Кесиш хароратини аниқлаш усуллари - Materialshunoslik - Referatlar

Кесиш хароратини аниқлаш усуллари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

324.6572265625 KB

Ko'chirib olish

Кесиш хароратини аниқлаш усуллари Режа: 1. Кесиш зонасидаги харорат майдони 2. Иссиқлик ходисаларини электрик моделлаш 3. Кесиш хароратига таъсир кўрсатувчи омиллар 4. Хароратнинг кесиш жараёнига ва кесувчи асбобнинг ейилишига таъсири.

Кесиш ҳароратини аниқлаш усуллари. Кескич юзаларидаги ҳароратни ўлчаш учун 1912 йили Я.Г.Усачев томонидан биринчи бўлиб сунoий термопара қўлланилади. Кескични ишчи юзасидан 0,2-0,4 мм масофада тугалланувчи, диаметри 1-3 мм бўлган тешикка шиша трубалар билан изоляцияланган мис-константан термопораси жойлаштирилади (шакл - 32, а). Термопарада пайдо бўлган ва милли волтметр қайд этган термоэлектр юритувчи кучлар қийматлари, кесиш ҳароратига пропорционал бўлади. mV mV а) 32 - расм. Сун o ий (а) ва ярим сун o ий (б) термопаралар схемаси б) Усачев термопарасининг иккинчи варианти (ярим сунъий термопара) қуйидагича (шакл-32, б): диаметри 1 мм бўлган тешик 0,3 мм кетинги ёки олдинги юзадан масофада 0,4 мм гача торайтирилади. Тешикнинг тор қисмига тешикнинг кенг қисмидан шиша труба билан изоляцияланган констант сим киритилиб қисиб кўйилади. Симнинг бир учи кескич қиррасининг олдинги ёки кейинги юзасига маҳкамланади, икинчи учи эса кескич ўртасига кавшарланади. Бу усуллар контакт юзаларда ҳақиқий ҳароратни аниқлашга йўл қўймайди, бироқ турли хил омилларни кескич ҳароратига таoсирини таққослаш учун ва кескичдаги ҳарорат майдонлари системаларни тузиш учун қўлланилиши мумкин. Металларни кесишда иссиқлик ходисаларини текшириш учун табиий термопара кенг қўлланилади (шакл-33). Контактда бўлган кескич ва детал

бир-бирлари билан термопарани ҳосил этишади. Кескични буюм ва қиринди билан контакт майдони термопаранинг иссиқ кавшарланган жойи ҳисобланади. mV 33 - шакл. Т абиий термопара схемаси 3 2 1 4 5 3 6 Кескич ва детал ўлчам хатолигига йўл қўймаслик учун дастгоҳ танасидан изоляцияланади. Заготовканинг ўнг учига ўрнатилган халқа симобли идишга ботирилади. Бу термопара 1- қиздириш печи ва 2- эритилган металл учун идишдан иборат бўлган қурилмада тенг бўлинади. Идишга милливолтиметр 5 билан бирлаштирилган қиринди 3 ва кескич 4 жойлаштирилади. Идиш ҳарорати назорат термопараси орқали қайд қилинади. Милливолтметр ва 0- назорат термопараси 6 кўрсаткичлари бўйича тарировка графиги қурилади. Табиий термопара, кескичнинг буюм ва қирринди билан, контакт зонасида ҳарорат миқдорини ўрталаштирилган қийматларини беради. Бунда ўрталаштириш даражаси номалумлигича қолади.

0 С mV 5 4 6 1 2 3 34 - шакл. Т абиий термопарани градуировка ыилиш схемаси l I II 35 - шакл . Олдинги юзадаги т емпература ни щлчаш учун йиьма кескични нг схемаси

