Минорали кранларни ҳисоблаш асослари - Mashinasozlik - Referatlar

Минорали кранларни ҳисоблаш асослари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

88.7548828125 KB

Ko'chirib olish

Минорали кранларни ҳисоблаш асослари Режа: 1. Минорали кранларнинг металл конструкциялари 2. Кранларнинг хисобий юкланишлари 3. Рухсат этилган кучланишлар 4. Автоматлаштириш асослари

Минорали кранларнинг металл конструкциялари Металл конструкциялар прокатлар, турли фасонли штампланган профиллардан тайёрланади. Енгил ва ўрта режимда ишловчи кўприк ҳамда айланма кранлар металл конструкциясининг асосий элементлари Ст. 3 маркали пўлатлардан тайёрланади. Оғир ва жуда оғир режимда ишлайдиган кранлар металл конструкцияси асосий элементларнинг массасини камайтириш мақсадида уларни мустаҳкамликка ҳисоблаб, 10 ХСНД, 1 ХГСНД, 15 ХГСНД, 10Г2 СД, 09Г2ДТ маркали кам легирланган пўлатлардан тайёрланмоқда. Бундай пўлатнинг коррозияга чидамлилиги юқори бўлиб, мустаҳкамлиги оддий Ст. 3 пўлатларникига нисбатан 1,5 баравар ортиқдир. Кўприк кранларининг тўшамалари тўсиқлари, нарвонлари, кабиналари каби ёрдамчи элементлари Ст. 0 маркали пўлатдан тайёрланади. Металл контструкция массасини камайтириш мақсадида енгил металларнинг қотишмалари (алюминий ва магний қотишмалари) кенг қўлланилмокда. Бундай қотишмаларнинг массаси кичик бўлган ҳолда механик мустаҳкамлиги, коррозияга, паст температурага чидамлилиги юқори. Алюминий қотишмаларини металл конструкциясининг массаси кран массасининг 50. . . 80 фоизини ташкил этувчи кўприк кранларда қўллаш мақсадга мувофиқдир. Айниқса, юк кўтарувчанлиги кичик бўлган кранларда (Q=5. . . 10 т), кўпригининг узунлиги катта бўлган кранларда енгил металл қотишмаларини қўллаш маъқул бўлди. Бу эса кранларнинг массасини камайтириш билан (50 % гача) бирга стрелаларининг қулочини 15. . . 20 % га узайтириш, юк кўтарувчанлигини 20. . . 25 % ошириш имконини беради. Енгил металл қотишмаларини қўллаш кранларнинг динамик иш режимларини яхшилайди. Аммо алюминий қотишмаларининг бўйлама эластиклик модули кичик (тахминан 7  10 Мпа). Бу эса конструкциянинг сиқилган элементларининг

устиворлигини камайтиради ва иссиқлик таъсирида деформацияланишини орттиради. Кранларнинг металл конструкциялари турли усуллар билан тайёрланади. Маълум ҳисоблар асосида конструкция элементларини тайёрлаб, сўнгра улар бир-бирига бириктирилади. Бириктириш-парчинлаш, пайвандлаш ва елимлаш усуллари билан бажарилади. Бу усуллар ичида энг кўп қўлланиладиган пайвандлаш усулидир. Пайвандлаш қўлда, ярим автоматик усулда бажарилади. Кранларнинг хисобий юкланишлари Металл конструкцияларини ҳисоблашда уларга таъсир этувчи барча юкланишлар, яъни доимий ва ўзгарувчи юкланишлар, вертикал ва горизонтал текисликда таъсир этувчи инерцион юкланишлар, шамол юкланиши ва буровчи юкланишлар ҳисобга олинади. Мустаҳкамликка ва устиворликка ҳисоблашда ҳисобий нагрузкалар меъёрий юкланишларга тенг қилиб олиниб, юкланиш коэффициентига кўпайтирилади. Доимий юкланишларга металл конструкциянинг ўз массаси, кран механизмининг бошқариш кабинаси ва шунга ўхшаш металл конструкция билан боғланган қисмларнинг массалари киради. Металл конструкциянинг ўз массасидан ҳосил бўладиган юкланишни ҳисоблашда, уни конструкция узунлиги бўйича тенг тарқалган деб олинади. Металл конструкция билан боғланган қисмларнинг массасидан ҳосил бўладиган юкланишларни маълум кесимларда тўпланган юк деб олинади. Кран ҳаракатланганда унинг металл конструкцияси зарбларни қабул қилади. Шунинг учун конструкциянинг ўз массаси бутунлай статик деб олинмайди, аксинча динамик иш режимини ҳисобга олган ҳолда, нисбий ёйилган доимий юкланишни маълум коэффициентга кўпайтириб қабул қилинади, яъни: q х = К q  q (12.1) бу ерда: q – металл конструкциянинг тенг тарқалган ўз массасидан ҳосил бўладиган доимий юкланиш; К q – металл конструкция элементлари

