Юрак аортал иллатлари - Tibbiyot - Referatlar

Юрак аортал иллатлари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

105 KB

Ko'chirib olish

Юрак аортал иллатлари Режа: 1. Этиологрия ва патогенези ёритиш 2. Классификация ва клиника 3. Танаффус 4. Беморни курсатиш 5. Лаборатор-инструментал диагностика 6. Даволаш ва профилактика 7. Хулоса .

ЮРАК АОРТАЛ ИЛЛАТЛАРИ Маъруза максади. Талабалар қуйидагиларни аниқлай олишлари ва баҳолай билишлари лозим:  Аорта қопқоғи нуқсонларини содир қилувчи сабабларни аниқлаш.  Аорта қопқоғи етишмовчилиги ёки стенозига бевосита тааллуқли белгиларни аниқлаш.  Аралаш нуқсонда устунлик қилувчи иллат турини топиш.  Аорта қопқоғи нуқсонларида кузатиладиган асоратларни белгилаш.  Чап қоринча ўткир етишмовчилигида - юрак астмаси ва ўпка шишида тез тиббий ёрдамни тайинлаш. Аорта қопқоғи етишмовчилиги. Мавзу мазмуни Тарифи. Аорта қопқоғи етишмовчилигида шикастланган яримойсимон қопқоқ аорта тешигини тўлиқ ёпмайди ва диа стола даврида қоннинг бир қисми орқага - аортадан чап қоринчага қайтиб тушади. Таркалиши. Мазкур иллат тарқалиши бўйича митрал нуқсонидан сўнг иккинчи ўринда туради ва аорта стенозига қараганда 5 марта кўп учрайди; эркакларда аёлларга нисбатан 10 марта кўп кузатилади. Аорта қопқоғи етишмовчилиги кўпинча митрал иллати билан бирга учрайди, соф холдаги тури эса ревматик нуқсонлар орасида 1,5 фоизни ташкил қилади. Этиологияси. Аорта қопқоғи етишмовчилиги қуйидаги шароитларда юзага келади. Органик ўзгаришлар. (Қопқоқнинг буришиб бужмайиб қолиши, қопқоқ пай томирларининг қисқариши). Ревматизм. Аорта қопқоқ етишмовчилиги маълум даражада юракнинг ревматик нуқсонларига чалинган беморларда учрайди. Митрал стенози тарқалиши бўйича устунлик қилади, лекин аорта етишмовчилиги жуда оғир ревматик эндокардит билан кузатилади.

Инфекционли эндокардит. Аорта қопқоғининг битта ёки бир нечта тавақалари шакли ўзгариши ёки перфорацияси (ёрилиши) билан асоратланади. Аорта оғзининг қатламланиши. Аорта ўрта қаватининг кескинлашувчи некрози интимани қатлам-қатлам бўлиб кўчишига ва аорта оғзининг қатламларга ажралишга олиб келиши мумкун. Захм аортити: аорта қопқоғи тавақасининг айрилишини ва аорта етишмовчилиги риважланишини чақиради. Коллагенозлар аорта қопқоғи етишмовчилигига олиб келиши мумкун. Функционал ўзгаришлар - нисбий етишмовчилик.  Аорта оғзининг идиопатик кенгайиши- (кўпинча артерия гипертензиясида, ифодаланган атеросклерозида) - аорта етишмовчилигининг кўпчил сабабларидан бири.  Аорта оғзи бошланғич (проксимал) қисмининг кенгайиши - артерия конуси мушак толаларини заифлашиши натижасида чўзилиши туфайли вужудга келиб, аорта қопқоқ етишмовчилиги билан кузатилиши мумукн. Патогенези. Аорта ярим ой қопқоғи шаклининг бузилиши натижасида аорта қопқоғи тешиги тўлиқ ёпилмайди, натижада диастола вақтида қоннинг бир қисми чап қоринчага қайтиб тушади ва юракнинг қон чиқариш хажми камаяди. Шу даврда чап қоринча нормал миқдоридаги қонни чап бўлмачадан олади, бу ҳолат чап қоринчанинг чўзилишига олиб келади. Кўп миқдорда йиғилган қонни аортага хайдаш учун чап қоринча систола даврида катта куч билан қисқаради. Кучли қисқариши олдин чап қоринча мушаклари гипертрофиясини ривожлантиради, кейинчалик толиқиш натижасида дилатацион кенгайишига ва чап қоринча етишмовчилигига олиб келади. Кўрсатилган омиллар кичик қон айланиш доирасида димланишга, ўпка артерияларида босим кўтарилишига имкон туғдиради, қўшимча юклама олдин чап қоринча дистрофиясини ва кейинчалик чап қоринча етишмовчилигини вужудга келтиради.

