Макарон маҳсулотлари технологияси - Oziq-ovqat texnologiyasi - Referatlar

Макарон маҳсулотлари технологияси

Yuklangan vaqt:

05.05.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

258.5 KB

Ko'chirib olish

Макарон маҳсулотлари технологияси Режа: 1. Макарон маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологияси. 2. Макарон маҳсулотларини совитиш, қадоқлаш, жойлаш ва сақлаш. 3. Макарон маҳсулотларининг сифат кўрсаткичлари.

Макарон маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологияси Макарон маҳсулотлари-ун ва сувдан, баъзида эса оқсилли бойитувчилар ёки таъм берувчи моддалар қўшиб тайёрланган ошпазлик яримтайёр маҳсулоти ҳисобланади. Макарон маҳсулотлари тез пишиши (қайнатиш давомийлиги навига қараб 320 минут), бошқа озиқ-овқат маҳсулотлари билан яхши мослашиши ва озиқавийлик қийматининг юқорилиги туфайли кундалик ҳаётда, умумий овқатланишда ва озиқавий консентратлар ишлаб чиқаришда жуда кенг қўлланилади. Намлиги паст (13 %) бўлганлиги боис хоссаларини ўзгартирмасдан бир йилдан ортиқ сақланади, ташишга чидамли. Буғдой тури ва уннинг навига кўра макарон маҳсулотлари А, Б, В гуруҳларга ва 1, 2-синфларга бўлинади: А гуруҳига-қаттиқ буғдой унидан; Б гуруҳига-шаффофлиги юқори бўлган юмшоқ буғдой унидан; В гуруҳига- юмшоқ буғдойдан тортилган новвойлик унидан тайёрланган маҳсулотлар; 1- синфга— олий навли ундан; 2-синфга-биринчи навли ундан тайёрланган маҳсулотлар киради. Таъм берувчи ва бойитувчи қўшимчалар қўшиб макарон маҳсулотлари тайёрланганда гуруҳ ва синф кўрсаткичлари ёнига мос қўшимчанинг номи ҳам қўшилади, масалан, Б гуруҳ, 1-синф, тухумли, В гуруҳ, 2-синф, томатли ва ҳоказо. ГОСТ 875 га кўра макарон маҳсулотлари қуйидаги типларга бўлинади: найсимон, ипсимон (вермишел), тасмасимон (угра) ва шаклдор. Ўз навбатида макарон маҳсулотларининг типлари хилларга (подтипларга) ва турларга бўлинади. Найсимон маҳсулотлар (1-расм) шакли ва узунлигига кўра макаронлар, шохчалар ва пероларга бўлинади. Ипсимон маҳсулотлар-вермишел (2-расм) турли кесим ва узунликка эга бўлиши мумкин. Узунлиги 1,5 см дан кам бўлмаган-калта қирқилган, 20 см дан кам бўлмаган-узун ҳолда ишлаб чиқарилади. Хорижда ишлаб чиқарилган узун вермишел спагэ 11 и деб номланади.

Тасмасимон маҳсулотлар-угра (3-расм) ўлчами ва шаклига кўра четлари силлиқ ёки тарам-тарам юзали; тўғри, аррасимон, тўл-қинсимон, узун ва калта қирқилган ҳолларда ишлаб чиқарилади. Угранинг кенглиги-3 мм дан 10 мм гача («Тўлқин» номлиники-25 мм гача). 1-расм. Найсирнон макарон н маҳсулотлар {вермишел). маҳсулотлан. 2-расм. Тасмасимон маҳсулотлар (угра). Шаклдор маҳсулотлар (2-расм) пресслаш ёки штамплаш йўли билан тайёрланади. Шаклдор маҳсулотлар исталган шакл ва ўлчамларда ишлаб чиқарилиши мумкин, аммо улар исталган қисмининг кесимидаги энг катта қалинлиги прессланган маҳсулотлар учун 3,0 мм, штампланган маҳсулотлар учун 1,5 мм дан ортиқ бўлмаслиги керак.