массасининг ҳисобий қийматидан ўзгариши ва инерцион юкланишни ҳисобга олувчи умумий юкланиш коэффициенти; унинг қиймати краннинг ҳаракатланиш тезлиги 60 м/мин дан кичик бўлганда 1,1; 60 дан 120 м/мин гача бўлганда 1,2; 120 м/мин дан ортиқ бўлганда 1,3 га тенг қилиб олинади. Стрелали ва айланма кранларда кўтариладиган юкнинг массаси ҳам доимий нагрузка ҳисобланади. Юкни кўтариш ва туширишда инерция кучлари ҳосил бўлади. Шу сабабли юкдан ҳосил бўладиган ҳисобий доимий юкланиш қуйидаги ифода билан аниқланади: Р а = К а  G g , Н (12.2) бу ерда: G g – юк массаси; К а – юк массасининг ўзгариши ва юкни кўтариб туришда инерция кучларининг ҳосил бўлишини ҳисобга олувчи юкланиш коэффициенти. Унинг қиймати 12.1-жадвалан олинади. 12.1-жадвал К а коэффициенти Кранлар группаси К а Умумий ишларга мўлжалланган кранлар: енгил иш режими 1,2 ўрта иш режими 1,3 оғир иш режими 1,4 Грейфер кранллари Монтаж кранлари (Q>50,0 т) 1,1 Ыуймачиликда ишлатиладиган кранлар 1,1 Узгарувчи юкланишларга юкли аравачалар ғилдиракларининг металл конструкциясига таъсир этувчи босим кучи киради. Бундай юкланишлар юк ва юкли аравачаларнинг ўз массасидан ҳосил бўлади. Улар қуйидаги ифода билан аниқланади: Р узг = Р G + К Ю  Р а , Н (12.3) бу ерда: Р узг – ўзгарувчи юкланиш, Н; Р а – юкли аравача массасидан унинг ғилдиракларида ҳосил бўладиган, металл конструкцияга таъсир этувчи босим кучи; унинг қиймати 1,05 Р га тенг, бу ерда Р а – ғилдиракнинг спецификация бўйича ҳисобланган босим кучи; Р а – юкнинг массасидан аравача ғилдираклари орқали балкага таъсир қиладиган босим кучи, Н.

Горизонтал инерцион юкланишлар машина юритмали кранларда металл конструкциянинг ҳаракатланиш жараёнида тормозлаш ва юргизишда ҳосил бўлади. Уларнинг қиймати тажрибалар асосида аниқланган бўлиб, амалий ҳисоблашларда вертикал юкланишнинг маълум фоизига тенг қилиб, турли кранлар учун турлича олинади. Шамол юкланиши. Бундай юкланиш кран ишлайдиган релpеф шароитига боғлиқ бўлиб, краннинг иш холати ва тинч холатида таъсир этади. Шамол кучидан ҳосил бўладиган юкланиш кран металл конструкциясининг шамол келадиган томонидаги юзасига тик таъсир этади ва тенг тарқалган бўлади. Бурилиш юкланишлари вертикал юкланишлар ва горизонтал инерцион юкланишларнинг буралиш ўқига нисбатан эксцентрик ҳолда жойлашишидан ҳосил бўлиб, тўпланган куч деб қабул қилинади. Бундан ташқари, металл конструкцияларни лойихалашда хароратнинг (  40 0 С да) ўзгаришини ҳисобга олувчи температура юкланишси, кранларни кўчириб юришда монтаж ремонт ҳамда иш шароитларини ҳисобга олувчи монтаж ва транспорт массаси юкланишлари ҳисобга олинади. Бунинг учун тўғрилаш коэффициентлари киритилади, яъни монтаж юкланиш учун 1,2, транспорт юкланиши учун автотранспорт билан ташишда 1,3, темир йул ва сув транспорти билан ташишда 1,1 га тенг юкланишлари коэффициенти ҳисобга олинади. Металл конструкцияларни лойиҳалашда юқорида қайд этилган юкланишлар, қуйидаги комбинацияларда ҳисобланади. 1. Доимий ва ўзгарувчи юкланишлар ва агар мавжуд бўлса, буралиш юкланишлари ҳисобга олинади. 2. Биринчи комбинацияда ҳисобга олинган юкланишлардан ташқари, яна горизонтал инерцион юкланиш ва краннинг иш ҳолатида таъсир этувчи шамол юкланиши ҳисобга олинади. 3. Юқоридаги икки комбинацияда ҳисобга олинган юкланишлардан ташқари, монтаж ва транспорт юкланишлари ҳисобга олинади.

