YO`RMASH-TIKISH MASHINALARI - To'qimachilik - Referatlar

YO`RMASH-TIKISH MASHINALARI

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

357.5 KB

Ko'chirib olish

Yo`rmash-tikish mashinalari Reja: 1. Yo`rmash mashinalarining vazifasi va baxyaqator turlari 2. «Juki» (yaponiya) firmasining mo-2516-dd4-300 yo`rmash- tikish mashina si 3. «Zinger» firmasining 1831 u 012-3 yo`rmab tikish mashinasi 4. "Pegasus" (yaponiya) firmasining ex3216-42r2/233 rusumli tikuv mashinasi 5. «Tekstima» (germaniya) birlashmasining 8515/1704 rusumli yo`rmash–tikish mashinasi

YO`RMASH MASHINALARINING VAZIFASI VA BAHYAQATOR TURLARI Xilma-xil kiyimlarni tikayotganda detallar qirqimlarini yo`rmash bo`yicha juda ko`p ishlar qilish kerak bo`ladi. Shu maqsadda zanjirsimon bahyali yo`rmash mashinalari ishlatiladi. Tikuvchilik sanoatida bir ipli zanjirsimon bahyali yo`rmash mashinalari muyna charm tikishda ishlatiladi. Bunda tikish bilan bir vaqtda detal qirqimlari yo`rmab ham ketiladi. Bir ipli zanjirsimon bahyali bahyaqatorlar 79-rasm, a da tasvirlangan. Bahya hosil bo`lishida halqa 1 vertikal joylashgan charmlardan o`tib, tashqariga chiqadi va charm qirqimlarini qamrab, ikkinchi halqa 2 keltiriladigan chiziqqa to`g`irlanadi. Kostyumbop va paltobop materiallardan tiqiladigan tikuvchilik buyumlari detallarining qirqimlarini yo`rmash uchun ko`pincha ikki ipli zanjirsimon bahyali yo`rmash mashinalari ishlatiladi. 1-rasm. Yo`rmash bahyaqatorlarining turlari Bahya hosil qilishda ustki ip halqasi 1 ga (1-rasm, b) ostki ipning materiallar qirqimini qamrab oladigan halqasi 3 kiritiladi, ostki ip halqasi 3 ga esa ustki ipning halqasi 2 kiritiladi. Trikotaj buyumlar, ichki kuylaklar, kuylaklar detallarining qirqimlarini yo`rmash uchun uch ipli zanjirsimon bahyali yo`rmash mashinalari ishlatiladi.

Bunday bahyaqatorning tuzilishi 1-rasm, v da tasvirlangan bulib, undan kurinib turibdiki, ustki ip halqasi 1 ga birinchi ostki ipning halqasi 3 kiritiladi, keyin bu halqaga ikkinchi halqa 4 kirib, ular, odatda, ikkita material qirqimlari ustida chalishadi. So`ngra halqa 4 halqa 2 ning harakatlanish yo`liga to`g`rilanib, halqa hosil bo`lishi takrorlanadi. Demak, bunda materiallar qirqimini ostki iplar 3 va 4 ning halqalari qamrab oladi, ustki iplar halqalari esa ularni bir-biriga o`laydi. Bir ipli zanjirsimon yo`rma bahyali bahyaqator oson so`qilib ketadigan bo`lgani uchun bunday bahyaqatorlar doim yopik choqlarda ishlatiladi. Ikki va ayniqsa uch ipli zanjirsimon yo`rma bahyali bahyaqatorlarning suqilishi kiyin bo`lgani sababli ular detallar qirqimlarini titilishdan saklaydigan qilib tikish va yo`rmashda ishlatiladi. Ustki ip bilan chalishtirgichlar iplarining tarangligini o`zgartirib, iplarni material qirqimi urtasida chalishadigan ("munchoqsimon bahyaqator") qilish yoki materialning o`ng tomoniga chiqarib qo`yish mumkin. Turli buyumlarni tikishda choqlash va yo`rmash bahyaqatorlarini bir-biriga qo`shish yo`li bilan eng ko`p samaradorlikka erishish mumkin. Choklashda ikki ipli moki bahyaqator yoki ikki ipli zanjirsimon bahyaqator bilan qirqimlarni yo`rmashni birga qo`shib olib boradigan mashinalar ishlatilganda eng yuqori iqtisodiy samaraga erishiladi. Tikuvchilik buyumlarining xar qaysi qirqimini alohida-alohida yo`rmab, ularni bir yo`la tikib ketadigan mashinalar joriy qilish yo`li bilan mexnat unumdorligini anchagina oshirish mumkin. Ikki ipli zanjirsimon yo`rma bahyani hosil qilishda mashinaning quyidagi ish organlari qatnashadi: ustki ip taqiladigan igna, ostki ip taqiladigan chalishtirgich, kengaytirgich, reyka, tepki va yo`rmash oldidan detallar chetini qirqadigan pichoq mexanizmi. Uch ipli bahyani hosil qilish uchun kengaytirgich o`rniga uchinchi ip taqiladigan o`ng chalishtirgich ishlatiladi . Igna eng pastki holatga tushadi, chap chalishtirgich chapda, o`ng chalishtirgich o`ngda bo`ladi.