3-расм. Шаклдор маҳсулотлар. Макарон маҳсулотларини совитиш, қадоқлаш, жойлаш ва сақлаш Макарон маҳсулотлари қуритгичдан чиқаётган пайтда қуритувчи ҳавонинг ҳароратига эга бўлади. Қадоқлаш ва жойлашдан олдин макарон маҳсулотлари 4 соат давомида 25-30 °C ҳароратга ва 60-65% нисбий намликка эга ҳаво билан хона ҳароратигача секинлик билан совитилиши керак. Бунда маҳсулотларнинг барқарорланиши содир бўлади: бутун қатлами бўйича намлиги бир текис тақсимланади, жадал қуритишдан қолган ички кучланиш қайтарилади, намнинг 0,5-1% буғланиши натижасида маҳсулот массаси бироз камаяди. Оқимли линияларда маҳсулотларни барқарорлаштириш ва совитиш 12 соат давомида ишлаб чиқарилган маҳсулотни ғамлаб қўйилган барқарорлаш- тирувчи тўплагичларда содир бўлади. Қолган ҳолларда тебранма совитгичлар қўлланилади. Қадоқлаш жараёни маҳсулотларни бункерлар ёки ишлаб чиқариш столларига етказиб бериш, магнит сепараторларидан ўтказиш, тараларга тахлаш, тебратгичларда бироз зичлаш, тортиш, қутиларни ёпиш ва тамғалашдан иборат. Макарон маҳсулотлари қадоқланган ва жойланган ҳолатларда ишлаб чиқарилади. Истеъмолчи (кичик) тараларда қадоқлаш автоматларда ёки қўлда бажарилади. Истеъмолчи тарага картон қутичалари, полимер плёнкалардан тайёрланган ва иссиқлик ёрдамида кавшарланадиган пакетлар, ташқи тарага эсагофрирланган картондан, фанера ва тахтачалардан тайёрланган қутилар, тўрт қават қоғоздан тикилган крафт-халталар киради. Омборхоналарда макарон маҳсулотлари стеллаж ва тагдонларда ҳавонинг ҳарорати 16-18 °C ва нисбий намлиги 70% дан юқори бўлмаган шароитларда сақланиши лозим. Хоналар тоза, қуруқ, шамоллатиладиган, атмосфера

ёғинлари ва зараркунандалардан ҳимояланган бўлиши керак. Маҳсулотларни ўткир, ўзига хос ҳидга эга товарлар билан сақлаш мумкин эмас. Макарон маҳсулотларининг сифат кўрсаткичлари Стандартда макарон маҳсулотлари сифат кўрсаткичларининг қуйидаги тавсифи ёки меъёрлари келтирилган: ранги, юзаси, шакли, таъми, ҳиди, қайнатишдан кейинги ҳолати, намлиги, кислоталилиги, мустаҳкамлиги, синиқлар, деформацияланган маҳсулотлар ва ушоқлар, металломагнит аралашмалар миқдори, зараркунандаларнинг мавжудмаслиги. Ранги, юзаси, шакли маҳсулотларнинг ташқи кўринишини тавсиф-лайди. Маҳсулотларнинг ранги кремсимон ёки сариқ тусли, бир текис, уннинг навига мос, қорилмай қолган уннинг изларисиз, қўшимчалар қўшиб тайёрланганларининг ранги ўзига хос бўлиши керак. Макарон маҳсулотларининг юзаси силлиқ бўлиши керак, бироз дағаллик бўлишига йўИ қўйилади. Шакли ўз номига мос келиши керак. Макарон, вермишел ва угра маҳсулотларида букилишлар ва эгриликлар майжудлигига рухсат берилади. Макарон маҳсулотларининг таъми ва ҳиди турига хос, бегона таъм ва ҳидларсиз, қўшимчалар қўшиб тайёрланган маҳсулотлар мос тарзда ўзига хос таъм ва ҳидга эга бўлиши керак. Тайёр бўлгунича қайнатилганда макарон маҳсулотлари шаклим йўқотмаслиги, ёпишиб қолмаслиги, чокларидан сўкилиб кетмаслиги лозим. Маҳсулотларнинг намлиги 13%, кислоталилиги 3°, томатли маҳсулотлар учун 10° дан ошмаслиги керак. Бундан ташқари маҳсулотлар сифа-тини тавсифлаш учун уларнинг қуйидаги кўрсаткичлари аниқланади: мустаҳкамлиги, синиқлар, шакли ўзгарган ва увоқланган маҳсулотларнинг миқдори, металл аралашмалар ва зараркунандаларнинг мавжудлиги. Макарон маҳсулотлари ишлаб чиқариш технологияси