4. Стрелали кранлар учун юқорида ҳисобга олинган юкланишлардан ташқари, краннинг тинч ҳолатида (тўғрилаш « K Q » коэффициентини ҳисобга олмаган ҳолда) краннинг уз массасидан, стрела қулочи энг кичик бўлганда стреланинг бош қисмларининг элементлари массасидан ҳосил бўлувчи юкланишлар ва тинч ҳолат учун шамол юкланиши ҳисобга олинади. Рухсат этилган кучланишлар Металл конструкцияларни лойиҳалашда металл констуркция элементларига таъсир этувчи ҳисобий юкланишлар комбинациясига боғлиқ ҳолда, материалларинг чўзилишдаги, сиқилишдаги, эгилишдаги рухсат этилган кучланишлари ҳисобга олинади. Умумий ишларга мўлжалланган кўприк кранларнинг металл конструкциясини 2 ва 3 жадвалда келтирилган рухсат этилган кучланишлар бўйича ҳисоблаб тайёрланади. Сиқилишдаги рухсат этилган кучланиш 320 Мпа га тенг қилиб олинади. 2-жадвалдан кўрсатилган рухсат этилган кучланиш Ст. 3 маркали пўлат учун варақа қалинлиги 40-60 мм бўлганда – 15 %га, 60 мм дан ортиқ бўлганда 20 % га, 32. . . 40 мм қалинликдаги кам легирланган пўлат варақа учун 8 %га камайтирилади. Металл конструкциялар элементларининг флюс қатлами остида автоматик ва ярим автоматик усулида, шунингдек, 342А электрод билан қўлда пайвандланган чоклари учун рухсат этилган кучланишлар 4 – жадвалда келтирилган. Технологик транспортловчи машиналарини автоматлаштириш асослари Одатда бошқариш мажмуаси объектнинг холатини назорат қилиш ва бу холатни берилган даражада ўнглаб (созлаб) туришни ўз ичига олади. Автоматик бошқариш мажмуасида (АБМ) ҳамма жараёнлар бошқарувчисиз махсус дастур асосида бажарилади. Автоматик назорат ва созлаш алоҳида жараён деб қаралиши мумкин. Бошқариш объекти – ташқаридан таъсир ўтказиб иш тартибини махсус ташқил қилинган бошқариш қурилмаси таъсири билан тартибга солинадиган қурилма ёки берилган тартиб бўйича амалга ошадиган технологик жараён.

Бошқариш – объектни бошқаришнинг талаб қилинган холатини ёки иш тартибини бошқаришни, шунингдек бу бошқаришни амалга оширувчи жараённи шакллантириш. Созлаш – бошқаришнинг хусусий холати бўлиб, унинг вазифаси бирор бир физик катталикнинг доимий холатини ёки берилган қонун бўйича ўзгаришини таъминлаш. Бошқариш қурилмаси (Автоматик бошқариш қурилмаси) – талаб қилинган иш тартиби ёки холатини таъминлаш мақсадида ижрочи қисм ёрдамида бошқариш объектига таъсир қилувчи ва жараённи кечиш маълумотларини ишловчи қурилма. Ташқи таъсир – бу автоматик мажмуага боғлиқ бўлмаган таъсир. Ички таъсир – автоматик мажмуанинг бир қисмининг бошқа қисмига таъсири. Бошқариш қурилмаси – бошқарув қурилмасининг бошқарув объектига маълум мақсад сари йўналтирилган таъсири. Назорат таъсири – бошқариш объектининг бошқариш қурилмасига таъсири. Бошқариш алгоритми – бошқариш таъсирини ўзгартирадиган қоидалар тўплами. Чиқиш (бошқариш, созлаш) координаталари- бошқариш объектининг жорий холатини белгилайдиган катталиклар. Автоматик мажмуанинг ташқи мухит билан ўзаро таъсири натижасида чиқиш координатасидаги режалаштирилмаган ўзгаришлар. Чиқиш координаталарининг талаб қилинган қийматлари иш тартиби бўйича талаб қилинадиган катталиклар қиймати. Чиқиш координаталарининг ҳақикий қиймати – бошқариш объектининг ҳақикий холатига оид чиқиш қийматлари. Бошқариш хатоси – автоматик бошқариш мажмуасининг ҳақикий ва талаб қилинган чиқиш координаталари ўртасидаги фарқ. Функционал элемент – автоматик мажмуанинг маълум бир иш бажарувчи қисми.

