Emulsiya dori turini yaratishni nazariy asoslari. Emulsiya turlari. Emul.siyalarni fizik usulda turg’unlashtirish nazariyasi - Tibbiyot - Referatlar

Emulsiya dori turini yaratishni nazariy asoslari. Emulsiya turlari. Emul.siyalarni fizik usulda turg’unlashtirish nazariyasi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

61 KB

Ko'chirib olish

E mulsiya dori turini yaratishni nazariy asoslari . E mulsiya turlari . E mul.siyalarni fizik usulda turg’unlashtirish nazariyasi Reja: 1. Emulsiyalar ta'rifi 2. Dispers sistemali emulsion sistemalar 3. Emulsiyalarni turg’unlashtirish 4 . Emulsiyalarni fizikaviy tur g’ unlashtirish nazariyasi 5. Emulgatorlar tavsif va tasnifi 6. Emulgatorlarning gidrofil - lipofil balansi va aniqlash usullari Xozirgi yillarda farmatsevtika texnologyasi dori moddalari yaratishning nazariy asoslarini ifodalab beruvchi, rivojlanishning yangi bosqichiga o’tdi. Bunda mavjud bo’lgan usullar qaytadan ko’rib chiqilyapti, shunga asoslangan qolda ilmiy izlanishlarning ob'ekti va metodlari kengaytirshshoqda. Yangi texnologiyalar yaratishda bir qancha zarur bo’lgan organlar inobatga olinmokda. Ular fizik va kolloil kimyo, biofizika va mmikrobiologiya kabi fanlarni misol qilib keltirishimiz mumkin. Shunday qilib, dori moddalari texnolognyalarini yaratish jarayonida yangi

dori shaklini yaratish, mavjud bo’lgan dori moddalarpi qaytadan o’rganib chiqishimiz kerak bo’ladi. Hozirgi paytda emulsiyalar juda ko’p mutaxassislarni e'tiborini tortmokda, shuningdek ular emulsiyalarning tibbiyot amaliyotida juda keng mikyosda ko’llanshshoqda deb ta'kidlashmokda. Oqiz orqali (peroral) qo’llanilishdan tashkari, emulsion sistemalar maxaliy ko’llaniladi, ya'ni maz, krem, aerozollar, shuningdek. kasallarnikg oshkozon orqali (parentral) oziklakmshda ko’Haniladi. Bu ilmiy izlanishlarni yangi bosqichlarini topishda va yangi emulsion sistemalar yaratishda, shuningdek keltirilgan maksadlarga xizmat kiluvchi yordamchi moddalar mikdorini kengaytirishimsh erishishimizga imkon yaratib beradi. DISPERS SISTEMLI EMULSION SISTEMALAR. Emulsiya deb, tarkibida ikki tomonlama erimaydigan, yupka dispersirlangan suyuklikka ega bo’lgan geterogei dispers sistemalarga aytiladi (suv, moy); shuningdek, emulsiyalar o’znda dispers fazodagi bir suyuqlikning bir necha mayda tomchilari, dispers katlamli boshqa bir suyukliklarga taksimlanuvchi garkibni mujassam etadi. Rasm 1: emulsiya turlari: emulsiya s/yo (1), emulsiya yo/s (2), murakkab emulsiya s/yo/s (3), murakkab emulsiya yo/s/yo (4). Emulsiyaning 2 ta asosiy turi mavjud: yog’ va suvdagi dispersis yoki 1- chi turdagi emulsiya (suv bilan yuviluvchi) va suv va yoqdagi dispersiyalar yoki 2-chi turdagi emulsiyalar (suv bilan yuvilmaydigan). Bundan tashkari murakkab emulsiyalar qam mavjuddir. Bu dispers fazada dispers qatlamga ega bo’lgan dispesirlangan suyuqlik. Emulsiyalar juda murakkab sistemalar xisoblanib, ularii texnologiyasini stabshtizatsiya qilishni yaratish asosiy muammo qisoblanadi. EMULSIYALARNI STABILIZATSIYALASH.