36-шакл. Югурувчи термопара билан температурани щлчаш схемаси V Vc Олдинги юзанинг кенглиги бир хил изоляцияланган участкалардан ташқил топади. Агар 1-участка етарлича кичик бўлса, у ҳолда шу участкада ўлчанган термоэлектр юритувчи куч F кесувчи қирра ҳароратига мувофиқ бўлади. Участка 1ни ошириш билан олдинги юзанинг исталган участкасининг ҳароратини аниқлаш мумкин. Табиий термопаранинг бир тури бўлган кўш кескичлар усули қуйидагича тузилган: заготовкага бир вақтнинг ўзида бир хил кесиш шароитида иккита кескич билан ишлов берилади. Кескичларни геометрияси бир хил, лекин турли хил материаллардан таёрланган. Шунинг учун кесиш жараёнида кескичларни қизиб кетишидан термоэлектр юритувчи кучлар ҳосил бўлади. Унинг қиймати фақат кескич материали ва контакт юзаси ҳароратига боғлиқ бўлади. Ишлов бериладиган материал ўзгарганда термопарани қайтадан тарировка қилишнинг хожати йўқ. 37 -- шакл. Кескични олдинги юзасидаги Т.Э.Д.С.ни щзгариши E mв l, мм

Югирувчи термопаралар усули, қиринди ва детал юзаларида ҳароратни тақсимланиш қонунини текширишга имкон беради. Загатовкада лентасимон резба очилади. Унинг чўққисида ўқ ва радиусга бурчак остида жойлашган, диаметри 0,8 1,0мм бўлган тешик пармаланади. Ҳар бир тешикка турли хил материаллардан тайёрланган, масалан константадан ва мисдан, термоэлемент, яoни иккита изоляцияланган ўтказгич киритилади. Тажрибани ўтказишда кескич трубани кесиб ташлайди ва термопаранинг учларини туташтиради. Термоэлемент қирриндининг кескич устки қатлами билан бирга кесувчи асбобнинг олдинги юзаси бўйича ҳаракат қилади. Унда контакт юзидаги ҳароратга пропорционал юритувчи кучлар ҳосил бўлади. Термобуёқлар, қирриндининг 150-700 0 С чегарада бўлган ўрта ҳароратини тақрибан аниқлаш учун қўлланилади. Термобуёклар иссиқлик таoсири остида совуганда ҳам ўзгармайдиган муайян рангга киради. Товланиш туслари бўйича кирринди ҳароратини аниқлаш хеч кандай мосламаларни талаб қилмайди. Қизиган қирриндида юпқа оксид қатлам ҳосил бўлади. Уларнинг туслари қизиш ҳароратига боғлиқ бўлади. Мисол учун углеродли пўлатлар учун товланиш туслари ва уларга мувофиқ бўлган ҳароратлар келтирилган. жадвал –17 Товланиш туслари Ҳарорат С Сарғиштир 200 Оч сариқ 220 Тўқ сариқ 240 Пурпур 270 Тўқ кўк 290 Оч кўк 320 Кўқиш кулранг 350 Оқ қўлранг 400 400 Бундай термопарада ўлчанган ҳарорат миқдори табиий термопара усулида олинган кўрсаткичлардан юқори бўлади.

Оптик пирометр қириндининг ўртача ҳароратини (560-600 О С дан юқори) аниқлаш учун қўлланилади. Ўлчаш қоронғи бинода ўтказилиши керак. Пирометр ёрдамида аниқланган қириндининг ўртача ҳарорати калориметр усулида аниқланган ҳароратга нисбатан 6-7% миқдорида юқори бўлади. Структура усулида кесиш жараёнида ҳосил бўладиган иссиқлик натижасида асбоб сиртки қатлами микроструктурасини ва қатламининг ўзгаришига асосланган. Қатламнинг микроқаттиқлиги ҳамда микротузилишини ўлчаш ва таққослаш йўли билан унинг қизиш ҳарорати аниқланиши мумкин. Кесиш зонасидаги ҳарорат майдони. Қиринди ва детал билан бирга кесувчи асбобнинг контакт юзасидаги ҳароратни назарий ҳисоблашда, шунингдек кесувчи асбоб, қиринди ва деталларнинг ҳарорат майдонларини текширишда бир қатор тадқиқотчилар усулларидан фойдаланиб келинмоқда. Кесишдаги иссиқлик жараёнларининг ҳисобий схемасини тузишда учта текис иссиқлик манбалари бор деб ҳисобланади ( q ф , q тп , q тз ). Деформация иссиқлигини, О N (шакллар-38,39) силжиш текислигида жойлашган текис манба кўринишда тасвирлаб кўрсатилади. Бу иссиқликнинг бир қисми 39- шаклда кўрсатилган манбани q  ф ҳосил қилиб деталга ўтиб кетади. Бошқа қисмини эса q  ф қиринди олиб кетади ва олдинги юзада ишқаланиш иссиқлигини bxC ўлчамдаги майдонда жойлашган текис манбаси кўринишида бўлади. Кетинги юзада эса bxh ўлчамдаги майдонда жойлашган текис манба (q тз ) кўинишида бўлади (шакл-39).

