Kasbiy-amaliy jismoniy tayyorgarlik - Jismoniy tarbiya - Referatlar

Kasbiy-amaliy jismoniy tayyorgarlik

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

23.458984375 KB

Ko'chirib olish

Kasbiy-amaliy jismoniy tayyorgarlik Reja: Mutaxassislar mehnat sharoiti va ularning jismoniy tayyorgarligiga qo‘yiladigan talablar  Yer ostida ishlaydiganlar mehnati.  Qishloq xo‘jaligidagi mutaxassislarga  Quyish sexlari, domna va prokat ishlab chiqarish mutaxassislari.  Fuqarolik aviatsiya xizmati mutaxassislarining mehnat sharoiti ham  Elektr tarmoqlarida ishlovchilar mehnati.  ABT (avtomatik boshqarish tizimi), EHM mutaxassislarining mehnati  O‘quvchi va ishlovchilarning kasbiy-amaliy jismoniy tayyorgarligini tashkil qilish shakllari

Jismoniy tarbiya tizimining asosiy tamoyili jismoniy madaniyat va sportning kishilar mehnati va mudofaa faoliyati bilan aloqasi hisoblanadi. Amaliyotda jismoniy madaniyat va sportdan mehnatni ilmiy tashkil qilishda (MIT), kasbiy- amaliy jismoniy tayyorgarlik (KAJT) va harbiy-amaliy jismoniy tayyorgarlik (HÀJT) deb ataladigan shakllardan foydalaniladi. Kasbiy-amaliy jismoniy tayyorgarlik quyidagi vazifalarni hal qilishga qaratilgan: — o‘quvchilarning mehnat operatsiyalarini muvaffaqiyatli bajarishlari uchun ularga zarur jismoniy sifatlar to‘g‘risida, kasb haqida amaliy bilimlarni o‘rgatish; — o‘quvchilarda bo‘lajak mutaxassislikning ishlab chiqarish mehnatiga ta’sir ko‘rsatadigan harakat, ko‘nikma va malakalarini shakllantirish; — ularda jismoniy va ruhiy sifatlarni tarbiyalashga, mehnat operatsiyalarini hamda kasbni tez o‘zlashtirishga ta’sir ko‘rsatish; — ishlab chiqarishda toliqishning oldini olish, kuchlarni tez va to‘liq tiklash uchun faol dam olish vositalaridan foydalanishga o‘rgatish; — hayot faoliyati, mehnat operatsiyasi jarayonida kuch, tezkorlik, chidamlilik, chaqqonlik va egiluvchanlikni oshira borib, ishlayotganlar o‘rtasida ishlab chiqarish shikastlanishining oldini olish. O‘rta maxsus o‘quv muassasalarining jismoniy tarbiya dasturida o‘quvchilarni KAJTning nazariy asoslari bilan tanishtirish ko‘zda tutilgan. Chunonchi, ularni ayrim kasbiy-amaliy jismoniy mashqlarga o‘rgatish, asosiy jismoniy sifatlarni o‘zida tarbiyalash hamda ularni kasbiy-amaliy sport turlari bo‘yicha oddiy musobaqalarda qatnashishga tayyorlash shular jumlasidandir. KAJTning vazifalarini tushunishda kerakli bilim, ko‘nikma va malakani egallash, ularni amaliyotda samarali qo‘llash, mutaxassislarning mehnat sharoitlarini oqilona tahlil qilish, ularning jismoniy tayyorgarligiga bo‘lgan talablarini o‘rganish muhim hisoblanadi.

