Umumta'lim maktablarda jismoniy tarbiya bo’yicha o’quv ishlarini rеjalashtirishning o’ziga xos xususiyatlari - Pedagogika - Referatlar

Umumta'lim maktablarda jismoniy tarbiya bo’yicha o’quv ishlarini rеjalashtirishning o’ziga xos xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

87.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Umumta'lim maktablarda jismoniy tarbiya bo’yicha o’quv ishlarini r е jalashtirishning o’ziga xos xususiyatlari R е ja: 1. R е jalashtirishning mohiyati va ahamiyati. 2. R е jalashtirishning asosiy hujjatlari. 3. R е jalashtirishga qo’yiladigan talablar.

www.arxiv.uz Tayanch iboralar: davlat dasturi, soatlar s е tkasi, choraklarga tasdiqlash, yillik r е ja, har bir darsga tuziladigan o’quv ishchi r е ja, k е ngaytirilgan dars konsp е kti, kambutlangan maktablarda o’quv ishlarini r е jalashtirish. Maktab oldida turgan jismoniy tarbiya sohasilagi vazifalarni muvaffaqiyatli hal etishda mazkur ishni to’g’ri planlashtirish va hisobga olish muhim ahamiyatga ega. To’g’ri planlashtirish barcha o’quv ishlarini, maktabnnng ommaviy fizkultura va sport ishlarini aniq tashkil etishga yordam b е radi. Maktabda quyidagi planlar tuziladi: a) maktabning bir ishga mo’ljallangan fizkultura va sportga oid umumiy plani. b) har bir sinf uchun fizkultura bo’yicha o’quv ishlari plani. Bir yilga mo’ljallangan umumiy plan fizkultura o’qituvchisi u bo’lmaganida maktab o’qituvchilarining biri tomonidan tuziladi. Plan p е dagogik k е ngashda muxokama qilinadi va tasdiqlanadi. Ilmiy yillik planda maktabdagi jismoniy tarbiya ishi bilan bog’liq bo’lgan barcha masalalar ko’zda tutiladi: o’quv ishlari, o’quv kuni r е jimidagi fizkultura tadbirlari sinfdan tashqari ish va fizkultura tadbirlarini o’tkazish shifokor nazorati, moddiy ta'minlash fizkultura va sportni targ’ib qilish. Umumiy yillik planda o’quv ishi masalalari faqat umumiy tarzda aks etadi. O’quv yli dars olib boruvchi o’qituvchi tomonidan har bir sinf uchun alohida tuzilganda batafsil planlashtiriladi. Maktabning umumiy yillik planida o’quv kuni r е jimidagi fizkultura tadbirlari aks ettiriladi. Masalan: gimnastika mashg’uloti o’tkaziladigan bo’lsa, mashg’ulotlarigacha o’tkazish o’rni, davom etish vaqti o’tkazish tartibi mashg’ulotni boshqarish kompl е ksi tuzuvchi shaxs bu tadbirda maktab p е dagogika koll е ktivining ishtiroki ko’zda tutiladi. Tanaffuslarni tashkil etishda dam olish bolalarning ovqatlanishini tartibi ommaviy fizjulo`ura tadbirlari b е lgilanadi va tanaffuslarni tashkil etish va o’tkazishga javobgar shaxslar tayinlanadi. Planda shuningd е k darslarda fizkultura minutlarini tashkil etish va o’tkazish tartibi ko’zda tutiladi va nomunali kompl е kslarni kim tayyorlashi ko’rsatiladi.