Emulsiyalarning stabillgi fizikaviy, kimyoviy va mikrobilogik turlarga ajratiladi. Emulsiyalarning fishkaviy stabshshigi; Emulsiyalaming fizikaviy stabilligi juda muhim hisoblanadi. Ularni turg’un qolatda bo’lmasligi 3 xil ko’rinishda bo’ladi. Koalestsentsiya Kinetik turqun bo’lmasligi Fazalar aylanishi (inversiyasi) Koalestsentsiya- dispers si s temali emulsiyalar tizimda mavjud bo’lgan energiyalarni fazaning yukori kismida qulay xarakatlanishi, bunga termodinamik va agregat xollarda turqun bo’lmasligi sabab bo’ladi. Aynan shu xolatda biz aloqida bo’lgan fazalarni kuzatishimiz mumkin . bu esa 2 ta bosqichda tushuntiriladi. -bi r i nchi . Bu f ol i kul yat si ya deb at al i b, bunda di sper s f aza t om chi l ar i agr egat qolatda bo’ladi. -ikkinchi. Bu xususiy koalestsentsiya, bunda agregat qoldagi tomchilar bitta katta fazaga birlashadi. Kinetik turgunsizligi. Bu xolat dispers fazalardagi zarrachalarni oqirik ta'sirida cho’kishi yoki kuyuqlashishi bilan tushuntiriladi. Bu esa Stoks konuniga mos keladi. Fazalar aylanishi (kversiya). Bu emulsiyalarning stabil bo’lmagan qolatidir, bunga biz emulsiya turlarining o’zgarishida kuzatishimiz mumkin. Ya'ni, suv/yoq dap yoq/suv ga o’tishida k o ’ r i s h i m i z m u m k i n . F a z a l a r a y l a n i s h i g a k u y i d a g i o m i l l a r t a ' s i r q i l i s h i m u m k i n : xajmlararo boqliqligi, tabiati, kontsentratsiyasi va emulgatorldarniig gidrofil - lipofil balansi (GLB), shuningdek, emulsiyalarning tayyorlanish usuUari.Rasm2, turqun bo’lmagan emulsiya turlarirl- stabill emulsiya, 2-flokulyatsich (yopishqoq), 3-kimetik gurqun emas (qatlam qosil kilish. 3 a -sedimentatsiya (cho’kishi), 3b- kremaj (quyuklashishi). 4- koalestsentsiya (buzilish), 5- fazalar inversiyasi (aylanishi). Emulsiyalarning fizikaviy stabilizaiiyalash pazariyasi.

Emulsiyalarni stabilizatsiyalash uchun ko’p ishlar olib borilgan. Biroq emmulsiyalarning farmatsevtik texnologiyasi akademik P.A.Rebinder va uning maktabini ko’prok e'tiborini tortdi. U emulsiyalarning stabilligiga 2 ta omil ta'sir kilinishini isbotlab berdi, ya'ni mexanik - strukturaviy barer omili va termodinamik turgunligi. Termodinamik turg’unsizligi. Emulsiya olish uchun, shuningdek, dispers fazani dlspergirlanishiga emulsiyaning agregat xolatdagi turqunligshini oshirib yuboruvchi, erkin fazalararo eiergiyasining ortib borishi ta'sir kiladi. Biroq, boshqa tomopdan qaraganda dispers boskichi ortishi bilan entropiya sistemasi qop ortib boradi. Termodinamikani ikkinchi qonuniga asosan, entropiya sitemasi ortadigap jaryonlar o’z - o’zidan sodir bo’ladi. Shuning uchum, jarayonlar turlari. Emulsiya xolatiga o’tadigandlari (disperlanishrni yoki koalestsetsiya) fazalararo energiya va entrropiyaning ortishiga boqlio’q bo’ladi. Bir xonaga chegaralangan fazalararo tortishish mavjuddir, bu Q m belgisi belgilanadi, bunda dispersirlangan tomchilarning fazalarao energiyasi ortadi. Aynan shu xolatda entropiya sistemasi termodinamik turgun xolatda bo’ladi, ularning emulgirlanishi qech qanday meqanik kuch ta'sirisiz, moslamalarning iliq xarakati /isobiga o’z- o’zidan sodir bo’ladi. (xona xarorati 10" Dj/m teng bo’lishi kerak). Shunga asoslanib dispers sistemalar 2 ga bo’linadi: *Gipofillar, bunda fazalar aro tortishish q kichik —Q m dir va termodinamik turqunlikka asoslangan qolda stabillanadi. *Liofillar, Bunda fazalararo tortishish q katta —Q m dir.Mexanik- strukturaviy boer xisobiga stabillanadi. Mexaiik strukturaviy barer. Liofob xolatdagi emulsiyalar agregat turqun qoda bo’ladi. Liofob xolatdagi turqunsizlikka dispers fazadagi zarrachalar sonining kamayishi va zarrachalar sonining ortishi sabab bo’lishi mumkin. Kerakli agregat

