Ayollar jinsiy a’zolarining yallig‘lanish kasalliklari - Tibbiyot - Referatlar

Ayollar jinsiy a’zolarining yallig‘lanish kasalliklari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

218.859375 KB

Ko'chirib olish

Ayollar jinsiy a’zolarining yallig‘lanish kasalliklari Reja: Tashqi jinsiy a’zolarning yallig‘lanishi  Ichki jinsiy a’zolarning yallig‘lanishi  Jinsiy a’zolar yallig‘lanish kasalliklarini davolash  Qiz bolalarda ko‘proq uchraydigan ginekologik kasalliklar

Ayollar jinsiy a’zolarining yallig‘lanish kasalliklari ginekologik kasal liklar orasida birinchi o‘rinni egallaydi. Ayollar jinsiy a’zolarining yallig‘l anish kasalliklari tasnifiga uchta tamoyil asos qilib olingan. etiologik omil kasallik qo‘zg‘atuvchisi infektsion, mexanik, termik, kimyoviy, tromboz, qon quyilishi, to‘qimalarning nekrozga uchrashi kabi omillar. Infektsiyaning tarqalishi limfagen yo‘l bilan, gematogen yo‘l bilan, kanalikulyar yo‘l bilan. Klinik o‘tishi o‘tkir, yarim o‘tkir, surunkali va kasallikning qayta qo‘zg‘alish davri. Kasallik chaqiruvchi mikroblarning guruhlari septik yallig‘lanish kasalliklari, spesefik yallig‘lanish kasalliklari. Kasallik qamrab olgan joyiga qarab tashqi jinsiy a’zolar yallig‘lanishi, ichki jinsiy a’zolar yallig‘lanishi. Infektsiya ekzogen va endogen yo‘l bilan yuqadi. Kasallikning klinik o‘tishi qo‘zg‘atuvchisining virulentligiga, hamda organizm himoya kuchining xususiyatlariga bog‘liq. TASHQI JINSIY A’ZOLARNING YALLIG‘LANISHI vulvit – asosan jinsiy lablar yallig‘lanishi. Ayol qinga kirish sohasi achishib, og‘rib turganidan, qichishuvdan noliydi. Ko‘zdan kechirilganda to‘qimalar qizarib, shishgani, yiringsimon ajralmalar kelayotgani ko‘rinadi, yaralar ham topilishi mumkin. Davosi: 2% li borat kislota eritmasi, moychechak damlamasi, bilan yuvib tozalab sintomisin yoki streptosidli emulsiya surtiladi yoki primochka qilinadi ya’ni eritmasi shimdirilgan salfetka bilan yopib qo‘yiladi. Bartolinit – katta vestibulyar bezlarning yallig‘lanishi. Katta jinsiy lab sohasi qattiq og‘rib, shishib ketishi va infiltratsiya paydo bo‘lishi bilan xarakterlanadi. Yallig‘lanish yiringli bo‘lsa, tana harorati ko‘tariladi. O‘tkir bosqichda bemorga o‘rnidan turmay yotishi, zararlangan bez sohasiga muzli xalta qo‘yish antibiotiklar va sulfanilamid preparatlari buyuriladi. Yiringli yallig‘lanishda xirurgik yo‘l bilan davo qilinadi. Yiringlagan joyni yorib, bo‘shlig‘iga 10% gigipertonik natriy xlor eritmasiga ho‘llangan trundalar, so‘ngra Vishnevskiy mazi surtilgan trundalar qo‘yiladi. So‘rilish bosqichida fizioterapevtik davo UVCh qo‘llaniladi.

