Пул ўтказиш тизимлари

Yuklangan vaqt:

13.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

265 KB

Ko'chirib olish

Пул ўтказиш тизимлари Режа : 1. Пул ўтказиш тизимлари ва уларнинг турлари. 2. WESTERN UNION пул ўтказмаси, унинг афзалликлари ва шартлари. 3. MONIGRAM тизими орқали нақд пул ўтказиш тартиби. 4. ANELIK пул ўтказиш тизими орқали нақд пул ўтказиш тартиби. 5. “К ontact ”- пул ўтказмаси бўйича банк хизматлари. 6. “Золотая Корона” пул ўтказмаси. 7. Халқаро пул ўтказмаларини ўтказишда банк назорати

Таянч иборалар Нақд пул ўтказмалари тизими, хизмат тури жўнатма миқдори, хизмат тарифлари, рақобат мухити, комиссион ҳақ, банк иш куни, ҳалқаро пул ўтказиш тизими, маҳаллий пул ўтказиш тизими, пул ўтказмаларинининг максимал миқдори, оператор, бланка, харажатлар, норезидент-вакил, идентификациялаш, операциянинг хос рақам. Пул ўтказиш тизимлари ва уларнинг турлари. Юқорида кўриб чиқилган мавзулар асосан нақд пулсиз тўлов тизимлари, уларнинг ҳусусиятлари, янги банк хизматларга бағишланган эди. Нақд пулсиз тўлов тизимлари билан бирга нақд пул ўтказмалари ҳам мавжуд бўлиб, улар ҳам маълум бир тизим асосида амал қилади. Бошқа давлатларда бундай нақд пул ўтказмалари тизими анча йиллардан буён амалиётга тадбиқ қилинган ва муваффақият билан ишлатилаётган бўлса, республикамизга бундай тизимлар асосан 2000 йиллардан сўнг кириб келди ва банк тизимининг янги хизмат турларидан бўлиб ҳисобланади. Нақд пул ўтказмалари глобаллашув жараёнинг бир дебочаси бўлиб ҳисоблананди. Нақд пуллар маълум бир тизим орқали кўпроқ ривожланган давлатлардан иқтисоди аста-секин ривожланиб келаётган давлатларга, маълум бир шахс номига жўнатилади. Ҳозирги кунда пул ўтказмалари янги хизмат турларидан бири бўлишига қарамасдан, уларнинг салмоғи йилдан - йилга ортиб бориб, бу хизмат туридан фойдаланаётганлар сони тоборо ортиб бормоқда. Охирги йилларда нақд пул ўтказмаларининг салмоғи мамлакат ялпи ички маҳсулотининг 5-10 фоизини ташкил этмоқда. Бунинг учун республикамизда пул ўтказмалари инфраструктураси жадал шаклланган бўлиб, ахолига ушбу хизмат турида самарали фойдаланиш учун мослаштирилган шахобчалар сони кундан-кунга ортиб бормоқда. Демак, нақд пул ўтказмалари мамлакат иқтисодиётининг юксалишида, ахолининг турмуш даражасини оширишда алохида ўрин тутади. Пул

ўтказмалари ахолининг турли қатламлари учун чет давлатларда ишлаб топган қўшимча даромадларини ўз оилаларига етказиб туриш, ота- оналарнинг ўзидан узоқда яшаётган фарзандларига ёрдам сифатида нақд пул юбориш каби юмушларини осон хал қилади, ахоли турмуш даражасини ошириш ва молия воситачиларининг фаоллашувига, шу билан бирга банклар учун ҳам қўшимча даромад манбаи бўлиб ҳисобланади. Нақд пул ўтказмалари юртимиздан хорижга нақд пул жўнатиш ва аксинча, хориждан мамлакатимизга киритилаётган пул маблағларининг хажми йилдан йилга ортиб бормоқда. 2002 йилда мамлакатимизга киритилган пул маблағларининг миқдори 225 млн. АҚШ долларини ташкил етган бўлса, 2009 йилда эса унинг миқдори 1.25 млрд АҚШ долларига етди. Бундан кўриниб турибдики, мамлакатимизга киритилган пул маблағларининг ўртача ўсиш суръати ўртача 49 фоизни ташкил этди. Ўзбекистондан хорижга жўнатилаётган пул миқдори киритилаётган пул миқдорига нисбатан 2 баробар камдир. Агар 2002 йилда мамлакатимиздан хорижга 86 млн. АҚШ доллари миқдорида пўл ўтказилган бўлса, 2008 йилга келиб бу кўрсаткич 100 млн. АҚШ долларини, 2009 йилда эса 126 млн. АҚШ долларини ташкил етган. Жахон банкининг маълумотларига кўра, бутун дунё бўйича нақд пул ўтказмалари миқдори 2009 йилда 268 млрд АҚШ долларини ташкил қилиб, шундан 200 млрд АҚШ доллари мигрантларнинг ўз уйларига жўнатган пул маблағлари бўлиб ҳисобланади. Умуман бутун дунё бўйича амалга оширилган пул ўтказмаларининг 70- 80 фоизи МДХ мамлакатларига тўғри келади. Нақд пул ўтказмалари сони ортиб бориши пул ўтказмалари бўйича тарифларнинг пасайиши ва хизмат кўрсатиш доирасининг тоборо кенгайиб боришига олиб келади. Бунга “Вестрн Юнион” пул ўтказмалари тизимининг Россия ва МДХ давлатларидаги вице президенти Джонатан Кнауснинг фикрлари ҳам исбот бўла олади. Унинг фикрича, “Нақд пул ўтказмалари - бу бугунги кунда энг зарур талаб қилинаётган хизмат тури ҳисобланиб, доимий равишда мижозлар