rurgunlikka erishish uchun, liofob emulsiyalar bir kancha to’ldiruvchi stabilizatsiyalovchi omillarni talab qiladi. Muhim stabilizatsiya flokulyatsiya koalestsentsiya va kenetik turqunsizlik xollarni oldini oladi. Agar dispers katlam va fazolarning chegaralangan mexanik-strukturaviy bareri yuqori strukturaviy qovushkoklikka ega bo’lsa bu xolat tezrok sodir bo’ladi. Bunday barerni xosil kilish uchun, VMS ni kabul qilish, dispers katlamni kovushkok katlamga erishish kerak, masalan qar xil kelib chiqishdagi sellyuloza, natriy olginat, shuningdek yuqori - faol moddalarni ishlatish samarali foyda berish mumkin. Odatda barcha yordamchi moddalar (YoM) ya'ni emulsiyalarning fizikaviy turgunligiga ta'sir kiluvchi moddalar emulgatorlar deb ataladi. Emulgatorlar tasnifi. Emulsiyalarni stabshshzatsiyalash uchun emulgatorlar tanlashda, stabilizatsiyalash mexanizmi uchun zaxarlilik Idarajasi. RN balandligi kimyoviy boglanuvchanligi (dori vositalarini) xisobga olish zarur. Emulsiyalarni stabilizatsiyalash uchun 0,1% dan 25% gacha emulgatorlardan foydalaniladi. Emulsiyalarni 2 xil turga bo’lib olib yoki ularning turiga karab (yoq/suv) stabilizatsiyalash mumkin. Kimyoviy tabiatiga qarab emulsiyalar 3 snfga bo’linadi: molekulalari diofil tuzilishga ega bo’lgan moddalar, yukori mmolekulyar boqlanishli moddalar, anorganik moddalar. Emulgatorlar olinishi bo’yicha sintetik, yarimsintetik va tabiiylariga bo’linadi. Yana, jonivor va o’simliklardan olinadigan emulgatorlar. Emulgatorlarni pastmolekulyar va yuqori molekulyar ko’rinishlari qam mavjud. Yukori molekulyar emulgatorlarga jelatin, oqsil, polivinil spirti, polisaxaridlar, o’simlik va mikroorganizmdardan olingan polisaxaridlar va boshqalar kiradi. Ular fazaning yuqori kismida anik parometrlarga ega bo’lgan uch o’lchamli setka xosil qilishadi va dispers qatlamda mexanik ~ strukturaviy barer qosil bo’lishi xisobiga emulsiyalarni stabilizatsiyalaydi. Emulgagyur sifatida ko’proq past molekulyar yuqori - aktiv moddalar (PAM) muqim axamiyatga ega.

