Libossiz qomat. (Keksa chayir kishi) - To'qimachilik - Referatlar

Libossiz qomat. (Keksa chayir kishi)

Yuklangan vaqt:

13.04.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

40 KB

Ko'chirib olish

Libossiz qomat. (Keksa chayir kishi) Reja: 1. Kompozitsion joylashtirish. 2. Anatomik tahlil, detallar ustida ishlash. 3. Umumlashtirish va tugatish

Kompozitsion joylashtirish. Talabalar postanovkani turli nuqtalardan kuzatadilar. Ish boshlashdan oldin bir qator qoralamalar bajarishadi. Shudan so‘ng o‘zlariga yoqqan, nuqtani tanlab vazifani bajarishga kirishadilar. Shoshmasdan yengil chiziqlar bilan naturani matoga o‘qituvchi ta’kidlagan qonun - qoidaga amal qilib chizishni boshlashadilar. Naturani matoning o‘rta qismiga joylashtirib, interyer bilan uzviy bog‘lash vazifasi turadi. Qomatning boshi, oyoqlari planshetga qay tarzda joylashishi, interyer elementlarini yengil chiziqlar bilan ko‘zda chamalab belgilab chiqiladi. Qomatni qurishda o‘q chiziq o‘tkaziladi. Naturani planshetga joylashtirganda tepa qismida pastkisidan ko‘proq bo‘shliq qoldiriladi. Ikki yon tomonlar dan esa deyarli birxil oraliqlar bo‘ladi. Uni qurishda boshqismining yuqori nuqtasidan oyoq uchiga to‘g‘ri chiziq tortilib undan tos suyagiga chiziq davom etadi. Yelkalar yo‘nalishi, tirsak va qo‘llar holati, ikki tizzaning bir - biriga munosabati vashu zaylda nuqtalar belgilanib, chiziqlar tortiladi. Postanovka kompozitsiyani o‘ziga xos tomoni xususida aniq, sobit tushincha beriladi. Kompozitsiya mukammalligi bo‘lajak suratni plastik yaxlitligini tashkil etadi. Har bir vazifani o‘zgacha kompozitsiya yechimi bo‘lgani kabi ushbu vazifani maqsadi xususida so‘zlab, so‘ng amaliy ishga qo‘l uriladi (eskiz). Kompozitsiya eskizini dastlab, turli formatlardan kelib chiqib, qog‘ozda qalam bilan ijro etiladi. Puxta topilgan kompozitsiya eskizini asos qilib olib, ushbu formatdan kelib chiqib romka va mato tayyorlanadi. Kompozitsiya yechimida talaba tanlagan tekislikda buyum va jussa orasida uyg‘unlik bo‘lmog‘i lozim, zero uyg‘unlik bo‘lmasa bo‘lajak o‘quv rangtasviri xom ko‘rinishga ega bo‘ladi. Anatomik tahlil, detallar ustida ishlash. Detallashtirish — bosqichning texnik munosabatlarida eng qiyin jarayondir. U aniqlikni obrazli tasavvurni va, bo‘yoq surtishda buyumning xarakteriga yetarlicha e’tibor berishda ancha aniqlikni talab qiladi. Detal yangi surtilgan bo‘lishi bilan birga, xal qilingan, ishonchli; faqat shundagina u tasvirning aniqligini ta’minlashga xizmat qiladi. Ishonchsiz surtilgan detal bo‘sh, barcha ishni ezilgan, jonsiz qilib ko‘rsatadi.

Detallashtirish jarayonida rassomning yuksak maxorati, madaniyati, va bilimi namoyon bo‘ladi. Shunday ken qo‘llaniladigan an’anaviy detallashtirish usullaridan mazok, shtrix, pero va kist orqali bajariladigan retush shular jumlasidandir. Shtrix yumshoq, egiluvchan uchli, eng yaxshisi kolonok kisti yordamida, eng kerakli asosiy joylarga ya’ni shakllarni bo‘rttirib ko‘rsatish, nozik, inshootlarning mayda detallari, daraxt shoxlari va shunga o‘xshagan detallarni ishlash uchun qo‘llaniladi. Shtrix va mazoklarni ishlatishda ularning yo‘nalishi, rangi xamda detalning xarakteriga e’tibor qilish kerak bo‘ladi. Detal rangi yuqori darajada aniq, yoki umumiy ranglar uyg‘unligi bilan xamoxang, va ungacha aniq va ishonch xosil qilgan xolda detallashtirilayotgan buyumning rangi, shtrixi tanlanishi lozim. Shuning uchun xam moybo‘yoqli texnikada detal ishlash jarayonida o‘zgacha e’tiborni talab qiladi; bir qancha qayta ishlash, u tasvir go‘zalligini yo‘qotadi va ish sifatini pasaytiradi. Boshning o‘rta chizig‘i holati, burilishi yon tomonga yegilishini aniqlab qog‘oz tekisligiga joylashtirish. Bosh tasvirini tekislikka joylab, yuz qismlarining asasiy o‘lchamlari; jag‘dan peshona do‘ngligigacha, qoshdan burunning pastigacha, burun asosidan jag‘gacha bo‘lgan o‘lchamlar belgilanadi. Ko‘z chuqurchasini o‘rni, qoshning tepa yoyi, yanoq suyagining chekkalari, quloq chuqurchalari va boshqalar ko‘rsatiladi. Yuz qismidagi burun, lab, yanoq suyaklari, jag‘ning yuqori va pastki o‘lchamlari, boshning vertikal chizig‘iga nisbatan burilishiga bog‘liq bo‘lib qismlari perspektiv qisqaradi. Bularni naturadan sinchiklab kuzatganimizda birinsi va orqa plandagilarni chiziqlar yordamida aniqlaymiz. Gorizontal chizig‘i pastda bo‘lsa; burun, yanoq, peshona, jag‘larning vertikal tekislikdagi qisqarishini ko‘ramiz. Shuning bilan birga jag‘ning pastki qismi, burun asosi, qo‘zning yuqori qismi gorizontal tekisligi kattalashadi. Bosh pastga yegilgan bo‘lsa yuqoridagilarning aksi holatini kuzatamiz. Boshni chiziqli qurishdan keyin shakllarga rang beriladi. Rang berishda yeng qoramtir qismidan boshlanadi va tus nisbatlarini saqlagan

