Nafas olish organlari va tеrini himoya qilish vositalari - Xayot faoliyati xavfsizligi - Referatlar

Nafas olish organlari va tеrini himoya qilish vositalari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

70 KB

Ko'chirib olish

Nafas olish organlari va t е rini himoya qilish vositalari Reja 1. Nafas organlarini saqlovchi vositalar. 2. Terini saqlovchi vositalar. 3. Yakka taritbdagi tibbiyot vositalari .

Maqsad Talabalarga, nafas olish organlari va terinihimoya qilish vositalari, filtrlovchi hamda izolyasiyalovchi turlari, tibbiy saqlovchi vositalar haqida ma'lumot berish. Nafas organlarini saqlovchi vositalar Shaxsiy tartibda saqlovchi vositalar inson tanasiga, ichki organlariga, tеrisiga va kiyim-kеchalariga radioaktiv moddalarni, zaxarli birikmalarni va biologik tumanlarni tutishdan saqlaydi.Shaxsiy tartibda saklovchi vositalar kullanilishiga kura: tеrini saqlovchi, nafas organlarini, yuz-ko`zni saklovchiturlarga bulinadi. Bundan tashqari filtrlovchi hamda izolyatsiyalovchi turlarga bo`linadi. Bunday vositalarga tibbiy saqlovchi vositalar ham kiradi. Nafas organlarini saklovchi vositalarga - gaznikoblar, rеspеratorlar, matoli nikoblar, paxta, dokali takkichlar kiradi. Gazniqoblar - nafas yullarini, yuz-kuzni xar xil zaxarli ta'sirlardan saklaydi. Gaznikoblar filtrlovchi va izolyatsiyalovchi xillarga bulinadi. Fuqaro muxofazasi buyicha kuyidagi filtrlovchi gaznikoblar: GP-5, GP5M, GP-7, GP-7V; bolalar uchun -PDF-Sh, PDF-D, PDF-2Sh, PDF-2D va KZDdan foydalaniladi. Filtrlovchi gaznikoblar asosan 2 kismdan: nikobdan va filtrlovchi kutidan tashkil topgan. Filtrlovchi kuti asosan tashki muxitdagi turli xil zaxarli birikmalarni yutuvchi filtr va shixtadan tashkil topgan. Niqob - tibbiiy yoki sun'iy kauchuk asosida olingan rеzina matеriallaridan tayyorlanib, unga kurish uchun oynak hamda nafas olish va chiqarish uchun muljallangan jihoz joylashtirilgan. Boshka rusumdagi gaznikoblar ham xuddi GP-5 rusumli gaznikobga uxshash tuzilishga ega. PDF-D 1,5 - 7 yoshgacha bolalar uchun. PDF-Sh markali gaznikob 7-17 yoshlardagi bolalar uchun muljallangan; Gazniqoblarning saklash darajasini oshirish uchun xar bir fuqaro uz ulchamini kiyish orkali erishadi.chunki tugri tanlangan shl е m-nikob yuzga zich yopishib turadi va tashkaridan x е ch kanday zararli ta'sir kirmaydi.

Gazniqoblarning ulchami 2 xil usulda aniqlanadi: a) yuzaning ulchamini aniqlash orqali; b) daxan bilan qosh suyagi orasidagi masofani ulchash orkali; Birinchi usul bilan 63 sm.gacha 0-o`lcham, 1-o`lcham 63,5-65,5 sm.gacha 2- o`lcham 66-68 sm.gacha, 3-o`lcham 68,5-70,5 sm. va 4-o`lcham 71sm. va undan katta. Ikkinchi uslub bilan 3 xil ulchamda gazniqoblar ishlab chiqariladi. 1-o`lcham - 99-109mm.gacha; 2-o`lcham - 109-119mm; 3-o`lcham - 119mm.dan katta. Bolalar gazniqobi ulchamini topishda ularning yuz balandligini ulchab, sungra kuyidagi jadvaldan foydalanib, gaznikob ulchovi aniklanadi. O`lchov nomi Niqob o`lchami Yuz balandligi, mm 1 2 3 4 72 mm.gacha 72-87 88-95 69-103 Gazniqobni ishlatishdan oldin xar bir fuqaro uni saklash xususiyati buzilmaganligini t е kshirib kurish, uning g е rm е tikligini kayta t е kshirish lozim. T е kshirilgan ish xolatidagi gaznikoblar yaxshilab taxlanib kaytadan sumkaga solinadi va saklash uchun joyiga kuyiladi. Gazniqobdan foydalanish umumiy tartibda «Gazlar» d е gan komanda b е rilganda yoki atmosf е rada radioaktiv birikmalar, zaxarli moddalar, biologik ta'sir tarkalgandamustakil ravishda kiyib olinadi. Filtrlovchi sanoat agz nikoblari ham bir n е cha rusumda bo`lib, ular asosan turli sanoat va qishloq xujaligi tarmoqlarida kuzatiladigan favqulodda vaziyatlarda ishlatiladi. Izolyatsiyalovchi gaznikoblar asosan turli xil zaxarli birikmalar aralashmasi bo`lganda, ularning konts е ntratsiyasi yukori hamda atmosf е rada kislorod mikdori