Suvda ionizatsiya jarayonini olib borish 4 sinfga bo’linadi: anionlilar, kationlilar, amfolitlilar, ponogenlilar. Anionli PAM lar o’z molekulasida posyap guruq tutadi va manfiy zaryadlangan organik ionlar xosil qilishi orqali suvda disatsiyalaydi, yuqori faolikka erishishini ta'minlaydi. Dorivor emulsiyalarni anionli PAM lar orkali stabilizatsiya qilish uchun sovun (yuqori kislotalarning tuzlari) va yukori yogli spirtlarni sulforefirlaridan natriyli tuzlarni, mos: natriy lourtsulfat. Anionli PAM larni tarkibi kationlar tabiatiga boqliq. Natriyli, ammoniyli va trietilaminli tuzlar suvda eriydi va yoq/suv emulgatorlari xosil bo’lishi uchun xizmat kiladi, sovun esa kaltsiy, magniy, alyuminiy va temir kationlarni xosil bo’lishi uchun xizmat kiladi. Kationli PAM lar nisbat zaryadlangan organik ionlar xosil kilib suvda disatsiyalanadi. Yukori faolikka eripgani ta'minlaydi. Faol kationli PAM lar, asosan chorakli ammoniy va piridik birikmasi tuzlar, ular kuchli bakteriotsid ta'sir ko’rsatadi. Farmatsevtika soqasida PAM lardan benzoalkoniy xlorid, setilpiridiniy, toniylar ishlatiladi. PAM lar ioi xosil qilmaydi. Ularning suvda eruvchailmgi bir kancha bir • biriga o’xshash polyar guruqlar borligi uchun suvda eriydi. PAM lar ning bu turiga yogli spirtlar va kislotalar, murakkab glikol efirlari va yoq kislotalari efirlari yuqori yoq kislota va sorbitlarning efirlari kiradi. Ko’pincha yo/s emulgatorlar mavjud. bularga yukori yog kislotalarning polioksietilenglikol efiri, spirtlarning, spenlar-tvin, preparat OS yo/s emulgatorlari olish uchun pentolYu emulgator G-2, MTD, MD birlanchi fraktsiyaning yoq sintetik spirtlari Cie-C^ Shuningdek polonogen PAM larga yogsimon shakar, bu emulgatorlar o’z molekulyaviy tuzilishga karab turib emulsiya xosil kilishi mumkin (yo/s eki s/yo turdagi). Ammoniyli PAM lar bir qancha polyar guruqlarni tutadi: suvda ular eritma pH ni xisobga olib uzun zanjirli anion yoki kation PAM larni xosil qilishi mumkin. Amfolitli PAM lar o’z tarkibida bir vaqtning o’zida sulfoefir,

karboksil va sulfatli aminogruppalarni tutadi. Bu sinfning asosiy taxlil qiluvchilari bu betoin va letsitin xisoblanadi. Sintetik PAM lar orasida polonogenlari zaxarsiz xisoblanadi, juda zaxarlisi kationli PAM lardir, ammonli PAM lar o’rtacha xajmni nomoyon qiladi. Teriga va teri katlamiga yuboriladigan PAM larni nojo’ya ta'sir ko’rsatmaydiganini yaratish muqim masala xisoblanadi. Bu yumshoq dori moddalari asosan parentlar oziklanishi uchun tayyorlanadi. PAM lar bir vaktning o’zida tarkibida diofil tuzilishga ta'sir ko’rsatuvchi gidrofil va gidrofob guruxlari tutadi. Polyar (gidrofil) guruq g bu dipol momentli funktsional gurux xisoblanib, PAM larni suvda erishi sharoitini yaratib beruvchi polyar qatlamga o’xshash fuppadir. PAM lar suvga tushishi natijasida io’lyar gruppa tuz xosil qiladi, polyar bo’lmagan alkillar strukturaviy zanjir qosil qiladi. Suv strukturasining o’zgarishi uning kristalligi ortib, entropiya sistemasi kamayadi. Shuning uchun, xarakatlanuvchi kuch PAM ning popolyar molekulalarini suvdap chikarib tashlaydi. Bunday sharoitda PAM Lar adsorbtsiyaning fazalar bo’linishi chegarasi fazalararo energiyaning kamayishn va kolloid xolatdagi molekulyar fazaviy almashinishi ya'ni mitselo xosil bo’lishiga olib keladi. Bu mitsello xosil bo’lishning kritik k on t s en t r at si ya si j a r a yo ni so di r b o’ l ad i . PA M l ar ni ng ko nt se nt r a t s i y as i g a a so sl an i b mitsellaning shakli o’zgaradi. Emulgatorlarning gidrofil -lipofil balansi va aniklash usullari PAM larning tarkibi molekulalarning gidrofil lipofil qismlardangina tashkil topmay, balki ular orasidagi o’zaro busuli bir qanchaliqlik gidrofil - lipofil balans (GLB) orkali qam tushuntiriladi. GLB polonogen PAM larni xarkterlab beradi va u molekulaning 1/5 foizini gidrofil kism tashkil qiladi. GLB O qismini lipofil moddalar tashkil qiladi. Mamalan: uglevodlar. GLB 20% ni gidrofil maxsulotlar tashkil qiladi, masalan, polietilenglikol (PEG), bular ayrim joylarda polietilenoksidlar deb ataladi (PEO). PAM Lar qar xil bosqichlarda oralik ya'ni o’rtacha axamiyatga ega bo’lgai GLB lar bilan oksietillanish mumkin, agar PAM lar molekulasida