Igna eng pastki holatdan 2,5–3 mm ko`tarilayotganda halqa hosil qiladi. Chap chalishtirgich chapdan o`ngga harakatlanib, shu halqaga kiradi. O`ng chalishtirgich uning qarshisidan kelayotgan chap chalish-tirgich ning halqasiga kiradi. Igna materialdan chikadi, reyka ko`tarilib, materialni bir bahya bo`yi suradi. O`ng chalishtirgich igna plastinasi tepasiga ko`tarilib, o`zining boshlangich harakati chizigi ortiga chap chalishtirgich halqasini o`tkazadi va o`z halqasini ignaning harakat chizigiga to`g`rilab qo`yadi. Igna o`ng chalishtirgich halqasiga kiradi. Materiallarni teshib o`tib, pastga tushadi. Bu vaqtda chap chalishtirgich chapga, o`ng chalishtirgich esa o`ngga harakatlanadi. Keyin jarayon takrorlanadi. «JUKI» (YAPONIYA) FIRMASINING MO-2516-DD4-300 YO`RMASH-TIKISH MASHINASI Yaponiyadagi «Juki» firmasi ko`p turdagi yo`rmash-tikish mashinalarini ishlab chiqaradi. Bu firmaning yo`rmash-tikish mashinalari jahon miqyosida juda keng qo`llaniladi. Hozirgi paytda ishlab chiqarayotgan ikki ignali yo`rmash mashinalari texnologik va texnik kursatkichlari jixatidan zamon talablariga javob beradi. Bu mashina ayollar yengil ko`ylagini, bolalar kiyimlari, erkaklar kuylak- larini, trikotaj buyumlarni ikki ipli zanjirsimon bahyaqator yuritib tikishga va bir yo`la uch ipli zanjirsimon yo`rma bahyali bahyaqator yuritib gazlamalar qirqimini yo`rmashga muljallangan. Asosiy valining aylanish chastota-si 6500 ayl/min, bahyasining yirikligi 0 dan 4 mm gacha, yo`rmash kengligi 3,2–6,35 mm, parallel ignalari urtasidagi oraliq 3,2 mm, chok kengligi 6,4–9,55 mm gacha rostlashi mumkin. Yaponiyada ishlab chiqarilgan DCx27 ignalari qo`llaniladi. Mashina besh ipli bulib, ikkita ignasi va uchta chalishtirgichi bor. Gazlamalarni suradigan reykali differentsial mexanizmi ikkita reykadan iborat