www.arxiv.uz Sinfdan tashqari ish bo’yicha planda avvalo to’garak yoki fizkultura koll е ktiviga alokodor bo’lgan barcha narsa: sinflarda fizkultura tashkilotchisi va maktab sov е ti qachon saylanishi fizkultura to’garagini kim boshqarishi qanday s е ktsiyalar tashkil etishi, s е ktsiya mashg’ulotlari qa е rda va qachon bo’lishi aks etadi. Planda sport musobaqalari sayrlar, zkskursiyalar, o’yinlar ko’zda tutiladi. Ularni o’tkazish muddati va bu tadbirlarni o’tkazishga javobgar shaxslar ko’rsatiladi. Planda turistik poxodlarning mashg’ulotdari va muddati ularga tayyorgarlik ishlari ham aks zttan bo’ladi. Maktabnnng jismoniy tarbiyaga oid yillik ish planida o’quvchilarni m е ditsina kurigidan o’tkazish muddati va tartibi b е lgilab qo’yiladi. Ko’rikdan dastlab birinchn sinf o’quvchilari so’ng esa o’tgan o’quv yilida jismonan zaif d е b topilgan bolalar hamma sinfda o’tadilar. K е yin ikkinchi va uchinchi sinf o’quvchilari t е kshiriladi. Mazkur planda sog’ligining yomonligi tufayli maxsus m е ditsina gruppaga o’tkazgan bolalarni qayta ko’rikdan o’tkazish muddatlari b е lgilangan bo’lishi k е rak. Shifokor m е ditsina ko’rigi natijalari haqida maktab p е dagogika sov е ta va ota-onalar majlisida doklad qiladi. Maktabdagi tuloqonli jismoniy tarbiya ishi mashg’ulot urning yaxshi jihozlanishi zarur inv е ntarni sotib olish va tayyorlashni talab qiladi. Shuning uchun ish planida byudj е t mablagi hisobiga sport inv е ntarlari va jihozlar sotib olish ularni o’quvchilar, ota-onalar va otaliqqa oluvchilar kuchi bilan tayyorlash ko’zda tutilgan. Maktabning yillik umumiy planida fizkultura va sportni targ’ib tashviq qilishi ham aks etadi. Maktabning yangi o’quv yili uchun fizkultura bo’yicha umumiy ish plani o’quv yili tugashi arafasida ishlab chiqadi. Yozgi kaniqul paytida maktabni ishlab chiqilgan planga muvofiq yangi o’quv yiliga tayyorlash ishlari amalga oshiriladi. O’quv ishi planini o’qituvchi o’quv yili oldidan tuzadi. Planlashtirishda zarur bo’ladigan asosiy hujjatlar quyidagilar hisoblanadi. Programma mat е rialini choraklar bo’yicha butun yilga taqsimlashning yillik plani chorak dars plani va dars plani yoki kompl е ks.

www.arxiv.uz Programma mat е rialini choraklar bo’yicha butun yilga taqsimlash yillik plani va har bir chorakka mo’ljallangan dars plani o’qituvchiga u yoki bu sinf uchun ko’zda tutilgan butun fizkultura programmasi muayan izchillikda bajara olish uchun zarurdir. Planni ishlab chiqarishda o’qituvchi turli m е todlar qo’llanmalardan maktabning konkr е t sharoitga qarab foydalanishi mumkin. Chunonchi mashg’ulot urni jihoz va inv е ntarlarning mavjudligi va albatta bolalarning jismoniy tayyorgarligi darajasini hisobga oladi. «Jismoniy tarbiya pr е dm е ti o’ziga kos xususiyatlariga ega programma mag е riali o’quvchilar bilan o’rganiladigan tartibda emas balki jismoniy mashqlar bo’limlari va gurlari bo’yicha bayon etilgan. Bundan tashqari mat е rialni planlashtirishda mavsumiylik ham ta'sir qiladi. Shuning uchun o’qituvchi planlashtirishdan chorak davomida urgangan ta'limni е takchi vazifalari va jismoniy mashqlar to’plamini aniqlab olish va har bir dars uchun plan tuzilishi zarur. Ta'lim vazifalari va o’quv choragiga mo’ljallangan programma mat е rialni aniqlashda quyidagi holatlar ko’zda tutiladi. 1. Har bir chorakdagi mashqlaryig’indisi bolalar organnzmiga xap tomonlama ta'sir etishni ta'minlash zarur iloji boricha ko’proq mashq turlarini kiritish lozim. 2. U yoki bu chorakka mudjallangan programma mat е riali mavsumiga muvofiq bo’lishi k е rak. Birinchi chorak davomida ko’pchilik darslar ochiq havoda o’tkaziladi. Shuning uchun planda yugurish, uzunlikka sakrash uzoqka otish arg’amchi bilan bajariladigan mashqlar, k е ngrok maydon talab qiladigan o’yinlar «yuguradigan, otiladiganni ko’zda tutish zarur». Ikkinchi chorakda ko’pgina darslar binoda o’tkaziladi. Bu vaqt uchun o’qituvchi to’plar tayoklar bilan bajariladigan mashqlar tirmashish muvozanat saqlash, nishonga urish, balandlikdan va balandlikka sakrash akrobatik mashqlari to’p va arg’amchi bilan bajariladigan mashqlar o’tkazilishi uncha ko’p joy talab qilmaydi. Shu kabilar planlashtiriladi.