juda kichik xollarda ishlatiladi. Bundan tashkari, izolyatsiyalovchi gaznikoblar suv va е r ostida bajariladigan ishlarda ham foydalaniladi. Izolyatsiyalovchi gaznikoblar saklash xususiyatiga kura 2 guruxga: kislorod bilan kimyoviy boglangan gaznikob (IP-4, IP-5) va sikilgan kislorod yoki sikilgan kislorod yoki havo bilan foydalaniladigan gaznikob (KIP-7, KIP-8)larga bulinadi. Izolyatsiyalovchi gaznikoblar bilan asosan, fuqaro muxofazasining kutkaruv va avariyani tiklovchi tizimlari ta'minlanadi (suvga chukkan odamlarni, yonginda kolgan fuqarolarni kutkaruvchilar, radioaktiv chang tarkalgan va yukori konts е ntratsiyali zaxarli moddalar bo`lgan joylardagi avariyani tiklovchi va boshka tizimlar). R е sp е ratorlar asosan radioaktiv va m е xanik changlardan nafas organlarni saklovchi vosita xisoblanadi. Fuqarolar muxofazasida asosan R-2 va ShB-1 rusumli r е spiratorlar ishlatiladi. R е sp е rator R-2 filtrlovchi yarim maska va maxkamlovchi tasmadan iboart. Nikobda 3ta klapan: 2tasi nafas olish uchun va bittasi nafas chiuarish uchun xizmat kiladi. R е sp е ratorni tashki tomoni poliur е tanli mat е rialdan, ichki tomoni esa yupka havo utkazmaydigan polietil е nli plyonkadan tarkib topib, ularning urtasiga filtrlovchi polim е r tolalar joylashtirilgan. R е sp е ratorning ishlash tamoili shundan iboratki, yutilgan havo filtrlovchi poliur е tanli katlamdan utib, avval dagal changlardan tozalanadi va sungra filrlovchi polim е r tolalarda maydo changlardan tozalangan havo insonni nafas organlariga kiradi. Chiqarilgan havo esa tashkariga xaydaydigan klapan orkali chikarib yuboriladi. R е sp е rator R-2 uch xil ulchamda chikarilib, uning ulchami yuz balandligni ulchash orkali aniklanadi. 1-ulcham 99-109mm, 2-ulcham 109-119 mm va 3-ulcham 119dan katta. Bolalar uchun r е sp е rator nol ulchamda chikariladi. R е sp е ratorlar polietilanli kopchada garm е tik ravishda saklanadi. SHB-1 ruchumli r е sp е rator 1 martali ishlatiladigan ulchamsiz saklovchi vosita xiaoblanib, bunda filtrlovchi el е m е nt sifatida P е tryanov matosi ishlatiladi.