Кабул қилувчи элемент – автоматик мажмуанинг ташқи ва назорат таъсирини қабул қилувчи қисми. Улчаш элементи – автоматик мажмуага келаётган таъсирини қийматини ўлчами, шунингдек бошқариш хатосини тузатиш учун хизмат қиладиган элемент. Узгартирувчи – кучайтирувчи элемент – автоматик мажмуа элементининг сигналларини қабул қилиб олиб, кучайтирувчи ёки бу сигнални ижрочи механизм учун қулай бўладиган холатга келтирувчи элемент. Ижрочи элемент – автоматик мажмуанинг элементи бўлиб, у бошқариш таъсирини қайта ишлайди ва бевосита бошқариш объектига таъсир қилади. Тузатиш (корректируюший) элемент – автоматик тизимнинг барқарорлигини ва динамик хусусиятларини яхшиловчи қурилма. Мантиқий звено – автоматик мажмуанинг киришига келаётган ахборотга нисбатан ва, ёки, йўқ каби мантиқий операцияларни бажарувчи элемент. Автоматик бошқариш мажмуаси (АБМ) қуйидаги классификацияга эга. Бажарадиган вазифасига кўра: Автоматик барқарорлаштирувчи мажмуа, дастурли бошқариш мажмуаси, кузатилиш мажмуаси. Бошқариш тартиби бўйича, шу жумладан: Бошқаришда ишлатиладиган сигналлар таъсири бўйича: ўзлўқли, ўзлўқсиз (импулpсли ва режали) Иш шароити ҳақидаги фойдаланиладиган ахборот таснифига кўра: Каттиқ қонунлар билан бошқариладиган мажмуа ва стрўқтура; бошқариш қонунлари ва стрўқтура мажмуаси ўзгариши билан, буларга автоматик созлаш, ўзи ўқиб ва ўзи ташқил қиладиган мажмуалар киради. Математик насбатларнинг таснифи бўйича: Чизиқли ва чизиқли бўлмаган.

Бошқариш объектини чиқиш координаталарининг миқдори бўйича: бир ўлчамли ва кўп ўлчамли. Кўп ўлчамлилар эса ўз навбатида алоқали бошқариш ва алоқасиз бошқариш мажмуаларига бўлинади. Алоқали бошқариш мажмуаларига баъзи бошқарувчи қурилмалар ўзаро ташқи алоқада боғланган. Кўп ўлчамли мажмуа таркибига кирувчи алоҳида бошқариш мажмуасидаги чиқаётган катталик қолган бошқариш катталикларига боғлиқ бўлмаса, у мухтор (автоном) бошқариш мажмуаси дейилади. АБМ элементлари қуйидаги классификацияга бўлинади. Бажарадиган вазифага кўра: ўлчовии, кучайтириб ўзгартувчи, ижрочи, корректировка қилувчи. Иш вақтида фойдаланадиган энергияга қараб электрик, механиқ, гидравлик, пневматик, коминациялашган. Ёрдамчи энергия манбасининг бор ёки йўқлиги бўйича: актив ва пассив. Турғун тартибдаги холати бўйича статик ва астатик. Таъсир қилиш усули бўйича: тўғри таъсир ва тўғри бўлмаган таъсир. Юқорида келтирилган элементлари ҳаммаси бир-бири билан ўзаро стрўқтуравий, функционал, принципиал ва бошқа схемалар бўйича боғланган. Стрўқтуравий схема – автоматик тизим элементларини вазифасини, уларни ўзаро алоқасини кўрсатади ва мажмуа билан умумий танишиш имконини беради. Функционал схема автоматик мажмуа элементларининг бажарадиган ишини, улар орасидаги ўзаро ва бошқариш объекти билан алоқасини, автоматик мажмуанинг тузилишини билдиради. Принципиал схемада автоматик мажмуанинг график белгилар орқали тасвирланади ва улар орасидаги алоқа кўрсатилади. Ижрочи механизмлар

