logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Tibbiyot
  4. Дифиллоботриоз

Дифиллоботриоз

Yuklangan vaqt:

16.02.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

35.5 KB
Ko'chirib olish
Дифиллоботриоз Дифиллоботриоз ( diphyllobothriosis , Bothriocephallosis ) - биогельминтоз ошқозон ичак трактининг зарарланиши, организмда аллергик жараёнлар ва анемия ривожланиши билан характерланувчи касаллик ҳисобланади. Этиология. Лентасимонларнинг 12 та тури мавжуд бўлиб, шулардан кўпроқ амалий аҳамиятга эга бўлгани Diphylobothrium latum , узунлиги 2 мдан 10 м гача бўлиб, танаси 4000 га яқин қисмлардан иборат бўлиб, ташқи муҳитга ҳар куни нажас билан ажралиб турадиган 2 миллионга яқин тухумларни ажратиб туради. Бу гижжа одам, чўчқа ва кучуклар ичагида яшайди ва шиллиқ пардага иккита ёриғи (ботрияси) ёрдамида ёпишган бўлади. Гижжанинг тухумлари нажас орқали ташқарига чиқарилади Тухумлар ташқи муҳитга 3-30 кун гача сақланади, лекин фақат ташқи муҳитда сувга тушгандагина ривожланади, 2-3 ҳафтадан ташқи муҳитдан, кейин улар биринчи оралиқ хўжайини (эшкакоёқлилар қисқичбақаларда) оралиқ корацидийлар чиқади кейин иккинчи оралиқ хўжайини бўлган балиқларга тушади (чўртан, олабуға, судак, оқ балиқ) ва сўнги хўжайини одам ораганизмига тушади. Эпидемиологияси. Дифиллоботриоз Колск ярим ороли, Карлеин ва Краснояр ва бошқа регионларда тарқалган. Касаллик яхши пиширилмаган ва тузланмаган икра ва балиқ гўштини истеъмол қилиш натижасида юқиши мумкин. Охирги хўжайин бўлиб уй ва ёввойи ҳайвонлари (итлар, чўчқалар, мушуклар, тулки ва айиқлар) касаллик тарқалишига сабабчи бўлишади. Патогенез. Касаллик ривожланишида механик таъсирланиш, организм аллергияси ва мегалобластик анемияга олиб келувчи эндоген гипо- ва авитаминознинг аҳамияти катта. Кенг лентасимон гижжа одам организмига ҳам механик ва ҳам токсик-аллергик таъсир кўрсатади. Гижжа сўрғичи ёрдамида ичак шиллиқ пардасини шимиб ёпишиб олади ва парданинг некрозига сабаб бўлади. Гижжа танасидаги модда алмашинув жараёни оқибатида ҳосил бўлган моддалар таъсирида сенсибилизация ва аутосенсибилизация ҳолати юз беради. Бу гижжа инвазияси 10 йилгача чўзилиши мумкин. Эндоген В гипо- ва авитаминози юзага келади. Бу ҳолат ўз навбатида мегалобластик анемия ривожланишига сабаб бўлади. Клиникаси. Турғунлик даври 20-60 кунни ўз ичига олади. Касаллик кўпинча симптомсиз ёки кам ифодаланган симптомлар (ҳолсизлик, бош оғриғи, қоринда оғриқ, кўнгил айниш, қусиш) билан ифодаланади. Яққол ифодаланган анемия 2% беморларда кузатилади. Ташхисоти . Ташхис нажасда гельминтларнинг тухуми ёки фрагментларини топиш орқали қўйилади. Даволаш. Беморларга празиквантел кунига 10-20 мг/кг дозадан кунига 1-3 маҳал 4-6 соат интервал билан овқат пайтида қабул қилинади (таблеткалар чайналмайди). Самарали препаратлардан яна бири фенасал бўлиб, у 2 г кечқурунга (кечқурунги овқатдан сўнг 3 соатдан сўнг) ва 1 г кейинги эрталаб оч қоринда истеъмол қилинади. Ифодаланган анемияни даволш учун В 12 ва фолий кислотаси дегельминтизациягача ва ундан кейин давом эттирилади. Профилактикаси. Бу гижжани тарқатувчи беморни даволаш, яъни дегельминтизация (организмни гижжалардан халос қилиш) жуда муҳим. Сув ҳавзаларини одам нажасини тушишидан ҳимоя қилиш, балиқчилик саноати ходимларини режалаштирилга кўриклардан ўтказиш. Фақат узоқ вақт қайнатилган, қовурилган ва тузланган балиқ маҳсулотларини истемол қилиш. Адабиётлар: 1. Ахмедова М.Д., Облокулов А.Р., Мирзажонова Д.Б. Юқумли касалликларда ҳамширалик иши. Тошкент. 2018. 2. Бажора Ю. И., Тимченко А. Д., Чеснокова М. М.Атлас: медицинская паразитология. Учебное пособие — Одеса: Одес. держ. мед.ун-т, 2001. - 110 с. 3. Богомолов Б.П. Инфекционные болезни. -М.: Издательство Московского унивеситета, 2006. – 583 с. 4. Даминов Т.А. Инфекционные болезни с детскими инфекциями.1-2 часть. Тошкент 2011. 5. Даминов Т.А., Туйчиев Л.Н., Таджиева Н.У. Инфекционные болезни в деятельности врача общей практики Тошкент-2007. 6. Жаворонок С.В., Мицура В.М., Красавцев Е.Л и др. Тропические и паразитарные болезни. Учебное пособиеЛитагент Вышэйшая школа год 2014.

O'xshashlar

Гижжа касалликлари (гельминтозлар)
Асосий аъзоларининг анатомияси ва физиологияси
Ички юқумсиз касалликлар
Хирургик касалликлар
Паррандаларнинг юқумли касалликлари