сони ортиб юриши ва хизмат кўрсатиш доирасининг кенгайиши, тарифларнинг пасайтирилиши ҳамда пул пул айланмасининг ортиши билан ифодаланади”. МДХ давлатлари ичида нақд пул ўтказмалари миқдори бўйича Украина етакчилик қилиб, Россия, Белорусия, Қозоғистон, Азарбайжон ҳам пул ўтказмалари миқдори жихатидан бошқа хамдўстлик давлатлари ичида юқори мавқени эгалламоқда. Шунингдек, Ўзбекистонда ҳам нақд пул ўтказмалари барқарор ривожланмоқда ва уларнинг миқдори ортиб бормоқда. Ўзбекистонда нақд пул ўтказмалари тизими бўйича банк хизматлари тижорат банклари томонидан амалга оширилмоқда. Ҳаммага маълум бўлганидек, янги хизмат тури ёки янги маҳсулотнинг кириб келиши дастлабки даврда катта миқдордаги харажатларни талаб этади. Вақт ўтиши билан уни ривожлантириш талаб этилади, бу эса харажатларни ҳам янада кўпайтиради, айни вақтда ушбу хизмат ёки маҳсулот турининг рақобатбардошлигини оширади. Мамлакатимизда 2002 йилда атиги 3 та нақд пул ўтказмалари тизими амалиётга тадбиқ этилган эди. Улар АҚШнинг “ W ЕСТЕРН УНИОН”, “МОНЕЙГРАМ” ва Россиянинг “Бистрая почта” тизимларидир. Бу даврда ушбу нақд пул ўтказмаларининг деярли барчасида ўртача комиссион бахоси ўтказилаётган пул миқдорининг 10 фоизи атрофида бўлган. 2009-2010 йилларга келиб, республикамизда 20дан ортиқ нақд пул ўтказмалари тизими амал қилиб, уларнинг ўртача комиссион бахоси 2 фоиздан 4 фоизгачани ташкил қилди. Айрим банкларда фақат битта нақд пул ўтказмалари тизимидан фойдаланилса, айрим банкларда 5-6 хил ва ундан ортиқ нақд пул ўтказмалари тизими ахолига таклиф қилинмоқда. Бу эса ахоли учун анча қулай бўлиб, улар ўз имконияти ва истагига қараб нисбатан арзон ва қулай пул ўтказмасидан фойдаланиш имкониятини беради. Бугунги кунга келиб, ҳалқаро пул ўтказмалари тизими ахоли учун энг оммалашган ва ривожланган тизим бўлиб ҳисобланаади. Айниқса, ҳалқаро пул ўтказмаларининг “Wестерн унион”, “МОНЕЙГРАМ”, “Cонтакт”,

“Анелик”, “Мигом”, “Близко”, Золотая корона ва бошқалар турларидан амалиётда кенг фойдаланилмоқда. WЕСТЕРН УНИОН пул ўтказмаси, унинг афзалликлари ва шартлари. W ЕСТЕРН УНИОН пул ўтказмаси тизими 200дан ортиқ давлатларда ўз иш фаолиятини олиб боради. Биргина МДХ давлатларида 1500 га яқин хизмат шахобчалари ташкил етилган. W ЕСТЕРН УНИОН пул жўнатмалари асосан АҚШ долларида ва еврода амалга оширилади. Ушбу тизим орқали пул жўнатишда комиссион тўлов жўнатилаётган пул маблағлари жами суммасининг 5-25-%ини ташкил етади. Жўнатилган маблағлар 1 соатдан 1 хафтагача муддат ичида олиниши таъминланади. W ЕСТЕРН УНИОН пул ўтказмалари тизимининг бир қатор авзалликлари мавжуд. W ЕСТЕРН УНИОНнинг тезкорлиги - пулни у юборилгандан сўнг бир неча дақиқадан кейин олиш мумкин . W ЕСТЕРН УНИОН дунёнинг 200 га яқин мамлакатларида зудлик билан пул ўтказмаларини амалга ошириш имкониятига эга бўлиш учун энг янги электрон технологиялар ноёб жаҳон компъютер тармоғидан фойдаланади. Бироқ жўнатишда ўтказма олинадиган минтақадаги W естерн Унион агентлик шаҳобчасининг иш вақтини ҳам ҳисобга олиш керак. W ЕСТЕРН УНИОНнинг ишончлилиги - W ЕСТЕРН УНИОН компанияси 130 йилдан ортиқ вақт мобайнида ўз мижозларига пул

ўтказмалари хизматини таклиф этиб келмоқда. Ҳозирги кунда бу хизматлар дунё бўйича ҳалқаро электрон тўловлар шаклида кўрсатилмоқда. Ҳар бир ўтказманинг ўз назорат рақами бўлиб, унинг ёрдамида пул йўналишини кузатиш мумкин. Ҳар бир пул ўтказмаси жаҳон талаблари даражасидаги хавфсизлик тизими билан ҳимояланган. У кўрсатилган манзилни, маблагни аниқ ва кўрсатилган муддатда ва фақат мўлжалланган одамга тўланиши кафолатлайди. W ЕСТЕРН УНИОН пул ўтказмалари тизимининг қулайлиги - Пулни жўнатиш ёки олиш учун W ЕСТЕРН УНИОНнинг бутун дунё бўйича жойлашган 170 мингта бўлимидан истаганига мурожаат қилиш мумкин. W ЕСТЕРН УНИОН нинг бўлимлари ахоли учун қулай бўлган вақтда очиқ бўлиб, одатда дам олиш кунларисиз ишлайди. Пул маблағларини юбориш тартиби: - Белгиланган шаклдаги бланка тўлдирилади;

$Жадвал маълумотларидан кўриб турганимиздек, Ўтказиладиган пул миқдори ортиб бориши билан пул ўтказмаси учун комиссион ҳақ тарифи ортиб боради. Қуйида Ўзсаноатқурилишбанки мисолида W ЕСТЕРН УНИОН пул ўтказиш тизими орқали Ўзбекистон Республикасидан чет давлатларга пул ўтказиш тарифларини келтирамиз. 2-жадвал W ЕСТЕРН УНИОН пул ўтказиш тизими орқали Ўзбекистон Республикасидан Хитой ва МДХ давлатларига Ўзсаноатқурилишбанкининг пул ўтказиш тарифлари (АҚШ долларида) т\р Ўтказма миқдори Комиссион тўлов ДХ давлатларига 1. 0.01-200.0 $3.00 2. 200.01-2000.0 ўтказма суммасининг 1.7%и 3. 2000.01-3000.0 ўтказма суммасининг 1.3%и 4. 3000-01 ва ундан юқори ўтказма суммасининг 1.0%и Хитой Халқ Республикасига 1. 0.01-100.0 $15.00 2. 100.01-300.00 $20.00 3. 300.01-500.00 $25.00 4. 500.01-800.00 $30.00 5. 800.01-1000.00 $35.00 6. 1000.01-1500.00 $40.00 7. 1500.01-2000.00 $45.00 8. 2000.01 ва ундан юқори $50.00 Ушбу тариф МДХ давлатларининг Азорбайжон, Белорусия, Грузия, Қозоғистон, Қирғизистон, Молдова, Россия, Тожикистон, туркманистон ва Украина каби давлатларига пул ўтказишда амал қилади . 3-жадвал W ЕСТЕРН УНИОН пул ўтказиш тизими орқали Ўзбекистон Республикасидан бошқа чет давлатларга Ўзсаноатқурилишбанкининг пул ўтказиш тарифлари (АҚШ долларида) т\р Ўтказма миқдори Комиссион тўлов 1. 0.01-50.0 $13.00$