Совитувчи мухитнинг таъсирини иссиқлик оқимлари кўринишида тасвирланади: 1. q он миқдорида олдинги юза майдонида ( b 1 c 1 - b c ); 2. q 03 миқдорида кетинги юза майдонида ( b 2 h 2 - bh ); 3. q  0с миқдорида қириндининг юқори ва q  о c – резец олди юзаларда; 4. Кесиш юзасининг SQ участкасидаги миқдори. Иссиқлик манбалари ва оқимлари чегараларидан ташқарида жойлашган кесувчи асбоб, қиринди ва деталнинг ҳамма юзалари адиабатик ҳисобланади, я o ни иссиқлик атроф-мухитга тарқалмайди. Ҳисобни жуда ҳам мураккаблашиб кетганлиги сабабли ўсимта ҳосил бўлиш ходисаси ҳисобга олинмайди. Бундан ташқари иссиқлик ўтказувчанлик ва ҳарорат ўтказувчанлик коэффициентлари, солиштирма иссиқлик сиғими ҳамма нуқталарда ҳароратга боғлиқ бўлмайди деб ҳисобланади. Ҳароратнинг зарур диагнози учун иссиқликнинг физик коэффициентлари қабул қилинса, у ҳолда ҳисоб хатолигини минимумгача олиб келинади. 38-шакл. Кескичнинг температура майдонини аниылаш

т • • Р х 39 - шакл. И ссиылик манбалари ва оыими схемаси Иссиқлик ҳосил бўлиш оқимларининг жадаллиги, кесиш кучларини тадқиқан текшириш натижалари бўйича аниқланади. Ишқаланиш натижасида ҳосил бўладиган иссиқликни ишқаланиш кучининг контакт юзаларининг ўзаро силжиш тезлигига кўпайтмасига тенг деб олиб, ишқаланиш кучи ишини ҳисоблаш билан топилади. 40-шаклда кескичнинг ҳисобий йўл билан олинган олдинги юзасидаги ва асосий кесувчи текисликдаги ҳарорат майдоналари кўрсатилган. Туташ чизиқлар билан изотермалар, штрихли стрелкалар билан иссиқлик оқимининг йўналиши кўрсатилган. Қириндида ҳарорат майдони нотекис бўлади. Қиринди кескичнинг олдинги юзасига ёпишган томонида кўп қиздирилган бўлади, қарама-қарши томонида эса кам қиздирилган бўлади. Қизиш нотекислиги жуда юқори бўлади, иссиқликнинг катта қисми қириндининг кескич усти қатламида тўпланади. Шунингдек деталдаги ҳарорат майдони ҳам нотекис бўлади. Деталнинг кескич орқа юзасига яқин юзаси кўпроқ қизийди. Кесиш тезлиги қанчалик юқори бўлса, деталнинг пастки қатламидаги ва юзаларидаги ҳарорат даражасининг фарқи шунча сезиларли бўлади. Кесиш тезлиги юқори бўлганда, кесувчи асбобга яқин бўлган металлнинг юпқа қатламида тўпланади. Тўғри, бу ерда текширилаётган ҳарорат кесувчи асбобнинг олдинги юзасидаги ҳароратга қараганда 2-3 марта кам бўлади.