Макарон маҳсулотлари – бу буғдой унидан тайёрланган ҳамирга найсимон, ипсимон, лентасимон ва ҳар хил бошқа шакллар бериб қуритилган маҳсулот ҳисобланади. Макарон маҳсулотлари каттиқ буғдойдан олинадиган махсус крупчатка унидан тайёрланади. Макарон маҳсулотларнинг ассортименти ва истеъмол хусусиятлари. Макарон маҳсулотлари қайси навли ундан тайёрланганлигига қараб олий нав ва биринчи навларга бўлинади. Агар тайёрлашда таъм берувчи моддалар ёки бойитувчи маҳсулотлар қўшилса, унда нав кўрсаткичи ёнига қўшилган қўшимчанинг номи ҳам қўшиб айтилади. Масалан, тухумли олий нав, сутли олий, томатли 1-нав ва ҳоказо. Макарон маҳсулотларининг ҳам бир нави шаклига қараб тўртта типга бўлинади: найчасимон, лентасимон, ипсимон ва шаклдор маҳсулотлар. Найчасимон маҳсулотлар. Найчасимон макарон маҳсулотлари шакли ва узунлигига қараб 3 та кичик типга бўлинади: макаронлар, рожки ва юпқа паррак ҳолидаги маҳсулотлар. Макаронлар найчасимон, тўғри кесилган, узунлари 30 см дан ортиқ, калталари эса 15-30 см бўлади. Рожки найчалар букилган ёки тўғри, 1,5-4,0 см узунликда бўлади. Юпқа паррак (перя) найчалар қиялатиб кесилган, узунлиги 3-10 см. Бу маҳсулотлар диаметрининг ўлчамларига қараб ҳам турларга бўлиниши мумкин. Уларда диаметрининг ўлчамлари 4 мм дан 7 мм гача бўлади. Лентасимон маҳсулотлар. Бу типдаги макарон маҳсулотларига угралар киради. Угра четлари тўғри, тўлқинсимон қирқилган, ўзи силлиқ ёки тарамтарам бўлиши мумкин. Узунлигига кўра угра калта-камида 2 см ва узун-камида 20 см бўлади. Угранинг қалинлиги 2 мм дан ошмаслиги, кенглиги эса камида 3 мм бўлиши керак. Ипсимон маҳсулотлар (вермишел). Узунлигига қараб вермишел калтакамида 2 см, узун-камида 20 см бўлади. Кесимининг ўлчамига қараб вермишел жуда ингичка-1,2 мм гача, оддий-1,5 мм гача бўлади.

Шаклдор маҳсулотлар. Бундай макарон маҳсулотлари алифбо, юлдузча, тишли ғилдиракча, чиғаноқ, дон ва бошқа шаклларда ишлаб чиқарилади. Макаон маҳсулотлари яхши ҳазм бўлиши, юқори озуқавий қийматга эга эканлиги ва тезда пишиши билан тавсифланади. Уларнинг озуқавий қиймати кўп даражада уннинг нави ва қўшилаётган қўшимча хом ашёларнинг турига боғлиқ бўлади. Қўйидаги 1-жадвалда асосий макарон турларининг кимёвий таркиби бўйича маълумотлар келтирилди. Бу жадвал маълумотлари шуни кўрсатадики, макарон маҳсулотларининг ҳам асосий таркибий қисмини углеводлар, асосан крахмал ва декстринлар ташкил этади. Уларнинг таркибида крахмал ва декстринлар миқдори деярлик ўзгарувчан эмас ва бу кўрсаткич ўртача 66-67 % ни ташкил этади. Макарон маҳсулотлари таркибида қанд миқдори 2,0-2,3 % ни ташкил этиб, деярлик ундан фарқ қилмайди. 1-жадвал Макарон маҳсулотларининг кимёвий таркиби Кимёвий моддалар Ўлчов бирлиги Макарон тури Олий навли буғдой унидан тайёр- ланган макарон Олий навли буғдой унидан витаминлаштирилга н макарон 1-навли буғдой унидан тайёр- ланган макарон Олий навли буғдой унидан тухум кукуни қўшиб тайёрланган макарон Suv % 13,0 13,0 13,0 13,0 Oqsil % 10,4 10,4 10,7 11,3 Yog‘ % 1,1 1,1 1,3 2,1 Mono_va disaharidlar % 2,0 2,0 2,3 2,0 Kraxmal va dekstrinlar % 67,7 67,7 66,1 66,0 Kletchatka % 0,1 0,1 0,2 0,1 Kul % 0,5 0,5 0,7 0,6 Mineral elementlar:

Na mg % 3 3 4 17 K mg % 123 123 178 132 Ca mg % 19 19 25 42 Mg mg % 16 16 45 17 P mg % 87 87 116 106 Fe mg % 1,6 1,6 1,5 2,1 Vitaminlar: B 1 mg % 0,17 0,58 0,25 0,17 B 2 mg % 0,04 0,44 0,08 0,08 PP mg % 1,21 3,24 2,20 1,21 Оқсил моддаси ҳам макарон маҳсулотларининг асосий таркибий қисмларидан бири ҳисобланади. Макарон маҳсулотлари таркибида оқсилнинг ўртача миқдори 10-12 % ни ташкил этиб, нонга нисбатан оқсил уларда бирмунча юқорироқ миқдорни ташкил этади. Макарон маҳсулотлари уннинг қайси навидан тайёрланганлигига қараб маълум даражада бир- биридан фарқ қилади. Шунингдек, макарон маҳсулотлари инсон организмида ёғ миқдори бўйича ҳам ката аҳамият касб этмайди. Ҳар қандай озиқ-овқат маҳсулотларидек, макарон маҳсулотларининг ҳам биологик қийматини белгиловчи асосий кўрсаткичлардан бири уларнинг таркиби бўладиган минерал элементлар ва витаминлар миқдори ҳисобланади. Келтирилган 1-жадвал маълумотларида кўрсатиб ўтилганидек, макарон маҳсулотлари таркибида учрайдиган асосий макро_ва микроелементларга калий, натрий, калсий, магний, фосфор ва темир элементлари киради. Бошқа ўсимлик маҳсулотларидек макарон маҳсулотлари ҳам калий элементининг муҳим манбаи ҳисобланади. Шунингдек, макарон маҳсулотлари фосфор элементларига бойлиги билан ҳам алоҳида диққатга сазавордир. Витаминлар ҳам макарон маҳсулотларининг муҳим таркибий қисмидир. Бу маҳсулотлар ҳам нон сингари Б 1 , Б 1 ва ПП витаминларнинг муҳим манбаи саналар экан. Макарон маҳсулотлари тайёлашда тухум кукунидан фойдаланиш тайёр маҳсулотни биринчи навбатда Б 2 витамини билан бойитар экан (1жадвал).

Макарон маҳсулотлари ишлаб чиқаришда муҳим йўналишларидан бири уларнинг аминокислота, витаминлар ва минерал элементлар таркибини мувозонатлаштиришдан иборатдир. Маълумки, мувозонатлашган овқатланиш нормасига биноан моддаларнинг организмда тўлиқ ҳазм бўлиши учун оқсилларнинг углеводларга нисбати 1:4 ни ташкил этиши керак. Оддий макарон маҳсулотларида оқсил миқдори 12 % ни ташкил этади. Келтирилган нисбатни ҳосил қилиш учун макарон маҳсулотларига оқсилли хом ашёлар қўшиб оқсил миқдорини ошириш талаб этилади. Макарон маҳсулотлари таркибида ўрин алмаштирмайдиган аминокислоталардан лизин, метионин, треонин етишмайди. Агар макарон маҳсулотларига тухум маҳсулотлари қўшилса, бу аминокислоталар миқдорини анча ошириши мумкинлигини қуйидаги 2-жадвал маълумотлари ҳам тасдиқлайди. 2-жадвал Тухумли макарон маҳсулотларида ўрин алмаштирмайдиган аминокислоталар миқдори ва нисбати Аминокислотала р Аминокислотала р миқдори, % Макарон маҳсулотларида аминокислоталар нисбати, % Оддий макаро н Тухумл и макаро н Оптимал кўрсаткичи (А.А.Покровский бўйича) Оддий макаро н Тухумли макарон Лизин 0,24 0,44 3,20 1,85 1,20 Треонин 0,30 0,47 2,00 2,30 2,35 Валин 0,45 0,72 3,20 3,50 3,60 Фенилалани н 0,58 0,84 1,20-4,40 4,50 4,20 Лейсин 0,81 1,00 7,20 6,25 5,00 Метионин 0,14 0,50 0,80-4,40 1,10 2,50 Триптофан 0,13 0,20 1,00 1,00 1,00

