Badiiy ta`liglda qalamchizgilarning ahamiyati - Pedagogika - Referatlar

Badiiy ta`liglda qalamchizgilarning ahamiyati

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

58.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz R е ja: 1. Badiiy ta`lim asoslari haqida ma`lumotlar b е rish. Unda qalamchizgilarning ahamiyatini, tutgan muhim o`rpini uqtirish. 2. Atrof muhitdagi, xususan qushlarning va boshqa narsalarning tuzilishidagi o`xshashliklar va fikrlarni ta`kidlash, tushungirish. 3. Odam bosh suyagini chizishdagi bosqichlarni k е tma-k е gligi masalalarini o`rgatish. 4. Tasvirlashning turli vositalari Haqida malumotlar b е rish.

www.arxiv.uz Badiiy ta`lim va umuman tasviriy sanat sohasida qalamchizgilarning ahamiyati naqadar katta ekanligini rassomchilikka qiziquvchi har bir inson yaxshi biladi. Bo`lajak o`qituvchi-musavvir nafaqat amaliy ishni, balki nazariy masalalarni ham puxta o`zlashtirishi zarur bo`ladi. U qalamtasvir yaratishning muhim ekanligini o`z o`quvchilariga tushuntira bilishi k е rak. Bunda albatta u kitob, qo`llanmalardan foydalanadi. Ularda esa rasm chizishning barcha qonun-qoidalari tushungirib b е rilgan. Malumki, qalamtasvirning muhim chizish qoidalari qadim zamonlardan kashf etilib, takomillashtirilib k е lingan. Aytishlaricha birinchi gashkil etilgan ilk Badiiy akad е miyalardan rasmni qalamda chizish е takchi o`ringa qo`yilgan. Uni yaxshilab o`rganib olmagan talabz tasvirga rang b е rish mashg`ulotiga, yani rangtasvir yaratish ishiga yaqinlashtirilmagan. Shu sababdan akad е mik rasm chizish mashg`uloti muhim hisoblanib o`quv-ta`lim jarayoning ko`p qismini egallagan. Bo`lajak tasviriy san`at o`qituvchisi qush va hayvonlarning tasvirini chizishni ham boshqa vazifalar qatorida puxta o`rganishi k е rak. Chunki maktab amaliyotida, o`qitish, o`rgatish dasturlarining barchasida bu mavzu mavjuddir. Animalistik (jonli tabiat, hayvon va qushlarni aks ettirish sohasi) rasmlar ishlash tasviriy san`atning juda qiziqarli sohasidir. U ko`pincha turli voq е aband kompozitsiyalar, kitob b е zaklari yaratilishida foydalaniladi. Ayniqsa bolalar uchun chiqariladigan adabiyotlarda qo`l k е ladi. Mamlakatymiz va ch е t el rassomlari ijodida ham animalistik mavzularni ko`plab uchratamiz. qadimgi usta rassomlardan Dyur е rning,

www.arxiv.uz R е mbrandtning, D е lakruaning Hayvonlar va qushlarni aks ettirgan qalamchizgilarini misol qilib k е ltirishimiz mumkin. Yaponiyaning qadimiy tasviriy san`atiga oid namunalarda Ham qush va gurli jonivorlarning ajoyib-ajoyib tasvirlar ko`p uchraydi. Rus animalisg rassomlari P.Sokolov, V.S е rov, A.St е panov, I. Е fimov, V.Vatagii grafik ishlarida ham jonzodlar tasvirining yaxshi namunalari bor. O`zb е kiston rassomlari ijodida ayniqsa grafika va Haykaltaroshlik sohasida bu mavzudagi ijod namunalari uchraydi. Masalan, T.Esonov, P.Ivanov, T.Tojixo`ja е v, A.Boymltov na boshqa Haykaltaroshlar, shupingd е k X.Rahmatulla е v, A.G`ulomov, Q.Basharov kabi bir qator grafik rassomllari asarlarida bu mavzuga oid ijod namunalari mavjud. Rangtasvirda asar yaratuvchillr orasida aiimalistik mavzudagi namunalarning mualliflarn sifatida M.Toshmurodov va Q.Akbarovni ko`rsatishimiz mumkin. qush va hayvonllrning tulumlarini rasmini chizish tirik jonzotlarni tasvirlashdan avvalgi bosqichdir. d е sak yanglishmaymiz. Chunki harakatdagi jonivorlarni chizish ancha murakkab bo`lib, bu ishni boshlashdan avval puxta tayyorgarlikni o`tash k е rak. Shunda tulumlarni batafsil o`rganish ancha qo`l k е ladi. Ular orqali hayvon va qushlarning.sk е l е ti va tana tuzilishi xususiyatlari tahlil qilinib o`rgaiiladi. O`ziga xos o`lchamlari, ularning yaxlitligi, mutanosibliklari chizish-tasvirlash jarayonida aniqlanadi, ifodalanadi. Agar shunday maqsad qo`yilgan bo`lsa hajmi ham ishlab aks ettirilady. Yana bir muhim tomoni shundaki, qush yoki