bulib, oldingi reykasi xam solki hosil kila oladi, xam gazlamani chuza oladi. Pichoq mexanizmlari kaychi printsipida ishlaydi. Mashinada tepki tagidan tiqilib chikkan gazlamalardagi zanjirsimon iplarni qirqish uchun elektromagnit qurilma qo`llaniladi. Mashinada markazlashtirilgan avtomatik moylash sistemasi bulib, uni asosiy val harakatga keltiradigan tishli gildirakli nasos ishlatadi. Mashinada turli iplarni qo`llab tikish imkoni bor. Ignani sovitish qurilmasi mashinaning maksimal tezligida xam igna kizishidan ximoyalaydi. Differintsial surish mexanizmida mikrosozlagich sistemasi qo`llanilgan. Material ostidagi plita boshqaruv richagi yordamida yengil ochiladi. Mashinani ishlatish . Mashina maxsus ish stoliga o`rnatilgan bo`ladi. Uning karteri ish stolining qopqog`I tagida joylashgan. Mashinaning old o`ng tomonida qirqim va chikindilarni idishga tushirish uchun nov bor. Mashina ikkita pedal yordamida boshqariladi: chap pedal friktsion yuritmani ishga tushirishga, o`ng pedal esa tepkini ko`tarishga xizmat qiladi. Bundan tashqari, bu mashinada tepkini qo`l bilan ko`tarish mumkin, bunda richag 6 ni ko`tarib, keyin richagni soat mili harakati yo`nalishida burib, tepki ish zonasidan chiqariladi. Material tepki tagidan chiqqandan keyin ip zanjiri qirqiladi. Reykalarning ko`tarilish balandligini mahkamlash vintlarini bo`shatgandan keyin reykalarni vertikal surib rostlanadi. Mashina ishlayotganida tishli gildirakli nasos shaffof nazorat qalpoqchasi tagiga moy yo`naltirib turadi. Moy sochilib chiqib, detallarning tutashmalarini moylaydi. Karterdagi moyning ostki va ustki satxini ko`rsatuvchi ikkita belgi chizigi bor. Mashinaning ish organlari shchitlar 1,2 va igna mexanizmini yopib turuvchi qopqoqni ochib tozalanadi. Ip taqish. Yo`rmash ignasining ipini galtakdan chiqarib, yuqoridan pastga tomon ip yo`naltiruvchi richagning teshigidan, burchaklik 6 ning ikkita teshigidan birin-ketin o`tkaziladi, ip yo`naltiruvchi vtulkadan o`tkazib, ip taranglik rostlagichi shaybalari orasidan aylantirib olib, o`ngdan chapga tomon igna mexanizmini yopib turadigan shchit tagiga kiritiladi. Keyin ip sim ip yo`naltirgich ilgagidan, ip yo`naltirgichning ikkita teshigidan o`tkaziladi, yuqoridan pastga tomon

