Kesish kuchi formulalarini amaliy qo‘llanilishi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5665.5 KB

Ko'chirib olish

Kesish kuchi formulalarini amaliy qo‘llanilishi Reja: 1. Dastgoh quvvati bo‘yicha ruxat etilgan kesish tezligi. 2. Ruxsat etilgan kesish kuchlari. 3. Detal mustahkamligi bo‘yicha ruxsat etilgan kuch. 4. Detal ustivorligi bo‘yicha ruxsat etilgan kuch. 5. Dastgohning surish mexanizmi mustahkamligi bo‘yicha ruxsat etilgan kuch 6. Orqa babka markazi tomonidan ruxsat etilgan kuch 7. Keskich tomonidan ruxsat etilgan kuchlar. 1

Dastgoh quvvati bo‘yicha ruxat etilgan kesish tezligi. (4)-formula bo‘yicha aniqlanuvchi N kes quvvat kattaligi, dastgohni ortiqcha yuklanishda ruxsat etilgan koeffitsienti Kp hisobga olgan holda effektiv quvvatdan Ne oshib ketmasligi kerak. N KES < Ne× Kp (48) Ne qiymati dastgoh pasporti bo‘yicha olinishi mumkin. Bu quvvat tezliklar qutisi mavjud bo‘lgan dastgohlar uchun umuman olganda doimiy bo‘lmaydi. SHpindelning kichik aylanish tezligida quvvat ortiqcha yuklangan shesternyalar mustahkamligi bilan chegaralanadi. Yuqori tezlikda, Ne ni qiymati faqat elektrodvigatel quvvatiga Ned bo ь liq bo‘ladi. Ne = Ned ×h , bu yerda h - elektrodvigatel validan dastgoh shpindeliga kinematik zanjirining foydali ish koeffitsienti. Ortiqga yuklanish koeffitsienti Kp, shpidelda xaqiqiy sarflanuvchi quvvatni mavjud bo‘lgan foydali quvvatga nisbatidan iborat bo‘ladi. Agar Ne qiymati elektrodvigatel quvvati bilan chegaralansa, u holda Kp mashina vaqtini umumiy ish vaqtiga nisbatiga bo ь liq bo‘ladi. To‘xtavsiz mashina ishini davomiyligi qanchalik kichik bo‘lsa, mashina ish vaqtining koeffitsienti shunchalik kichik va Kp qiymati shunchalik katta bo‘ladi. Elektrodvigatellarning ruxsat etilgan ortiqcha yuklanishi xaqidagi tula maolumotlar metallkesish dastgohlarning elektryuritmalari kursida keltiriladi. Amalda kesish maromlarini hisoblashda to‘xtovsiz mashina ishini davomiyligi 30 minutdan oshib ketmasa va h m ≤ 0,5 bo‘lsa, u holda Kp = 1,25 deb qabul qilinidi. Tezkesar keskichlar bilan K P = 1 deb qabul qilinadi. (68) formulaga (53) formuladagi Nkes ni qo‘yib quyidagini olishimiz mumkin. минмм NeK секмм NeK N Р п 6120 { Р п Z N Z          (49) bu yerda Ne - vt (kvt) 2