2. 50.01-100.0 $15.00 3. 100.01-200.00 $22.00 4. 200-01-300.00 $29.00 5. 300.01-400.00 $34.00 6. 400.01-500.00 $ 40.00 7. 500.01-750.00 $ 45.00 8. 750.01-1000.00 $ 51.00 9. 1000.01-1500.00 $76.00 10. 1500.01-1750.00 $81 .00 11. 1750.01-2000.00 $91 .00 12. 2000.01-2500.00 $111 .00 13. 2500.01-3000.00 $121 .00 Бу таърифлар Хитой ва МДХ давлатларидан бошқа барча давлатларида амал қилади. Энди пул ўтказиш тартибини кўриб чиқамиз. Пул ўтказилгандан кейин пул жўнатувчи пул олувчига пул ўтказмаси миқдори ва 10 та рақамли кодни маълум қилгандан сўнг пулни олувчи унга жўнатилган ўтказмани олиши мумкин. Бунинг учун пул олувчи тегишли шаклдаги бланкани тўлдиради. Операторга паспорти ва олувчи тўғрисида маълумот, жўнатувчи тўғрисида маълумот, пулни жўнатган мамлакат, пул миқдори ва 10 та рақамли назорат коди кўрсатилган холда тўлдирилган бланкани беради. Оператор бланкадаги кўрсатилган маълумотларни текшириб чиқади ва пул ўтказмасини АҚШ долларида пул олувчига беради. W ЕСТЕРН УНИОН пул ўтказиш тизими орқали пул ўтказмаси олинганда пул олувчи воситачилик ҳаққини тўламайди. Ҳозирги кунда ТИФ Миллий банк, Савдогарбанк, Алоқабанк, Трастбанк, Равнақбанк, Ҳамкорбанк, Ипотека банк, Асака банк, Капитал банк, банк, Халқ банки, УТбанк, Турон банк, Универсал банк каби қатор банклар W ЕСТЕРН УНИОН пул ўтказиш тизими орқали банк хизматларини кўрсатмоқдалар.

МОНЕЙГРАМ тизими орқали нақд пул ўтказиш тартиби. МОНЕЙГРАМ - пул ўтказиш тизими жахоннинг 170 дан ортиқ мамлакатларида фаолият юритади. Валюта ўтказмалари АҚШ доллари, Россия рубли ва Еврода амалга оширилади. 2003 йилнинг 15 апрел куни Ғалла банк (ҳозирда Қишлоқ қурилиши банки) ва “МОНЕЙГРАМ ПАЙМЕНТ СЙСТЕМ Инc” компанияси ўртасида ҳалқаро пул ўтказмалари бўйича Келишув имзоланди. МОНЕЙГРАМ компанияси бу- “Тҳомас Cоок Гроуп Лтд” ва “МОНЕЙГРАМ ПАЙМЕНТ СЙСТЕМ Инc” компанияларининг биргаликда ташкил етилган қўшма корхонаси бўлиб, ҳозирги кунда у ўзининг кўплаб мамлакатларда жисмоний шахслар учун тез ривожланиб бораётган пул ўтказмалари тизими сифатида намоён бўлмоқда. МОНЕЙГРАМ фаолияти асосан мижозларга рағбатлантириш асосида хизмат кўрсатишга йўналтирилган. Компания томонидан мижозларнинг маблағларини қисқа вақт ичида ўтказиб берадиган замонавий электрон технологиялари қўлланилади. Ҳар бир пул ўтказмаси ишончли хавфсизлик тизими билан ҳимояланган бўлиб, маблағларни фақатгина юборувчи томонидан шахсгина олиши кафолатланади унинг МОНЕЙГРАМ пул ўтказмалари тизимининг бир қатор авзалликлари мавжуд. Бу қулайликлар куйидагилар: - Тезкорлик (операциялар тезкор амалга оширилади). - Қулайлик (тўловлар нақд пул берилиши билан амалга оширилади). - Хизмат кўрсатиш шахобчалари тармоғининг кенглиги (дунёнинг 155 та мамлакатида 55000 дан ортиқ қулай жойлашган хизмат кўрсатиш шахобчалари мавжуд). - Қулай ва рақобатбардош нархлар. - Бепул маълумот бериш. МОНЕЙГРАМ пул ўтказмалари тизими орқали пул юбориш тартиби. 1. Тўловнинг белгиланган манзили каталогдан фойдаланган ҳолда

$текшириб кўрилади. 2. Пул маблағларини ўтказиш бланкаси тўлдирилади. 3. Мижоз ҳақидаги маълумотлар текширилади. 4. Мижоздан хизмат ҳаққи олинади. 5. Операцияларни қайта ишловчи Бош офис билан боғланилади. 6. Мижозга берилган махсус номер Бош офисдан қабул қилинади ва бланкага ёзиб қўйилади. 7. Мижозга махсус номер ёзилган бланканинг иккинчи нусхаси топширилади. Ҳар бир тижорат банки томонидан “МОНЕЙГРАМ” орқали ўтказмаларининг тарифлари ишлаб чиқилган. Қуйида Ориент Финанс Банк - Хусусий аксиядорлик тижорат банкининг Ўзбекистондан “МОНЕЙГРАМ” орқали ўтказмаларининг тарифларини кўриб чиқамиз. 4-жадвал Ориент Финанс Банк - Хусусий аксиядорлик тижорат банкининг Ўзбекистондан “МОНЕЙГРАМ” орқали ўтказмаларининг тарифлари Жўнатма суммаси Тариф (АҚШ долларида) \ Тариф (АҚШ долларида) Марказий Осиё давлатларидан Россия, Грузия, МДҲ давлатлари ва Исроилга пул ўтказмалари юбориш учун. 1-100 2 100,01-200 4 200,01-300 6 300,01-400 8 400,01-500 10 500,01-600 12 600,01-700 14 700,01-800 16 800,01-900 18 900,01-1000 20 1000,01-2000 35 2000,01-3000 50 3000,01-4000 70 4000,01-5000 100 "МонейГрам" пул ўтказмалари тизими бўйича Хитойга юбориш 1-300 9 300,01-600 18 600,01-1000 25 1000,01-2 000 50$