Кескичнинг иссиқлик майдонида учта ҳарактерли областларини ажратиб кўрсатиш мумкин. Биринчи областдаги энг катта ҳарорат кузатилади, изотермалар қизиш марказига нисбатан деярли концентрик жойлашади. Иккинчи област кесувчи тиғ чўққисида жойлашган бўлади. Иссиқликнинг бир қисмини кесувчи асбобдаги деталга ўтиб кетиши сабабли ҳарорат иккинчи зонада кичикроқ бўлади. Изотермалар контакт майдонига параллел равишда жойлашган иссиқлик оқимлари кесиш юзасига йўналган бўлади. Учинчи област кесувчи қиррадан (1,5-2,0) 0 С (шакл-40) масофада узоқликда жойлашган бўлади. Изотермалар айлана ёйига яқин бўлади. Изотермаларнинг жойланиши ва шакли, кесувчи асбоб ейилиш участкаларининг жойлашиши ва шаклини эслатади. Иссиқлик оқимлари буюмдан кесувчи қирралар томонга йўналтирилган бўлади. 40-шакл. ШХ15 пўлатни кесишдаги кескичнинг температура майдони ( V =13м/сек; t=4,1 мм; S =0,5 мм/айл), Ҳарорат майдонларини аналитик равишда тадқиқ қилиш металларни кесишда иссиқлик балансини тузишни тақозо этади. 41-шаклда Т14К8 қаттиқ қотишмасидан тайёрланган ўткир кескич билан пўлат ШХ15 ни

йўнишда кесиш тезлигининг ўзгариши билан иссиқлик миқдорининг ўзгариш диаграммаси кўрсатилган. Бу диаграмма ҳисоби аналитик усул билан қурилган. 41-шакл. Кесишдаги иссиқлик миқдорининг ўзгариш диаграммаси Иссиқлик ходисаларини электрик моделлаш. Кесишда иссиқлик ходисаларини тахлил қилиш учун иссиқлик ходисаларини электрик моделлаш принципидан фойдаланувчи қурилма ва машиналар кўлланилади. Бу принцип қаттиқ танада иссиқликнинг тарқалиш жараёнини математик тасвирлаш ва узатувчи мухитда электр токининг оқиб ўтиш жараёнлари орасидаги ўхшашликка асосланган. Катталиклар орасидаги ўхшашликни қабул қилсак, иссиқлик ўтказувчанлик ва электр ўтказувчанлик жараёнлари бир хил тенгламалар билан ифодаланади. Жадвал -18 Иссиқлик жараёнлари Электр жараёнлар Ҳарорат -  0 , K Оқим жадаллиги – q , вм/м 2 Потенциал – U ,в Оқим зичлиги -  , а/ м 2

Иссиқлик миқдори -  т , дж Электр миқдори -  э , к Стационар иссиқлик алмашинувида текис кесувчи асбобда иссиқликнинг тарқалиш жараёни қуйидагича тенглама билан ифодаланади:∂2θ ∂xt2 + ∂2θ ∂yt2 =0 , (40) бу ерда:  х t ,  y t кординатали нуқтадаги ҳароратлардир. Текис электр ўтказувчи электр токининг тенгламаси қуйидагича ёзилади. ∂2U ∂x2т+∂2U ∂y2т=0 , (41) бу ерда: U – х э , у э - координатали нуқтадаги электр потенциалидир. Агар электр ўтказувчи материалдан тайёрланган кесувчи асбоб ва унинг модели геометрик ўхшаш бўлса, у ҳолда шакл бўйича потенциалларнинг тақсимланиши бир бирига мос тушади. (40) ва (41) тенгламаларни бир маънода ечиш учун кескич юзасида ва модел чегарасида ўхшашлик шарти таъминланиши керак. 42-шаклда, электроинтеграторда ҳарорат майдонини моделлаш учун қурилма схемаси кўрсатилган. 1-манба блокининг чиқариш контактларига ҳажми 100 % деб қабул қилинган 27 в электр токи берилган. Потенциометр 2 ёрдамида 0 дан 100% гача бўлган умумий оралиққа а, б…к бўлган улушларга ҳамда контактларга бўлинган, турли хил (10 хил) кучланиш бериш мумкин. Бўлиниш дастак ёрдамида амалга оширилади. Ҳисоблаш диск 3 ёрдамида бажарилади. Ўтказувчанлиги маълум бўлган элктроўтказувчанлик қоғоздан кесиб олинган 4-моделга 5-контакт орқали ҳароратни тақсимланиш қонунини ҳосил қилувчи потенциалларнинг маoлум қийматлари берилади. Агарда иссиқлик оқимларини тақсимланиш қонуни орқали бериш керак бўлса, калибрланган қаршиликлар 6 дан фойдаланилади.