Mutaxassislar mehnat sharoiti va ularning jismoniy tayyorgarligiga qo‘yiladigan talablar Har xil mehnat turlariga tavsif berganda uning jismoniy og‘irligi va asab-ruhiy tizimga ko‘rsatgan ta’siriga e’tibor qaratiladi. Mehnatning jismoniy og‘irligi deganda ish vaqtida jismoniy zo‘r berish hajmining yig‘indisi tushuniladi. Mehnatning asabruhiy zo‘riqishi deb ish bajarish paytidagi emotsional yuklama darajasiga aytiladi. Mehnatning asab-ruhiy zo‘riqishi aqliy va jismoniy turlarga ajratiladi. Mehnatning bu ikki asosiy turi uchinchi — aralash mehnat turini keltirib chiqaradi. Jismoniy og‘ir mehnatga kon qazuvchi va po‘lat quyuvchilarning kasblarini namuna qilib ko‘rsatish mumkin. Bu mehnat faoliyati zamirida sezilarli muskul zo‘riqishi yotadi. Og‘ir jismoniy mehnat turiga, shuningdek, yengil atletika, velopoyga, og‘ir atletika, chang‘i sporti va boshqalar ham kirishi mumkin. Aqliy mehnat turiga hisobchi xodimlar, EHM operatorlari va dastur tuzuvchilar, olimlar, ijodkor kishilar va boshqalarning mehnatini kiritish mumkin. Shunga qaramay ularning faoliyatida to‘liq yoki qisman jismoniy mehnat komponenti ishtirok etadi. Texnika taraqqiyoti bilan og‘ir ishlab chiqarish mehnati ko‘proq har xil mexanizmlar zimmasiga yuklatilmoqda, insonga esa aksariyat hollarda boshqarish va nazorat qilish vazifasi qolyapti. Ishlab chiqarish avtomatlashgani sari inson mehnati jarayonida jismoniy yuklama doimiy ravishda kamayib bormoqda. Biroq hali ham yordamchi ishchilar, boshqaruvchilar, montajchilar, jihozlarni ta’mirlovchilarning jismoniy mehnat hissasi yetarlicha yuqori. Shunga qaramay, avtomatika, robot texnikasining rivoji inson ruhiy zo‘riqishi barqarorligini, ishlab chiqarishning ilgarilashi to‘g‘risidagi katta axborot oqimini o‘rganishni, tez qabul qilishni talab qilmoqda. Bajariladigan jismoniy ishning hajmi va quvvatini hisoblashda har xil o‘lchov birligi qo‘llaniladi: ko‘tariladigan yuk massasi, bosib o‘tilgan yo‘l, ishga sarflangan vaqt va boshqalar. Inson bajargan ishni aniqlashning aniq va ilmiy asoslangan maxsus usullari, uning ish qobiliyatiga yarasha tavsiyalar berilgan va

joriy qilingan. Buning uchun YQT yoki tomir urish ko‘rsatkichlari yig‘indisi vaqt birligida organizmning kislorod iste’mol qilishi va butun ish davrida mazkur ishga sarflanadigan energiya (kkal), KDJ va boshqalarda o‘lchanadi. Ushbu metodlar yordamida olingan natijalar jismoniy mehnatning og‘irligi to‘g‘risida xulosa chiqarish imkonini beradi. Bajarilgan mehnat shartli ravishda juda yengil, yengil, o‘rtacha og‘irlikda, og‘ir va o‘ta og‘ir ishlarga bo‘linadi. Masalan, juda yengil mehnat umumiy va sutkalik energiya sarfini talab qiladi, bu asosiy modda almashuvining (2300 kkal atrofida) o‘rtacha miqdoridan oshadi, YUT esa oshmaydi, odatda, bir daqiqada u 80 zarbadan yuqorini tashkil qiladi. Bundan farqli o‘laroq, juda og‘ir jismoniy mehnat sutkalik energiya sarfini 4000 dan 6000 kkal gacha, ayrim holatlarda esa bundan ham yuqori bo‘lishini talab etadi. Bunday paytlarda YUT eng ko‘p miqdorda bo‘ladi, ya’ni bir daqiqada 180–200 zarbaga yetadi. Bunday ishni yaxshi mashq qilgan kishilargina bajarishlari mumkin, o‘shanda ham uzoq vaqt davomida emas. Jismoniy mehnatning og‘irligini o‘lchash yoki baholash nisbatan yengil bo‘lsa, aqliy mehnatning emotsional-ruhiy zo‘riqishini o‘lchash va tasniflash hiyla og‘ir. Bu o‘rinda ishlab chiqarishning borishi to‘g‘risidagi katta axborot oqimini, ya’ni jismoniy ishni o‘lchash paytida foydalaniladigan fikrlash usullarini qo‘llab bo‘lmaydi. Buni faqat YUT ni o‘lchash orqali bilish mumkin. Misol uchun uchuvchi-sinovchi yangi samolyotda bir soatlik uchishda 3 kg dan 4 kg gacha vazn yo‘qotadi, uning yurak urishi keskinlashib, bir daqiqada 200 zarbaga yetadi. Og‘ir jismoniy mehnat paytlarida ham bunday holat yuz bermaydi. Mehnatning aralash turlari —bu (zamonaviy ishlab chiqarishda ko‘pchilikni tashkil qiladi) inson organizmiga jismoniy og‘irlik yoki asab-ruhiy zo‘riqish ta’sir ko‘rsatishi bilan bog‘liq bo‘lib, unga, ko‘pincha, o‘rta bo‘g‘indagi mutaxassislar hamda o‘rta maxsus, kasb-hunar bilim yurtlari o‘quvchilari mehnati kiradi. Mutaxassislar mehnat sharoiti va ular boshdan kechiradigan zo‘riqishlarga bir qator misollar keltiramiz.