Bu formulaga (59) formuladagi R Z ni qo‘yib, po‘latlarga R18 keskichlar va cho‘yanga qattiq qotishmali keskichlar bilan ishlov berish uchun tezlik -V ifodasini hosil qilamiz.} t C п 6120 { t C п xpz РZ xpz РZ N ypz N ypz S NeK S K Ne × ×  × × ×    (49’) Qattiq qotishmali kesqichlar bilan po‘latlarga ishlov berishda kesish tezligining  formulasi boshqa ko‘rinishga ega bo‘ladi. (53) formulaga (67,a) formuladagi Rz ni qo‘yib kuyidagini olamiz.       ×× ××  NeKntSC NKNtSC N pz epz 612015,0 75,015,0 0 РЕЗП 15,0 75,015,0 0 РЕЗ       Bu yerdan             × ×        × × ×  85,01 75,0 pz 15,0 85,01 75,0 pz 15,0 N п 6120 п S t С NeK S t С K Ne о N о      4 =1m/sek) bo‘lganda soddalashtirishdan so‘ng quyidagini hosil qilamiz. п 3400 п 18,1 75,0 18,1 75,0                   tS C NeK сек мм tS C NeK PZ N PZ N   (49”) Po‘latlarga mineralokeramika bilan ishlov berish uchun o‘xshash formulani keltirish mumkin. z n Yp Xp z z Kp v S t Cp Р z z × × × ×  N kes < Ne K p R z  < Ne Kp NeKn Kp S t Cp z n Yp Xp z z z  × × × × 1 3

Tezkesar keskichlar bilan po‘latlarni, qattiq qotishmali keskichlar bilan cho‘yanni yo‘nishda, qachonki tezlikni kesish kuchiga ta o siri hisobga olinmasa, n =0 bo‘lsa (49')* Qattiq qotishmali keskichlar bilan po‘latlarni yo‘nishda. (49")* n = -0,15; X r z = 1; yr z = 3/4 deb qabul qilib quyidagini olamiz. (49"')* Ruxsat etilgan kesish kuchlari. Ish unumdorligi oshirish maqsadida kesishning mumkin qadar katta qatlamlarda ishlov berishni amalga oshirish mumkin. Biroq, bunda kesish kuchlari ortib ketadi. Ruxat etilgan kesish kuchlarini chegaralovchi barcha shartlarni uchta guruxga bo‘lish mumkin: 1) buyum (ishlov berilayotgan material kesuvchi asbob) bilan bo ь liq bo‘lgan (buyumning mustahkamligi va ruxsat etilgan deformatsiyalari); 2) dastgoh va moslama bilan bo ь liq bo‘lgan (yuritma va surish mexanizmi detallarining mustahkamligi, oldingi babka podshipnigidagi ruxat etilgan bosimlar va orqa babka markazi, detallarni maxkamlash mustahkamligi va ustivorligi, dastgoh brikma va detallarining ustivorligi); 3) kesuvchi asbob bilan bo ь liq bo‘lgan (keskich ushlagichining mustahkamligi va qattiqligi, kesuvchi plastinkaning mustahkamligi). Bu yerda ruxcat etilgan kuchlarni aniqlash bilan bo ь liq bo‘lgan savollarni alohida boblarida ko‘rib o‘tiladi. Detal mustahkamligi bo‘yicha ruxsat etilgan kuch. Tokarlik dastgohlarida ishlov berishida ko‘pincha quyidagi maxkamlash usullari qo‘llaniladi a) markazlarda; b) patronda; v) patronda va markazda. 4

a) Markazlarda o‘rnatish (shakl-66) Etuvchi kuchni quyidagi formula bo‘yicha aniqlaymiz (shakl-67)2 Z 2Y 2Z эг 1 Р Р Р Р     bu yerda  = , z y P P hisoblarda  = 0,40-0,50 qabul qilinadi. Markazlarga o‘rnatilgan detalni sharnir tayanchli bir ko‘lamli balka sifatida qaraymiz (shakl-68). Kuchni quyish joyidagi eguvchi moment quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi. ( ) ( )   - - 1 1 Р Р М 2 Z 1 1 эг эг      + = = bu yerda  1 = keskich o‘rtasida joylashgan bo‘lsa (  = 0,5) 5шакл. Марказда ишлов бериш схемаси шакл. Эгилиш кучини аниылаш шакл. Детални марказга щрнатишни ъисобий схемаси