2000,01-5 000 80 "МонейГрам" пул ўтказмалари тизими орқали Узоқ хорижга юбориш 1-100 10 100,01-250 18 250,01-400 24 400,01-600 34 600,01-800 39 800,01-1000 44 1000,01-1200 60 1200,01-1800 65 1800,01-2500 70 2500,01-5000 100 "МонейГрам" тизими бўйича келиб тушган нақд пул маблағларини бериш. Комиссия пули олинмайди МОНЕЙГРАМ пул ўтказмалари тизими орқали пул маблағларини қабул қилиш қуйидаги тартибда амалга оширилади: Пул жўнатувчи пул олувчига пул ўтказмаси миқдори маълум қилгандан сўнг пулни олувчи унга жўнатилган ўтказмани олиши мумкин. Бунинг учун пул олувчи тегишли шаклдаги бланкани тўлдиради. Операторга паспорти ва олувчи тўғрисида маълумот, жўнатувчи тўғрисида маълумот, пулни жўнатган мамлакат, пул миқдори кўрсатилган холда тўлдирилган бланкани беради. Оператор бланкадаги кўрсатилган маълумотларни текшириб чиқади ва операцияларни қайта ишловчи Бош офис билан боғланади. Оператор пул маблағларини қабул қилиш кодини аниқлаштиради ва мижоз берган бланкага ёзиб қўяди Шундан сўнг мижоз номига келган пул суммасини ҳамда бланка нусхасини беради. МОНЕЙГРАМ пул ўтказиш тизими орқали пул ўтказмаларинининг максимал миқдори бир кунда битта транзакциянинг ўзида 5000 АҚШ долларини ташкил этади. Ҳозирги кунда бу ўтказмадан Ипак Йўли банки, Қишлоқ қурилиши банки, Ориент Финанс Банк каби бир қатор банклар фойдаланмоқдалар.

АНЕЛИК пул ўтказиш тизими орқали нақд пул ўтказиш тартиби. “АНЕЛИК”- пул ўтказмаси Россия рубли ва АҚШ долларида амалга оширилади. Дунёнинг 90 дан ортиқ мамлакатлари ўртасида ушбу тизим бўйича пул ўтказмалари 3 соатдан 24 соат оралиғида ўтказилади. “АНЕЛИК” бўйича ўтказилган пул маблағларининг 3%и миқдорида кўрсатилган хизмати учун ҳақ олади. Бу ўтказмадан Савдогарбанк, Ҳамкорбанк, Ипак йўли банки каби тижорат банклари амалиётида фойдаланилади.“АНЕЛИК”- пул ўтказмаси жисмоний шахслардан юридик шахсларга пул ўтказмаларини ўтказишни таклиф етади. Бундай хизматларга тўловларни йиғиш, хизматлар ҳақини тўлаш, товар сотиб олиш, электрон ҳамёнларни тўлдириш ва бошқалар киради. Пул ўтказмалари ва ўтказилган пул маблағларини қабул қилиб олишни амалга ошириш учун шахсни тасдиқловчи ҳужжат тақдим етилиши лозим. Қонунчилик бўйича шахсни тасдиқловчи ҳужжатлар қуйидагилар ҳисобланади: • Ўзбекистон Республикаси фуқароси паспорти; • Ҳарбий хизматчининг шахсий гувоҳномаси ёки ҳарбий гувоҳномаси; • Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимий равишда истиқомат қилувчи, фуқароликка эга бўлмаган шахс учун доимий истиқомат учун гувоҳнома. • Чет ел фуқароси ёки фуқароликка эга бўлмаган шахсларнинг Ўзбекистон Республикасида вақтинча ва доимий истиқомат қилиш учун асосий ҳужжатлар: • вақтинча истиқомат қилиш учун рухсатнома ва бошқалар. “АНЕЛИК”- пул ўтказмаси бўйича операцияга асос бўлиб барча пул ўтказмаларида бўлгани каби пул ўтказиш учун берилган ариза ҳисобланади. Амалий ишчи пул жўнатувчининг аризада зарур ҳоллар учун ўз телефон рақамларини кўрсатиб ўтишини тавсия қилиши керак. Пул ўтказмаси қабул қилинаётганида ушбу ўтказмага тартиб рақам берилади (регистрация тартиби ёки программалаш услуби бўйича).

Жўнатувчи пул ўтказмаси учун берилган тартиб рақам ҳақида огоҳлантирилиши шарт. • Ўтказилган пулни олиш учун қабул қилиб олувчи шахсий ҳужжат, ҳамда ўтказма миқдори ва тартиб рақамини айтиши лозим; • Ушбу маълумотни Қабул қилиб олувчига улашиш мажбурияти жўнатувчи зиммасига юкланган; • Пул ўтказмасини қабул қилиб олувчининг банкига ушбу шахс билан телефон орқали боғланиши шарт емас (аризада кўрсатилган телефон рақам); Жўнатувчидан амалга оширилган пул ўтказмаси учун комиссияни ушлаб қолади. Чет ел мамлакатларига чет ел валютаси ва сўмда пул ўтказмалари учун -ўтказма миқдоридан - 3% ушланади. Нақд пул ўтказмасинини қабул қилиб олувчи кўрсатган ҳужжатидаги маълумотлари ўтказмада белгиланган маълумотлар билан мос келгандагини ўтказилган пул ушбу шахсга берилади. Шу билан бирга, қуйидаги қўшимча индентификаторларнинг бири ҳам мос келиши лозим: • пул ўтказмасининг тартиб рақами • пул ўтказмасининг миқдори • Жўнатувчининг исми • Жўнатувчининг фамилияси • Пул ўтказмасини қабул қилиб олувчининг телефон рақами Лекин ҳозирги кунда ушбу тизим орқали ўтказмалар “ W ЕСТЕРН УНИОН” ва “МОНЕУГРАМ”, “CОНТАКТ” ва “МИГОМ” ўтказмаларига нисбатан камроқ фойдаланилади. “Cонтаcт”- пул ўтказмаси бўйича банк хизматлари. Пул ўтказмалари бозорининг етакчи иштирокчиларидан бири “Cонтаcт” пул ўтказиш тизими бўлиб, у Россиянинг 1-ҳалқаро пул ўтказмаларини амалга ошириш тизимидир. У орқали мижозга ҳисобрақам