Контакт майдонидан унча узоқ бўлмаган масофада кесувчи асбобдаги бирорта изотермага мувофиқ бўлган туташ чамбар ўрнатилади. Бу чамбарнинг потенциали ҳисобнинг бошланиши ҳисобланади. Чамбарга мувофиқ бўлган изотерма холати, кесувчи асбобнинг олдинги юзасидаги бирорта нуқта бўйича аниқланади. Бу нуқта кесувчи қиррадан маълум масофада узоқликда бўлади. 42-шакл. Кескичдаги температура майдонини моделлаштиришни ўрганиш жихози схемаси Моделдаги бошқа изотермаларни аниқлаш учун 7-галpвонометр ва 8- пробникдан ташкил топган ўлчовчи қурилма ёрдамида эквипотенциал чизиқлар қурилади. Моделнинг у ёки бу нуқталарига пробникни текизиб ва 9-дастак орқали 10-галpвонометрни полга ўрнатиб мувофиқ шкаладаги шу нуқтанинг потенциали ҳисобланади. Нуқталарни потенциаллар билан бириктириб кесувчи асбоб моделидаги эквипотенциал чизиқлар олинади. 43-шаклда кесувчи асбобнинг олдинги ва кетинги юзаларида жойлашган иккита иссиқлик манбаларидан кескичдаги ҳарорат майдони кўрсатилаган. Юпқа туташ чизиқлар билан манба изотермаси, штрих чизиқлар билан иссиқлик оқимининг йўналиши йўғон чизиқлар билан эса якуний изотермалар тасвирланган.

43-шакл. Кескичдаги температура майдони Кўриб чиқилган мисол иссиқликнинг тарқалиши хақидаги текис масалани ечишга таълуқли бўлади. Қирқиб туширувчи кескичдаги ҳарорат майдонини шундай моделлаш мумкин. Мураккаброк кесувчи асбоблар учун эса хажмий ток ўтказувчи моделларни қуришга тўғри келади. Электрик моделлаш аналитик ва тадқиқий усуллар билан бирга жуда кўп мураккаб назарий ва амалий масалаларни ечишга имкон беради. Кесиш ҳароратига таъсир кўрсатувчи омиллар. Контактнинг ҳароратини тадқиқ қилиш қуйидаги қонунларни ўрнатишга имкон беради. Кесувчи асбобнинг контакт юзасидаги ҳарорати деярли кесиш бошлангандан сўнг муайян даражагача жуда тез кўтарилади. Агарда кесувчи асбоб олдинги юза бўйича кўпроқ ейилса, у ҳолда ҳарорат кесувчи асбоб тўла ўтмасланишигача ўзгармай туради (шакл –44, а). Кетинги юза бўйича ейилганда ҳарорат тўхтовсиз ортиб боради ва кесувчи асбобнинг тўла ўтмасланиши вақтига келиб бошланғич ҳароратдан бир неча юз градусларга ортиб кетиши мумкин (шакл –44, б).

 , сек  , 0 С 44-шакл. Кесиш температурасини кескичнинг ишлаш ваытига боьлиылиги. Олдинги (а) ва орыанги (б) юзаларнинг емирилиши а)  , сек  , 0 С б) Кесиш тезлиги, кесим қалинлиги ва эни ошиши билан ҳарорат ўсиб боради (шакл-45). Лекин бу ўсиш ўлчамларнинг кичик қийматларида айниқса тезлашади ва катта қийматларда секинлашади. Кесиш тезлиги юқори бўлганда бу аниқ кўзга ташланади. 45-шакл. Кесиш температурасини кесиш элементларига боғлиқлиги Контактнинг максимал ҳарорати пўлатлар учун – 1400-1500 о С, чўянлар учун 1100 о С, кўрғошин учун - 32 о С ни ташқил этади. Ҳарорат ишлов берилаётган материалнинг эриш нуқтасига яқинлашганда, кесиш маромининг ошиши контакт ҳароратининг ортишига олиб келмайди. Эхтимол контактнинг чегаравий ҳарорати эриш ҳароратига тенгдир. Кесиш тезлиги кесиш ҳароратига энг кўп таъсир қилади, кесиш чуқурлиги эса энг кам таъсир қилади.