4 1 Р 4 Р М 2 Z эг эг   + = =(50) Mustahkamli sharti bo‘yicha esa M eg  W[  n ] (50') bu yerda: [  n ] - egilishdagi ruxsat etilgan kuchlanish, N/m (kgs/mm ); v - chuzilishdagi mustahkamlik chegarasi, N/m (kgs/mm); n - mustahkamligikning zaxira koeffitsienti (n=4-5) W - karshilik momenti, m /mm ; 32 d W 3   - doiraviy yaxlit kesim uchun;  4 3 1 32 d W     - doiraviy kesim uchun. d d1  - detal ichki d 1 va tashqi d diametrlarining nisbati. (70) formuladagi M eg ni (70') formulaga qo‘yamiz, maolum darajada Rz uchun quyidagini hosil kilamiz.         кгсн W и 2 Iz -1 1 Р        (51) Agarda bir o‘rnatishda val uzunligining yarimdan ko‘niga ishlov berilsa u holda eng katta etuvchi moment l= 0,5 bo‘lganda hosil bo‘ladi va      кгсн W и 2 z 1 4 Р I      (52) b) patronda o‘rnatish (shakl-69) Valni bir uchi qattiq briktirilgan konsol balka sifatida ko‘rib chikamiz. (shakl-70) 6

7шакл. Уч муштчали патронда ишлов шакл. Детални уч муштчали патронга щрнатишни ъисобий схемаси

Maksimal etuvchi moment erkin uchiga qo‘yilgan kuchning briktirish joyida taosir etadi: Meg = Reg  = Rz  2 1  (53) CHunki patronda maxkamlashda eguvchi moment, markazlardagiga qaraganda 4 marta katta bo‘ladi, u holda ruxsat etilgan kuch 4 marta kichik bo‘ladi. [ ] [ ]и 2 Iz 1 W Р    + = (54) v) uch mushtchali patronda va markazda o‘rnatish (shakl-71). Detalni bir uchi qisilgan, ikkinchi uchi tayanchda erkin yotuvchi va tuplangan kuchlar bilan yuklangan balka sifatida ko‘rib chiqiladi. Qisilgan joydagi eguvchi moment. ( )2 ЭГ В 1 2 Р М   -  = (55) maksimal qiymatga erishadi.     эг эг max В 192,0 3 3 М Р Р   (56) шакл. Детални уч муштчали патронда ва марказда щрнатиш схемаси

$ruxsat etilgan kuch quyidagi [ ] [ ]и 2 1 Iz 1 192,0 W Р  + =  formula bo‘yicha hisoblanadi. Bu yerda  41 3 1 32 d W     va d d1  (100-shakl) kuch qo‘yilgan joyda (keskich ostida) etuvchi moment ( )( )   + = 2 1 2 Р Мс 2 изz -    366,0 2 1 3     bo‘lganda eng katta qiymatga ega bo‘ladi 1 Р 1740 2 3 3 4 31 P Мс эг×      ×  , эг max (57) Bu moment M v max dan kichik bo‘lsada, katta kesish chuqurligida SS kesim xavfli bo‘lish mumkin [ ] [ ]и 2 Iz 1 174,0 W Р  + = • (58) bu yerda  41 3 1 32 d W     va d d1  Hisobiy qiymat sifatida ikki qiymatning kichigi qabul qilinadi. Detal ustivorligi bo‘yicha ruxsat etilgan kuch. Ishlov berish aniqligiga qo‘yilgan \talablardan kelib chiqqan holda [Rz]" kuch qiymati aniqlanadi. Tokarlik dastgohlarida bo‘ylama yo‘nib ishlashda detal Rz va R y kuchlar taosir ostida ikkita o‘zaro perpendikulyar yo‘nalishlarda egiladi. Biroq ruxsat etilgan deformatsiya bo‘yicha hisoblarda faqatgina R y kuchi hisobga olinadi, chunki R z kuchi taosiri ostida egilish detal o‘lchamlariga va shakliga sezilarli taosir ko‘rsatadi. Agar keskich qirrasi detal o‘qidan  u kattalikka siljisa, u holda bu detal diametrini  d=2  u ga oshishiga olib keladi (shakl - 72,a) . Keskich qirrasini urinma bo‘yicha  Z kattalikka siljitishsa diametrning oshishi quyidagicha aniqlanadi (shakl - 72, b).$