очмай туриб АҚШ доллари, Евро ва Россия рублида пул ўтказмаларини амалга ошириш мумкин. “Cонтаcт” қуйидаги хизматларни таклиф этади: • Жисмоний шахслардан юридик шахсларга пул ўтказмаларини ўтказиш. Бундай хизматларга тўловларни йиғиш, хизматлар ҳақини тўлаш, товар сотиб олиш, электрон ҳамёнларни тўлдириш ва бошқалар киради. • Юридик шахслардан жисмоний шахсларга пул ўтказмаларини ўтказиш. Бундай хизматларга ютуқлар, гонорарлар, ҳамда электрон ҳамёнлардаги маблағларни тўлаш ва бошқалар киради. Пул ўтказмалари ва ўтказилган пул маблағларини қабул қилиб олишни амалга ошириш учун шахсни тасдиқловчи ҳужжат тақдим этилиши лозим. Қонунчилик бўйича шахсни тасдиқловчи ҳужжатлар қуйидагилар ҳисобланади: • Ўзбекистон Республикаси фуқароси паспорти; • Ҳарбий хизматчининг шахсий гувоҳномаси ёки ҳарбий гувоҳномаси; • Ўзбекистон Республикаси ҳудудида доимий равишда истиқомат қилувчи, фуқароликка эга бўлмаган шахс учун доимий истиқомат учун гувоҳнома. • Чет эл фуқароси ёки фуқароликка эга бўлмаган шахсларнинг Ўзбекистон Республикасида вақтинча ва доимий истиқомат қилиш учун асосий ҳужжатлар: • вақтинча истиқомат қилиш учун рухсатнома; • Ўзбекистон Республикаси ҳудудига кириш учун таклифнома; • ишлаш учун рухсатнома. Агар пул ўтказмаси амалга оширилиш жараёнида пул ўтказувчи ёки қабул қилувчининг номидан вакил қатнашса, ушбу вакилга қуйидаги тартибда ишончнома расмийлаштирилади: • ишончнома нотариусда тасдиқланган бўлиши керак;

• мол-мулк юзасидан иш кўришга олинган умумий ишончномасида банк ҳисоб-рақамларидан пул олиш ҳуқуқи кўрсатиб ўтилмаган бўлса, ушбу ишончнома қабул қилинмайди; • ишончнома Ўзбекистон Республикасидаги чет ел елчихонаси ёки Ўзбекистон Республикасининг чет елдаги елчихонасида тасдиқланган бўлиши мумкин. Чет тилдаги ишончнома Банкка ўзбек (рус) тилига ўгирилган тасдиқланган таржимаси билан бирга тақдим етилади. Ишончноманинг асл нусхаси касса хужжатларида қолади. Пул ўтказмаларини мижоздан қабул қилиш тартиби Пул ўтказмаси операциясига асос бўлиб пул ўтказиш учун берилган ариза ҳисобланади. Амалий ишчи пул жўнатувчининг аризада зарур ҳоллар учун ўз телефон рақамларини кўрсатиб ўтишини тавсия қилиши керак. Пул ўтказмаси қабул қилинаётганида ушбу ўтказмага тартиб рақам берилади (регистрация тартиби ёки программалаш услуби бўйича). Жўнатувчи пул ўтказмаси учун берилган тартиб рақам ҳақида огоҳлантирилиши шарт. • Ўтказилган пулни олиш учун қабул қилиб олувчи шахсий ҳужжат, ҳамда ўтказма миқдори ва тартиб рақамини айтиши лозим; • Ушбу маълумотни Қабул қилиб олувчига улашиш мажбурияти жўнатувчи зиммасига юкланган; • Пул ўтказмасини қабул қилиб олувчининг банкига ушбу шахс билан телефон орқали боғланиши шарт емас (аризада кўрсатилган телефон рақам); Жўнатувчидан амалга оширилган пул ўтказмаси учун комиссияни ушлаб қолади. чет эл мамлакатларига чет ел валютаси ва сўмда пул ўтказмалари учун - Ўтказма миқдоридан - 3%, Ўтказма миқдоридан 1% - Жўнатувчи Банкининг комиссияси Ўтказма миқдоридан 1% - Клиринг маркази билан ҳисоб-китобни амалга ошириш учун комиссия

Ўтказма миқдоридан 1% - ўтказилган пулни қабул қилиб олувчи банкининг комиссияси бўлиб ҳисобланади. Пул ўтказмаларини тарқатиш тартиби. Агар ўтказмани қабул қилиб олувчи кўрсатган ҳужжатидаги маълумотлари ўтказмада белгиланган маълумотлар билан мос келгандагини ўтказилган пул ушбу шахсга берилади. Шу билан бирга, қуйидаги қўшимча индентификаторларнинг бири ҳам мос келиши лозим: • пул ўтказмасининг тартиб рақами • пул ўтказмасининг миқдори • Жўнатувчининг исми • Жўнатувчининг фамилияси • Пул ўтказмасини қабул қилиб олувчининг телефон рақами “CОНТАКТ” пул ўтказиш тизими Россия, яна бир қатор МДХ давлатлари, Болтиқ бўйи давлатлари ва хорижий давлатларда иш фаолиятини олиб боради. Ҳозирги кунда ушбу тизим бўйича Ўзбекистоннинг 12 та тижорат банк, жумладан, ТИФ Миллий банк, Ўзсаноатқурилишбанк, Савдогарбанк, Ҳамкорбанк, Ипотека банк, Капитал банк, Халқ банки, Турон банк каби қатор банклар “CОНТАКТ” пул ўтказиш тизими орқали банк хизматларини кўрсатмоқдалар. 2010 йилда “CОНТАКТ” тизими орқали 1.5 млн. дан ортиқ республикамиз фуқаролари фойдаланган. “Золотая Корона” пул ўтказмаси Золотая Корона” ҳисобрақам очмасдан туриб лаҳзалик манзилсиз пул ўтказмалари тизими. Ушбу тизим пул ўтказмалари бозорида 2003 йилдан бери фаолият кўрсатиб келмоқда ва бир қатор жаҳон миқёсидаги ва маҳаллий пул ўтказмалари тизимлари билан ҳамкорлик туфайли дунёдаги 200 дан ортиқ мамлакатда жойлашган шаҳобчаларга эга. “Золотая Корона” пул ўтказмаси орқали пулларни Абхазия, Озарбайжон, Арманистон, Беларус, Грузия, Қозоғистон, Қирғизистон, Молдова, Россия, Тожикистон,

Ўзбекистон, Украина, Туркия ва Хитой мамлакатларида жойлашган 34 000 дан ортиқ хизмат кўрсатиш шаҳобчаларидан олиш мумкин. Золотая Корона” пул ўтказмаси орқали пул ўтказилганда қуйидагилар кафолатланади: S ўтказмаларни пул ўтказиш шоҳобчалари орқали жўнатиш ва бериш тармоғи; • ўтказиш тезлиги - уни у жўнатилгандан кейин киска вакт ичида олиш мумкинлиги; S ўтказмани расмийлаштиришда фақат у ўтказиладиган мамлакат ва шаҳарни кўрсатиш зарур. Олувчининг ўзи учун энг қулай бўлган шаҳобчани унинг узи танлаши мумкин. Ўтказмани жўнатиш тартиби. Агар “Золотая Корона” тизими бўйича илк марта ўтказма жўнатилаётган бўлса, пул ўтказмалари Картасини расмийлаштириш таклиф етилади. Жўнатувчи ва олувчилар тўғрисидаги барча зарур маълумотлар базасига фақат бир марта киритилади, бу эса кейинги жўнатишмалар вақтида махсус бланкаларни тўлдириш тартибини бажаришдан халос қилади. Демак, “Золотая Корона” пул ўтказмасида пул ўтказмалари картаси олиниши лозим бўлади. Пул ўтказмалари картаси бир марта расмийлаштирилади ва унда ўтказмани жўнатувчи ва ўтказмани олувчи тўғрисидаги маълумотлар сақланади. Картани олгандан сунг, ўтказмаларни жўнатиш учун қоғозли аризани тўлдиришнинг хожати қолмайди. Банк ходимига фақат паспорт, карта ва ўтказиш учун пул берилади. Банк ходими бир неча дақиқа ичида ўтказмани расмийлаштиради ва пул жўнатувчига паспорт, карта хамда олувчига хабар бериш керак бўлган рақам кўрсатилган чекни қайтариб беради. Шу тариқа ўтказма жўнатилади ва олувчи пулни олиши мумкин бўлади. Ўтказмаларни ҳамкор-банклар офисларида жўнатиш мумкин. Пул ўтказмалари картаси бўйича хизмат кўрсатиш атиги 3 дақиқани ташкил қилади. Ўтказиш тезлиги жуда тез. “Золотая Корона” тизими бўйича