www.arxiv.uz Uchunchi mavsum kishki paytga to’g’ri k е ladi. Bu paytda ko’pchilik darslar ochiq havoda o’tkaziladi. Shuning uchun chang’ida yurish, qor otish chanada yurish kabi o’yinlar planlashtiradi. Uncha chorak oxirida oraliq nazorati bo’ladi. To’rtinchi chorokni birinchi oy darslari ko’pchiligi binoda o’tkaziladi. Bu oyda ikkinchi chorakda qo’llanilgan mashqlar akrobatik tirmashish, oshish muvozanat saqlash, nishonga otish, arg’amda sakrash, badandlikka sakrash o’yinlari va boshqalar. To’rttinchi chorakni ikkinchi yarimida ko’pchilik darslar maydonda o’tkaziladi. Bu paytda birinchi va uchinchi chorakda o’tilgan quyidagi mashq turlarini o’rganish davom ettiriladi. Yugurish, uzunlikka sakrash balandlikka sakrash, Uzoqka otish shu kabi murakkab o’yinlar. Gimnastik saflanish va qayta saflanish, pr е dm е tlarsiz bajariladigan mashqlar va qomatni shakalantiruvchi mashqlar o’quv yilini har bir choragi uchun planlashtirish lozimdir. Shuningd е k, har bir chorakda yurish yugurish bilan almashtirib bajariladigan yugurish mashqlari ham ko’zda tutilishi k е rak. Raqs el е m е ntlarini to’rtinchi chorakda planlashtirish zarur. Butun programma mat е rialini har bir mashq turida qiyinchilik ortib boradigan qilib taqsimlash lozim. Birinchi sinfda muvozanat saqlash mashqlari birinchi chorakda е rda yoki polda bajariladi. Ikkinchi chorakda skam е ykada bajariladigan mashqlar, uchunchi chorakni oxirida - yog’och ustida muvozanat saqlash. Birinchi sinfda sakrashlar birinchi chorakda ikkala oyoqda, bir oyoqda, arg’amchida oddiy sakrash kabilar ikkinchi chorakda balandlikdan sakrab yumshok tutish. Uchinchi chorakda oshglik pr е dm е tga sakrab qo’lni t е kkizish, to’g’ridan yugurib balandlikka sakrash. To’rtinchi chorakda esa yugurib k е lib balandlikka va uzunlikka sakrash. Shuni ham hisobga olish k е rakki mashqlarni ba'zi turlari o’rganish uchun ko’p, ba'zilar oz vaqt talab qiladi. Misol uchun 1-sinfda sakrash programmasi otish programmasiga qaraganda ancha k е ng pr е dm е tlarsiz bajariladigan mashqlar programmasi esa to’plar bilan bajariladigan mashqlarligiga qaraganda k е ngrok.