d z 1 d z 2 1 2 d 1 d z 4 1 2 d 2 d z 2 d 2 d 2 2 2 2 2 2 2                      (59) bu yerda d z 2 d 2    Misol d=100 mm,  z=0,01 × d=1mm bo‘lsin. U holda 02,0 100 2  ×   L d mm  y=1 mm siljish kattaligida diametrning o‘sishi  d=2  u=2 mm ni tashqil etadi. a) Markazlarda o‘rnatish шакл.Кескич чщыыисини Р у (а) ва Р х (в) кучларни йщналиши бщйича силжиши натижасида детални диаметрини щсиши

Tayanchlar orasidagi masofa  ga teng bo‘lsin va keskich orqa babka markazidan  1 masofada joylashgan. R u kuchi taosiri ostida uning qo‘yilgan joyida gorizontal tekislikdagi egilish ko‘yidagiga teng. ( ) ( )2 2 3 y 21 2y λ 1 λ EI3 P EI3 l P Δy 1 - - = = =      (60) bu yerda:  1 λ= Egilish qiymati ruxsat etilgan egilishdan [ Y] oshib ketmasligi kerak. Qora ishlov berishda   4 '' to y   qabul qilinadi, bu yerda t o‘ ’ - keyingi toza ishlov berishga ajratilgan qo‘yim; toza ishlov berishda         6 1 8 1 y (61) bu yerda  - olinadigan o‘lchamga belgilangan ko‘yin maydoni. Ь ovak po‘lat vallarga ishlov berishda Ye=2,1 × 10 5 MH/m 2 (2,8*10 kgs/mm);   , , 1 64 1 4 4 d d d I       (62)   .] [ ) 1( 3 ) ( 3 2 3 21 21 y EI Δy Ey Py             (63) [ ] EI 48 Р Δy 3y = (64) Maksimal egilish keskich detalning o‘rtasiga qo‘yilganda (  =0,5)     Δy EI Рy 3 48   (65) l va R y = R z ni hisobga olib quyidagini hosil qilamiz.

    Δy EI Р IIz    3(66) b) Patronda o‘rnatish Bu holda, eng katta egilish kesish kuchlari detalning erkin uchida bo‘lgandagina bo‘ladi. Egilish o‘qi EI3 Р Δy 3 y = ga teng, yaoni markazlarda ishlov berilgandagiga nisbatan 16 marta katta, shuning uchun ruxsat etilgan kuch 16 marta kichik bo‘lishi kerak.    . 3 3 Δy EI Р IIz   (67) v) Patronda va markazda o‘rnatish Keskich turgan joyda valning egilishi   λ λ λ Ey Р Δy эг   3 -1 12 3 2 3 , 4140 1 2 λ ,    bo‘lganda maksimumga erishadi va quyidagiga teng bo‘ladi. ( ) EI 102 Р Р EI3 1 2 Δy 3 эг 3 эг 4 max   ≈ - = (68) yaoni markazlarda o‘rnatishdagiga nisbatan 2,125 marta kichik. Ruxsat etilgan kuch ham shuncha marta katta bo‘lishi mumkin. [ ] [ ] Δy EI 102 Р 3 y  = ;     Δy EI Р IIz 3 3   (69) Keltirilgan formulalar bo‘yicha hisoblar kesish jarayonida metall kesish dastgoh elementlari deformatsiyalarini hisobga olinmaydi va faqatgina ustivor dastgohlarda uzun va yupqa vallarga ishlov burishda qo‘llanilishi mumkin. Detal shaklining buzilishini sezilarli bo‘lmasligi ayrim xollarda [  y] kattalikni titrashlar bilan chegaralanishi bilan izohlanadi.