Аорта қопқоғи етишмовчилигида систола ва диастола вақтида аортада қон босимининг тезда ўзгариши кузатилади. Диастола даврида аортадан кўп миқдорда қонни чап қоринчага қайтиб тушиши натижасида артерия томирларида диастолик босим пасайишини, систола даврида аортада қон миқдорини кўпайиши систолик босим кўта-рилишини чақиради. Патологик анатомияси. Морфологик ўзгаришлар аорта қопқоғи етишмовчилигига олиб келадиган касалликка боғлиқ .  Ревматик зарарланишда аорта қопқоғи бужмаяди ва асосида ёпишиб қолади, натижада қопқоқ етишмовчилиги ва тешик торайиши содир бўлади.  Захм ва атеросклерозда паталогик жараён аортани шикастлайди, унинг оғзини чўзилишига олиб келади. Кейинчалик чандиқланиш жараёни қопқоқда кечади, у бужмаяди ва қалинлашади.  Септик эндокардитда ярали парчаланиш аниқланади, ярим ойсимон қопқоқ қалинлашади ва чандиқлашади, иллатлар юзага келади ва у ерга фибрин тўпланади. Текширганда чап қоринча бўшлиғининг кенгайиши ва деворининг гипертрофияланиши сабабли чап қоринчанинг кескин катталашиши кузатилади. Клиник кўриниши. Аорта қопқоғи етишмовчилигида беморлар узок вақт мобайнида шикоят билдирмайдилар, чунки бу иллат бақувват чап қоринчанинг кучли ишлаши на-тижасида компенсацияланади. Шикоятлар декомпенсация босқичида содир бўлади.  Диастолик қон босмининг пасайиши ва миянинг қон билан таъминланишининг бузилиши натижасида бош айланиши ва бош оғриғи содир бўлади.  Стенокардия характеридаги юрак соҳасидаги оғриқ миокарднинг кескин гипертрофияси ва тож артерияларнинг қон билан тўлишининг ёмонлашиши ҳисобига аор-тада диастолик босимнинг паст бўлиши билан бирга тож артерияларининг нисбий етишмовчилиги натижасида вужудга келади.

 Бўйинда, бошда қон томирлар тебраниши сезгиси ва юракнинг тез ва нотекис уриши (айниқса ётганда) безовта қилади. Юрак тепкиси кўпинча бошга берилади.  Чап қоринча мушакларининг қисқариш фаолиятининг сусайиши оқибатида кичик қон айланиши доирасида сурункали қон димланиши ривожланади: жисмоний зўриқишда хансираш вужудга келади, у ортопноэ ва юрак астмаси хуружи билан кечиши мумкун.  Бехушлик - диастолик артерия босими пасайиши натижасида бош мия қон айланишининг бузилишини туфайли юзага келади. Кўриш.  Диастола қон босимининг пасайиши сабабли бемор териси ва шиллиқ қаватлари рангпар.  Бўйин соҳасида уйқу артерияси кучли тебранади.  Кўз қорачиғининг диастолик торайиши ва систолик кенгайиши аниқланади.  Мюссе симптоми - юракнинг систолик ҳажми ва пульс босимининг кўтарилиши туфайли юрак билан бошни бир вақтда тебраниши.  Квинке пульси - тирноқ сатхининг секин босилганда систолик қизариши ва диастолик бўзариши.  Ўнг қоринча гипертрофияси натижасида юрак чўкдеи турткиси пастга ва чапга силжиган. Пальпация - юрак чўққи турткиси хам энига, хам бўйига (У-УП қовурғалар оралиғида) катталашган. Перкуссия - дилатация натижасида юракнинг бўғиқ товуши чапга кенгайган. Юрак бели ифодаланган, аорта конфигурациясини ҳосил қилади. Аускултация  Юрак чўққисида I товуш сусайган, чунки систола ёпиқ қопқоқлар даври мавжуд бўлмайди.  Аортада II товуш хам сусайган ёки қопқоқнинг зарарланиши ва дйастолик босимнинг пасайиши туфайли эшитилмаслиги мумкин.