polietilenoksid tutsa GLB h £+5 Bunda : -gidrofil qismningfoiz miqdori GLB ning balandligi PAM larning tarkibi va ishlatilishi Bilan uzviy boqlikdar. PAM lar GLBlar Bil an 1,3 - 3 - ko’ pi ksizlant ir uvchil ar. 3 - 6 - em ul gator lar tur lar i (s/yoq) , 7 - 9 - namlovchi . 8 - 1 8 emulgator turlari yoq/suv, 13ql5 ko’pik xosil qiluvchi. 15gl8 - salyubilisizatorlar. GLB ning aniklashni quyidagicha bo’liishmiz mumkin: g’ formula bo’yicha xisoblash. PAM Lar molekula tuzilishida asos xosil kiladi; g’ eksperemental yoki bevosita usuli% Bu xolat PAm larning biror bir parametri yoki xossasiga asoslangan, bu GLB Bilan boqliqdir va uni aniqlashga yordam beradi. Xisob - kitob qilish usuli, bu usul Devis usuliga asos soldi. Bu usul PAM molekulalari tarkibiga kiruvchi xar xil funktsional gruppalar va atom tuzilishlari, guruq soni deb ataluvchi anik gidrofil koefitsientga ega. Ular gidrofil gruppalar uchun musbat lipofil gruppalar uchun esa manfiydir. GRIFRINA usuli bir kancha tenglamalarga asoslangan. Bu PAM larni keltirib chiqaradi, bunda asosan ularning molekulyar strukturasi olingan. Bu tenglamalr PAM molekulalari tarkibidagi gidrofil va lipofil guruqlarni foiz miqtsorini farklab beradi. Engil parchalanuvchi yoq kislota efirlarini GLB sini topish uchun quyidagi formula yordamida aniqlanadi: GLBx20(l-40/kg) Bunda 40 son efirlarning Kg yog kislotasining kislota soni, efirlar uchun "mos" oksietillanishlar uchun boshqa bir formula taklif kiladi: GLB =Q>P)/5 Bunda: R - oqirlik foizi (gidrofil qismning), ko’p atomli spirtlar uchun (glitserin, sorbit va boshqalar). X - gtolietilen oksid qismining ogirlik foizi. Efir xolati bitta polietilenoksid koldiqidan tashkil topgan gidrofil qismidan iborat. mos oksietillangan kislota va bir atomli yoqli spirtlar uchun formula: GLB =(m.v. gidrofil kism 100)/5 M.v. PAM =£/5