Ижрочи механизмлар созловчи қисмларини тузилмаларига кўра, заслонкали, бир ўтиргичли, икки ўтиргичли, уч йўлли, ичакли бўлади. Тескари алоқани таснифига кўра ижрочи элементлар узлуксиз ва релели ҳаракатда бўлиши мумкин. Электрик ижрочи механизмлар Электродвигателp соленоидли ижрочи механизм энг кўп тарқалган электр ижрочи механизм ҳисобланади. Икки позицияли двигателp ДР (икки позицияли созлаш) – бу қурилма (расм 13.1) бир фазоли асинхрон электродвигателp 5 дан ва шестерняли редуктор 1 дан иборат бўлиб, улар ҳаммаси қуйма корпусга жойлашади. Редукторнинг чиқиш 180 градусга буриш мумкин, кулачокли механизмни шток 3 билан эса бир вақтнинг ўзида бошқа ишчи қисм илгариланма – қайталанма ҳаракат қилиши мумкин. Чиқиш валининг айланиш частотаси редуктордаги шестерняларга боғлиқ. Чиқиш валининг охирида жойлашган узгич 4 икки позицияли созлашни амалга оширишга имкон беради. Икки позицияли двигателни улаш схемаси 13.2 – расмда кўрсатилган. Созланувчи катталикни қиймати берилган чегарада бўлса, бошқарувчи приборни 6-7 тушамалари очиқ бўлади. Движок 8 статор ўрам ва ташқи халқа туташган халқа 3 га туташгунча двигателp ва движок 8 айланади (мисол учун соат миллари бўйича) Охиридаги узгич 1 га етиб борган движок 8 сакрайди ва занжир узилади. Двигателp тўхтайди. Созловчи параметрни ўзгартирилишини контакт 7 ни туташувига олиб келади. Двигателp ишга тушади, движок бурилади ва яна ташқи халқа билан туташади, бу сафар эса пастки халқага туташади. Движок 8 кейинги узгичга 4 етгунча созловчи қисм силжийди. Бу сафар двигателни юргизиш туташма 6 туташганда созловчи параметр ўзининг пастки чегарасига етганда амалга ошади. Шундай қилиб чиқиш вали ярим айланади ва тўхтайди, бу пайтда ишчи қисм регуляторни гоҳ у гоҳ бу четки холати билан туташади. Чиқиш валининг тезлиги редукторнинг узатиш сонига боғлиқ.

Расм 13.1. Икки позицияли ижрочи двигателp 1-редуктор; 2-чиқиш вали шайбаси билан. 3-шток; 4-узгич; 5- электродвигателp. Расм 13.2. Икки позицияли двигателнинг улаш схемаси

1,4 – сўнгги узгичлар; 2-ташқи туташувчи халқа; 3-ички туташувчи халқа; 5- электродвигателp; 6,7-туташмалар; 8-движок. Гидравлик ва пневматик ижрочи механизмлар Суюқлик ёки газ энергиясидан фойдаланувчи ижрочи механизмлар ўзи мустақил механизм ёки кучайтиргичлар билан бирга бўлиши мумкин. Мисол учун (13.3-расм, а) куч цилиндрини золотник ёрдамида бошқармайди, золотник ўзи эса диафрагмали элементдан ҳаракат олади. Цилиндрни бошқариш сопло-заслонка (13.3- расм,б) кучайтиргичли ёрдамида амалга оширилади. Гидроцилиндрни ҳисоблашда ва танлашда поршен ҳосил қиладиган қувват аниқланади. Поршенни пастга тушишида (13.3-расм, а) аниқланади. Q 1 =F 1 V 1 юқорига кўтарилишда эса Q 2 =F 11 V 2 ва F 1 ва F 21 поршеннинг фойдали майдони V 1 ва V 2 – поршен ҳаракатининг тезлиги) Булардан поршеннинг силжиш тезлиги мувофиқ равишда V 1 =Q 1 /F 1 ва V 2 =Q 2 /F 11 Поршен ҳосил қиладиган куч Р 1 =Р 1 F 1 ва Р 2 =Р 11 F 11 ( Р 1 ва Р 11 цилиндрнинг ўнг ва чап қисмларидаги ўртача босим