 Дистолик шовқин баланд тезликда эшитилади, пуфловчи охангда, юмшоқ тембрли, ўнг томонда II қовурға оралиғида гавдани олдинга энгаштириб турган холатда яхши эшитилади ёки Боткин-Эрба нуқтасида қон оқими бўйича чапга ва пастга юрак чўққисига йўналади.  Чап қоринча кенгайиши натижасида митрал қопқоқнинг нисбий етишмовчилиги ҳосил бўлади - юрак чўққисида функционал систолик шовқин эшитилади.  Юрак чўққисида функционал хусусиятдаги бўшашиш шовқини - Флинта шовқини эшитилади. У митрал етишмовчилигида атриовентрикуляр тешикнинг нисбий ёки мушак кенгайиши натижасида вужудга келади.  Қўшалоқ Дюрозье шовқини сон артериясига стетоскоп босилганда эшитилади. Пульс (томир уриши) тезлиги ва ритми компенсацйя босқичида меъёрда, лекин аксарият тезлашган бўлади. Декомпенсация даврида юрак етишмовчилиги бошланиши билан юрак уриш ритми кучаяди. Кўкрак қафаси рентгенографиясида - чап қоринчанинг катталашиши туфайли юрак бели кескин ифодаланган аорта конфигурацияси аниқланади. ЭКГ - чап қоринчанинг гипертрофия белгилари ва электр ўқининг чапга силжиши кузатилади. I ва II стандарт, ҳамда кўкрак уланишларида S -Т сегменти пасаяди. Гис ту-тамининг чап оёғида блокада белгилари ёки тож- томир етишмовчилиги пайдо бўлади (Т тишчаси манфий, S-Т сегменти пасайган). ФКГ - ўнг тамонда II қовурға оралиғида юқори частотали диастолик шовқин, II товуш амплитудасининг пасайиши белгиланади. Эхокардиография - чап қоринча бўшлиғи катталашганини аниқлайди. Қайтган қон оқими тўлқинининг уришидан содир бўлувчи митрал қопқоқнинг диастолик тебраниши рўйхатланади. Аортография. Рентген контраст модда аортага юборилади ва қонни орқага қайтиши кўз билан аниқланади. қайтиб тушадиган қон ҳажми ҳам ҳисобланади.

