logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Materialshunoslik
  4. Yordamchi moslamalar

Yordamchi moslamalar

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

6761.5 KB
Ko'chirib olish
Yordamchi moslamalar Reja: 1. Yordamchi asboblar. 2. Yordamchi elementlar. Tayanch iboralar: moslamalarni avtomatlashtirish; moslamalarni qisman avtomatlashtirish; moslamalarni to’liq avtomatlashtirish; yo’ldosh moslamalar; Raqamli dastur bilan boshqariladigan dastgohlar moslamalari; qurilmalarning eng sodda turlari; maxsus yordamchi moslamalar; ko’shimcha qurilmalar.   1. Yordamchi asboblar Zamonaviy texnologik tizimlarda sozlangan asboblarda ularni aniq o’rnatilib va fiksatsiyalangan holda ishlov beriladi. Oldindan sozlangan texnologik tizimda zagotovka xolatini moslama belgilaydi. Kesish asbobi xolati esa dastgohni xolatiga muvofik aniqlanadi. dastgohga asbobni o’rnatish va fikatsiyalashni tezlashtirish uchun turli moslamalar ishlatiladi va ular yordamchi asboblar deyiladi.   Qurilmalarning eng sodda turlari qatori ga dastgohlar asboblari uchun konusli vtulkalari, tsilindrik opravkalar, tokarlik dastgohi keskich tutgichlari, revolver kallaklar uyalari kiradi. Bularni ko’pchiligi normallashtirilgan va standartlashtirilgan bo’ladi.   Ba’zi xollarda maxsus yordamchi moslamalar dan foydalanadilar. Masalan, parmalash dastgohida ketma-ket o’tishlar bajarilganda to’xtamasdan asboblarni almashtirishga imkoniyat beradigan patrondan foydalanish afzal. Metal kisuvchi dastgohlarni texnologik imkoniyatlarni kengaytruvchi moslamalar guruhi ham keng tarqalgan. Bular qatoriga vertikal-parmalash dastgohlarida xalqasimon ariqchalar va rezba kesish moslamalari, ko’ndalang- frezerlash dastgohlarida shponka arikchalarini ochish uchun sfera sirtlarida pazlarni yunish uchun qurilmalar kiradi.   Bu moslamalar universal metall kesish dasgoxlari uchun ko’shimcha qurilmalar bo’lib odatda boshqa turdagi dastgohlarda bajariladigan ishlarni universal dastgohlarda bajarishga imkoniyat beradi. Bu moslamalar dastgohlardan foydalanish samaradorligini oshiradi, qimmat baho maxsus dastgohlarni arzon narxli universal dastgohlar bilan o’rnini bosishga yul ochadi. Keyingi paytlarda RDB bilan boshqariladigan ko’p vazifali dastgohlar, moslanuvchan avtomatik liniyalar keng rivojlandi. SHu sababli asboblarni tez va aniq o’rnatish qurilmalari, almashuvchan asboblar bloklari (ko’p keskichli supportlar, revolver kalaklar) ishlatish ahamiyati oshmoqda. Bunday qurilmalar yordamida asboblar dastgohdan tashqarida o’rnatilib aniq sozlanadi. SHundan keyin kurilma markazlashtiruvchi buyincha konuslar va boshqa elementlar yordamida dastgohda aniq xolatga keltirib joylashtiriladi. SHu bois asboblarni almashtirish va dastgohni kayta sozlash uchun sarflanadigan vaqt tejaladi. Oddiy turdagi avtomat dastgohlarda, avtomatik liniyalarda va RDB dastgohlarida asboblarni avtomatik ravishda almashtirish masalasi juda muxim masala hisoblanadi.   Vertikal normallash dastgohlarida samaradorlikni raversiv rezba kesish patronlarni ta’minlaydi. Bu patronlar rezba kesaetgan teshikning oxiriga yetgach teskari tamonga aylanishni boshlaydi va metchikni sinishdan saqlab teshikdan chiqaradi. Teshiklarni ochish va xalqasimon arikchalar ochish uchun patronlar ham dastgohlar texnologik imkoniyatlarni kengaytiradi.   Oddiy parmalash dastgohlarida ko’pshpindelli kallaklar ishlatish ham yuqori samara beradi. Bu kallaklar yordamida birdaniga bir nechta teshiklarga ishlov beriladi. Ba’zi kalllaklar konstruktsiyalarida shpindellar orasidagi masofalarni o’zgartirish imkoniyati yaratilgan. SHunday kalllaklar seriyalab ishlab chiqarishda ishlov beriladigan yangi detallar partiyasiga kallaklar sozlanib tezda ishga tushirish imkoniyati yaratiladi.   