$ўтказмаларни жўнатишда олувчининг аниқ яшаш манзилини кўрсатиш талаб қилинмайди. Фақат шаҳарнинг ўзини кўрсатиш йетарли. Олувчи ўзи учун энг қулай бўлган шаҳобчани танлаши мумкин. Олувчини унга пулларнинг жўнатилганлиги ва уни бериш амалга ошириладиган ўтказма рақамини ёзиб олиш ёки ёдлаб қолиши шарт емаслиги тўғрисида хабардор қилинади. Ўтказмани олиш тартиби. Ўтказмани олиш учун фақат ушбу рақам ва шахсни тасдиқловчи ҳужжат керак бўлади. Ўтказмани олишда ўтказма суммасини кўрсатиш шарт емас. “Золотая Корона” ўтказмаларини олиш доимо бепул, хизматлар учун воситачилик ҳақини жўнатувчи тўлайди. Ўтказмани тизимда сақлаш муддати 60 кундан иборат. Ушбу муддат ниҳоясига йетиши билан жўнатувчи ўтказмани расмийлаштириш амалга оширилган банк шаҳобчасига мурожаат қилиши керак. жадвал Ориент Финанс Банк - Хусусий аксиядорлик тижорат банкининг Ўзбекистондан “Золотая Корона” тарифлари т\р 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Қабул қилиб олувчи давлат Комиссион тўлов Хитой 25$ Украина 30$, 30 йевродан ошмаган ҳолда, тариф 1% Грузия 30$, 30 йевродан ошмаган ҳолда, тариф 1% Қозоғистон 30$, 30 йевродан ошмаган ҳолда, тариф 1% Қирғизистон 30$, 30 йевродан ошмаган ҳолда, тариф 1% Россия 40$, 30 йевродан ошмаган ҳолда, тариф - 1% Тожикистон 30$, 30 йевродан ошмаган ҳолда, тариф 1% Туркия тариф 1,5% Ветнам 2 000$гача - тариф 10 $, банк мукофоти 3 $. 2 000дан то 4 999$гача - тариф 15 $, мукофот 4$. 5000дан то 10 000 $гача - тариф 20 $, мукофот 5 $. Абхазия, Мўғилистон, Исроил, Чехия, Гресия, Молдова, Озарбайжон, Беларусия, Непалга пул ўтказмаларини бажаришда ўтказма миқдоридан 1% комиссион тўлов олинади. Жўнатмани тўлаш учун комиссия пули олинмайди.$

Пул ўтказмаларининг бошқа турлари ва уларнинг хусусиятлари. Ҳозирги кунда Ўзбекистонда пул ўтказмалари инфратузилмаси жадал суръатлар билан шаклланаётган бўлиб, ахолининг ушбу хизмат туридан самарали фойдаланиши учун кенг тармоқли шахобчалар ташкил етилган. Шундай шахобчалар сони ҳозирги кунда мингдан ортиқдир. Республикамиз тижорат банклари юқорида кўриб чиққан нақд пул ўтказмаларининг W ЕСТЕРН УНИОН ва МОНЕЙГРАМ, “CОНТАКТ”, “АНЕЛИК” дан ташқари жуда кўплаб турларини таклиф етмоқдалар. Уларга “МИГОМ”, “БЛИЗКО”, “ИНТЕРЕХПРЕСС”, “ТРАВЕЛЕХ”, “ЛЕАДЕР”, “Бистрая почта”, “Узбекистон экспресс”, “Азия экспресс” каби пул ўтказиш тизимларини киритиш мумкин. “МИГОМ”- нақд пул ўтказмаси асосан МДХ давлатлари ўртасида фаолият юритади. Ушбу тизим бўйича пул ўтказмалари 10-15 минут ичида ўз эгаларига етказилади. Бунда пул ўтказмаси суммасининг 2%и миқдорида комиссион ҳақ олинади. “МИГОМ” нақд пул ўтказмаси тизими орқали Капитал банк, Ўзсаноатқурилишбанк ва Кредит - стандарт банклари ахолига банк хизматларини кўрсатмоқдалар. “БЛИЗКО”- ушбу пул ўтказиш тизими 2006 йилда ишга туширилган бўлиб, ҳозирги кунда ундан Россия, Арманистон, Озарбайжон, Белорусия, Грузия, Молдова, Ўзбекистон, Қирғизистон, Украина, Тожикистон каби давлатлар кегг фойдаланмоқдалар. “БЛИЗКО” пул ўтказиш тизими бўйича АҚШ доллари, Евро ва Россия рублида пул ўтказмаларини амалга ошириш мумкин. Пул ўтказмаларини амалга оширишда жўнатилаётган пул миқдорининг 1.3-2% миқдорида тижорат банклари комиссион ҳақ оладилар. Шу билан бирга, айрим банклар комиссион ҳақ миқдорини жўнатилаётган ўтказма миқдорига қараб белгилашган. Масалан, Ўзсаноатқурилишбанкида 100 АҚШ долларгача ўтказма учун 2 АҚШ доллар комиссион ҳақ олади. Ў тказма 100 АҚШ долларидан юқори бўлса, комиссион ҳақ миқдори ошиб боради. 3 000 АҚШ долларидан 3 500 АҚШ долларигача 70 АҚШ доллари, 4