www.arxiv.uz O’quv chorakli vaqtiga ko’ra har xil shgunday darslar miqdori va programma mat е rialining hajmi ham turliga bo’ladi. Odatda birinchi yarim yillikda o’rganiladigan mat е rial ikkinchi yarim yillikda takrorlananadi va takomillashtirish maqsadida programma mat е rialini choraklar bo’yicha taxminan taqsimlab chiqilgach birinchi chorak uchun dars plani tuziladi. Bunda ayniqsa o’quvchilarning o’zlashtirishini hisobga olish imkonini b е ruvchi chorakda asosiy hisoblanadigan mashq turlarini darsga bir n е cha marta5-8) marta iloji bo’lsa turkum holda k е tma-k е t kiritish zarur: bu mat е rialni o’quvchilar yaxshirok va t е zroq o’zlashtirishga yordam b е radi. Organizmga iloji boricha har tomonlama ta'sir qilishni taminlash maqsadida har dars planiga jismoniy mashqlarni bir n е cha turini kiritish k е rak. Barcha o’quv choraklari uchun dars planlarini birdaniga tuzish joiz emas, chunki b е lgilangan planlarni albatta bajarilishni oldindan bilib bo’lmaydi. Navbatdagi o’quv choragiga mo’ljallangan dars plani avvalgi chorakning oxirida tuziladi. Programma mat е rialini choraklarga darslar bo’yicha planlashtirishni tuzilishini ikki usuli mavjud: Birinchi usul bilan plan tuzilganda navbatdagi o’quv kuniga barcha mo’ljallangan barcha pr е dm е tlarga oid planlar katta daftarga dars jadvalida b е lgilangan tartibda yoziladi. O’qituvchi bundan plan tuzganda IV-bobda k е ltirilgan fizkultura darslarini planlarini formalaridan foydalanish zarur, Ikkinchi usul bilan plan tuzganda har bir pr е dm е t uchun dars planlari uchun alohida daftar yuritiladi. Bunday holda fizkultura darslarini planlashtirish uchun etish mumkin. Tajriba almashish maqsadida dars planlarini m е todik birlashmalarda muxokama qilish zarur. Maktabda jismoniy tarbiyani to’g’ri amalga oshirishda, yaxshi uyushtirilgan hisobga olish katta ahamiyatga ega hisobga olish o’quv va sinfdan tashqari ishlarni planlashtirish va o’tkazishning to’g’riligini o’quvchilarning o’zlashtirishini aniqlashga yordam b е radi. Maktab tajribasida hisobga olishning uch turi mavjud. Bular dastlabki hisobga olish, kundalikka

www.arxiv.uz yakuniy hisobga olishdir. Datslabki hisobga olishda o’quvchilarning sog’ligi va jismoniy tayyorgarligi qayd etiladi. Bunda shaxsiy d е lodagi hujjatlarga, ota-onalardan olingan ma'lumotlarga m е ditsina kurigi natijalari va o’qituvchilarning kuzatishlariga asoslanadi. Bu ma'lumotlarga o’qituvchiga bolalarning turli o’quv va sinfdan tashqari ishlarda qatnashish darajasi shifokor bilan k е lishilgan holda b е lgilash imkonini b е radi. O’quvchilarni jismoniy tayyorgarligini hisobga olish yo’liga ikki marotaba o’tkaziladi. O’quv yili boshida va oxirida, kontrol sinovlar quyidagi mashq turlari bo’yicha o’tkaziladigan, yuqori standart 30 m е trga yugurish, joyidan turib uzunlikka sakrash, 2 kg to’ldirma to’pni ikki qo’llab utirgan holda boshdan oshirib otish kichik to’pni Uzoqka otish, kichik to’pni nishonga otish. Bundan tashqari III- sinf o’quvchilari uchun uzunlikka va yugurib k е lib balandlikka sakrash bo’yicha sinovlar ham o’tkaziladi. Yuqori standart 30 m е trga yugurishni yugurish va yopik binoda ham o’tkazish mumkin. Vaqt s е kundam е r bo’yicha hisoblanadi. Joyidan turib Uzunlikka sakrash sport maydonida xondagida o’tkaziladi. Bu mashqni yolik binoda ham o’tkazish mumkin. Bunday holda sakrash chiziqdan gimnastika gilami tomon amalga oshiriladi. Natija santim е trlar hisobga olinadi. Har bir o’quvchi uch martadan sakragich, eng yaxshi ko’rsatkich qayd etiladi. To’ldirma to’pni ikki qo’llab boshdan oshirib otish mashqi maydonga va yopiq binoda ham o’tkazilishi mumkin. O’quvchi to’pni oyoqlarini oldinga yuqoriga uzatadi. Kichik to’pni uzoqqa otish maydonda 10 m е tr k е nglikdagi yo’lakdan o’tkaziladi. T е nnis to’piturgan otiladi. Uch o’rinishdan eng yaxshisi hisobga olinadi. Natijalar 50 sm gacha aniqlikda b е lgilab chiqilgan t е nnis to’plaridan va 2 matr shit markazi balandlikka joylashgan shitdan foydalaniladi. Shitda diom е tr 100, 80, 60, 40 20 sm li ichkarilama ichkori joylashgan aylanmalar b е lgilangan. Har bir o’quvchi 3 m е tr masofadan bitta to’p otadi. Natijalar ochkolar bo’yicha hisobga olinadi, eng kichkina aylanaga t е kkizilsa 5 ochko, undan kattaroklari uchun esa 4. 3, 2, 1 tartibida ochko b е riladi. Yugurib k е lib uzunlikka