Кечиши. Аорта қопқоғи етишмовчилиги чап қоринчанинг бақувват мушаклари гипертрофияси хисобига компенсацияланиб касаллик белгилари узоқ йиллар давомида билинмайди, бемор фаол ҳаёт кечириши мумкин. Юрак мушакларининг зўриқиб ишлаши, ва провардида толиқиши тож артериялари етишмовчилиги натижасида юрак фаолияти сутлашади ва кичик қон айланиш доирасида қон димланиши юз беради, қоринчанинг навбатдан ташқари қисқариши ёки пароксизмал тахикардиянинг қоринча тури ёки бўшашдан олдин от дупурига ўхшаш овоз эшитилади. Чап қоринча етишмовчилиги миокард инфаркти ёки ўпка шиши холатини содир қилиши ва ўлим билан тугаши мумкин. Ташхис юракнинг аорта конфигурацияси, юрак чўққи турткисини чапга ва пастга силжиши, диастолик шовқин ва сакрайдиган пульснинг мавжудлигига асосланади. Қиёсий ташхис. Хилпилловчи аритмия билан кузатиладиган митрал стенози. Аорта қопқоғи етишмовчилигида диастола шовқини асосан ўнг томонда иккинчи қовурға оралиғида, гохида чап тамонда тўш ёнида II ёки III қовурға оралиғида яхши эшитилади. Аорта етишмовчилигида диастолик шовқин пуфловчи, стенозда эса гулдиросли табиатда; бундан ташқари стенозга характерли қарсаксимон I товуш, митрал қопқоқнинг очилиш товуши, чап бўлмача катталашиши ва ЭКГда чап бўлмача ва ўнг қоринча гипертофияси белгилари йўқ Аорта қопқоқ етишмовчилиги билан бирга кечадиган захм аортити ревматизм аорта етишмовчилигидан қуидаги хусусиятлари билан фарқланади: беморлар одатда 35 ёшдан катта (ревматизмда 7-15 ёш). Аорта кўтарилиш қисмининг кенгайиши сабабли ўнг томонда II қувурға оралиғида арраловчи кескин диастолик шовқин эшитилади, ревматизм иллатида эса шовқин Боткин-Эрба нуқтасида яхши эшитилади ва нафис табиатли. Захм аортитида стенокардия типидаги оғриқ симптоми кўпроқ ифодаланган. Анамнез маълумотлари, серология реакциялари натижасида ва захмнинг

бошқа клиник симптомлари мавжудлиги тўғри ташхис қўйишга ёрдам беради. Чўзилган септик эндокардит билан асоратланган аорта етишмовчилиги асоратланмаган аорта иллатидан талоқнинг катталашиши, истмалаш, «дўмбира бармоқла-ри» ва бошқа белгилар билан фарқланади . Давоси. Аорта қопқоғи етишмовчилигининг оғир ҳолатида қопқоқни алмаштириш лозим. 1 . Операция учун вақтни танлаш муҳим аҳамиятга эга. Декомпенсациянинг бошланғич белгиларини аниқлаш учун синчиклаб кузатиш керак, чунки қопқоқни алмаштириш декомпенсациягача бўлган даврда ўтказилса яхши натижа беради. 2. Агар операция режалантирилмаса чап ва ўнг қоринча етишмовчилигида консерватив даво усули ҳолатни яхшиланишини юзага келтиради:  юрак гликозидлари.  сийдик хайдовчилар.  вазодилататорлар. Профилактикаси. Аорта қопқоғи етишмовчилигига олиб келадиган касалликлардан сақлаш ва вақтида даволашдан иборат. Сурункали инфекция ўчоқларини йўқотиш, пато-логик жараёнларни ва хамрох касалликларни, яъни организмнинг компенсатор фаолиятини сусайтирадиган хасталикларни даволаш мухим роль ўйнайди. Аорта оғзи торайиши (аорта стенози) Аорта оғзи торайиши (аорта стенози) чап қоринча қисқаришида қонни аортага ўтишига қаршиликни вужудга келтиради. Аорта стенози мустақил равишда алохида кам учрайди ва ҳамма юрак иллатларини 1-2 фоизини ташкил килади. У кўпинча аорта қопқоғи етишмовчилиги ва митрал нуқсони билан биргаликда келади. Этиологияси