500 АҚШ долларидан 5 000 АҚШ долларигача 100 АҚШ доллари ундирилади. “ИНТЕРЕХПРЕСС” жисмоний шахслар бўлган мижозларга ҳисобрақам очмай туриб пул маблағларини дунёнинг исталган мамлакатларига жўнатиш имкониятига эга бўлган ҳалқаро пул ўтказиш тизимидир. Ушбу тизим орқали пул ўтказмаларини манзилга етказиш 3-6 соат ичида таъминланади. “ИНТЕРЕХПРЕСС” бўйича ўтказмаларни АҚШ доллари, Евро ва Россия рублида пул ўтказмаларини амалга оширилади. Ҳозирги кунда ушбу тизим фаолиятини Ўзсаноатқурилишбанк амалиётида кўриш мумкин. “Бистрая почта”- пул ўтказмаси бўйича ўтказилган пул маблағлари бор-йўғи 20 минут ичида эгасига етказиб берилади. Бунда ўтказилган жўнатма миқдорининг 2% миқдорида комиссион ҳақ тўланади. “Бистрая почта”- пул ўтказмаси бўйича пул ўтказмалари Россияда рубл, Россия, Ўзбекистон, Арманистон, Грузия Озарбайжон, Белорусия, Қозоғистон, Молдовия, Қирғизистон, Украина, Тожикистон кби давлатларда АҚШ доллари ва Еврода амалга оширилади. Ҳозирги кунда “Бистрая почта”- тизими бўйича банк хизматларини Ипак йўли ва Турон банклари таклиф этмоқдалар. “Ўзбекистон экспресс”- Ўзбекистон худудидаги тижорат банкларида ҳисобрақам очмасдан туриб, фақат миллий валютада пул ўтказмаларини республиканинг исталган жойига жўнатиш тизимидир. Нақд пул ўтказмалари 3 банк иш кунида ўз манзилига етказилиши таъминланади. “Ўзбекистон экспресс”- пул ўтказмаси бўйича ўтказиб берилаётган пул маблағларининг миқдорига қараб 0.5-4% миқдорида комиссион ҳақ олинади. Ҳозирги кунда ушбу пул ўтказмаси тизими бўйича хизматлар Ўзсаноатқурилишбанк томонидан амалга оширилмоқда. “Азия экспресс” - пул ўтказмаси бўйича хизматларни Ўзбекистон ва Россия тижорат банклари таклиф етмоқдалар. Демак, бу тизим бўйича Россия ва Ўзбекистон ўртасидаги жўнатмалар амалга оширилади. Бунда ўтказилган

жўнатма миқдорининг 2% атрофида комиссион ҳақ тўлаш лозим бўлади. Пул ўтказмалари фақат АҚШ долларида амалга оширилади. Россия Федерацияси фуқаролари ҳам, Ўзбекистон Республикаси фуқаролари ҳам 1 кунда 5000 АҚШ долларидан ортиқ бўлмаган миқдорда пул ўтказишлари мумкин. “Азия экспресс” - пул ўтказмаси Траст банк ва Кредит - стандарт банкларида фойдаланилади. Умуман, ҳозирги кунда республикамиз банклари томонидан яна кўплаб янг пул ўтказмалари томонидан таклиф қилинмоқда, уларга “ТРАВЕЛЕХ” “ЛЕАДЕР”, “УНИСТРЕАМ”, “ХРЕСС- моней”, “ФАСТЕР”, “CОНИСТАР”, “АЛЛЮР” каби пул ўтказмалари тизими амалда бўлиб, янгидан янги мижозларни ўзига жалб қилиб келмоқда. Пул ўтказмалари тизимларининг кўпайиши улар ўртасидаги рақобат мухитини янада кучайтиради ва келгусида уларнинг хизмат тарифлари анча пасайишига олиб келади. Пул ўтказмалари тизимларининг Ўзбекистонда такомиллаштирилиши билан ушбу хизмат турининг янада ривожланиши ва натижада иқтисодиётга катта миқдорда валюта кириб келишига замин яратади. Халқаро пул ўтказмаларини ўтказишда банк назорати Халқаро пул ўтказмалари тизимлари бўйича операцияларнинг хавфсизлигини таъминлаш ва ноқонуний операцияларни ўтказишни олдини олиш мақсадида назорат ишлари Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигида билан рўйхатга олинган Ўзбекистон Республикаси Марказий банки Бошқаруви ва Бош прокуратура ҳузуридаги Солиқ, валютага оид жиноятларга ва жиноий даромадларни лэгаллаштиришга қарши курашиш департаментининг 2013 йил 2 октябрдаги 328-В 20-сон қарори ҳамда “Тижорат банкларида жиноий фаолиятдан олинган даромадларни лэгаллаштиришгава терроризмни молиялаштиришга қарши курашиш бўйича ички назорат” Қоидаларига асосан олиб борилади. Халқаро пул ўтказмалари тизимлари бўйича хизматларни кўрсатувчи компаниялар яъни халқаро пул ўтказмалари тизимлари билан муносабатлар

ўрнатиш ва амалга оширишда бундай ташкилот идентификация қилинади. Бундан ташқари, тижорат банки халқаро пул ўтказмалари тизимлари билан муносабатлар ўрнатиш жараёнида қуйидагиларни амалга ошириши лозим: халқаро пул ўтказмалари бўйича шеригининг иш фаолияти хусусиятлари тўғрисида тўлиқ маълумотга эга бўлиш учун у ҳақидаги ахборотларни йиғиш; очиқ маълумотлар асосида ташкилотнинг обрўсини, жумладан, ушбу ташкилотга нисбатан жиноий фаолиятдан олинган даромадларни лэгаллаштириш ва терроризмни молиялаштиришга оид камчиликлар юзасидан тергов олиб борилган ёки борилмаганлигини аниқлаш; электрон тўловлар тўғрисидаги барча маълумотларни сақлаш. Халқаро пул ўтказмалари тизимлари билан вакиллик муносабатларини ўрнатиш тўғрисидаги қарор тижорат банки бошқаруви томонидан қабул қилинади. Халқаро пул ўтказмалари бўйича, шу жумладан, халқаро пул ўтказмалари тизимлари орқали операцияларни амалга оширувчи тижорат банклари ўзларининг бундай хизматларни кўрсатувчи бўлинмалари бўлган, шохобча, бўлим ва ушбу бўлинмалар ходимларининг ҳисобини юритишлари, пул ўтказмаларига оид операцияларни жисмоний шахс - мижозларни лозим даражада текширгандан сўнг амалга оширишлари, жўнатиладиган пул ўтказмаларини мижоз жўнатувчи ҳақидаги маълумотилар, фамилияси, исми, отасининг исми, шахсни тасдиқловчи ҳужжат серияси ва рақами, агар операция жараёнида ҳисобварақ ишлатилган бўлса, у ҳолда унинг рақами ёки операциянинг хос рақам ва олувчининг фамилияси, исми, отасининг исми; агар операция жараёнида ҳисобварақ ишлатилган бўлса, у ҳолда унинг рақами ёки операциянинг хос рақами каби аниқ маълумотлар билан бирга юборилишини таъминлашлари шарт. Тижорат банклари норезидент-банклардан ва халқаро пул ўтказмалари тизимларидан энг кам иш ҳақининг 25 баравари миқдоригача бўлган суммадаги пул маблағларини жўнатувчилари ҳақидаги минимал маълумотларни, агар операция жараёнида ҳисобварақ ишлатилган бўлса, у