Бу жадвал маълумотлари шуни кўрсатадики, тухум, қўшилганда макаронларда оддий макаронларга нисбатан лизиннинг миқдори 1,5 бараварга, метиониннинг миқдори эса қарийиб 2,5 бараварга ортар экан. Ҳозирги вақтда парҳез ва болаларга мўлжалланган макарон маҳсулотлари ҳам ишлаб чиқаришда буғдой унига қўшимча равишда темир, глитсерофосфати, Б 1 , Б 2 , ПП витаминлари қўшилади. Макарон маҳсулотлари ишлаб чиқаришда асосий ва қўшимча хом ашёлардан фойдаланилади. Асосий хом ашё сифатида юқори клейковинали қаттиқ буғдойдан ишлаб чиқарилган махсус ун тури-крупчаткадан фойдаланилади. Баъзи ҳолатлардагина нон ишлаб чиқаришда қўлланиладиган унлардан ҳам макарон маҳсулотлари ишлаб чиқарилади. Қаттиқ буғдойдан олинган макаронбоп уннинг ранги сарғиш ёки крем ранглиоқсил миқдори эса 11,0-13,5 % ни ташкил этади. Макарон маҳсулотлари ишлаб чиқаришга мўлжалланган унларга қўйиладиган талаблардан бири клейковинанинг миқдори ва сифат кўрсаткичлари ҳисобланади. Масалан, уннинг крупка навида клейковина миқдори 30 % дан, ярим крупка навида эса 32 % дан кам бўлмаслиги махсус стандартларда кўрсатилган. Клейковинаси кам бўлган унларда тайёрланган макарон маҳсулотлари ташқи таъсирга бардош бераолмайди, улар тез уқалувчан бўлади. Макарон маҳсулотларининг сифатига ун заррачаларининг дағаллиги ёки майинлиги ҳам ката таъсир кўрсатади. Бу ерда ун заррачаларининг бир хил бўлиши талаб этилади. Ун заррачаларининг оптимал ўлчами 200-235 мкм бўлган унлардан яхши сифатли макарон маҳсулотлари ишлаб чиқарилади. Макарон маҳсулотлари ишлаб чиқаришда қўлланиладиган унлар таркибида уларнинг қорайиб қолишини келтириб чиқарадиган кўп миқдордаги эркин аминокислоталар ва қайтарувчанлик хусусиятига эга бўлган қандлар бўлмаслиги керак. Шунингдек, бу унларда полифеенол- оксидаза ферментининг унча фаол бўлмаслиги ҳам мақсадга мувофиқдир.

Макарон ҳамирининг асосий таркибий қисмини сув ташкил этади. Макарон ишлаб чиқаришида ҳар қандай қаттиқлик даражасига эга бўлган сувдан фойдаланиш мумкин. Лекин, сув таркиби ва органолептик кўрсаткичлари бўйича ичимлик сувига мавжуд стандарт талабига жавоб бериши керак. Макарон маҳсулотлари ишлаб чиқаришда оқсил билан бойитувчи, таъм ва хушбўйлик берувчи қўшимча хом ашёлар ва витамин препаратларидан ҳам кенг фойдаланилади. Оқсилга бойитувчи хом ашёларга янги тухум, тухум маҳсулотлари (меланж, тухум кукуни), буғдой клейковинаси, сут, сут казеини, сут зардоби, оқсил изолятлари ва бошқалар киради. Макарон маҳсулотлари олиш учун ошхонабоп тухумларнинг 1-чи ва 2-чи категориялари ишлатилади ва улар тегишли стандартлар талабига жавоб бериши керак. Кўпинча 100 кг унга 250-280 дона тухум ёки 3-4 кг тухум кукуни солинади. Сутли макарон маҳсулотлари ишлаб чиқаришда эса 100 кг унга 3-8 кг қуруқ сут солиниб ҳамир тайёрланади. Айтиб ўтганимиздек, макарон маҳсулотларининг таркибини бойитувчи восита сифатида буғдой унидан крахмали ажратиб олингандан кейин қоладиган клейковинадан ҳам кенг фойдаланилади. Клейковинадан фойдаланиш макарон маҳсулотлари таркибидаги оқсил моддаси миқдорини 30-40 % га оширади. Кейинги пайтларда оқсилга бойитувчи қўшимча хом ашё сифатида соя, кунгабоқар оқсили изоятларидан ҳам кенг фойдаланилмоқда. Аммо, макарон маҳсулотлари олишда қўлланиладиган хом ашёлар ҳамирнинг структурамеханик ва физик-кимёвий хусусиятларини пасайтирмаслиги керак. Қўшилган оқсил сувда яхши эриб, бир хил структурали ҳамир ҳосил қилиши талаб этилади. Макарон маҳсулотлари олишда таъм берувчи восита сифатида эса мевасабзавот шарбатлари, қиёмлари, пасталаридан фойдаланилади. Уларни витаминлар билан бойитиш учун ҳароратга чидамли Б 1 , Б 2 , ПП витаминлари ишлатилади.