qo`shimcha taranglik rostlagichi plastinasi tagidan olib utib, tikuvchidan nariga tomon yo`naltirib, yo`rmash ignasi kuziga taqiladi. Choklash ignasi ipini galtakdan chiqarib, yuqoridan oldinga tomon richaglar va teshigidan, yuqoridan pastga tomon burchaklik 6 ning ikkita teshigidan birin- ketin o`tkaziladi. So`ngra ip yo`naltiruvchi teshikdan utkazib, taranglik rostlagichi shaybalari ning orasidan aylantirib, pastga tomon ip yo`naltiruvchi teshikga, o`ngdan chapga ip yo`naltiruvchi halqasidan o`tkaziladi, keyin yuqoridan pastga tomon ip yo`naltiruvchi choklash ignasi kuziga taqiladi. CHap chalishtirgich ipini galtakdan richag, burchaklik 6 teshiklaridan o`tkazib, yuqoridan pastga tomon ip yo`naltiruvchi vtulkaga, ip yo`naltiruvchi teshikga kiritib, taranglik rostlagichi shaybalari orasidan aylantirib, ip yo`naltiruvchi teshikdan, keyin ip yo`naltiruvchi vtulkadan o`tkaziladi va ip yo`naltirgich teshigiga kiritiladi, o`ngdan chapga tomon ip yo`naltirgich teshigiga va pastdan yuqori tomon ip uzatgich teshiklaridan o`tkaziladi. Maxovik g`ildirakni burab, chap chalishtirgichni chap chekka holatga keltirib, ipni pintset yordamida chalishtirgichning uchta teshigiga taqiladi. O`ng chalishtirgich ipi bobinadan ortdan oldinga tomon richaglar va 5 ning teshigidan o`tkaziladi, burchaklikning ikkita teshigidan o`tkazilib, yuqoridan pastga tomon ip yo`naltiruvchi vtulkadan o`tkazilib, ip yo`naltiruvchi teshikga kiritiladi, taranglik rostlagichi shaybalari orasidan aylantirib, ip yo`naltiruvchi teshikga kiritiladi. Keyin ip ip yo`naltiruvchi vtulkadan, ip yo`naltirgichning teshigidan o`tkaziladi, o`ngdan chapga tomon ip yo`naltirgichning ketingi teshigiga va ip uzatgich teshigiga kiritilib, old tomondan ip yo`naltirgich teshigidan o`tkaziladi. Maxovik g`ildirakni burib o`ng chalishtirgichni o`ng chekka holatga keltirib, pintset yordamida uning teshigiga ip taqiladi. Tikish chalishtirgichi ipini bobinadan chiqarib, richag bilan burchaklik teshiklaridan o`tkaziladi, sim ip o`tkazgich yordamida o`ngdan chapga tomon naychadan, ip yo`naltirgich teshigidan o`tkaziladi, taranglik rostlagichi shaybalari orasidan aylantirib, ip yo`naltirgich teshigiga kiritiladi. Keyin ipni oldinga tomon ip uzatgich ustidan uning o`ng tarmog`i tagiga olib boriladi, ip yo`naltirgichning

ikkita teshigi 39 va dan oldinga tomon o`tkazib, chapdan o`ngga tomon ip yo`naltirgichning ikkita teshigidan o`tkaziladi. Maxovik g`ildirakni burib, tikish chalishtirgichini o`ng chekka holatga keltirib, pintset yordamida ip chalishtirgichning ikkita teshigiga taqiladi. «ZINGER» FIRMASINING 1831 U 012-3 YO`RMAB TIKISH MASHINASI «Zinger» firmasining bu mashinasi ayollar yengil kuylaklarining, kostyumlar, bolalar va erkaklar kuylaklarining detallarini uch ipli zanjir-simon bahyaqator yuritib tikishga muljallangan. Ushbu mashina qatorida «Zinger» firmasi bir qancha turdagi yo`rmash mashinalarini ishlab chiqaradi. Mashinaning bitta igna va ikkita chalishtirgichi bor. Materiallarni suradigan reykali differentsial mexanizmi bo`lib, oldingi reyka ham solki hosil qiladi, ham materialni cho`zadi. Pichoq mexanizmi qaychi printsipida ishlaydi. Mashinada moy nasosi yordamida avtomatik moy moylash sistemasi ishlatiladi. Ip taqish. Ignaning ipini g`altakdan chiqarib, yuqoridan pastga tomon ip yo`naltiruvchi richagning teshigidan, burchaklikning ikkita teshigidan birin-ketin o`tkaziladi, ip yo`naltiruvchi vtulkadan o`tkazib, ip taranglik rostlagichi shaybalari orasidan aylantirib olib, o`ngdan chapga tomon igna mexanizmini yopib turadigan shchit tagiga kiritiladi. Keyin ip sim ip yo`naltirgich ilgagidan, ip yo`naltirgichning ikkita teshigidan o`tkaziladi, yuqoridan pastga tomon qo`shimcha taranglik rostlagichi plastinasi tagidan olib o`tib, tikuvchidan nariga tomon yo`naltirib, igna ko`ziga taqiladi. CHap chalishtirgich ipini g`altakdan richag , burchaklik teshiklaridan o`tkazib, yuqoridan pastga tomon ip yo`naltiruvchi vtulkaga, ip yo`naltiruvchi teshikga kiritib, taranglik rostlagichi shaybalari orasidan aylantirib, ip yo`naltiruvchi teshikdan, keyin ip yo`naltiruvchi vtulkadan o`tkaziladi va ip yo`naltirgich teshigiga kiritiladi, o`ngdan chapga tomon ip yo`naltirgich teshigiga