ҳолда унинг рақами ёки операциянинг хос рақамини тақдим етилишини талаб қилишлари, норезидент-банклардан ва халқаро пул ўтказмалари тизимларидан энг кам иш ҳақининг 25 баравари миқдорига тэнг ёки ундан ошадиган суммадаги пул маблағларини жўнатувчилари ҳақидаги минимал маълумотларни, шахсни тасдиқловчи ҳужжат серияси ва рақами, жўнатувчининг яшаш манзили ёки туғилган санаси ва жойи, агар операция жараёнида ҳисобварақ ишлатилган бўлса, у ҳолда унинг рақами ёки операциянинг хос рақамини тақдим етилишини талаб қилишлари лозим. Шунингдек, олувчиси ва жўнатувчиси ҳақидаги талаб қилинган маълумотларга эга бўлмаган халқаро пул ўтказмаларини аниқлаш бўйича асосли ва имкони мавжуд бўлган чораларни кўришлари, олувчиси ва жўнатувчиси ҳақидаги талаб қилинган маълумотларга эга бўлмаган халқаро пул ўтказмалари аниқланганда тижорат банки томонидан кўриладиган чоралар, яъни ижро қилиш, рад етиш, тўхтатиш ёки бошқалар тартибини белгиловчи, таваккалчиликларни баҳолашга асосланган ички ҳужжатни ишлаб чиқишлари керак. Тижорат банклари норезидент-вакил банклардан ва халқаро пул ўтказмалари тизимларидан улар билан тузилган шартномаларга мувофиқ пул маблағларини жўнатувчилари ҳақидаги қўшимча маълумотларни уч иш куни давомида олиш имкониятига эга бўлишлари керак. Бундай имконият мавжуд бўлмаганда, тижорат банклари бундай халқаро пул ўтказмалари тизимлари билан шартномани бекор қилиш масаласини кўриб чиқишлари лозим. Тўлов ўтказмаларида воситачи сифатида иштирок етувчи тижорат банклари: S электрон тўловларга илова қилинадиган жўнатувчи ва олувчи ҳақидаги барча маълумотларни, жўнатув тўғрисидаги маълумотлар билан бирга юборилишини ва беш йилдан кам бўлмаган муддат давомида сақланишини таъминлашлари; • олувчиси ва жўнатувчиси ҳақидаги талаб қилинган маълумотларга эга бўлмаган халқаро пул ўтказмаларини аниқлаш бўйича асосли ва имкони мавжуд бўлган чораларни кўришлари;

S таваккалчиликларни баҳолашга асосланган ҳолда олувчиси ва жўнатувчиси ҳақидаги талаб қилинган маълумотларга эга бўлмаган халқаро пул ўтказмалари аниқланганда тижорат банки томонидан амалга ошириладиган чоралар тартибини белгиловчи дастурни ишлаб чиқишлари керак; • олувчиси ва жўнатувчиси ҳақидаги талаб қилинган маълумотларга эга бўлмаган халқаро пул ўтказмалари аниқланганда, бундай ўтказмалар ҳақида Департаментга хабар бериш масаласини кўриб чиқишлари керак. Агар ушбу мижоз ва мижознинг ҳақиқий эгаси тижорат банки томонидан илгари индентификацияланган бўлса, мижозни ва мижознинг ҳақиқий эгасини қайта дентификациялаш мажбурий ҳисобланмайди. Мижоз ва мижознинг ҳақиқий эгасини қайта идентификациялаш аввалги идентификациялаш натижасида олинган маълумотлар ишончлилигига гумон туғилган тақдирда амалга оширилиши лозим. Мижоз ва мижознинг ҳақиқий эгасини идентификациялашда тижорат банки олинган маълумотларни қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда Департамент томонидан шакллантириладиган ва тижорат банкларига тақдим қилинадиган, шахслар рўйхати ҳамда жиноий фаолиятдан олинган даромадларни лэгаллаштиришга ва терроризмни молиялаштиришга қарши курашиш соҳасида халқаро ҳамкорликда иштирок етмаётган давлатлар рўйхати билан солиштириб чиқиши шарт. Мижоз ва мижознинг ҳақиқий эгасини идентификациялаш жараёнида Рўйхатга киритилган шахслар аниқланган тақдирда тижорат банки ўрнатилган чора-тадбирларни амалга ошириши шарт. Тижорат банклари юридик шахснинг бошқарув органи ёки юридик шахс номидан ишончномасиз фаолият кўрсатиш ҳуқуқига эга бўлган шахс ўзининг жойлашган манзили бўйича мавжуд бўлмаганида, атайин нотўғри бўлган ҳужжатлар тақдим этилганда ёки қонун ҳужжатларига мувофиқ сўраладиган ҳужжатлар тақдим этилмаганда ҳолларда мижозга операцияларни амалга оширишни рад этадилар.

Адабиётлар: 1. Астанов Х.З. Пул-кредит орқали мувофиқлаштириш. Ўқув қўлланма. - Т.: “Иқтисодиёт”. 2015 й. 121 б. 2. Банкларда бухгалтерия ҳисоби. Дарслик, II нашри. А.Омонов, Т. Қоралиев, ТМИ, -Т.: “Иқтисод-Молия”, 2014. 241 б. 3. Қоралиев Т.М., Абдуллаев Ё.А. “Банк иши” ўқув қўлланма. - Т.: « ИҚТИСОД-МОЛИЯ » , 2009. - 580 4. Наврўзова К., Н.Ғ.Каримов. Банкларда бухгалтерия ҳисоби. Дарслик. - Т.: Молия, 2012. -320 бет. 5. Наврузова К.Н., Ортиков О А. Нақд пулсиз ҳисоб-китоблар ва тўлов тизими -Т.: « ИҚТИСОД-МОЛИЯ » , 2014 й. 6. Тоймухамедов И., Умаров З., Хусаинов Ғ. Нақд пулсиз ҳисоб-китоблар ва тўлов тизими. Ўқув қўлланма. LESSON PRESS , 2018. - 435 бет.

O'xshashlar

Биржа савдоларини ўтказиш механизми. Нобиржавий операциялар ва электрон савдо тизимлари

Пул тизими ва пул муомаласи

Пул бозори

Пул назарияси

Пул бозори.