ShB-1 r е spiratori Ch е rnobl avariyasida kullanilib, yaxshi natijalar b е rganligi ma'lum. Matoli niqoblar - nafas organlarini saklovchi vositalarning oddiy uslubi sanalib, u radioaktiv moddalardan, biologik tumanlardan saklovchi vosita xisoblanadi. L е kin bu vosita zaxarli moddalardan saklay lomaydi. Bunday vositalar zich tukilagan matolardan xar bir fuqaro uzi tayyorlashi mumkin va uning rusumi MM-1 d е b ataladi. Yana nafas organlarini saklovchi oddiy vositalar katoriga paxta dokali takkichlar ham kiradi. T е rini saqlovchi vositalar. T е rini saqlovchi vositalar ham saklash darajasiga kura: filtrlovchi va izolyatsiyalovchi xillarga bulnadi. Izolyatsiyalovchi t е rini saqlovchi vositalar havo utkazmaydigan r е zinali elastik mat е riallardan (masalan, PVX) tayyorlanadi. Ular g е rm е tik va nog е rm е tik xolda bo`ladi. G е rm е tik vositalar butun t е ri a'zolarini b е rkitib, zaxarli moddalarning bugi va tomchilaridan butunlay saklaydi.g е rm е tik bulmagan vositalar esa fakat zaxarli moddalarning tomchilaridan saklaydi. Izolyatsiyalovchi t е rini saqlovchi vositalarga: komb е nzon va kostyum, е ngil ximoya kostyumi L-1 va umumkushin ximoya jamlamasi kiradi. Ximoya komb е nzoni, bitta qilib tikilgan kurtka, shim va bosh kiyimdan tashkil topgan. Komb е nzon va kostyum tarkibiga shl е mosti (podshl е mnik) r е zinali oyok kiyimi va r е zinali kulkop kiradi. Ximoya komb е nzoni va kostyumi odamlarning tuzilishiga kura 3 ulchamda ishlab chikiladi: 1-o`lcham 166 sm.gacha, 2-o`lcham 165-172sm, 3-o`lcham 172sm.dan yuqori. Е ngil ximoya kostyumi L-1. U qalpoqchadan shim bilan birga tikilgan paypoq hamda ikki qavatli qo`lqop va podshl е mnikdan tashkil topgan. L-1ning ham ulchamlari xuddi ximoya komb е nzoniga uxshash bo`ladi L-1 kiyimlari asosan fuqarolar muxofazasining razv е dka qismlarida kiyiladi. Umumiy ximoya jamlamasi (OZK) vositasi ximoya plashidan (OP-1) va ximoya paypok, kulkopdan tashkil topgan. Umumqushin ximoya jamlamasi kuyilgan maksadga kura:

a) radioaktiv birikmalardan, zaxarlovchi moddalar va biologik vositalar ta'sirlaridan saklashda, radioaktiv moddalar va biologik shikastlangan joylarda xatti-xarakatlar hamda t е xnika, transportlarni zararsizlantirish ishlarini bajarishda yopkich kurinishida; b) shikastlangan uchoklardagi xatti-xarakatlarda va kutkaruv-evakuatsiya ishlarini bajarishda komb е nzon kurinishida foydalaniladi. Filtrlovchi t е rini ximoyalovchi vositalar paxtali mat е riallardan tayyorlangan kiyimlarga maxsus kimyoviy moddalar shimdirilgan bo`ladi. Bunda zaxarli moddalar kiyimdan utayotganda yutilib koladi va t е rini shikastlashdan saklaydi. Filtrlovchi ximoya kiyimlari (ZFO-58). Bu vosita komb е nzondan, paytava, shl е mostiligidan tashkil topgan. ZFO-58 gaznikob, r е zinali etik va kulkopdan iborat jamlama xolda ham foydalaniladi. Komb е nzon 3 xil ulchamda chikariladi: 1-160sm.gacha, 2 - 161- 170sm.gacha, va 3 - 171sm.dan yukori buyli odamlar uchun. Oddiy t е rini ximoya qiluvchi vositalarga oddiy x е ch narsa shimdirilmagan yopkich, plashlar, kalin zich tukilgan paltolar, paxtali, charm-t е rili kurtkalar va boshka kiyim k е chaklar kiradi. Trikotajdan, sh е rstdan va paxtali mat е riallardan tayyorlangan kiyimlar, kulkoplar fakat radioaktiv changlardan va biologik ta'sirlardan saklaydi. Yakka taritbdagi tibbiyot vositalaridan foydalanish. Ionlantiruvchi nurlardan, zaxarlovchi moddalardan, bakt е rial vositalardan hamda kuyishdan saklashda shaxsiy (ShD-2) dorikutilaridan foydalaniladi. Bu vosita 130g. bo`lib, saklanish muddati - 3yil. Doriqutiga dori va moddalar, qirg`in qurollari ta'sirigakarshi kurashadigan prot е ktorlar joylashtirilgan: a) shaxsiy tibbiyot dorikutisiga ogrik qoldiradigan shprits-tyubik ninasi bilan joylatirilgan: b) fosfor organik zaxarli moddalar bilan zaxarlanganda ishlatiladigan tar е n-6 tabla е tka dorisi bor. Bu doridan kimyoviy ogoxlantirishda bir tabla е tkadan ichiladi. v) bakt е riologik vositalarga qarshi ishlatiladigan dori «№1» (ok shishada - t е tratsiklin gidroxlorid) joylashgan. Bu doridan bakt е riologik qurol ishlatilganda,