Yer ostida ishlaydiganlar mehnati. Uzoq vaqt joyidan siljishlar va majburiy holatlarda (bukilib, o‘tirib, tizzalab, yotib) mehnat operatsiyalarini bajarishda, quyosh nuri va kislorodning yetishmasligida, nafas olishdagi qiyinchilik va havoning gazlashganligi, yorug‘likning pastligida, shuningdek, katta hajmdagi turli axborotlarda kuzatiladi. Charchoq, ko‘pincha, og‘ir jismoniy mehnat va uning asab zo‘riqishiga ko‘ra paydo bo‘ladi, shuningdek, diskomfort sharoit, ya’ni changga to‘lalik, yuqori namlik va hokazolar tufayli ham yuz beradi. Bunday mehnat ishchilardan mustahkam sog‘liq, yuqori darajadagi umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlikni talab qiladi. Ilmiy texnika inqilobi yer ostida ishlovchilarning mehnat sharoitini tubdan o‘zgartirib yubordi. Qazib olib uni tashqariga chiqaruvchi texnika va transport mehnatidagi jismoniy qiyinchiliklarni sezilarli kamaytirdi, qisman yer ostida bo‘lish paytidagi diskomfort sharoitni bartaraf qildi. Natijada o‘rta bo‘g‘indagi mutaxassislar ishida asab-ruhiy zo‘riqish nisbatan kamaydi. Qishloq xo‘jaligidagi mutaxassislarga: agronomlar, zootexniklar va boshqalar mehnati kiradi. Ish kunining uzunligi va dam olishning yetishmasligi, doimiy faol harakat, yil davomidagi umumiy ish va harakat yuklamasidagi mavsumiy nomutanosiblik, aralash ish, manzildan manzilga siljishda piyoda yurishdan, otdan, mototsikldan, avtoulovdan foydalanish, tayanch-harakat apparatiga tushadigan katta yuklama, sezilarli jismoniy va ish kuni oxiriga borib aqliy-emotsional charchash ularga xos xususiyatlardir. Bu kabi mutaxassislardan mehnat va dam olish tartibi haqida, turli mashina va mexanizmlardan foydalanish paytida xavfsizlik texnikasi to‘g‘risida, chiniqishning asosiy usullari haqida, quyi bo‘g‘inlarning mehnat usullari o‘zgarishi to‘g‘risida, ishlovchilarning faol dam olishlari uchun jismoniy madaniyat va sport vositalaridan foydalanish haqida bilimga ega bo‘lish, turmush sharoitini ko‘ngildagidek tashkil qilish talab qilinadi. Quyish sexlari, domna va prokat ishlab chiqarish mutaxassislari. Ular xomashyoni tayyorlash, metallarni silliqlash, ularni qoliðga solish va kesib,