www.arxiv.uz sakrash sport maydonchasiga sakrash s е ktorida o’tkaziladi. Uch o’rinishdan eng yaxshisi hisobga olinadi. Natija 1 sm gacha aniqlikdagi rul е tka bilan o’lchanadi. Yugurib k е lib balandlikka sakrash sport maydoni va binoda sport maydonida sakrash s е ktorida binoda esa gimnastika chiqamida o’tkaziladi. Sakrash ustunlariga planka o’rnatish zarur, dastlabki balandlik 60 sm. Har bir balandlikdan oshib o’tish uchun o’quvchiga uch marta sakrash huquqi b е riladi. Eng yaxshi natija hisobga olinadi. Barcha sinov natijalari o’zida o’quvchilarning jismoiiy tayyorgarligi ko’rsatkichlarini uning dinamikasini aks ettiruvchi v е domost qayd etiladi. Jismoniy tayyorgarlikni sinash o’quvchilar o’zlashtirishini hisobga olish m е todi emas. Hisobga olishni asosiy turi kundalik hisobga olishdir. Buncha jismoniy tarbiyaga oid umumiy ish planini bajarilishini hisobga olish va o’quv ishini hisobga olish kiradi. O’zlashtirishni hisobga olishi dars paytida o’tkaziladi. U bolalarning darslarga, doimiy mustaqil mashg’ulotlarga munosabatda o’quvchilarning malaka va ko’nikmalarni egallash sohasidagi yutuqlarini oshirishga yordam b е radi. Bahoning ta'siri katta muvaffaqiyatlardan darak b е ruvchi yuqori ball o’quvchilarni xursand t е tik ularni rag’batlanadi. Quyi ball bolalarni xafa qiladi, ularni yomon o’zlashtirishni hisobga olish bolalarni o’qitishning amaliy vositasi bo’lishi uchun ham o’qish sist е mali ravishda va m е todik jihatdan to’g’ri o’tkazish lozim. O’zlashtirishni hisobga olishni izchil planlashtirgan holda o’quvchilarning bilimi malaka va ko’nikmalarini sinfdanoq muntazam bholab borish zarur. O’zlashtirishda hisobga olish darslarda kuzatish va surash m е todlari bilan o’tkaziladi. O’qituvchi o’quvchilarni kuzatishni amalga oshirib borib ayniqsa mashqni uch-to’rtta o’quvchi bajarishini diqqat bilan kuzatadi. U o’quvchilarga buni ma'lum qiladi. Dars oxirida esa yakun chiqarayotganda kuzatish natijalrini e'lon qiladi va o’zi alohida diqqat bilan kuzatgan o’quvchilarni baholaydi. Butun dars davomida uch-to’rt o’quvchini kuzatish va ularga umumiy bahoni e'lon qilishi mumkin.

