Muhammad Aminxo’ja Muqimiy. Sayohatnoma - Adabiyot - Slaydlar

Muhammad Aminxo’ja Muqimiy. Sayohatnoma

Yuklangan vaqt:

08.07.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1839.783203125 KB

Ko'chirib olish

MUHAMMAD AMINXO’JA MUQIMIY1850-1903

• Shoirning ilm o‘rganishi va badiiy ijodga erta qiziqishida uning volidasi, qobiliyatli ayol Oyshabibi aytib bergan ko‘plab ertak va qo‘shiqlarning ta’siri kuchli bo‘ldi. Ta’lim-tarbiya

• 1872—73-yillarda Buxoroga borib, u yerdagi «Mehtar anbar» madrasasida o‘qishni davom ettiradi. 1876-yilda o‘qishni tamomlab Qo‘qonga qaytadi. Muqimiy dastlab Qo‘qondagi «Hokim oyim» madrasasida ta’lim oladi.

• Muqimiy hayotini mutolaa va ijod qilishga bag‘ishlaydi. Zamonasining yetuk xattotlaridan bo‘lgan Muhammad Yusuf Xattot dan ta’lim olib, xushxat kotib bo‘lib yetishgan Muqimiyga xattotlik asosiy kasb va tirikchilik manbayi bo‘lib xizmat qiladi.

• Muqimiy Qo‘qonda Furqat, Zavqiy, Nisbat, Muhayyir, G‘aribiy, Nasimiy, Mavlaviy va boshqa shoirlardan tashkil topgan yirik adabiy guruhga boshchilik qiladi.

• 1903-yilda , 53 yoshida, ayni ijodiy kamolotga yetgan paytda vafot etadi.

Ijodiy meros va uni o`rganish

• Muqimiydan bizgacha yetib kelgan merosning umumiy hajmi, hozircha, taxminan 10 ming misradan iboratdir.

• Muqimiy lirikaning g‘azal, muxammas, murabba’, masnaviy, ruboiy, tuyuq, fard kabi janrlarida barakali ijod qildi.

• Muqimiy vafotidan keyin shoirning devoni ilk bor «Devoni Muqimiy» (1907-yil) nomi bilan nashr etildi. • 1910-yilda Portsev litografiyasida shoirning hajviy she’rlari «Muqimiy maa hajviyot» nomi bilan nashr etildi. • 1912-yilda esa Muqimiyning yana bir she’riy to‘plami chop qilindi.

• Shoir ijodini jiddiy va samarali o‘rganish o‘tgan asrning 30- yillarida boshlandi. • Bu xayrli ishning boshida otaxon shoirimiz G‘afur G‘ulom turdi.

• 1938-yilda G‘.G‘ulom tomonidan tuzilib «Muqimiy bayozi» deb nomlangan to‘plam katta ahamiyatga ega bo‘ldi. 1950-yilda Muqimiyning «Лupuкa u сaтupa» nomli ikkinchi to‘plami Moskvada rus tilida nashr etildi.

• 1953-yil Muqimiy ijodini o‘rganish tarixida yangi davr bo‘ldi. Shu yili shoir vafotining 50 yilligi munosabati bilan Muqimiy hayoti va ijodiga oid maxsus kitoblar chiqarildi. • «Tanlangan asarlar»i o‘zbek va rus tillarida nashr etildi.

Muqimiy nomidagi musiqali drama teatri

“ SAYOHATNOMA”

SAYOHATNOMA NIMA? • O‘zida sayohat xotiralari va ular bilan bog‘liq tafsilotlarni aks ettirgan nasriy va she’riy asarni sayohatnoma deb ataymiz.

“ Sayohatnoma” 3 qismdan iborat: • Qo‘qondan Farg‘onaga• Qo‘qondan Shohimardonga • Qo‘qondan Isfaraga

“ Q O ‘Q O N D A N S H O H I M A R D O N G A ”• «O‘ltarma» • «Do‘rmanch a» • «Bo‘rbaliq» • «Oq yer» • «Roshidon» • «Zohidon» • «O1tiariq» • «Chimyon» • «Vodil»

“ Q O ‘ Q O N D A N F A R G ‘ O N A G A ”• Yayfan • Beshariq • Rafqon • Konibodom • Qudash • Nursux

“ Q O ‘ Q O N D A N I S F A R A G A ” • Y a k k a t u t • Y a y f a n • N u r s u x • R a f q o n • R a b o t i • T i k k a r a b o t • I s f a r a

Zukkolar uchun topshiriq 1. Xo'ja Iso ismli mingboshi hatto moxovdan ham joyhaqi oladigar, har gapda yuzta qasam ichadigan kishi bor. 2. Qaroqchilar dashti, G'ozi ismli qishloq bo'lusi(oqsoqol) ham mufti, ham qozi yurt undan norozi:. 3. Chitfurush yo'ldosh, 500 ta xotin yopinchiq yopinib ma'rakada voiz so'zini tinglaydi. 4. Chuqur, go'yo yer ostidagi zindon, mehmonlari dushman, bog’lari tutzor. 5. Xayr-saxovatli, ko'chalari ko'ngil ochuvchi, anhorlari toza suvga mo`l.

• 6. Yomg'ir ko'p bo'lib, sellar oqadi, mingboshisi so'finamo, ayyor, agar gadoy kelsa bir non berishi dushvor. • 7. Ko`chalarida do'kon ko'p, odamlari sho'x va ichmay mast bo'lgan, otasi bezor, ko'chalar suv sepilgan, o'choqlar oqlangan, choy o'rniga ishqor damlagan. • 8. Firdavs bog'iga qiyoslangan, suvlari o'ynoqlab oqar, ko`chalari gulzor. • 9. Boylarining imoratlari oliy, lekin oylari mehmonsiz o'tadigan, birov kelsa o'zini nochor tutadi. • 10. Ko'knor bilan hatto voizi ham badkayf, echkilari oriq, kelgan kishiga doim tariq (don) ovqat tayyor.

BILIMINGIZNI SINANG! • Muqimiy qayerlarda o’qiydi? • Muqimiy xattotlik san’atini kimdan o’rgandi? • Muqimiyning “Tanlangan asarlar”i qachon qanday munosabat bilan nashr etildi? • Muqimiy oilasining buzilish sababi nima edi? • Muqimiy Toshkentga qachon keladi? • Muqimiyning adabiy merosi hajmi?

Sayohatnomadagi quyidagi kishilar kimligini bilasizmi? • XO‘JA ISO • BO‘LUS G‘OZI • ESHDAVLAT • MIRZA UMAR • BURHON • MINGBOSHI XOL SARKOR • HOJI ZUHUR • HOFIZ UMAR • QAHHOR

O`YLA, IZLA, TOP• Q u y id a g i s o `z la r n in g m a ’n o la r in i ta r ix d a r s lig id a n y o k i ta r ix fa n id a n d a r s b e r a d ig a n o `q itu v c h in g iz d a n s o `r a b k o `r in g . • Voiz • Mingbosh i • Takjoy • Bo‘lus • So‘fi • Dukchi • Baqqol • Do‘g‘ma • Volosno y • Mullo • Najjor • Sarkor

E’TI BORING IZDAN XUR SAND MIZ!

O'xshashlar

Ibn Batuta va uning “Sayohatnoma” asari

Muhammad Yusuf (yangi)

Zokirjon Xolmuhammad o'g'li Furqat

Zahiriddin Muhammad Bobur 6

Zahiriddin Muhammad Bobur 5