Ревматик эндокардит - аорта қопқоқ тавақалари асосида бир бирлари билан ёпишиб, тешик хажмини кичрайтиради. Атеросклероз - 60 ёшдан улуғ одамларда қопқоц тавақаларига кальций тузлари тўпланиб, чандиқланиши ва буришиши натижасида тешик торайиши юзага келади. Септик эндокардит - аорта қопқоқларида сўгалсимон-тромбсимон маҳсулотлар йиғилиши, охакланиши хисобига аорта оғзи тораяди. Туғма аорта стенози - одатда болалик даврда намоён бўлади, кам ҳолларда-ўсмирларда учрайди. ПАТОГЕНЕЗИ. Аорта стенозида систола даврида торайган тешик орқали аортага қон ўтиши қийинлашади ва бир қисм қон қоринчада қолади. Диастола даврида қолдиқ қонга чап бўлмачадан тушган нормал миқдордаги қон қўшилади, натижада қоринча кенгаяди ва босим ортади. Ортиқча миедордаги қонни аортага отиб чиқариш учун чап қоринчанинг кучли қисқариши вужудга келади. Агар аорта оғзи торайиши кўпгина бўлса, қоринчанинг қисқариши (қонни хайдаш) вақти узаяди. Систола даврининг учраши, чап қоринчада босим ошиши аортага хайдаладиган қоннинг кўпайишига олиб келади. Юқори босим таъсирида чап қоринча кучли ишлайди, натижада гипертрофияланади - тоноген дилатация содир бўлади. Гипертрофия - чап қоринча девори систолик қисқаришининг компенсатор реакцияси. Гипертрофия натижасида қоринча деворининг қалинлашиши босим юклама-сидан муҳофаза қилади, қоринча девори таранглигини ва қайишқоқлигини (юмшоқлигини) камайтиради. Гипертрофиянинг характерли белгилари: диастолик босим ошиши, кислородга миокард талабининг кўпайиши, миокард ишемияси. Чап қоринча мушаги қисқаришининг пасайиши, қоринча бўшлиғининг кенгайиши миогенли дилатацияга ва бўлмачада босим кўтарилишига олиб

келади. Натижада кичик қон айланиш доираси томирларида гипертензия ривожланади ва ўнг қоринча гипертрофиясини юзага келтиради. ПАТОЛОГИК АНАТОМИЯСИ. Қопқоқ тавақалари ўзаро бирикади, чандиқлашиб тортиши натижасида қопқоқ тешиги тораяди. Чап қоринча ҳажми катталашгани, мушак деворининг гипертрофиялашгани аниқланади. КЛИНИК КЎРИНИШИ. Хасталикнинг компенсация босқичида миокарднинг кучли қисқариши билан қаршиликни енгиши қоринчадан аортага отилиб чиқаётган қон миқдорини ўзгартирмай, меъёрда сақлайди, беморлар шикоят қилмайдилар, бирмунча жисмоний иш ҳам бажарадилар. Бироқ вақт ўтиши билан чап қоринча фаолияти заифлашиши натижасида декомпенсация белгилари содир бўлади. Шикоятлари. Стенокардия ҳуружи аорта стенозида тез-тез учрайдиган белги хисобланади. Жарроҳлик усули билан даволанмаган 50% беморлар стенокардия белгиси намоён бўлгандан сўнг 5 йил мобайнида вафот қиладилар. Стенокардия ҳуружининг сабаби гипертрофияланган миокарднинг тож артериялар орқали қон ва оксиген (кислород) билан таъминланишининг камайиши ҳисобланади. Бехушлик - бош миянинг қон билан таминланиши кескин пасайишига боғлиқ ҳолда умумий периферик томирлар қаршилигининг заифлиги туфайли артерия босимининг пасайиши сабабли жисмоний зўриқишда вужудга келади. Бехушлик сабаблари орасида бўлмача ва қоринча аритмиялари, юракнинг оҳакланиши (кальцификацияланиши) натижасида ўтказувчан системасининг блокадаси ҳам муҳим роль ўйнайди. Юрак етишмовчилиги. Аорта стенози билан хасталанган ва жарроҳлик давосисиз ривожланган юрак етишмовчилигида 50 фоиз беморлар 1-2 йил орасида нобуд бўладилар. Юрак етишмовчилигини ривожлантирувчи