Лекин ҳароратнинг ошиши, кесиш тезлигини ўсишидан орқада қолади. Бу қириндининг киришуви ва тезлик ортиши билан пластик деформациянинг солиштирма иссиқлигини камайиши билан тушунтирилади. Ҳароратни суриш қийматидан қолиб кетишини қуйидагича тушунтириш мумкин: суриш қиймати ортиши билан қириндининг босим маркази, кескичнинг чўққисидан ортга силжиб кетади ва иссиқлик кескич танасига яхши юборилади. Бундан ташқари кесишнинг солиштирма кучи ва солиштирма иши камаяди. Ҳароратга суришнинг кесиш чуқурлигига нисбатан катта таъсирини солиштириш қуйидагича тушунтирилади: кесиш чуқурлиги ортиши билан кесувчи қирранинг актив узунлиги катталашади ва иссиқлик кескич танасига яхши юборилади. Ҳароратнинг кесиш мароми элементларига боғлиқлиги қуйидаги эмпирик формула билан ифодаланади: 0 = C   V z  S у  t х , бу ерда: C  - доимий коэффициент; V – кесиш тезлиги; S – узатишлар қиймати; t – кесиш чуқурлиги. 19-жадвалда бир қатор тадқиқот ма o лумотлари бўйича даража кўрсаткичлари кўрсатилган. жадвал –19 Ишлов бериладиган материал Даража кўрсаткичлари қийматлари Z Y x Пўлат 0,40 – 0,50 0,15 – 0,30 0,07 – 0,11 Чўян 0,35 – 0,50 0,13 – 0,22 0,04 – 0,09 Бундай формула бўйича ҳароратни фақат формула асосига қўйилган кесиш тезлиги , суриш ва кесиш чуқурлиги оралигида ҳисоблаш мумкин . Кесиш ҳарорати ишлов бериладиган ва асбоб материалига катта даражада боғлиқ бўлади. Мўрт материалларга ишлов беришда (масалан чўян) пластик деформация иши кам бўлади, солиштирма кесиш кучи кичик бўлади ва кесиш ҳарорати пўлатларга ишлов бергандагига нисбатан анча кам бўлади.

Контакт юзаларнинг қизиши заготовка ва кесувчи асбоб материалининг иссиқлик ҳарактеристикаларига боғлиқ бўлади. Детал ва кесувчи асбоб материалининг иссиқлик ўтказувчанлиги қанчалик катта бўлса, контакт майдонлардаги ҳарорат шунчалик кичик бўлади. Рангли металл қотишмаларига ишлов беришда юкланиш кичик бўлиши уларнинг яхши иссиқлик ўтказувчанлигига боғлиқ бўлади. Шунинг учун кесиш ҳарорати кичик бўлади. Иссиқликни ёмон ўтказувчи иссиқбардош материалларни кесишда контакт ҳарорати углеродли пўлатларникига қараганда 2 – 3 марта юқори бўлади. Иссиқлик ўтказувчанликдаги фарқлар шунга олиб келадики, қаттиқ қотишмали кесувчи асбобларнинг юзаси минералокерамикаликларга нисбатан камроқ қизийди. Кесувчи асбобнинг геометрик элементларидан кесиш ҳароратига энг кўп таъсир этадигани пландаги асосий бурчак ҳисобланади. Бу бурчак ортиши билан кесувчи қирранинг узунлик бирлигида юкланиши ортади, иссиқликни олиб кетиш ёмонлашади ва кесиш ҳарорати ошиб кетади. Ҳароратнинг кесиш жараёнига ва кесувчи асбобнинг ейилишига таъсири. Иссиқлик ходисаларини ўрганиш, кесиш жараёнига ҳароратнинг таъсир этиш схемасини қуйидагича белгилашга имкон беради. Схемадан (шакл-46) кўриниб турибдики кесиш тезлиги ортиши билан кескичдаги, қириндидаги ва деформация зонасидаги ҳарорат тўхтовсиз ўсиб боради (шакл – 46, а). Шу билан бирга кескич юзасидаги ишқаланиш коэффициенти ортиб бориб кескичда максимум ҳароратга (500-600 0 С) эришади, шундан сўнг бир текис пасаяди (шакл – 46, б). Шундай қонун бўйича ишқаланиш ( t ишқ ) кучи ҳам ўзгаради. Ҳароратнинг ошиб кетиши пўлатларда «синеломкост» ходисасига сабаб бўлади. Бунда мустаҳкамлик ва қаттиқлик ортади ва пластиклик камаяди. Мустаҳкамликнинг максимуми t син - «синиломкост» температурасига тўғри келади (шакл – 46, в).