Макарон маҳсулотларининг сифати кўп даражада технологик жараёнларнинг тўғри ташкил этилишига ҳам кўп даражада боғлиқдир. Бугунги кунда макарон маҳсулотлари ишлаб чиқариш автоматлаштирилган линияларда олиб борилади ва улар хом ашёни тайёрлаш, ҳамир тайёрлаш, шакл бериш, қуритиш ва ўраб жойлаш жараёнларини ўз ичига олади. Хом ашёни тайёрлаш. Бу ерда ун элакларда эланади, керак бўлса ҳар хил партиялари аралаштирилади ва тарозида тортилади. Ҳамир тайёрлашдан олдин сув керакли ҳароратгача иситилади. Қўшимча хом ашёлар эса ресептурага асосан сув билан маълум нисбатда суюлтирилиб ишлатилади. Асосий ва қўшимча хом ашёларни тайёлаш жараёнлари тайёр маҳсулот сифатига ката таъсир кўрсатади. Ҳамир тайёлаш. Макарон маҳсулотлари олиш учун намлиги 28-32 % бўлган пишиқ ҳамир тайёрланади. Нон тайёрлашдаги ҳамирдан бу ҳамирнинг фарқи шундаки, бу ерда ҳамирни ачитиш жараёни мавжуд эмас. Ҳамир қориш илиқ (55-65 0 C) иссиқ (65-86 0 C) ва совуқ (30 0 C дан паст) усуллар билан олиб борилади. Макарон маҳсулотлари олиш учун ишлатиладиган ҳамирлар намлиги бўйича юмшоқ (намлик 31,5-32,5 %), ўртача (намлик 29,5-31,0 %) ва қаттиқ (намлик 28-28 %) бўлади. Кўпчилик ҳолларда ўртача намликка эга бўлган ҳамирдан фойдаланилади. Макарон ҳамири асосан икки фазадан ташкил топади. Аввало ун заррачалари сув билан ҳўлланади, сўнгра сув заррачаларга шимилади. Сўнгра ҳамирга керакли структура бериш учун махсус машиналарда механик ишлов берилади. Бундай ишлов бериш натижасида зич, пластик ҳамир ҳосил бўлади. Ҳамирдан ҳаво пуфакчаларини ажратиб ташлаш учун ҳамирга вакуумларда механик ишлов берилади. Оқсил клейковинаси билан бир вақтда макарон ҳамирининг керакли структурасининг ҳосил қилишда крахмал муҳим рол ўйнайди. У клеяковина толалари орасини тўлдириб, ҳамирга пластик структура беради. Ҳамирни пресслардан ўтказиш жараёнида