Dastgohning surish mexanizmi mustahkamligi bo‘yicha ruxsat etilgan kuch Tokarlik dastgohining bo‘ylama surish mexanizmida reykali shesternya odatda eng zaif zveno hisoblanadi. SHuning uchun supportning tortish kuchi Q tishlar mustahkamligi bo‘yicha ruxsat etilgan kuchdan [R pod ] oshib ketmasligi kerak. Q≤[R pod ]Q kuchi yo‘naltiruvchidagi surish kuchi va ishqalanish kuchidan katta bo‘lishi kerak va quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi. Q = Rx + f(Ry+Rz) + fG, (70) bu yerda f - ishqalanish koeffitsienti; G - support o ь irligi. Rx=0,3× Rz; Ry=0,5Rz; G=0,2Rz; f=0,1 deb hisoblab Q ≈ 0,5Rz hosil qilamiz, yaoni 0,5Rz ≤ [R pod ] chegaralarda [Rz]=2[R pod ]. [R pod ] qiymati odatda dastgoh pasportida keltirilgan bo‘ladi. SHuni ta’kidlash kerakki, kesish maoromlari bo‘yicha maolumotlarda, qora ishlov berish uchun toblangan surish miqdori tavsiya etiladi Rx kuchi bo‘yicha va dastgohning surish mexanizmi mustahkamligi bo‘yicha qilish tavsiya etiladi. Bunda quyidagi shartga rioya qilish kerak Rx ≤ [Rst]. Agarda Rx=0,3Rz deb olib bu shartni (32) formula bilan solishtirsak, u holda Rx = 3,3[Rst] bo‘ladi, yaoni dastgohning ortiqcha yuklanishi 65% tashqil etadi. Orqa babka markazi tomonidan ruxsat etilgan kuch Keskichning orqa babka markazidan  1 masofadagi xolatida (shakl-73) orqa markazga taosir etuvchi R kuchi quyidagi aniqlanadi:

2y 2z R R R + =(71) bu yerda R z va R y - orqa babka markaziga taosir etuvchi vertikal va gorizontal kuchlar. R z = R z (1-  1 )  G 1 (1-  2 ); R y = R y (1-  1 ) (72) bu yerda  1 1λ = ;  2 2λ =  2 - detalning o ь irlik markazidan orqa babka markaziga bo‘lgan masofa; G - detalning o ь irlik kuchi. шакл. Орыанги марказга таoсир этувчи кучларнинг ъисоб схемаси

R z ni hisoblash formulasining o‘ng qismidagi ikkinchi xad oldidagi minus ishorasi oddiy keskichlar bilan ishlashda, plyus ishorasi teskari o‘rnatilgankeskichlar bilan ishlashda qo‘yiladi (shakl-74). Teskari o‘rnatilgan keskichlar bilan o ь ir ishlov berish sharoitlarida titrashni kamaytirish uchun foydalaniladi. Agarda ishlov berish detalning o‘ng tomonida bajarilsa, R kuchi eng katta qiymatga erishadi (bevosita orqa markaz oldida). Bunday holda  1 =0 . Agarda detal oьirligi eotiborga olinmasa, u holda 2 z 2y 2z ε 1 Р R R R     (73) Markaz ishchi yuzasining tekislikka bo‘lgan proektsiya maydoni F o bo‘yicha ruxsat etilgan bosim [q o ] orqa babkaning qo‘zьalmas markazida 100 MN/m (10 kgs/mm ) dan oshib ketmasligi kerak     0 20 IVz q 1 F Р   (74) Markaziy teshiklarni o‘lchamlari ishlov berilayotgan valning eng kichik deametiriga boьliq ravishda aniqlanadi o‘rnatiladi. Dastlabki hisoblar uchun quyidagi bo ь lanishdan foydalanish mumkin. D o =(0,04  0,05) d , m { D o =(1,25  1,50) d , mm}, (75)шакл. Тескари кескич билан ишлов бериш схемаси