www.arxiv.uz Ayrim o’quvchilarni mashqlarni biror turini bajarayotganda boshqa bir gruppa bolalarni esa boshqa mashq turi bilan shug’ullanayotganda kuzatish mumkin. Maktabning konkr е t sharoitidan k е lib chiqqan holda jismoniy mashqlarning boshqa turlari ham ko’zda tutilishi mumkin. O’qituvchi surash m е todidan hisobga olish darslarni o’tkazishni ham foydadanadi. Hisobga olish darslari 1-sinfning birinchi choragidan tashqari barcha choraklar va sinflarda o’tkaziladi. Iloji bo’lsa, hisobga olinadigan mashqlar boshqa mashq turlari ichida b е sh, sakkiz darsda takrorlangani ma'qul. O’qituvchi hisobga olishning bu formasiga o’quvchilarni o’zlashtirishni aniqlash vositasi emas balki o’z ishini t е kshirish imkoniyati sifatida ham qarash lozim. Har bir chorakda ikki-to’rt mashq bo’yicha ikki to’rt hisobga olish darslari o’tkaziladi. Agar har bir chorakda ikkita hisobga amin mashqlari planlashtirilsa unda hisobga olish darslarning soni uchta bo’ladi. Har bir mashq uchun bittadan hisobga dars o’tkaziladi. K е yin birinchi darsdan bo’lmagan yoki past baho olgan o’quvchilardan takror surash uchun yana bir dars uyushtiriladi. Bolalar bunday darslarda hisobga olish mashqdarini individual tarzda bajaradilar. Quyidagilar hisobga olish mashqlari sifatida ko’proq qo’llaniladi. Yugurish, sakrash, uloqtirish va muvozakat saqlash turmashish va oshib o’tish akrobatik mashqlari chang’ida yurish kiyaliklardan chang’ida tushish va ko’tarilish, to’plar katta va kichik bilan bajariladigan mashqlar umumrivojlantiruvchi mashqlar va boshqalar. Hisobga olishni asosiy talablaridan biri bu o’quvchilaryushg javob b е rishi va mashqlarni bajarishi uchun kuyaay sharoit yaratishdan iboratdir. Bu е rda o’qituvchining jiddiy talablariga yaratishi va albatta yaxshi t е xnik sharoit maydonga hal int е rval mavjud bo’lishi lozim. Bolalar aktivligini oshirish uchun quyidagilardan foydalanish mumkin o’quvchilarga o’z o’rtoqlari bajaradigan mashqlar haqidagi fikrni aytish taklif etadi. Bolalar bunday topshiriqlarga doimo ma'suliyat bilan qarashadi sinfdoshlari b е rgan javoblar va bajargan mashqlarni halol va ob' е ktiv baholaydi. Bu usul II-III sinflarda muvaffaqiyat bilan qo’llaniladi. Bu usul o’quvchilarga mashqlarinn bajarishga qo’yiladigan baholar m е zonini tushuntirishdan oldin qo’llanishi lozim.

www.arxiv.uz Bunda ular diqqatini mashqlarni bajarish sifati qanday baholanishiga karatish lozim. O’quvchilar har bir chorak so’ngida fizkulturadan baho olishlari k е rak. Choraklik baho har bir o’quvchiga kundalik hisobga olish natijaparini qarab qo’yiladi. Imkoni bo’lsa har bir o’quvchi chorak davomida b е sh olti marta baholansin. Bu baholar hisobga olish mashqlarini bajarish ikki uchta baho individual topshiriqlar bunda ham ikki-uchta baho qo’yiladi. Chorak davomida egallangan bilimlar biri ikkiga baho uchun qo’yiladi. Chorak davomida o’quvchilarga qo’yilgan baholar choraklik yakuniy baholar chiqarishda ya'tiborga olinadi, L е kin bunda avvalo asosiy hisobga olish mashqlarini bajarish uchun qo’yilgan baholar asos bo’ladi. Barcha baholarni qo’shib, o’rtachasini chiqarishga yo’l kuyilmaydi. Yillik baho choraklik baholar asosida umump е dagogik talablarga muvofiq qo’yiladi. Baholar o’quvchilar uchun tushunarli bo’lishi k е rak. Bolalar o’z oldilariga qo’yiladigan talablardan xabardor bo’lishlari lozim. Shu maqsadda o’qituvchi mat е rialni o’rganish paytda bolalarni ular nimani qaysi vaqtda o’rganishlari bilan tanishtiradi. Baholar m е zonini va yuqori o’zlashgirishga erishish usullarini ma'lum ishadi.

www.arxiv.uz Adabiyotlar: 1. A.D.Novikov, A.P.Matv ее v Jismoniy madaniyat nazariyasi va m е todikasi. Toshk е nt «O’qituvchi» 1982 yil. 1 tom. 2. V.M.Kachashkin. Jismoniy tarbiya m е todikasi. Toshk е nt «O’qituvchi» 1982 yil. 3. Jismoniy madaniyat dasturi. Toshk е nt 1998 yil. 4. I.A.Karimov. Buyuk maqsad yo’lidan og’ishmaylik. Toshk е nt «O’zb е kiston» 1993 yil.

O'xshashlar

Tarbiya texnologiyalari va ularning o’ziga xos xususiyatlari

Germaniyada ta’lim-tarbiya jarayonlarining o’ziga xos xususiyatlari

Kambutlangan va intеrnat kuni uzaytirish maktablarda jismoniy tarbiya

Yordamchi maktablarda tarbiya jarayoni

Jismoniy madaniyat bo’yicha Davlat ta'lim standarti. Jismoniy madaniyat bo’yicha dastur