tozalash operatsiyalarini atrofni o‘rab turgan havo haroratining keskin o‘zgarishi paytida, har xil shovqin va umumiy tebranishlar sharoitida bajaradilar. Bu kasb egalari texnologik jarayonni vizual va instrumental kuzatib, mashina va agregatlarda ishlaydilar. Shu bois, ushbu kasb egalari quyidagi sifatlarni o‘zlarida tarkib toptirgan bo‘lishlari kerak: • chaqqonlikning yuqori darajasi, yaxshi rivojlangan muvoza-natni saqlash va vestibulyar turg‘unlik, atrofni o‘rab turgan havo haroratining keskin o‘zgarishiga chidashni; • irodaviy sifatlarning yuqori darajasi — jasurlik, jasorat, qat’iyatlikni; • yurak qon-tomir va nafas olish hamda asab tiziminingyaxshi holatini. Zamonaviy domna va prokat ishlab chiqarishining mexanizatsiyalashtirilishi va avtomatlashtirilishi ishchilar va muhandistexnik xodimlarning mehnatini yengillashtirdi. Kemada suzuvchilar tarkibidagi ishchilarning jismoniy mehnati ham avtomatlashtirish va mexanizatsiyalashning o‘sishi bilan kamaymoqda. Dengizchilar mehnati va turmushida yetishmayotgan harakat faolligi jismoniy mashqlarga katta e’tiborni talab qiladi. Shuning uchun dengizchilarga suzish, sho‘ng‘ish, suvga sakrash, eshkak eshish va boshqalar bilan ko‘proq shug‘ullanish zarur bo‘ladi. Chaqqonlik va harakat koordinatsiyasi, tezkorlik va sezgirlik harakati, ya’ni reaksiyalar aniqligi, chayqalishga chidamlilik, o‘zgaruvchan iqlim va haddan tashqari issiqlikka moslashish kabi zaruriy jismoniy sifatlar dengizchilarda tarkib topgan bo‘lishi kerak. Fuqarolik aviatsiya xizmati mutaxassislarining mehnat sharoiti ham o‘ziga xosdir. Mexanik va radistlar yil davomida ochiq havoda har xil ob-havo sharoitida ishlaydilar. Ularning barcha faoliyati, asosan, 15 metr balandlikda, chegaralangan tayanch maydonida (narvonda) o‘tadi. Ishchi holati bir xil va noqulay (cho‘kka tushib o‘tirib, bukilgan holatda, qo‘llari yuqoriga ko‘tarilgan va hokazo), uzoq vaqt zo‘riqish bilan o‘tadi. Smena davomida muhandislar, texnik xodimlar, rahbarlar ko‘p yuradilar. Shuning uchun ularning mehnat sharoiti har