bu yerda d - ishlov berilayotgan detalning eng kichik diametri, m(mm). d o = 0,4 D o ; L = D o ; L 1 = 0,52 D o (76) Uglerodli asbobsozlik po‘latlaridan tayyorlagan oddiy markazlarda davomli ishlashda quyidagi shartga rioya qilinishi kerak. Agarda aylanuvchi markazlar qo‘llanilsa, u holda podshipniklar tomonidan ruxsat etilgan kuchlarni tekshirish shart. Keskich tomonidan ruxsat etilgan kuchlar. O‘tuvchi keskich ushlagichi kesish kuchi qiymatini juda kam chegaralaydi. Egishda keskich ushlashgichi mustahkamligi tomonidan ruxsat etilgan kuch quyidagi shartdan aniqlanadi. M eg = R z   W [  i ] (77) bu yerda  - keskichning chiqish uzunligi, m ( mm ) (shakl-75) [  i ] - egilishda ruxsat etilgan kuchlanish N/ m (kgs/ mm ) 75 - шакл. Кескич тутыичнинг мустахкамлигини ъисобий схемаси Mustahkamlik chegarasi  v =600-700 MN/ m (60-70 kgs/ mm ) bo‘lgan konstruktsion uglerodli po‘latlar uchun [  i ]=200 MN/m (20 kgs/ mm ) qabul qilinadi. W - keskich ushlagichi kesimini egilishga qarshilik momenti, m ( mm )

To‘g‘ri burchakli kesim uchun 6 BH W 2  ; doiraviy kesim uchun 32 d W 3   . Buni hisobga olib quyidagini yezishimiz mumkin.    и Vz σ W Р   N(kgs) (78) Qattiq qotishmali keskichlar bilan ishlov berishda qattiq qotishma plastinkasi mustahkamligi tomonidan ruxsat etilgan kuchni aniqlash shart. Buning uchun tadqiqotlar asosida olingan va bir qator korxonalarida ish tajribalarini umumlashtirib aniqlangan formulalardan foydalanish kerak   80 351 sin , , VIz t Ас Р       (79) bu yerda t - kesish chuqurligi; S - qattiq qotishma plastinkasining qallinligi;  - plandagi asosiy burchak.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Avagimov V.D. Mashinasozlik materiallarini kesib ishlash. «O‘qituvchi» nashriyoti, Toshkent, 1971. 2. Avakov A.A. Fizicheskie osnovq teorii stoykosti rejuo‘ix instrumentov. M. «Mashgiz», 1960. 3.Bobrov V.F.i dr. Razvitie nauki o rezanii metallov. Pod redaktsiey. Zoreva N.N. M. «Mashinostroenie», 1967. 4. Vul ь f A.M. Rezanie metallov. M. «Mashgiz», 1963. 5. Granovskiy G.I., Granovskiy V.G.Rezanie metallov. M. «Vqsshaya shkola», 1985. 6. Geller Yu.A. Instrumental ь nqe stali. M. «Metallurgiya», 1968. 7. Danilenko B.D., Fayzimatov.B.N, Irgashev O.S. Konspekt lektsiy po predmetam. «osnovq obrabotki materialov rezaniem», «proizvodstvennaya texnologiya». CHast ь I, II, III. Tip. FerPI, 2000. 8. Zorev N.N. Vopros ы mexaniki protsessa rezaniya metallov. M. «Mashgiz»,1956. 9. Klushin M.I. Rezanie metallov. M «Mashgiz», 1957

O'xshashlar

Kesish kuchlari va kesish quvvati

Rezba kesish stanoklari

Kesish jarayonidagi issiqlik xodisalari

Kesish jarayonidagi issiqlik hodisalari

Metallarni kesish va kavsharlash