Xisob - kitob metodlariga yana KAWAKAMI MOOREBELL va boshqa metodlar kiradi. GLB sistemasi PAM larni tibbiyotda ishlatish yo’llarini yaratishda , ularni xosslarni topishdp, yuqori va samarali emulgirlangan tarkib topishimizga xizmat qiladi. Umumiy GLB va PAM aralashmasi tarkibini topishimiz uchun kuyidagi formula ishlatiladi. GLB PAM=(X1 GLB 1+X2GLB2)/100 Bunda XI va X2 - 1 chi va 2 chi aralashmadagi PAM ning mikdori: GLBl va GLB2 1 chi va 2 chi emulgatorning gidrofil -- lipofil balansi: GLB larning eksperemental usullariga: 1. PAM larning eruvchanligiga asoslangai usuld ya'ni, bu eruchanligini aniklash va suvli titrlashga bo’linadi. 2. xromatogramma usuli: qogoz xromatografiya va gaz suyuqlik. 3. PAM larning yukori - faol va kolloid - mitselyar xosslariga asoslanib aniklanadigan usul: PAM larning GLB sini fazalararo koefitsientiga qarab aniqlash. oqish koefitsienti yordamida aniqlash. Mitsello xosil bo’lishning kritik kontsentratsiyasiga asoslanib 4. PAM larning loyklanish xaroratiga assoalnib 5. emulsion fazalar inversiyasi va emulgirlanish testlariga asoslanib. 6. Diepektrik konstantaga asoslanib Stabillaigap emulsiyalarni yaratishda emulsiyalarning qo’llanilishi.. GLB sistemasidagi samarsi tarkibga ega bo’lgan esulgirlangan aralashma olish uchun 2 ta PAM ishlatiladi: ulardan birn yuqori axmiyatga ega bo’lgan GLB emulgator - yo/s, boshkasi, bu bir xil tarkibga ega bo’lgan yoqli faza va umumiy kontsetratsiyaga ega bo*lgan 2 ta emulgator PMA ga boqliq qolda o’zgaradi. Buida emulsiyalar tarkibi va stabilligi GLB balndligi va emulgator molekulari tuzilishiga boqlik xolda

o’zgaradi. Bunda emulvsiyalar tarkibi va stabilligi GLB emulgatorlar (5-10%) yuqori strukturaviy kovushqoklikka ega bo’lgan va tiksotrol xossali, strukturaviy emulsiyaii xosil qiladi. Bu emulsiyalar liofob xisoblanib, biroq, ko’p xollarda mexanik - strukturaviy barer buzilish va katlab xosil bo’lib kolishi mumkin. Bunday emulsiyadar YuDSh, yani (surtmalar) mazlar tayyorlashda ishlatiladi. Kuchli samaraga ega bo’lgan balandligi va emulgator molekulalar tuzilishiga boqlik. 2 xil va undan ortits saqlanish muddatiga ega bo’lgan stabil emulsiyalarni olish uchun, 2 la PAM o’zida 16-18 uglerod atomi bo’lgan alkil zanjirni tutishi kerak. bunda, s/yo va yo/s emulgatorlari alkil radikali uzunligi mavjud bo’lishi kerak. Agar 2 chi turdagi emulgatorga 4-6 GLB muqim axamiyatga ega bo’lsa pentol. Emulgator T-2) unda. Ubilan birga 1-chi tuurdagi emulgatorlar kritik GLB ni kelttirib chiqarishini kuzatishimiz mukmin, kachonki ekstremal emulsiyalarpi xossalari kuyidagicha bo’lsa: dispers fazo zarrachalarnin o’lchamlar va qovushkoqligi minimal qolatda, stabilligi maksimal qolatda bklishi kerak. Kritik GLB da uncha katta bo’lmaggan kuch ta'sirida, o’z - o’zidan dispersilanish yoki o’z —o’zidan emulgiralanio’sh kuzatiiladi. Kritik GLB da emulsiyalar anik boskichda liofil sistemaga tegishlidir. Kritik qoldagi GLB ni pasaytirsak, shuningdek 2 - chi turdagi emulgator qismini ko’paytirsa emulsiyalarning dispersligi kamayib, qovushqokligi esa ortadi. Agar emulgator alkil zakjirini o’zida tutsa bu xolatni bajarishimiz mumkin. Agar 2 chi turdagi emulgator, mos yoqli spirtlar , 16-20 uglero atomiga ega bo’lgan to’lik alkil zanjiriga tutadi va GLB ning axamiyati juda kam (0,3 -1,5), bunda kritik GLB kuzatilmaydi. PAM aralashmasidagi GLB ning kamayishi, emulsiyalarning qovushkoqlik darajasini ortirib, maksimum xolatga olib keladi. Kerakli kontsentratsiyadagi stabshshzatsiyalash 2 xil yo/s va s/yo emulgatorlaridan