tomonlama jismoniy tayyorgarlikni, asosiy muskul guruhlari kuchini, ayniqsa, maxsus chidamlilikni, uzoq vaqt davomida o‘ziga xos ishlarni bajara olish ko‘nikmasini, egiluvchanlikni talab qiladi. Elektr tarmoqlarida ishlovchilar mehnati. Bu kasb egalaridan yuqori darajadagi jismoniy va ruhiy tayyorgarlik talab etiladi. Shuningdek, yuqoriga tirmashib chiqish, chegaralangan tayanch maydoni bo‘ylab siljish, yuklarni olib o‘tish, o‘zini o‘zi muhofaza qilish, chidamlilik, kuch, chaqqonlik, aniq harakat koordinatsiyasi va reaksiyasiga, jasurlik, vestibulyar barqarorlik, o‘zgaruvchan ob- havo sharoitida ishlash malakasiga ham ega bo‘lishi lozim. Ko‘p yillik amaliyot va o‘tkazilgan sinovlarning ko‘rsatishicha, energiya tarmoqlarida ishlovchilar yuqori kasbiy salohiyatga erishishlari uchun alpinizm, gimnastika, sport o‘yinlari, yakka kurash, og‘ir atletika bilan doimiy shug‘ullanib turishlari kasbiyamaliy samara beradi. ABT (avtomatik boshqarish tizimi), EHM mutaxassislarining mehnati o‘ziga xos bo‘lib, ular turli jihozlar yordamida ishlarni uzoq vaqt kuzatish va nazorat ishlari katta oqimida axborotlarni qayta ishlash va murakkab bo‘lgan harakatlarni tez va aniq hamda sezilarli darajada emotsional-irodaviy zo‘r berish bilan bajarishlari lozim. Kasblar orasida doimiy qo‘l barmoqlari zo‘riqishi bilan ishlaydigan hisoblash mashinasi operatorlari, pianinochi, tikuvchi, telegrafchilar bor. Bunday kasb vakillarining barmoqlari doimiy zo‘riqish bilan ishlashi natijasida qo‘l muskullarida, panja va barmoq bo‘g‘inlarida og‘riq paydo bo‘ladi. Bunday holatlar yuz bermasligi uchun ishonchli vosita o‘zini o‘zi uqalash, maxsus jismoniy tayyorgarlik hisoblanadi. Ular chidamlilik, egiluvchanlik va barmoqlar harakatchanligining rivojlanishiga, inson ish qobiliyatining oshishiga ta’sir ko‘rsatadi. O‘rta maxsus ta’lim muassasalari o‘quvchilari — bo‘lajak texniklar, operatorlar, pedagoglar, tibbiyot hamshiralari va boshqa kasb egalari — KAJTning asoslarini hamda jamoa bilan mashg‘ulotlarni uyushtirishni bilishlari muhimdir.

O‘quvchi va ishlovchilarning kasbiy-amaliy jismoniy tayyorgarligini tashkil qilish shakllari O‘quvchi va ishlovchilarning KAJT vazifalarini hal qilish uchun nazariy va amaliy mashg‘ulotlar olib boriladi. Nazariy mashg‘ulotlar suhbatlar, turli mavzuga doir kechalar va adabiy manbalarni mustaqil o‘rganish shaklida o‘tkaziladi. Tegishli kasb mutaxassislarining mehnat sharoiti o‘rganiladi, ularning psixofiziologik tayyorgarligiga ishlab chiqarish jismoniy tarbiyasining roli, shuningdek, ishlovchilarga KAJTning ijobiy ta’siri tushuntiriladi va muayyan talablar qo‘yiladi. Mutaxassis uchun kasbiy muhim bo‘lgan jismoniy sifatlarga alohida e’tibor qaratiladi. Amaliy mashg‘ulotlar har xil shakllarda o‘tkaziladi: KAJT bo‘yicha maxsus o‘quv mashg‘ulotlari, kasbiy-amaliy maqsad qo‘yilgan ommaviy sport tadbirlari; kasbiy-amaliy jismoniy mashqlar va maxsus-amaliy sport turlari, individual mustaqil mashg‘ulotlar kasb xususiyatlariga moslashtirilgan holda ishlab chiqarish gimnastikasi (badantarbiya pauzalari) tashkil qilinadi. KAJB bo‘yicha maxsus o‘quv mashg‘ulotlarida o‘quvchilar ko‘nikma va malakalar hosil qiladilar, kasbga doir zarur jismoniy sifatlarni takomillashtiradilar. Masalan, qishloq xo‘jaligi kollejlarida o‘quvchilar otni parvarish qilishga o‘rgatiladi va ularda otda yurish malakasi hosil qilinadi. Bir qator kollejlarda KAJT bo‘yicha o‘quv mashg‘ulotlari uchun maxsus maydon yoki shaharchalar, maxsus trenajor qurilmalari bilan jihozlangan zallar qurilgan. Masalan, qurilish kollejlarida, balandlikda ishlaydigan montajchilar tayyorlashda ularga mo‘ljallab muvozanat saqlashni o‘rgatish maqsadida yotqizilgan to‘sinli inshoot o‘rnatiladi. Osma tebranib turadigan sport snaryadlari keng qo‘llanadi. O‘t o‘chirish texnik kollejida maxsus to‘siq chiziqlari chizilib, turli jihozlar o‘rnatiladi. Masalan, tog‘- kon kollejlari o‘quvchilari uchun kontrol mashq turlari ishlab chiqilgan. 1. Kross (poyga)—1500 m dan 3000 m gacha. 2. Marsh-brosok—6 km. 3. Suzish: vaqt hisobga olinmaydi—100 m dan 500 m gacha.