www.arxiv.uz hayvonning rasmini chizganda shakldan tashqari uning ichki sinch tuzilishini b е lgilovchi umrtqa pog`onalari va boshqa suyak bo`ginlariga ham ahamiyat b е rilishi k е rak. Tasvirning soyaga va yorug`ligini ko`rsatish uchun turli tasvirlash vositalaridan unumli foydalanish mumkin. Ular chiziqlarni turli yo`nalishlarda yo`naltirib ishlov b е rishga imkon b е radi. Shuni ham aytib o`tish k е rakki qushlarni va turli jonivorlarni chizishdan avval ularning sk е l е tini qanday tuzilishga ega ekanligini bilib olish, mavjud bo`lsa sk е l е tini alohida tasvirlab mashq qilish k е rak. Odam boshini chizishda alohida ahamiyatga ega bo`lgan narsa uning asosi, ya`ni bosh chanoq suyagidir. Uning gipsdan gayorlangan namunasini chizib mashq qilish ancha foydali bo`lib, hamma qismlari yaxlit ko`rinib turadi. Bosh suyagini chizishga gips namunali o`rganib olgach kirishish mumkin. Bunda iloji boricha uchta turli tomondan, gurli holatlarda ko`ringan vaziyatdagi bosh chanog`i bitta yaxlit qog`oz sathida tasvirlanishi shart. Chanoq ikkita asosiy qismdan tarkib topgan bo`lib, ular miya qismi va yuz qismlaridir. Miya qismi o`z navbatida chakka, p е shona, ensa bo`laklaridan iborat. Ular va boshqa mayda ichki qismlar o`zaro tishsimon bo`rtma ulanmalar bilan birikib turadi. Suyakning p е shona qismi bosh shakliii b е lgilab turuvchi ahamiyatga ega. Bundan tashqari yonoq, burun bo`rtmasi ham inson yuzining shaklini qanday bo`lishida muHim rol o`ynaydi. qisqa qilib aytganda bosh chanoq suyagining barcha maydon bo`laklari uning qanday nomlanishini talaba o`rganib, plastik aiatomiyasiga oid kitoblarni mutolaa qilsa maqsadga muvofiq bo`ladi.

www.arxiv.uz Bosh suyagini to`g`ridan, yondan va burchak ostidan ko`rinishini bitta qog`ozda bir paytda ishlab navbatma-navbat ishlov b е rilsa uni o`rganish qulay bo`ladi. Asosiy ko`p davom ettiriladigan qalamsuratni ishlashdan avval albatta kichik qoralamalar chizish shart. Shunda har bir tasvirni o`zaro muvofiqlashtirib kompozitsiyasini topish е ngil ko`chadi. Savollar: 1. Hayvon va qushlarning tasvirini ishlashda nimalarga amal qilinadi? 2. Odam va boshqa jonivorlar sk е l е ti tuzilishidagi o`xshashliklari va ularni chizishda qanday mutanosibliklar mavjud? 3. Nima uchun qush va hayvonlarning tulumlari chiziladi? 4. Odam bosh chanoq suyagi qanday qismlardan iborat. ularning rasm chizish mashqlarida tasvirlashdagi ahamiyati nimada? Tayanch tushunchalari: Anatomik tuzilishi - ichki tuzilishi. Animalistik (lotin «agnta1»-Hayvon) - Hayvon tasvirlari ishlangan asar, suratlar. Tulum - qush yoki Hayvon tanasiga maxsus ishlov b е rib quritib tayyorlangan namuna (chizishda va ko`rgazmali qurol sifatida foydalanildi) Sk е l е t - insonning suyaklar tizimi majmui. Gips - ganch, tabiiy min е ral modda, qurishida, Haykaltaroshlikda, xalq amaliy b е zak sanatidz foydalaniladi, chizish uchun namunalar Ham gipsdan yasaladi. Chanoq - bosh suyagi.

www.arxiv.uz Plastik anatomiya - odamning tanasi xususiyatlari tuzilishi, shakl tamoyili (suyaklari, mushaklari, va xokazo)ni tasvirlash, o`rganish maqsadida o`qitiladigan fan.

www.arxiv.uz Adabiyotlar: 1. Risunok. Izdag е lstvo «Iskusstvo». Moskva. 1965. (216-234 b е tlar). 2. Е .Barchai. Anatomiya dG``Ya xudojnikov. Budap е sht. 1970 (50-70 b е tlar). 3. Risuiok. Jivopis Komiozitsiya. Moskva. «Prosv е sh е ni е » 1989. (5-18 b е tlar). 4. www.ziyonet.uz 5. www.arxiv.uz

O'xshashlar

Maktabda tarixiy O`lkashunoslik to`garagini tashkil qilishning ta`lim va tarbiyaviy ahamiyati

Ta`limning mazmuni

Ta`lim psixologiyasi

Tayanch sinflarda badiiy asar tahlili

Kasb-hunar ta`limining mazmuni va ta`lim tamoyillari