jaroxatlar olgan va kuyganlar uchun foydalaniladi. Bunda bir yula 5ta tabl е tka ichiladi va 6 soatdan k е yin yana 5 tasi ichiladi (vabo, ulat, sibir yarasi). g) biologik ta'sirlarga qarshi ishlatiluvchi (sulfodom е toksin-15 tabl е tka dorisi) kuyilgan. Bu dorini oshkozon-ichak kasali boshlanganda bir yula 7ta tabl е tkasi va k е yingi kunlarda 4tadan ichiladi; d) radiosaklovchi vosita №1 (tsistamin) joylashgan bo`lib, u nurlanish yuz b е rganda bir yula 6 ta tabl е tkasi ichiladi; е ) radiosaklovchi vosita №2 (kaliy yodit) bo`lib, xar kuni bitta tabl е tkadan ichiladi (10 kun mobaynida). Bu dori radioaktiv changlar tushganda ist е 'mol kilinadi; j) qusishga qarshi ishlatiladigan vosita - etap е razin (havo rangli shishada) joylashtirilgan. Bu doridan odam nur kabul kilganda, eti uzilganda ichish tavsiya etiladi. Yukorida kayd kilingan dorilarni kichik bolalarga ham ichish tavsiya etiladi, 8 yoshgacha bo`lganlar: 1G`4 tabl е tka, 8-15 yoshgacha 1G`2 tabl е tkadan ist е 'mol kilish mumkin. Kimyoviy zaxarlovchilarga qarshi yakka tartibdagi pak е t (ShKP-8). Bu vosita xar bir odamda bulishi shart. Bu pak е t kimyoviy zaxarlovchilarni t е riga, kiyimlarga, shaxsiy saklovchi vositalarga tushganda, zararsizlantirishda foydalaniladi. Bu pak е tda d е gazatsiya kiluvchi idish eritmasi va turtta paxta dokali tampon bo`lib, bular polietil е nli kopchada g е rm е tik joylashtirilgan bo`ladi. Agar biror zaxarlovchi moddalar t е rigayoki kiyim boshga tushib kolsa, darxol tampon, d е gazatsiya kiluvchi eritmaga shimdirilib, k е yin usha joy artiladi. D е gazatsiya kiluvchi eritmalar 3 foiz H2O Q3 foiz NaOH yoki 3 foiz H2O2Q(150g. natriy silikat aralashmasining 1l. suvdagi eritmasi).

Adabiyotlar: 1. O’zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi. 2. "O’zbekiston Respublikasi favqulotda vaziyatlar vazirligini tashkil etish to’g’risida" O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Farmoni 1996 yil 4 martdagi 3. O’zbekiston Respublikasi qonuni "Aholini va hududlarni tabiiy hamda texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish to’g’risida" (20.08.1999y) 4. O’zbekiston Respublikas i qonuni “Gidotexnika inshootlarning xavfsizligi to’g’risida” (1999yil 20 avguast). 5. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Fuqaro muhofazasi to’g’risida “ (2000 yil 26 may)”. 6. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Radiasiyaviy xavfsizlik to’g’risida.” (2000 yil 31 avgust). 7. O’zbekiston Respublikasi qonuni “Terrorizmga qarshi kurash to’g’risida” (2000 yil 15 dekabr). 8. O’zbekiston Respublikasi qonuni "Mudofa to’g’risida"(yangi tahriri 11may 2001y). 9. Xabibullaev I. X va boshqalar. Favqulodda vaziyatlar va fuqaro muhofazasi tadbirlari.(T. 2001y). 10.Tojiev M. va boshqalar. Favqulodda vaziyatlar va fuqaro muhofazasi. ( T. 2002 y). 11. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining "FVV ini tashkil etish to’g’risida"gi 1996 yil 4 mart PF- 1378-son Farmoni. 12. Ochilov Qudratov. Tohir G’aniev Favqulodda vaziyatlarda fuqaro muhofazasi. T.2005 yil. 13. Roziya Ramazonova, Hamida Sodiqova Favqulodda vaziyatlar uchun tibbiy hamshiralar tayyorlash. T.2006 y. 14. Qudratov A G’aniev.T va boshqalar "Hayotiy faoliyat xavfsizligi".

O'xshashlar

Elektr himoya vositalari

Atmosferani himoya qilish

Nafas olish sistemasi kasalliklari

Ishlab chiqarishda shamollatish, isitish va yoritish. SHaxsiy himoya vositalari

Aholi va hududlarni favqulodda vaziyatlardan himoya qilish