emulsion sistemadan shakl xosil qilish orqali liotrop krisgalli emulgatorlarni kuzatishimiz mumkin. Yumshoq kristallilik deb (mezomorf) shunday xoldagi moddalarga aytiladiki, yumshok va qattik kristallar xossalari orasidagi o’zaro bogliqlik va strukturaviy xossalari ta'sir kilishiga aytiladi. Kristallarda molekulalarning tuzilishi va orientatsiyasi tartib bilan joylashgan, biroq ular joylashish korreltsiyasia ega emas. Fazada molekulyar btir xil aralashish mumkin, ammo mezofazada anizotropiya saklanib qoladi (qar xil yo’nalishdagi fizik xossalar ifodalanadi) Agar 1 ta gidrofil PAM qulasak u xolda mezofazada etarli darajada katta kontsentratsiya kuzatiladi (30-50% dan yukori, unda bu dorilar texnologiyasida xam ishlaniladi. Shuning uchun yo/s emulgator sistemasiga s/yo lipofil emulgator qo’shishimiz mumkin alkil zanjirni joylashtirish va amizotropiya keskin ortadi va GLB, PAM larning kamayishi bilan ortib ketadi, shuningdek GLB ning pasayishi suyuk kristallik asos xosil kiluvchi tendentsiya o’sadi, qaysiki kerakli kontsentratsi'yani yo/s emulsiyaning dispers qatlami bo’ylab setka xosil kiladi. Bunda kontsentratsiya birmuncha kam, bu esa faqat bir turdagi PAM lar tayyorlashda ishlatiladi. Kritik GLB ni yaratishda PAM larning suyuq kristalli molekulyar qatlamlarning yuqori qismida yoqli chegar xosil kiladi, bu uni suv qatlamidan ajratib turadi. Bunda meofaza adsorbtsiya qatlami xisoblanadi, globulyar struktura xosil kilishda anik boqliqlikga ega bo’lgak PAM va s/yo emulgator, yukori GLB sharoiti zarur bo’ladi. Liofob qovushqokplastik yo/s turigacha emulsiyani tayyorlash uchun 10- 15% li gidrofil erituvchilar olinadi' propilenglikol, PEO 400,glitserin va boshkalar. Ular molekulalari joylashganligini kamaytirib, meofazani kengaytiradi. Natijasida meofaza xajmi ortadi va liofob kovukokplasitk emulsiyalarning strukturaviy kovushqoqligi ortadi. Bunday xollarda kritik GLB da erituvchilar tarkibiga 10% kontsentratsiyaga ega bo’lgan emulsiya qo’shish lozim. Adsobtsion qatlamning joylaishsh zichligi kamaytirish kritik GLB

larning kamayishiga olib keladi, yana tuz xosil bo’lishi kamayadi, emulsiyalarning distabilizatsiyasi qatlamining buzshshshiga olib keladi.

Adabiyotlar 1. XI DF, juz. 2, Moskva, 1990 g. 2. Miralimov M.M. «Farmatsevtik texnologiya asoslari» T oshkent 2002 y. 3. Ch ueshov V.I. i dr. «Promishlennaya texnologiya lekarstv», Tom. 2 Xarkov 1999 g.

O'xshashlar

Emulsiya dori turini yaratishni nazariy asoslari. Emulsiya turlari. Emul.siyalarni fizik usulda turg’unlashtirish nazariyasi

Gomeopatik dori turlari texnologiyasi

Filtrlashni nazariy asoslari

Erish jarayonini nazariy asoslari. erish jarayonini tavsifi. eritish usullari. gidrotatsiya nazariyasi

Vеtеrinariya preparatlari veterinariya amaliyotida ishlatiladigan suyuq dori turlari