Расм 13.3. Гидравлик ва пневматик ижрочи механизмлар (кучайтиргичли элементлари билан) а – золотникли кучайтиргич элементлар. 1-золотник штоки; 2-каналлар; 3-цилиндр; 4-поршен p ; б- «сопло-заслонка» кучайтиргич элементлари. 1-заслонка штоки; 2-каналлар; 3-цилиндр;4- поршен p ; 5-доимий қаршилик дроссели; 6-ўзгарувчан қаршилик дроссели; в- бир парракли бурилиш двигатели. 1 золотник штоки; 5,6 – зичлагичлар; г-диафрагмали ижрочи элемент 1-корпус, 2-қопқоқ; 3-диафрагма; 4-планка; 5-шток. Поршендаги тезлик ва кучни берилган ҳолда бу ўзатмани қувватини билиш мумкин, яъни N=P 1 Q 1 ва N 2 =P 11 Q 11 . Поршеннинг бир томонга юриш вақти t 1 =l/V 1 ва t 2 =l/V 2 Гидроузатмаларни автоматлаштиришда энг асосийси – бу шток ҳаракатнинг тезлиги созлашдир. Штокни илгариланма ҳаракатни созлашни 2 хил тури мавжуд. Насоснинг иш унумдорлигини ҳисоблаш ва дроеселни созлаш.

Пневматик ўзатмада қисилган ҳаво энергия манбаи бўлиб, хизмат қилади. Ҳаракат тартиби ва тузилмасига кўра пневматик ўзатмалар поршенли ва диафрагмали бўлади. Поршенли ўзатма (расм 13.3) кенг тарқалган. Тузилмасига кўра у гидроцилиндрга ўхшайди. Пневмоцилиндр поршенининг штокидаги куч қуйидаги ифода ёрдамида аниқланади: Р= F -( T + q ) (13.1) F = поршеннинг фойдали майдони. Р = қисилган ҳавонинг ўртача босими. Т = зичланган жойлардаги ишқаланишга сарф бўлган куч q = қайтариш пружинасининг кучи (агар у бўлса) Бир парракли бурилиш двигателлари (расм 13.3,в) шток золотник 1 ни илгариланма қайталанма ҳаракатини (кириш сигнали Х билан) чиқишдаги бурчак силжиш V га айлантириш учун хизмат қилади. Чиқиш валидаги айлантирувчи момент қуйидагича аниқланади: М=RF р/2 (13.2) R – цилиндр радиуси F – парракни ишчи майдони  Р – парракда босимни пасайиши Ҳосил қилинаётган катта кучларда штокни силжиши сезиларсиз даражада бўлса диафрагмали ижрочи элементлар қўлланилади. (расм 10.3,г). Босимни қийматига мувофиқ равишда диафрагма штокни маълум бир бурчакка буради. Диафрагмали механизмда ҳосил бўладиган куч қуйидагича ифодаланиш мумкин. Р=К(  Д 2 /4)Р-g (13.3) К = диафрагманинг фаоллик коэффициенти D = диафрагма диаметри Р = диафрагма камерасидаги босим g = қайтарувчи пружина кучи

Гидравлик ижрочи механизм ишчи суюқликни юзага тақсимловчи аксиал – поршенли двигателлар (расм13.3) кенг тарқалган. Корпус 1 да поршенлари 3 ва панжа – штокни 4 бўлган ротор 2 жойлашган. Куч поршендан шток орқали эгилган таянч подшипниги 5 га юборилади, бу билан ва 6 даги айлантирувчи момент кўпаяди.

Адабиётлар руйхати: 1. Тожиев Р.Ж. Курилиш машиналари. Тошкент: «Узбекистон», 2000. 2. Александров М.П. Подoемно-транспортне машин. М.: «Машиностроение», 1985. 3. Б.Н. Давидбаев. Кўтариш-ташиш машиналари, «Уқитувчи», Тошкент, 1989 4. А. Акбаров. Курилиш машиналари, Тошкент, «Уқитувчи» ,1992 5. М.П. Александров. Подoемно-транспортне машин. М.: «Машиностроение». 1989 6. .Л. Зенков, И.И.Ивашков. Л.Н.Колобов. Машин непрервного транспорта, издание второе, М.: «Машиностроение», 1987.

O'xshashlar

Валларни ҳисоблаш асослари

Подшипниклар. Сирпаниш подшипниклари ва уларни ҳисоблаш асослари

Кранлар тузилиши ва ишлаш асослари

Кўтариш транспорт машиналарининг электр ускуналари

Червякли узатмаларни мустаҳкамликка ҳисоблаш