сабабларга ортиқча юклама таъсири ва миокарднинг систолик ва диастолик фаолиятининг бузилиши киради. Кўриш.  Тана териси ранги рангпар бўлади.  Юрак иллати ёшликда шаклланган бўлса, юрак соҳасида юрак букури кузатилади.  Чап қоринчанинг кенгайиши натижасида юрак чўққи турткиси кенгайган, пастга ва чапга силжиган, лекин у аорта қопқоғи етишмовчилигидан камроқ ривожланган. Пальпация.  Юрак чўққи турткиси баланд, резистентли, секин кўтариладиган, гоҳида у VI қовурға оралиғига силжиган бўлади.  Аорта тешиги устида, II қовурға оралиғида, тўш суягининг ўнг қиррасида систолик титраш («мушук хириллаши») белгиси аниқланади. Перкуссия.  Юрак чапга кенгайган.  Юрак бели ифодаланган.  Юрак шакли (конфигурацияси) аортал. Аускултация.  Юрак чўққисида чап қоринчанинг қонга ортиқча миқдорда тўлиши ва секин қисқариши сабабли I товуш сусайган.  Аорта қопқоғи тавақалари ҳаракати чегараланганлиги натижасида аорта устида II товуш ҳам пасайган ёки у эшитилмаслиги мумкин.  Аорта устида дағал систолик шовқин эшитилади ва у бўйин томирларига тарқалади. Шовқин митрал қопқок устида ҳам аниқланиши мумкин, у аортадан тарқалади, натижада митрал етишмовчилиги тўғрисида хато таасурот туғдиради. Пульс (томир уриши) - аорта стенозида ўзига хос хусусиятга эга: у кичик ораливда секин кўтарилади ва секин пасаяди. Қон чап қоринчадан

аортага қийинчилик билан секин ўтиши туфайли томир уриши тезлиги камайган, суст ва кичик бўлади. Артерия босими. Систола босими пасайган, диастола босими озгина кўтарилган. Томир уриш босими камайган. Рентгенологик текшириш. Хасталикнинг компенсация босқичида юрак ҳажми катталашмаган ёки чап қоринчанинг бир оз кенгайганлиги аниқланади. Декомпенсация бошланиши билан чап қоринчанинг, сўнгра чап бўлмачанинг кескин кенгайиши ҳам қўшилади. Натижада юрак аорта конфигурасини олади. ЭКГ - чап қоринча гипертрофияси ва тож-томирлар етишмовчилиги белгилари аниқланади: юракнинг электр ўқи чапга силжиган, Т-тишчаси текисланади ёки манфий бўлади. Гис тутами чап оёқчасида ўтказувчанликнинг бузилиши (блокада) аниқланади. ФКГ. Ўнг томонда II қовурғалар оралиғида тўш суяги қиррасида систола даврида ромбсимон шаклдаги систолик шовқин қайд қилинади. Флюроскопия кўпинча аорта қопқоғининг калцинозланганлигини аниқлайди. Калцинозланиш қанча кўп ифодаланса, аорта стенози шунча оғир кечади. Эхокардиография - аорта стенози мавжудлигидан маълумот бериши мумкин. Юрак катетеризацияси бевосита босим градиентини ўлчайди ва аорта стенози оғирлик даражасини аниқлайди. Кечиши - аорта оғзининг торайиш даражасига ва чап қоринча қисқариш қобилияти ҳолатига боғлиқ. Хасталикнинг компенсация даврида беморлар ҳеч қандай шикоят қилмайдилар ва жисмоний зўриқишни яхши ўтказадилар. Декомпенсация босқичида стенокардия, ҳансираш ёки юрак астмаси ҳуружлари кузатилади. Қон айланишининг бузилиши кескин ривожланганда беморлар ўпка шиши ёки миокард инфаркти билан кузатиладиган юрак етишмовчилигидан вафот қилишлари мумкин. Ташхис қуйидагиларга асосланади: Қопқоқ белгилари:

 Систолик шовқин.  Систолик титраш.  II товушнинг сусайиши. Чап қоринча гипертрофияси белгилари:  Чўққи тепкисининг кучайиши.  Юрак чегарасини чапга кенгайиши  Ренгеноскопияда чап қоринча катталашуви.  ЭКГда чап қоринча гипертрофияси белгилари. Юрак тепкисидаги ҳайдалаётган қон миқдори камайиши белгилари:  Тез чарчаш, умумий беҳоллик.  Бош оғриши, бош айланиши.  Хушдан кетиш.  Юрак соҳасида оғриқ туриши.  Ҳарсиллаш.  Систолик қон босимининг пасайиши.  Кичик ва секин томир уриши. Қиёсий ташхис. Систолик товуш эшитиладиган касалликлар билан ўтказилади. Функционал систолик шовқин ёшлик чоғларида кузатилади. Шовқин пуфлайдиган характерда, қисқа нафас ҳаракати билан боғлиқ. Чапда II қовурға оралиғида ва юрак чўққисида яхши эшитилади, лекин бунда II товуш сусайган ва шовқин бўйин томирларига тарқалмайди. Ўпка артерияси стенози:  Систолик шовқин чапда II қовурға оралиғида яхши эшитилади.  II товуш сусайган.  ЭКГда ўнг қоринча гипертрофияси белгилари.  Рентгенда ўпка расми сусайган ва стеноз орти ўпка артерияси кенгайган. Аорта коарктацияси (туғма кисилиши)  Систолик шовқин дағал.

 Шовқин йирик артерияларга ва курак оралиғи соҳасига тарқалади.  II товуш кучайган.  ЭКГда чап қоринча гипертрофияси белгилари.  Оёқ артерияларида пульс тўлиши ва таранглашиши сусайган.  Бўйин ва курак соҳаларида юза жойлашган артериялар кенгайган. Гипертония касаллиги ва заҳм артрити. Аорта устида эшитиладиган систолик товуш дағал,лекин аорта иллатидан фарқи аорта усти II товуш кучайган. Аорта атеросклерози.  аорта устида систолик шовқин пасайган ва қисқа .  II товуш кучайган.  Атеросклероз белгилари бошқа томирларда ҳам кузатилади. Давоси. Вақтинча чоралар. Д ори-дармонлар билан даволаш аорта стенозининг асосий даво чоралари ҳисобланмайди, лекин гликозидлар ва диуретиклар юрак етишдоовчилигини вақтинча камайтириши мумкин. Баллонли вальвулопластика - торайган аорта оғзига киргизилган баллонни пуфлаш хасталикнинг клиник белгиларини вақтинча камайтиради. Радикал (асосий) даво - аорта копқоғини кўчириб ўтказиш. Чўчқа юраги гомотрансплантати, гетеротрансплантларидан ёки сунъий қопқовдан фойдаланилади. Гомотрансплантатлар ўз вазифаларини яхши бажарадилар ва коагуляцияга қарши даво талаб қилинмайди. Муаммо мос донорлик юрагини топиб (қопқоқни эмас), трансплантацияда фойдаланишдан иборат. Гетеротрансплантатлар ҳам коагуляцияга қарши даво чораларини қўллашни талаб қилмайди, лекин 10 йилдан сўнг унинг парчаланиши вужудга келади. Сунъий қопқоқ - биопротезлар узоқ хизмат қилади, лекин коагуляцияга қарши даво чораларини талаб қилади.

