni adibimiz “Qarz” nomi bilan bergan. adibimiz “Qarz” nomi bilan bergan. 

Qarz Qarz  Har oy pensiya olasiz, buncha pulni Har oy pensiya olasiz, buncha pulni nima qilasiz? – deb so’ragan o’g’liga, nima qilasiz? – deb so’ragan o’g’liga, qarzlarim bor, shunga beraman, deb qarzlarim bor, shunga beraman, deb javob beradi ona. Onasi vafotidan javob beradi ona. Onasi vafotidan so’ng bilsa, u qarz degani qo’ni-so’ng bilsa, u qarz degani qo’ni- qo’shnini yo’qlash, tug’ilgan kunlariga qo’shnini yo’qlash, tug’ilgan kunlariga sovg’a qilish, chaqaloq tug’ilsa, unga sovg’a qilish, chaqaloq tug’ilsa, unga sovg’a olib borish ekan. sovg’a olib borish ekan.

Gilam paypoqGilam paypoq • Yoki “Gilam paypoq” deb nomlangan Yoki “Gilam paypoq” deb nomlangan bo’limini olaylik. Har birimiz kasal bo’lamiz. bo’limini olaylik. Har birimiz kasal bo’lamiz. Bunday paytda boshimizga parvona Bunday paytda boshimizga parvona bo’ladigan ham, bizga turli dori-darmonlar bo’ladigan ham, bizga turli dori-darmonlar berib, uzun tunlarni tonglarga ulaydigan ham berib, uzun tunlarni tonglarga ulaydigan ham Onajonlarimiz bo’ladi. Dunyoda eng baxtiyor Onajonlarimiz bo’ladi. Dunyoda eng baxtiyor ayol bu qo’lida bola ko’targan onadir. ayol bu qo’lida bola ko’targan onadir. Onalarimizning eng muqaddasligini, Onalarimizning eng muqaddasligini, yagonaligini hattoki Rasululloh sollallohu yagonaligini hattoki Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ham ta’kidlab o’tgan. alayhi vasallam ham ta’kidlab o’tgan.

Gilam paypoqGilam paypoq  U kishidan: “Yaxshi muomala qilishga kim U kishidan: “Yaxshi muomala qilishga kim haqli?” deb so’rashganda, u kishi uch haqli?” deb so’rashganda, u kishi uch marotaba “Onang” deb javob beriganlar, faqat marotaba “Onang” deb javob beriganlar, faqat to’rtinchi marotaba “Otang” deb javob to’rtinchi marotaba “Otang” deb javob berganlar. Buning ma’nosi shuki, birinchisi - berganlar. Buning ma’nosi shuki, birinchisi - ona farzandini to’qqiz oy jismida ko’tarib ona farzandini to’qqiz oy jismida ko’tarib yuradi, ikkinchi – o’lim bilan olishib uni yuradi, ikkinchi – o’lim bilan olishib uni dunyoga keltiradi, uchinchisi – uni boqib katta dunyoga keltiradi, uchinchisi – uni boqib katta qiladi. Ota esa farzandni ulg’aytirib, katta qiladi. Ota esa farzandni ulg’aytirib, katta qiladi. qiladi.

Iltijo Iltijo Ana endi darslikda berilgan “Iltijo” bo’limiga Ana endi darslikda berilgan “Iltijo” bo’limiga e’tibor beraylik. Farzand onasining oldidagi e’tibor beraylik. Farzand onasining oldidagi burchini ado eta oladimi? Yana burchini ado eta oladimi? Yana payg’ambarimiz o’gitlariga murajaat qilamiz. payg’ambarimiz o’gitlariga murajaat qilamiz. Bir o’g’il onasini yelkasiga ko’tarib Makkayu Bir o’g’il onasini yelkasiga ko’tarib Makkayu Madinaga olib boribdi. Qaytib kelib, yo Madinaga olib boribdi. Qaytib kelib, yo Rasululloh, onam oldidagi qarzimni uzdimmi? Rasululloh, onam oldidagi qarzimni uzdimmi? – deb so’rasa, bir kecha uyqusini buzib, alla – deb so’rasa, bir kecha uyqusini buzib, alla aytganining haqqini uzding, degan ekanlar. aytganining haqqini uzding, degan ekanlar.