4. O‘tirib-turish: ikki oyoqda — 100 dan 350 martagacha,bir oyoqda — 15 dan 150 martagacha. 5. Ko‘krakdan shtangani siltab ko‘tarish. Variantlari: tik turib,tizzada turib, chalqancha yotib 1—2 dan 8—10 martagacha. (Shtanganing og‘irligi gavda vaznining 45—80% ini tashkil etishi kerak.) 6. Qo‘llarga tayanib yotib, uni bukib-yozish. Oyoqlarnigimnastika skameykasi ustiga qo‘yib,20 dan 40 martagacha bukib yozish. 7. Chalqancha yotgan holatdan gavdani 30 dan 90 martagachako‘tarib- tushirish. 8. 16 kg li toshni gimnastika skameykasidan oshirib o‘tkazishva teskarisi, tizzalarda turgan holatda toshni u yoqdan bu yoqqa 1 daqiqa ichida kim tez o‘tkazish. 9. Yarimbukilgan qo‘llarda yotib tayanish (50 dan 110 soniyagacha). 10. Oyoqlarni yelka kengligida qo‘yib, yuzni yuqorigaqaratib, qo‘llarni bosh orqasiga qo‘yib 35 dan 85 soniyagacha gavdani yotiq holatda ushlash; yuzni pastga qaratib, 80 dan 130 soniyagacha 5 kg li to‘ldirma to‘pni qo‘llarni to‘g‘ri qilib ushlash. 11. Gimnastika skameykasi ustida yurish va o‘tirib-turish(10 dan 35 martagacha). 12. 15–20 m ga o‘tirib yurish; oyoq yordamisiz 10—15 m ga qo‘llarga tayanib yotib siljish — bukilib yurish. 5 –10 m ga tosh ko‘tarib yugurish (22—26 soniyada). 13. 10 m ga tizzalarga tayanib emaklash: yon tomonga — 10 m; yerbag‘irlab sudralib — 10 m; 5 dan 15 kg gacha yuk bilan yurish (20—24 soniya.) 14. 30 m ga 7,5—10 soniyada o‘tirib tez yurish. 15. 20 m ga 10 kg li to‘ldirma to‘p bilan o‘tirib yurish. Qo‘llarga tayanib, 20 m ga oyoq yordamisiz emaklash. Cho‘qqayib o‘tirib, 20 m ga (27—44 soniyada) orqa bilan oldinga siljish.