va pastdan yuqori tomon ip uzatgich teshiklaridan o`tkaziladi. Maxovik g`ildirakni burab chap chalishtirgichni chap chekka holatga keltirib, ipni pintset yordamida chalishtirgichning uchta teshigiga taqiladi. O`ng chalishtirgich ipi bobinadan ortdan oldinga tomon richaglarning teshigidan o`tkaziladi, burchaklikning ikkita teshigidan, yuqoridan pastga tomon ip yo`naltiruvchi vtulkadan o`tkazilib, ip yo`naltiruvchi teshikga kiritiladi, taranglik rostlagichi shaybalari orasidan aylantirib, ip yo`naltiruvchi teshikga kiritiladi. Keyin ip, ip yo`naltiruvchi vtulkadan, ip yo`naltirgichning teshigidan o`tkaziladi, o`ngdan chapga tomon ip yo`naltirgichning ketingi teshigiga va ip uzatgich teshigiga kiritilib, old tomondan ip yo`naltirgich teshigidan o`tkaziladi. Maxovik g`ildirakni burib o`ng chalishtirgichni o`ng chekka holatga keltirib, pintset yordamida uning teshigiga ip taqiladi. «TEKSTIMA» (GERMANIYA) BIRLASHMASINING 8515/1704 RUSUMLI YO`RMASH–TIKISH MASHINASI «Tekstima» (Germaniya) yengil mashinasozlik birlashmasida 8515 rusumli tikuv mashinasi asosida bir qancha yo`rmash-tikish mashinalari ishlab chiqariladi. SHulardan eng keyingi yaratilgan tikuv mashinalaridan biri 8515/1704 rusumli yo`rmash-tikish mashinasidir. Asosiy valning aylanishlar soni 7500 ayl/min, bahyasining yirikligi 1,2–3,6 mm, bahyaqator kengligi 3 mm, yo`rmash chokining kengligi 5 mm, tiqiladigan gazlamaning qalinligi 4 mm. Mashina ignalar, chalishtirgichlar, pichoq va materiallarni differentsial surish mexanizmlaridan va tepki uzellaridan tuzilgan. Mashina maxsus ish stoliga o`rnatiladi, uning ikkita pedali bo`lib, chap pedali mashinani ishga tushirishga, o`ng pedali esa tepkini ko`tarishga xizmat qiladi. Yo`rmash ignasiga ip taqish uchun ipni g`altakdan bo`shatib, yo`naltirgichlar orqali taranglash rostlagichi shaybalari orasidan aylantirilib, burchakliklar 7 va 8 teshiklaridan, ilgak 6 ning orqasidan o`tkazilib, yo`naltirgich 5

ning ustki ip yo`naltirgich teshigidan, yuqoridan pastga igna tutgich 9 dagi o`ng ip yo`naltirgich 4 teshigidan olib o`tiladi va tikuvchidan nariga tomon yo`rmash ignasi 3 ning kuziga taqiladi. Tikish ignasiga ham ip shu yusinda taqiladi. Chalishtirgichlarga ip boshqa yo`rmash mashinalaridagidek taqiladi. 2-rasm. Ignaning stabilizatorga nisbatan joylashishi Igna ipi yo`naltirgichi 2 ni sozlash imkoni bor. Buning uchun vintlar 1 bo`shatilab, ip yo`naltirgich 2 vertikal surilib kerakli holatga keltiriladi. Igna ipining yaxshi taranglanishi uchun mashinada qo`shimcha ip yo`naltirgichlar o`rnatilgan. Bahyaning hosil bo`lishini to`g`ri ta`minlash uchun ignaning ostki chalishtirgichga nisbatan holatini to`g`ri o`rnatish lozim. Bu rostlash stabilizator yordamida bajariladi va quyidagicha amalga oshiriladi 2-rasm). Ikkita vint 3 ni bo`shatib, katta stabilizator 1 igna 5 ga parallel joylashgo`nga qadar siljitiladi. Rostlash jarayonida ignaning to`g`ri o`rnatilganligiga e`tibor qaratilishi lozim. So`ngra vintlar 3 qotiriladi va vint 4 yordamida kichik stabilizator 2 katta stabilizator 3 ga tomon siljitilib qotiriladi. Ostki chalishtirgichning balandligi uning aylanish o`qidan o`tkir qismigacha bo`lgan masofani tashkil qiladi va u 62,8 mm ga teng bo`lishi kerak. CHalishtirgich balandligini rostlash uchun vint 4 ni (3- rasm) bo`shatib, chalishtirgich 6 ni kerakli balandlikka o`rnatib, keyin vint qotiriladi. Igna 5 chalishtirgich 6 harakat o`qiga nisbatan 40-45 gradusda joylashishi kerak.