ICHKI JINSIY A’ZOLARNING YALLIG‘LANISHI Kolpit – qinning yallig‘lanishi. Oqchil kelishi, qinning qichishib og‘rib turishi. Ko‘zdan kechirilganda qin devori qizargan, shishgan, ba’zan och qizil tusli mayda toshmalar va yiring g‘uborlari borligi ko‘rinadi. Trixomonadali kolpitda ajralmalar sarg‘ish yashil ko‘pikli, zamburug‘li kolpitda, suzmasimon, oq massa ko‘rinishida. Kasallikni keltirib chiqaruvchi qo‘zg‘atuvchini hisobga olib davo qilinadi. Qiz bolalarda vulvovaginit ko‘proq uchraydi. Sababi – ostrisalar, yot jismlar qinga kirib qolganda paydo bo‘ladi. Davo yo‘li etiologik faktorga bog‘liq. endotservitsit – bachadon bo‘yni kanali shilliq pardasining yallig‘l anishi. Klinikasi. Oqchil kelib turishi, dumg‘aza sohasida tortib cho‘za yotgandek bo‘lib seziladigan og‘riqlar tutib turishi. Qin ko‘zgulari yordamida ko‘zdan kechirib qaralsa, bachadon bo‘yni kanali qizargan, bachadon bo‘yni kanalidan shilimshiq yiringli ajralmalar kelib turgani topiladi. Davosi. Antibiotikli, sulfanilamidli dori darmonlar. Qinni chayib, mazli tamponlar qo‘yish. Bachadon bo‘yni kanaliga protorgol yoki lyugol eritmasi surib qo‘yiladi. Bachadon bo‘yni eroziyasi – Bachadon bo‘yni tashqi teshik atrofidagi ko‘p qavatli yassi epiteliyning zararlanishi, yara bo‘lishi. Bachadon bo‘yni qin qismi ko‘p qavatli yassi epiteliylarning defekti chin eroziya deyiladi. Bachadon bo‘yni kanalidan chiqadigan patologik ajralmalardan ta’sirlanib, eroziya paydo bo‘ladi. Chin eroziya och qizil rangda, noto‘g‘ri shaklda, sal teginganda qonaydi. Bachadon bo‘yni qin qismi epiteliyalarining defekti yaralangan sohasiga silindrik epiteliylar o‘sib qoplab, go‘yoki yara tuzalayotgan holatga keladi. Aslida bu holat tuzalish emas – soxta (psevdo) eroziya holati hisoblanadi. Silindrik epiteliyalar eroziyalangan sohadagi faoliyat ko‘rsatib, sekret ajratib turgan bezlarning yo‘lini bekitib qo‘yadi va sekret to‘plangan joyda mayda-mayda pufakchalar paydo bo‘ladi, ularni Nabotov tuxumchalari (ovuli Nabotici) deb aytiladi. Psevdo eroziyada- silindirsimon epiteliy bilan to‘lishib, eroziya yuzasi och qizil bo‘lib ko‘ri nadi. Eroziyalar bachadon bo‘yni kanalining yirtilib ketgan joylaridagi shilliq pardasi ag‘darilib qolganda ham hosil bo‘ladi (eroziya ektropioni).

a ) b ) d ) e ) f ) g ) 9-rasm. a – bachadon bo‘yining sog‘lom holda ko‘rinishi; b , d , e , f , g – bachadon bo‘yni eroziyasining har xil ko‘rinishlari. Davosi: Shifobaxsh vannachalar, mikrobga qarshi preparatlar, tam ponlar qo‘yiladi. Biopsiyadan keyin elektrokoagulyasiya. Krioterapiya. Lazer bilan davolash yangi usul hisoblanadi. endometrit – Bachadon shilliq qavatining yallig‘lanishi. Klinika- si qorinning pastki va dumg‘aza sohasida simillab og‘rib turishi. O‘tkir shaklida tana haroratining ko‘tarilishi, taxikardiya, et uvishishi ko‘zga tashlanadi. Bimanual tekshirishda bachadon bezillab og‘rishi, qisman kattalashuvi, bachadondan yiringli chiqindi kelishi kuzatiladi. salpingoofarit – (adneksit) Bachadon ortiqlarining yallig‘lanishi. Yallig‘l anish jarayonlari zo‘rayib borsa, bachadon ortiqlari sohasida xaltas imon yiringli o‘sma – tubovarial o‘sma (pio – saktosalpinks) paydo bo‘ladi. Bachadon ortiqlarining yallig‘lanishi farzandsizlikka, bachadondan tashqari homiladorlikka, hayz funktsiyasining buzilishiga olib keladi. parametrit – Bachadon atrofi kletchatkasining yallig‘lanishi. Qorin pastida, oyoqlar va dumba sohasida og‘riq, zo‘r og‘riqlar tufayli siyish va hojatga borishning qiyinlashib qolishi, umumiy

ahvol yomonlashuvi, tana haroratining ko‘tarilishi kuzatiladi. Parametral infiltrat yiringlaganida qovuq yoki to‘g‘ri ichakka yorib chiqishi mumkin. pelvioperitonit – Kichik chanoqdagi qorin pardasining yallig‘- lanishi bo‘lib, qorinning pastida qattiq og‘riq. Bemorning umumiy ahvoli yomon lashadi, tana harorati ko‘tariladi. Qusish, qabziyat va qorin damlash hollari kuzatiladi. Intoksikatsiya belgilari: pulsning tezlashishi, arterial bosimning pasayishi, og‘izning qurib qolishi, holsizlanishi bilan xarakterlanadi. peritonit – qorin pardasining tarqoq yallig‘lanishi bo‘lib, yiringli pelvioperitonitning zo‘rayishi yoki bachadon ortiqlaridagi yiringlagan joylarning yorilishi natijasida yuzaga keladi. Bunda intoksikatsiya zo‘ rayib borib, tana haroratining yuqori darajasigacha ko‘tarilib ketishi, qorinn ing barcha bo‘limlarida qorin pardasi ta’sirlanishiga xos alomatlarning ro‘y rost sezilishi bilan xarakterlanadi. Operativ yo‘l bilan davolanadi. JINSIY A’ZOLAR YALLIG‘LANISH KASALLIKLARINI DAVOLASH Umumiy quvvatni oshiruvchi dorilar, bachadonni qisqartiruvchi pre paratlar, antibakterial terapiya, sulfanilamid preparatlari, dezintoksikasion terapiya, disensebillovchi terapiya, simptomatik davo, mahalliy davo, fizioterapevtik davo muolajalarini qo‘llash tavsiya etiladi. Kasallikning o‘tkir davrida yotoq rejimi, tinchlik, qorinning pastki qismiga muz xalta qo‘yiladi. Ayollar jinsiy a’zolarining yallig‘lanish kasalliklarining profilaktikasi: hayz paytida, tug‘ruq, abortdan keyin, shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilib borish. Jinsiy hayot gigiyenasiga amal qilish. Abortlarni oldini olish. Organizmdagi barcha surunkali kasalliklarning o‘choqlarini bartaraf etish. QIZ BOLALARDA KO‘PROQ UCHRAYDIGAN GINEKOLOGIK KASALLIKLAR vulvit – tashqi jinsiy a’zolarning yallig‘lanishi. sabablari: 1. To‘g‘ri ichakdan o‘tadigan gijjalar tufayli jinsiy a’zolarda qichishish yuzaga keladi va jarohatlangan teridan infektsiya kirishi; 2. Semirib ketgan qizlarning ko‘p terlashi natijasida qichishib, terlar orqali tashqi jinsiy a’zoga infektsiya kirishi; 3. Follikulit, piodermit, chipqonlar ham infektsiya