крахмал ва клейстеризатсия ва донакчаларининг бутунлигининг бузилиши хоссаларининг ўзгаришига олиб келади. Тайёр маҳсулотлнинг истеъмол қиймати крахмал миқдори ва крахмал доначаларининг ҳолатига ҳам кўп даражада боғлиқ бўлади. Макарон маҳсулотларига шакл бериш. Бу жараён тайёр бўлган ҳамирни кўпинча пресслаш усулида олиб борилади. Бунда теста маълум шаклдаги тешикчаларга эга бўлган матритсадан босим билан сиқиб чиқарилади. Макаронларнинг ташқи кўриниши, зичлиги ва ташқи таъсирга бардошлиги шакл бериш жараёнининг тўғри ўтказилишига боғлиқ бўлади. Масалан, маҳсулотлнинг юзаси матритса қандай материаллардан тайёрланганлигига боғлиқ бўлади. Металдан ишланган матритсаларда ҳамир унинг ишчи юзасига ёпишиб қолиши сабабли, тайёр маҳсулот юзасининг ғадир-будур бўлиб қолиши кузатилади. Матритсадан чиқаётган ипсимон, лентасимон, трубкасимон маҳсулотларига ҳаво юборилади ва кесилади. Қисқа кесилган маҳсулотлар конвейр ленталарига туширилиб қуритишга юборилади. Шакл берилган хом макарон маҳсулотларининг юзаси силлиқ, ранги сариқ ёки оқ-сарғич, уқаланмайдиган ва ёпишмайдиган бўлиши керак. Қуритиш. Бу жараён макарон маҳсулотлари ишлаб чиқаришда асосий жараёнлардан бири ҳисобланади. Макарон ҳамири қуритилганда пластиклигини йўқотиб, маълум бир намликда тез синувчан бўлиб қолади. Макарон маҳсулотлари ишлаб чиқаришда қуритиш жараёни аста-секинлик билан олиб борилиши керак. Уларни керагидан ортиқча тезликда қуритиш маҳсулотнинг ёрилиб, шаклининг ўзгариб қолишини келтириб чиқаради. Қисқа кесилган макарон маҳсулотлари 50-70 0 C да 20-90 дақиқа давомида қуритилади, узун маҳсулотлар эса 30-50 0 C да 16-40 соат давомида туннел қуритгичларида олиб борилади. Қуритиш интенсив олиб борилса макарон юзасида ёриқчалар пайдо бўлиб, ранги ҳам ҳар хил бўлиб қолади. Бундай макаронларнинг кесими ҳам шишасимон эмас. Керагидан ортиқ муддат давомида қуритилгана эса полифеноликсидаза ферментлари таъсирида ва

меланоидларнинг ҳосил бўлиши сабабли макарон маҳсулотлари қорайиб қолади. Макарон маҳсулотларини қуритиш, уларда 13 % намлик қолгунча давом эттирилади. Узоқ муддат сақлашга ва узоқ раёнларга ташишга мўлжалланган макарон маҳсулотларини эса 11 % намлик қолгунча қуритиш тавсия этилади. Қуритилган макарон маҳсулотлари сўнгра совутгич хоналарига совутиш учун жўнатилади. Қисқа кесилган маҳсулотлар магнит жиҳозларидан ўтказилади. Енг сўнгида совутилган макарон маҳсулотлари коробкаларга, қоғоз, селлофан, полимер пленкалардан тайёрланган пакетларга қадоқланиб, яшикларга жойланади ва тамғаланади. Яшик, пакет, коробкаларга ёпиштирилган ёриқларда корхонанинг номи, манзили, макарон маҳсулотининг тўлиқ номи, нави, ишлаб чиқарилган вақти, массаси ва қайси меъёрий ҳужжат талабига жавоб бериши кераклиги кўрсатилиши керак. Макаронларни сифатли қадоқлаш уларни сақлаш ва ташиш жараёнларида яхши сақланишини таъминлайди. Макарон маҳсулотларини ташишнинг илғор услубларидан бири уларни контейнерларда ташиш ҳисобланади.

Адабиётлар: 1. O’zlem Tokuso’g’lu. Barry G.Swanson. «Inproving Food Quality with Novel Food Processing Technogies». Edited by.Taylor end Francis Group. 2015. p. 485. 2. Food and raw materials. Kemeraovo institute of food science and texnology. 2015, p. 145. 3. Васиев М.Ғ., Дадаев Қ.О. ва бошқалар. Озиқ-овқат технологияси асослари. –Т.: “Ворис-Нашриёт”, 2012. - 400 б. 4. 4.Yo’ldoshev N., Kadirxodjayeva N. Ishlab chiqarish tehnologiyalari. Darslik. 2014yil.- 350 bet. 5. Адизов Р . Т ., Ғаффоров А . Х . Хусенов С . Й . Донни тозалаш ва майдалаш технологияси . – Т .:” ТУРОН - ИҚБОЛ ” нашриёти , 2006. -184 б . 6. Амонова З.М. Сут ва сут маҳсулотлари технологияси. –Т.: Чўлпон, 2004. 132 б. 7. Бобоев С.Д., Адизов Р.Т., Эргашева Х.Б. Омихта ем ишлаб чиқариш.- Т.: Ўзбекистон, 2003. -280 б.

O'xshashlar

Макарон маҳсулотлари. Гуруҳланиши, кимёвий таркиби, макаронларни ишлаб чиқариш технологияси

Макарон маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологияси.

Карамел маҳсулотлари технологияси

Унли қандолат маҳсулотлари технологияси

Ачитилган сут маҳсулотлари технологияси