Ishlab chiqarishda ishlaydiganlar uchun KAJT bo‘yicha o‘quv mashg‘ulotlari o‘tkazishga ko‘proq e’tibor qaratilmoqda, ko‘pgina sanoat korxonalarida salomatlik sexlari yaratilgan, salomatlikni tiklash markazlari, reabilitatsiya va faol dam olish hamda apparatli massaj seansini qo‘llash, funksional musiqa eshitish xonalari tashkil qilinmoqda. Ko‘pchilik o‘rta maxsus ta’lim muassasalarida KAJT bo‘yicha ommaviy sport tadbirlari o‘tkazilmoqda. Bu tadbirlarning kasbiy-amaliy yo‘nalishi kollejlararo spartakiadalar maqomini olgan. Musobaqa dasturiga alohida kasbiy-amaliy jismoniy mashqlar, maxsus amaliy sport turlari kiritilgan. Har bir o‘quvchi KAJT bo‘yicha musobaqalarda qatnashib nafaqat yuqori shaxsiy natijaga erishishi, balki o‘z guruhi, kursi, bo‘limi, kolleji sharafini munosib himoya qilishi lozim. KAJT bo‘yicha musobaqa dasturiga quyidagi mashqlar kiritilgan. 1. Bir oyoqni yerga tekkizmay oldinga uzatib, boshqasi bilano‘tirib-turish. Chap, o‘ng qo‘llar oldinga („to‘pponcha“ qilib) uzatilgan holda. 2. Oyoqlar gimnastika skameykasi ustida, gavdani to‘g‘ritutib, yerga tayanib qo‘llarni bukish va yozish. 3. Toshni gimnastika skameykasidan oshirib, bir gal utomonga, bir gal bu tomonga olib qo‘yish. Tizzalarda turib, toshlarni o‘ng va chapga olib qo‘yish. Mashq bir daqiqa mobaynida bajariladi. Bunda toshning o‘rindiq orqali necha marta olib o‘tilgani hisobga olinadi. 4. Estafeta 3½2 m. a) o‘tirib 5—8 kg to‘ldirma to‘p bilan siljish, to‘p bukilgan qo‘llarda, ko‘krak oldida; b) qo‘llarga to‘g‘ri tayanib yotib, oyoq yordamisiz siljish; d) orqaga tayanib yotib, oldinga siljish. Musobaqa g‘oliblari ko‘pkurash turlari bo‘yicha aniqlanadi. (birinchi o‘ringa — 1 ochko, ikkinchi o‘ringa — 2 va hokazo). Ishlab chiqarishda ishlovchilar uchun ommaviy sport tadbirlari kasbiy-amaliy maqsad asosida belgilanadi va keng ko‘lamda o‘tkaziladi. Alohida kasbiy-amaliy jismoniy mashqlar sayohat va uchrashuvlar dasturiga, salomatlik va sport kunlari,

korxona va tashkilotlarning an’anaviy spartakiadalari, „Alpomish“, „Barchinoy“ maxsus testlari bo‘yicha brigada, sex va uchastkalar musobaqalariga kiritiladi. O‘quvchilarning KAJT individual dasturida mashg‘ulotning maqsadi aniq ifodalanadi, qulay vositalar belgilanadi. Bunday vositalar maxsus amaliy sport turlarining alohida unsurlari, buyumlarsiz jismoniy mashqlar, buyumlar, espanderlar, trenajor va boshqalar bilan bajarilishi, shuningdek, ularga suv va chiniqish muolajalarini ham kiritish mumkin. Kasbiy-amaliy jismoniy tayyorgarlik ko‘nikma va malakasini tezroq egallash maqsadida yaqin sport inshootida, istirohat bog‘ida, o‘rmonlarda mustaqil ravishda shug‘ullanish ham yordam beradi. Demak, mehnatni ilmiy tashkil qilish bo‘lajak xalq xo‘jaligi mutaxassislari oldiga muhim vazifalarni qo‘yadi: kasbiy bilimlarni, ko‘nikma va malakalarni tez va mustahkam o‘zlashtirish; kelajakdagi mehnatga tayyorgarlikni yanada oshirish; kasbiy zarur jismoniy va axloqiy sifatlarni oshirish; barcha a’zolarni chiniqtirish — organizmni issiq va sovuqqa, ayrim mehnat sharoitiga xos bo‘lgan zararli ta’sirlarga qarshiligini oshirish. Bu vazifalar sizning qiziqishingiz va faol qatnashishingiz, jismoniy tarbiyaga, va xususan, KAJTga ongli munosabatda bo‘lganingizdagina muvaffaqiyatli hal etilishi mumkin. Siz o‘qishni tugatib egallagan kasbingiz bo‘yicha ishga kelasiz. Qo‘yilgan vazifalarni hal qilishda sizga jismoniy tarbiya sohasida olgan bilim, ko‘nikma va malakalaringiz yordam beradi.

O'xshashlar

Jismoniy tayyorgarlik Voleybol

Jismoniy tayyorgarlik haqida tushuncha

Umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlik

Umumiy va maxsus jismoniy tayyorgarlik (Basketbol)

Jismoniy tayyorgarlik va лsmoniy sifatlarni tarbiyalash uslubiyati