holda yengil davom ettiriladi. Yoritish manbasiga yaqin shakllar soyasi to‘qroq, uzoqdagilari esa biroz xiraroq ko‘rinishda bo‘ladi. Naturadan rangda tasvirlash jarayoni o‘z qonun qoidalariga ega ishning boshlanish qismida nimalar qilish, o‘rtasida qaysi masalalrni hal etish va oxirlab qolganda uni qanday yakunlash kerakligini bilish zarurdir. Rangtasvirda quyidagi asosiy masalalarni hal etish zarur : • umumiy tus va rang holatdari va natura bo‘yoqlarining bir-biriga yaqinligidagi tus va rang munosabatlarini topa bilish; • katta rang-tusli munosabatlar chegarasidagi rang-tuslarning “cho‘zilishi”, alohida buyumlarning hajmli shakllarining batafsil rangli qayta ishlanishi; butun tasvirning umumiyligi, yaxlitligi hamda kompozitsiya markazini ko‘rsata bilish. Umumlashtirish va tugatish. Ishning yakuniy qismi - yaxlitlash, ya’ni mayda detallarning bir butunlikka bo‘ysundirishdir. Bu ishda asosiy bo‘laklarning tus yechimiga e’tibor berish kerak. Agar ola bula chiporlik yaxlitlikka xalaqt bersa ularga ishlov berish kerak. Naturani yaxlik ko‘rinishga xalaqt berayotgan xar bir bo‘lakni o‘z joyiga qo‘yish kerak. Agar shunday qilmasak, qo‘shimcha detallar asosiy obyektdan chalg‘itib, diqqatni tortadi, yaxlitlikni buzadi. Agar rassom yaxlik ko‘rishni o‘rgangan bo‘lsa, tasvirni oqilona bajaradi. Bu bosqichda gavda siluyetiga ham e’tiborni kuchaytirish darkor. Tasvirda juda nozik tus faqini saqlab qolish kerak. Siluyetning ba’zi joylarining kuchaytirib (chiziq orqali) ba’zi joylarni fon bilan qo‘shib yuborish kerak. Qo‘yilmada nimani bo‘rttirib (chizib) nimani fonga yaqin tusda birlashtirib yuborilishini xal etish zarur. Buni naturaga yaxlit qaraganda ajratib olish mumkin. Shundan so‘ng gavdaning to‘g‘ri konstruktiv qurilmasiga ega bo‘lish mumkin. Nixoyat, portreti ishlanayotgan odamning ichki psixologiyasini ochishga xam urinib qo‘rish mumkin. Bu narsaga detallarni yaxlitlab asosiy xarakterli joylarini bo‘rttirish bilan erishish mumkin. Portrer yozish jarayoni bu jarayonda siz har xil effekt hamda lisirovkalar yordamidan foydalanishingiz mumkin. Bunda ham o‘zizga kerakli jarayondan foydalaning hamma jarayonlardan emas.

Masalan Dyurer o‘z avtoportretlaridan o‘zidan foydalanib o‘zi o‘rgangan. Qalamtasvir va rangtasvir siz buni hammasini o‘rgana olmaysiz lekin o‘zizga yetarlicha o‘rganishga harakat qiling .

Adabiyotlar : 1. O’zbekiston Enstiklopediyasi ―J‖ harfi 2. Boymetov B. ―Qalamtasvir‖. Darslik 1-qism. Toshkent,2006 3. Tolipov N., Abdirasilov S., Oripova N. Rangtasvir. T., 2006. 4. Abdirasilov S. Tolipov N., Oripova N. ―DastgoHli rangtasvir‖ (2qism). T., 2003. 5. Tojiev B. ―DastgoHli rangtasvir‖ fanidan ma’ruzalar matni. T.,2000. 6. Tolipov N. Abdirasilov S. ―DastgoHli rangtasvir‖-Toshkent. 2005. 7. Tojiev B. ―Qalamtasvir asoslarini o’rganish‖. Toshkent 1994.

O'xshashlar

Libossiz yarim qomat ort tarafidan. (Keksa chayir kishi, yarim shartli chizma, sun’iy yorug‘likda)

Libossiz yarim qomat old tarafidan. (Keksa chayir kishi, yarim shartli chizma, sun’iy yorug‘likda)

Erkak kishining libossiz yarim komati. (Keksa chayir kishi, konstruktiv yechimda, shartli chizma suniy yorug‘likda)

Erkak kishining libossiz komati (orka tarafidan tasviri, anatomik taxlili bilan, keksa chayir kishi, konstruktiv yechimda, shartli chizma suniy yorug‘likda)

Erkak kishining libossiz komati (old tarafidan tasviri, anatomik taxlili bilan, keksa chayir kishi, konstruktiv yechimda, shartli chizma suniy yorug‘likda)