Ишқаланиш коэффициентини ва ишлов бериладиган материалнинг дастлабки хусусиятларининг ўзгариши ўсимта баландлиги h ва ҳақиқий кесиш бурчагининг ўзгаришига олиб келади (шакл – 46, г). Қиринди киритуви (шакл – 46, д) V 2 кесиш тезлигида ва t 2 ҳароратда минимумгача кичиклашади. Сўнгра ишқаланиш коэффициенти ортиши ва ҳақиқий кесиш бурчагининг ошиши таoсири остида киришув уч қийматгача ошиб боради. Киришувнинг кейинги ишқаланиши Max гача ошиши билан ҳосил қилинади. 46-шакл. Кесиш тезлигининг температурага (а), ишыаланиш коэффициентига (б), ишланаётган материални мустаъкамлик чегарасига (в), щсиш баландлиги ва кесиш бурчагига (г), ыириндини чщкишига (д), кесиш кучига (е) боьлиылиги

Шундан сўнг киришув ишқаланиш min гача камаяди , натижада ишқаланиш коэффициентининг камайиши ва ишлов бериладиган материалнинг қаттиқлиги ва мустаҳкамлигини ортиши кейинчалик ўзгармасдан қолади . Кесиш кучи қириндини киритувига ўхшаб ўзгаради (шакл- 46, г). Шундай тарзда кесиш ҳарорати ишлов бериладиган материал хусусиятига ҳал қилувчи таъсир ўтказади. Ҳарорат кесувчи асбобнинг ишлаш қобилияти ва хизмат муддатига катта таъсир ўтказади. Қатлам юзаларининг қизиши кесувчи асбобнинг дастлаб физик- механик ҳарактеристикаларининг ўзгаришига олиб келади ва оқибатда унинг ўтмасланишини тезлаштиради. Шунинг учун контакт юзалардаги ҳароратни камайтириш чораларини кўриш зарур. Одатда мойловчи-совитувчи моддаларни кўллаш энг яхши натижаларни беради

Фойдаланилган адабиётлар: 1. Авагимов В.Д. Машинасозлик материалларини кесиб ишлаш. «Уқитувчи» нашриёти, Тошкент, 1971. 2. Аваков А.А. Физические основ теории стойкости режуих инструментов. М. «Машгиз», 1960. 3.Бобров В.Ф.и др. Развитие науки о резании металлов. Под редакцией. Зорева Н.Н. М. «Машиностроение», 1967. 4. Вулгф А.М. Резание металлов. М. «Машгиз», 1963. 5. Грановский Г.И., Грановский В.Г.Резание металлов. М. «Вусшая школа», 1985. 6. Геллер Ю.А. Инструменталгнке стали. М. «Металлургия», 1968. 7. Даниленко Б.Д., Файзиматов.Б.Н, Иргашев О.С. Конспект лекций по предметам. «основқ обработки материалов резанием», «производственная технология». Частғ I , II , III . Тип. ФерПИ, 2000. 8. Зорев Н.Н. Вопрос механики процесса резания металлов. М. «Машгиз», 1956.

O'xshashlar

Кесиш назарияси ва асбоблар

Йўнишдаги ва рандалашдаги кесиш кучлари кесиш кучига таъсир этувчи шарт шароитлар

Кесишда иссиклик жараёнлари

Металл кесиш станокларини сонли дастур билан бошкариш

Металл кесиш станокларининг типавий деталлари ва механизмлари1