Профилактикаси. Касалликни олдини олиш аорта оғзи торайишига олиб келувчи касалликлар олдини олишга ва уларни қунт билан даволашга қаратилади. АМАЛИЁТДАН МИСОЛЛАР: Масала 1. Урмон хужалиги согломлаштириш пунктига 34 ёшли геолог охирги хафтада озгина харакат килса вакти-вакти билан кукрак кисиш аломати, юрак уриб кетиши, физик зурикишда хансираш, бугимларда кучиб юруви огрик, умумий холсизлик булаётганлигидан ишкоят килиб келган. Харакат килишни тухтатгач 2-3 минутдан кейин нохуш сезги йуколган. 1 йилдан бери касал. Олдин соглом булган. Иш вактида хар хил жисмоний ишларни бажаришга тугри келар эди. Объектив текширилганда юрак учи турткиси сал куайган, туш суяги чап киргоги буйлаб протодиастолик шовкин эшитилади. Томир уриши минутига 100 марта, тез, баланд, АКБ 140/40. Корни юмшок, огриксиз. Жигар унг ковурга буйлаб. ЭКГда чап коринча гипертрофияси белгилари. Ташхис Кайтлама ревматик иситма. Кардит. Юрак аортал иллати. Аорта копкок етишмовилиги Асор. НК I C аволлар 1. Яна кайси текшириш усуллари керак 2. Даволаш принциплари ХУЛОСА

Демак, Юрак аортал иллатлари тиббиёт амалиётида кенг учрайди. Уларни °з ва±тида ани±лаш, бир-биридан фар±лай билиш, касалликни даволашнинг самарасини оширувчи омиллардан бири б°либ ³исобланади. Касалликнинг ташхисини лаборатор ва функционал текширувлар а³амиятининг катта эканлигини ³исобга олиб, Юрак аортал иллатларига хос лаборатор ва функционал текширувлардаги °згаришларни фар±лай билиш талаб ±илинади.

Адабиётлар: 1. Бобожонов С.Н. Ички касалликлар. Тиббиёт институтлари талабалари учун Т., Ибн Сино. 2003. 2. Внутренние болезни. Под ред. Ф.Комарова, В.Г. Кукеса, А.С. Сметнева. 2-ое перераб. И доп. Изд. М.Медицина. 1990., с 454-460. 3. Внутренние болезни. Лекции для студентов и врачей. Под ред. Б.И. Шулутко. – Л., 1991. С 364-373. 4. Внутренние болезни. В 10 книгах, ред. Т.Р.Харрисон, книга 6, перевод с английского языка. Под ред. Е.Браунвальд. М., Медицина, 1993. Инфекционные заболевания мочевых путей. Пиелонефрит и родственные с ними состояния. Уолтер Е.Стамм, Марвин Турн. С 341-342. 5. Маколкин В.И. Овчаренко С.И. Внутренние болезни. Руководство к практическим занятиям. М. Медицина. 1994. 6. Камолов Н.М. Куйлиев М.У. Ички касалликлар. Укув кулланмаси.- Т. Ибн Сино. 1991. 7. Моисеев В.С., Сумарков А.В. Внутренние болезни и ихособенности в тропиках. Учебное пособие. –М., Медицина. 1990. С 299-302. 8. Практическая нефрология / А.П.Пелещук, Л.А. Пыриг., Н.Я.Мельман и т.д. Под. Ред. Проф. А.П.Пелещука. 2-е изд. Киев.: Здоровья.1983. 9. Справочник не нефрологии./Авт.: И.Е.Тареева, С.О.Андросова. В.М. Ермоленко и др.: Под ред. ИН.А.Мухина. М., Медицина, 1980 10. У.Б.Шаропов, Ф.Х.Гаффорова, У.И.Шодмонов, У.Б.Шаропов тахрири остида. –Т.:Ибн Сино, 1994. 11. . http :// www . meddean . luc . edu Энциклопедия обследования больного со множеством иллюстраций, краткое описание болезней, тестирование. 12. http :// www . embbs . com

Истории болезни, обучение, атлас по КТ, ЭКГ и др.

O'xshashlar

Юрак митрал иллатлари

Юрак блокадалари

Миокардитлар. перикардитлар

Ўпка юрак ва мия реанимацияси

Юрак ва қон томирлар тизим