Iltijo • Bas shunday ekan, onajonlarimizni tirikliklarida ko’ngillarini ko’tarib, ularga g’amxo’rlik qilishlarimiz kerak. Onajonlarimiz bizdan dunyo so’ramaydilar, faqatgina ozgina e’tibor- u, shirinso’z va mehr. Onalar dunyodan o’tgach, katta marakalar qilib, odamlarni to’plash emas, ular tirikligida ularni yo’qlash, ularni xursand qilish kerak.

O’zbek ayoliO’zbek ayoli ““ Dunyoning ishlari” qissasini o’qiganda Dunyoning ishlari” qissasini o’qiganda qalbimizni ikki xil his chulg’aydi – u qalbimizni ikki xil his chulg’aydi – u ham bo’lsa o’z onamizga va umuman ham bo’lsa o’z onamizga va umuman onalarga bo’lgan mehr hissi. Haqiqatan onalarga bo’lgan mehr hissi. Haqiqatan ham, adibning o’zi e’tirof etganidek, ham, adibning o’zi e’tirof etganidek, asar uning o’z onasi haqida emas”…asar uning o’z onasi haqida emas”… umuman, o’zbek ayoli haqida va umuman, o’zbek ayoli haqida va umuman onalar to’g’risida”. umuman onalar to’g’risida”. 

Mustahkamlash Mustahkamlash  Darsni mustahkamlash:Darsni mustahkamlash:  Qani aziz bolajonlar, hozir hammamiz Qani aziz bolajonlar, hozir hammamiz Onajonlarimizning bizga yoqqan Onajonlarimizning bizga yoqqan fazilatlari haqida bahslashamiz. Bolalalr fazilatlari haqida bahslashamiz. Bolalalr bahsi.bahsi. Men Onamga bag’ishlab yozgan Men Onamga bag’ishlab yozgan she’rimni o’qib beraman.she’rimni o’qib beraman.

Mehringiz qalbimda Onajon men sayyoh, Vatan esa siz, Bag’ringizdan ba’zan uzoq bo’laman. Mehringiz qalbimdan ketmagay hargiz, Vaslingizga qushdek uchib kelaman. Hayron qolmang aslo ko’zim yoshlansa, Cheksiz sevinchimdan entikib qolsam. So’zim mehru vafo bilan boshlansa, Butkul yagonasiz onajon bilsam. Yoshlikda qadringiz balki bilmasdim. Balki noo’rin gap aytganman sizga.

She’rning davomi She’rning davomi • Aqlimni tanidim, biling har doim,Aqlimni tanidim, biling har doim, • Izingiz gardini surtaman ko’zga.Izingiz gardini surtaman ko’zga. • Qora sochingizga oralabdi oq,Qora sochingizga oralabdi oq, • U erta bahorgi tongni eslatdi.U erta bahorgi tongni eslatdi. • Munis yuzlaringi nuroniy, oppoq,Munis yuzlaringi nuroniy, oppoq, • Bu nur meni bulbul qilib so’ylatdi.Bu nur meni bulbul qilib so’ylatdi. • Oldingizda tiz cho’kib turibman bu on,Oldingizda tiz cho’kib turibman bu on, • Quloq soling dilim duk-duk sasiga,Quloq soling dilim duk-duk sasiga, • Dilimning har zarbi biling onajon,Dilimning har zarbi biling onajon, • Qalb mehrimni izhor etmoqda sizga.Qalb mehrimni izhor etmoqda sizga. •

Darsni yakunlashDarsni yakunlash  Ba’zi bolalar she’r aytishadi, ba’zilari qo’shiq Ba’zi bolalar she’r aytishadi, ba’zilari qo’shiq kuylaydi.kuylaydi. Uyga vazifa:Uyga vazifa: Darslik kitobda berilgan qissadan Darslik kitobda berilgan qissadan parchani o’qib kelish.parchani o’qib kelish. Darsni yakunlash:Darsni yakunlash: guruhlar olgan rag’bat guruhlar olgan rag’bat kartochkalari hisoblab chiqiladi va g’olib kartochkalari hisoblab chiqiladi va g’olib guruh aniqlanadi.guruh aniqlanadi. O’quvchilar bilimini baholash.O’quvchilar bilimini baholash.

O'xshashlar

O'tkir Hoshimovning hayoti va ijodi

“Dunyoning ishlari” asarining psixologik bayoni

Oybek (dars ishlanma)

Said Ahmad (dars ishlanma)

Jahon adabiyoti (dars ishlanma)