2Moslamalarning yordamchi elementlari Moslamalarning yordamchi elementlari sifatida ko’p pozitsiyali moslamalarda burish va bo’lish qurilmalari ishlatiladi. Bu elementlar ishlov berish davrida zagotovkani ishlov berish asbobiga nisbatan turli xolatlarga keltirish uchun ishlatiladi. Bo’lish qurilmasi moslamani aylanuvchan qismida mahkamlangan diskdan va fiksatordan tashkil topadi. Konstruktsiyasi bo’yicha fiksatorlar sharikli, tsilindrik va konusli bo’lishi mumkin (6.4-rasm). rasm. Fiksatorlar. SHarikli fiksator (6.4a-rasm) konstruktsiyasi bo’yicha eng sodda lekin uni bo’lish aniqligi baland emas, xamda u ishlov berish kuchlari momentini qabul qila olmaydi. TSilindrik barmoqli fiksator (6.4b-rasm), oraliqlar tufayli xam uning bo’lish aniqligi baland emas. Bu turdagi oddiy aniqlikdagi fiksatorlarda tsilindrik barmoq yo’naltiruvchi vtulka bilan H8/f8 o’tqazishi bo’yicha, markaz aniqligi balandroq bo’lgan fiksatorlar esa H7/f7 o’tqazishi bo’yicha bajariladi. O’ta yuqori aniqlikdagi konstruktsiyalarda bu birikmadagi oraliq 0.01 mm dan oshmasligi kerak. Barmoqning uchi konusli qilib ishlangan fiksator yuqoriroq aniqlikni beradi (6.4v-rasm). Konusli qismning burchagi odatda katta qilinmaydi. Bu fiksatorlarning knopkali va reykali turlari DST 13160-67 bo’yicha ishlanadi. Aniqligi baland bo’lgan bo’lish mexanizmlar da fiksator lar xizmat muddatini oshirish uchun ularni kundalang kuchlar ta’siridan ozod qiladilar.Buning uchun bo’lish xarakati to’xtaganidan keyin moslamani aylanuvchan qismi qo’zg’olmas qismga maxsus qurilmalar yordamida qisiladi, okibatda butun sistemaning bikrligi oshadi. Yeyilishni kamaytirish uchun barmoq va ikkala yo’naltiruvchi vtulkalar HRC55-60 gacha toblangan po’latdan ishlanadi. Katta burchaklarga burish va bo’lish uchun malg’ta mexanizmlaridan foydalanadilar. og’ir zagotovkalar ishlanadigan moslamalarning qo’zg’aluvchan qismi ni burish uchun elektr-, pnevmatik yoki gidravlik yuritmalar ishlatiladi. Bo’lish xarakatining oxirida katta momentlarni qabul qilish maqsadida yuritma sistemasi va fiksator bilan birlashtirilgan tormozlash qurilmalari ishlatiladi (6.5- rasm). rasm. Sozlanadigan bo’lish qurilmasi. TSilindrik barmoqli fiksator yordamida bo’lingandagi qadam xatoligi = S 1 + S 2 + T + e bu yerda: S 1 S 2 - barmoq bilan fiksatsiyalovchi va yo’naltiruvchi vtulkalar birikmalaridagi oraliqlar; T   - ikkita qo’shni fiksatsiyalovchi vtulkalar orasidagi masofaning dopuski; e - vtulkalar ekstsentrisiteti. Konusli fiksator ishlatilganda qadam xatoligi fiksatsiyalovchi vtulka bilan barmoqning birikmasidagi oraliq S ga kamayadi. Yordamchi qurilmalar qatoriga moslamadan kichik detallarni olib qo’yishni tezlashtiradigan turli konstruktsiyali itarib chiqaruvchi qurilmalar ham kiradi. Maxsus texnologik usullarni bajarish uchun ko’tarish mexanizmlari ishlatiladi. Kengaytirish moslamasining ko’tarish mexanizmi bunga misol bo’lishi mumkin (6.6-rasm). Agar bir xil diametrli ketma-ket joylashgan bir nechta teshikni birdaniga kengaytirib ishlash zarur bo’lsa, ish boshlashdan oldin borshtshtangani konduktorga o’tkazib bo’lmaydi. Zagotovka o’rnatilgan ko’tarish qurilmasidan foydalansa, zagotovka ko’tarilib ishlanmagan teshiklar o’qlari bortshtanga o’qiga nisbatan suriladi va kengaytirish asbobini zagotovkadan konduktorga o’tishi mumkin bo’ladi. rasm. Kengaytirish moslamasining ko’tarish mexanizmi. Adabiyotlar ro'yxati: 1. JT. В . Перегудов , A X- Хошимов вабошк ,. Автоматлаштирилган корхона станоклари.—Т.: Узбекистон, 1999. 2. Грановский Г.И. и др. Резание металлов: Учебник для машиностр. и приборостр. спец. вузов.-М.: Высш. шк., 1985. 3. Технология обработки конструкционных материалов: Учебникдля машиностр. спец. вузов. Под ред. П.Г. Петрухи.—М.: Высш. шк., 1991. 4. Бобров В.Ф. Основы теории резания, Машиностроение, 1975. 5. Армарего И. Дж. Обработка металлов резанием. Перевод с англ. — М.,1977. 6. Зорев. H. H. Вопросы механики процессарезания металлов. —M, Машгиз,1956. 7. Резников A.H. Теплофизика процессов механической обработки материалов.—М,.1981 8. Справочник технолога-машиностроителя, т.т.1 и 2.-M., Машиностроение,1972 . 9. Справочник металлиста в пяти томах.—М., Машгиз, 1959. 10. Долматовский Г.А. Справочник технолога. — М., Машиностроение, 1962. 11. Режимы резания металлов. Справочник под редакцией Ю.В. Барановского, 3-е изд.—М, Машиностроение, 1972.

O'xshashlar

Moslamalar yuritmalari
Yordamchi jarayonlar
Yordamchi qurilmalar
Texnologik moslamalarni vazifalari va tasnifi
Yig’ish moslamalari