XX аsr sobiq sovet davridagi san`at - Tasviriy san'at - Referatlar

XX аsr sobiq sovet davridagi san`at

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

33.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz XX Asr sobiq sovet davridagi san`at. XX asr boshlarida insoniyat tarixida yangi davr boshlandi. Bu san`at chin ma`noda ommani orzu-istaklarini, his-tuyg`u, fikr-o`ylarini ifodalovchi san`atga aylandi. Xalqning o`zi esa uning ijokori bo`lib, maydonga chiqdi. San`atning bosh qahramoni xalq edi. Uning oliyjanob mehnati, yer yuzida tinchlik, demokratiya uchun olib borayotgan kurashi, hayotga bo`lgan chuqur muhabbati san`atkorlarning asosiy mavzusidir. Bu davrda san`atning mavzusi kengaydi, uning yangi tur va janrlari maydonga keldi. Bu tarixiy sobiq inqilob janridir. Bu janrning mazmuni bevosita sho`rolar inqilobi, fuqarolar urushi yillari bilan bog`liqdir. Rassom va haykaltaroshlar bu janrga murojaat qilar ekanlar, dastlar xalqning ulug`vorligi va qudratini ochib berishga harakat qildilar. Bu davr ajoyib ustalarni yetkazib berdi. Bular ichida rassomlardan Isak Izrailevich Brodskiy edi. U bir nechta yirik monumental asarlar yaratdi. Bulardan tashqari shu davrning yirik rassomlaridan G.G.Ryajskiy, B.V.Ioganson, K.S.Malevich, A.V.Lentulov, A.A.Deyneka, A.A.Plastov, M.Serov, A.Samoxvalov kabi rassomlar yashab ijod qilganlar. Inqilob mavzusidan tashqari manzara janri ham katta yutuqlarga erishdi. Manzara janrida ishlagan rassomlardan biri bu A.A.Rilov edi. Uning asarlari go`zal va ulug`vor. U asarlarini davr kishilari ruhi bilan to`ldirishga harakat qiladi. Oktabr to`ntarilishi va fuqarolar urushini aks ettiruvchi asarlar, insonlarning mardligi va jasoratiga bag`ishlangan polotnolar ham o`sha davr tarixida faxrli o`rinni egallaydi. Bu mavzudagi asarlar o`zining ishlanishi va uslubining rang-barangligi bilan ajralib turadi. A.A.Deynekaning “Petrograd mudofaasi” deb nomlangan polotnosi 1928 yil yaratilgan. M.B.Grekovning “Budyoniy otryadiga”, N.M.Shuxminning “Maydonga chiqish haqida buyruq” G.K.Savitskiyning “Eski armiyaning 1918 yil stixiyali qaytishi” K.S.Petrov- Vodkinning “Komissarning o`limi”, 1919 y. “Trevoga”, I.D.Shadrning “Tosh- proletariat quroli” kabi asarlarida sobiq inqilob va fuqarolar urushi yillaridagi kishilarning kayfiyati o`zining badiiy ifodasini topgan. 1

www.arxiv.uz Shu bilan birga kishilarning dushmanga bo`lgan nafrati, o`z yurti va xalqiga bo`lgan chuqur muhabbati san`atkorlarning II jahon urushi mavzusidagi ishlangan asarlarida o`zining badiiy ifodasini topdi. A.Deynekaning “Sevastopol mudofaasi” (1943), S.A.Gerasimovning “Tartizanning onasi” (1942), F.D.Favoyrskiyning “O`limdan kuchli” (1951), I.Toidzening “Ona Vatan da`vati” (1941) asarlari shular qatoridandir. Bu davrda maishiy janr ham yangi mazmun kasb etdi. Bu mavzuda yaratilgan asarlarda shu davr kishilarining kundalik turmushi, mehnati, yoshlarning tarbiyasi aks ettirildi. N.B.Terpsixorovning “Birinchi shoir”, YE.M.Chepsovning “Qishloq yacheykasining majlisi”deb nomlangan suratlarda kechagi dehqonning bugungi kunda jamiyat ishlarida faol ishtirok etayotganini sodda, lekin ishonarli talqin etiladi. Maishiy janr taraqqiyoti,jamiyt taraqqiyoti bilan uzviy bog`liq holda rivojlanadi. II jahon urushi yillari o`sha davr kishilari uchun haqiqiy sinov yillari bo`ldi. Bu yillarda ularning front ortidagi qahramonligi, rassomlarning maishiy mavzusidagi asarlarida o`z ifodasini topdi. Bu janrning keng rivojlanishiurushdan keyingi yillarga to`g`ri keldi. Bu yillarda u yetakchi janr qatoridan o`rin olib, xalq hayotining hamma tomonlarini qamrab oluichi san`at darajasiga ko`tarildi. Rassomlar asarlarida tinch mehnat, farovon xayotgo`zalligini kuyladilar. Insonlar orasidagi mehribonlik, olijanoblik, do`stlik kabi fazilatlarni ulug`ladilar. Bu davr san`atida yoshlar hayotiga bag`ishlangan juda ko`p asarlar ham yaratilgan. Bu asarlarda sobiq sovet yoshlarining san`atga, ma`rifatga qiziqishi tarannum etiladi. Bolalar hayotiga bag`ishlangan asarlar ham yaratildi. F.P.Reshetnikov tomonidan yaratilgan “Yana ikki oldingmi?”, “Kanikulga qaytdi” kabi asarlarida bolalarga xos bo`lgan xislatlar ishonarli talqin etiladi. 2

O'xshashlar

Tasviriy san`at tarixi

Antik san`at. Egey yoki krit-miken san`ati

Tasviriy san`at o`qitish metodikasi

Chet ellar tasviriy san`at o`qitish metodlari

Tasviriy san`at davlat ta`lim standartining mohiyati