manbai bo‘lib xizmat qiladi; 4. Siydik ta’sirida bichilib, vulvit paydo bo‘ladi; 5. Qin va bachadondan turli kasalliklar natijasida ajraladigan chiqindilar sababli vulvit paydo bo‘lishi mumkin. Davosi: Tashqi jinsiy soha tuklarini olib tashlab, gigiyenik omillardan foydalanish, antiseptik eritmadlar bilan yuvish. Bemor o‘rinda yotishi, ovqatlanish rejimiga rioya qilish, umumiy quvvatni oshiradigan dorilar tavsiya etish. vulvovaginit – tashqi jinsiy a’zo va qinning yallig‘lanishi. Spesefik va nospesefik yallig‘lanishga bo‘linadi. Vulvovaginitlarni keltirib chiqaradigan sabablar asosan yosh qizlarda qinga yot jismlarning kirib qolishi (o‘yinchoqlarning mayda qismlari va shunga o‘xshash narsalar), ko‘pincha gijja kasalliklari (ostrisa), shikast lanishlar hisoblanadi. Diagnostikasida bemor qiz bolalarni ko‘zdan kechirish, o‘zidan va onasidan anamnez yig‘ish, quloq voron kasi orqali vaginoskopiya qilish, sistoskopni qizlik pardasidan ohista kiritib, vaginoskopiya qilish etarli samara beradi. Qo‘shimcha tekshirish usullaridan bazal haroratni aniqlash muhim ahamiyatga ega. Laboratoriya tekshirish usullarida keskin kamqonlik aniqlanishi mumkin. Davolash: Ingichka kateter yordamida dezinfektsiya qiladigan eritmalar rivanol (1:5000), Furatsilin (1:10000), vodorod peroksidi 3% li eritmasi bilan qinni chayiladi. Qinga ekmalin (10MLN), penisillin30000 birlikda, dizosin 4 ml 0,25% li bolon yordamida purkab turiladi. Polimiksin, furazolidon, neomitsin 100000 bir. Og‘riqni kamaytirish va yallig‘lanish jarayoniga qarshi dori vositalarini qo‘llash tavsiya etiladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1. Ya.N. Allayorov. Reproduktiv salomatlik va kontratseptiv texnologiya.– T.: «Istiqlol» nashriyoti, 2005. 2. Я.Н. Аллаёров, М.И. Расулова, Д.У. Юсупова. Патологик акушерлик.– Самарқанд, 2007. 3. Ya.N. Allayorov. Akusherlik.– T.: «O‘zbekiston Milliy entsiklopediyasi» Davlat ilmiy nashriyoti, 2008. 4. Ya.N. Allayorov, N. I. Zokirova, A. T. Safarov, F. Q. Asqarova. Akusherlikda shoshilinch yordam.– Samarqand, 2009. 5. Р.У. Арзиқулов. Репродуктив саломатлик асослари. – T.: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» Давлат илмий нашриёти, 2010. 6. Ю.А. Гуркин, В.И. Грицюк. Гинекология. Справочник семейного врача. Москва – Санкт-Петербург, 2005. 7. В.И. Дуда, В.И. Дуда, И.В. Дуда. Акушерство.– Минск: «Вышэйшая школа», 2004. 8. M.F. Ziyayeva, G.X. Mavlyanova. Ginekologiya. – T.: «O‘qituvchi» nashriyot matbaa ijodiy uyi, 2007. 9. Н.Е. Кретова, Л.М. Смирнова. Акушерлик ва гинекология. – T.: «Ибн Сино» номидаги нашриёт, 1991.

O'xshashlar

Ayollar jinsiy a’zolarining o‘sma kasalliklari

Ayollar jinsiy a’zolarining yuqumli kasalliklari

Ayollar jinsiy a’zolarining taraqqiyot nuqsonlari (anomaliyalari)

Ayollar jinsiy a’zolari

Ayol jinsiy a’zolarining anatomiyasi va fiziologiyasi