3-rasm. Inga va chalishtirgichning igna plastinkasiga nisbatan joylashishi . Igna 5 va ostki chalishtirgich 6 o`tkir qismlari orasidagi masofa 1,8 mm bo`lishi kerak. Igna va chalishtirgich orasidagi masofani o`rnatish uchun vint 1 ni bo`shatib, chalishtirgich tutkich 3 ni val 2 ga nisbatan burab kerakli holatga keltiriladi va vint 1 qotiriladi. Ustki chalishtirgich 3 ning 3-rasm) uchi uning yuqorigi holatida igna plastinasi 4 ga nisbatan 10 mm balandda joylashishi kerak. Bu masofa vint 1 ni bo`shatib, ustki chalishtirgichni chalishtirgich tutkich 2 ga nisbatan siljitish yo`li bilan rostlanib, keyin vint qotiriladi. Ikkinchi zanjirsimon bahyaqator hosil qilish chalishtirgichiga ip mashina yon tomoniga o`rnatilgan disksimon qo`lachok 3 dan uzatiladi (4-rasm). Disksimon qo`lachok holatini rostlash uchun vint 1 bo`shatilib, ip yo`naltirgich orasidagi masofa 11 mm qilib o`rnatiladi. Vint qotirilgandan so`ng disk qo`lachogini vintlar 2 bo`shatilib, tirsakli val 6 ga nisbatan buriladi va ip yo`naltirgich 7 ga borib tegadi. Agar chalishtirgich ipi bo`sh bo`lsa, diskli qo`lachok maxovik aylanishiga qarama-qarshi bo`raladi. Chalishtirgich ipi ko`prok taranglikda bo`lsa, disk qo`lachogi maxovik aylanishiga qarab bo`raladi. Materialni suradigan reykalar 3, 6 (4-rasm) bitta tekislikda ellipssimon traektoriya bo`ylab harakatlanadilar. Kronshteyn 5 ga mahkamlangan ikkala tishli reykaning tishlari igna plastinasi 4 ga nisbatan bir sathda joylashishi kerak. Ularning joylashish holati rostlash uchun vintlar 1 va 2 bo`shatilib, tishli reykalar bir-biriga nisbatan o`rnatiladi va vintlar qotiriladi. Tishli reykalarining igna plastinasi sathiga nisbatan parallel harakati ekstsentrik 3 ni burab, sozlanadi.

Ekstsentrik holati qisuvchi vint yordamida rostlanadi. Tishli reykalar tishlari igna plastinasi sathidan 1,4 mm balandlikda joylashishi kerak. 4-rasm. Ip uzatish qurilmasi 5-rasm. Materialni suruvchi tishli reykalarning igna plastinkasiga nisbatan joylashishi.

O'xshashlar

SINIQ BAHYAQATOR HOSIL QILIB TIKISH MASHINALARI

ZANJIRSIMON BAHYAQATOR HOSIL QILIB TIKISH MASHINALARI

TO`G`RI MOKI BAHYAQATOR HOSIL QILIB TIKISH MASHINALARI

Taqilmalarni tikish

Kashta tikish