Овқатланиш корхоналарида ходимлар меҳнатини ташкил этишнинг меъёрлари - Iqtisodiyot - Referatlar

Овқатланиш корхоналарида ходимлар меҳнатини ташкил этишнинг меъёрлари

Yuklangan vaqt:

27.04.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

44 KB

Ko'chirib olish

Овқатланиш корхоналарида ходимлар меҳнатини ташкил этишнинг меъёрлари Режа: 1. Ресторанларда меҳнатнинг ижтимоий - иқтисодий моҳияти. 2. Ресторанларда ходимлар ва улар меҳнатини ташкил қилиш. 3. Иш хақи ва меҳнат, улар ўртасидаги ўзаро боғлиқлик.

Ресторанларда меҳнатнинг ижтимоий -иқтисодий мохияти Ҳар қандай жамиятда унинг ривожланиши асосини меҳнат ташкил қилади. Меҳнат бу инсон томонидан онгли равишда амалга ошириладиган жараён бўлиб, у инсоннинг ақлий ва жисмоний ҳаракатига асосланади. Меҳнат қилиш натижасида у ёки бу ҳодисаларни холати ўзгаради ёки ҳаракатга келади. Инсон меҳнат қилиш орқали ўзининг талаб эҳтиёжларини қондириш имкониятига эга бўлади ва шу орқали жамият бойлигини кўпайишига ва олдинга қараб силжишга имкон туғилади. Халқ хўжалигининг барча тармоқларида бўлгани каби умумий овқатланиш, жумладан ресторанларда ҳам меҳнат қилиш асосий вазифалардан биридир. Ресторандаги меҳнат бевосита маҳсулотлар, товарлар ва хизматлар ҳаракати билан боғликдир. Ишлаб чиқарилган маҳсулотни истеъмолчига етказиш билан боғлиқ бўлган ҳар қандай меҳнат рестораннинг меҳнати хисобланади. Ресторандаги меҳнатнинг иқтисодий аҳамияти шундаки у, биринчидан, ишлаб чиқарилган товарларни сотиш учун имкон туғдиради. Иккинчидан, махсулотларни сотиш туфайли яна такрор ишлаб чиқариш жараёнини юзага келтиради. Учинчидан, ҳар бир ресторан корхонасининг иқтисодий манфаатини, яъни фойда олиш манфаатини химоя қилади. Шунинг учун ҳам ресторанда меҳнатни янада ривожлантириш ва ресторан фаолияти билан шуғулланувчилар фаоллиги хозирги куннинг мухим вазифасидир. Ресторан корхоналаридаги меҳнатнинг ижтимоий мохияти шундан иборатки, бу ерда меҳнат туфайли харидорларга товарлар етказиб берилади, харидорларни вақтини тежайди, харидорларни бошқа соҳаларда фаол иштирок этишга имконият туғдиради. Агар ресторанда меҳнат яхши ташкил қилинмаса, у холда истеъмолчилар сифатли хизмат ола олмайдилар.

Ресторанларда ходимлар ва улар меҳнатини ташкил қилиш Ресторанда меҳнат ресурсларини кўпайиши учун етарли имкон тугилмокда. Ресторандаги меҳнатнинг 70-75%и фақат тайёр маҳсулотларни харакатини амалга ошириши билан шутулланади. Булар асосан ошпазлар, сотувчилар, официантлар, сотувчи цазоратчилар, омбор ходимлари, экспедиторлар ва шу кабилардир. Ресторанда банд бўлган ходимлар сони савдонинг меҳнат ресурсларининг бир қисмини ташкил этади. Ресторан ходими деб маълум бир даврда хақиқатдан ҳам ресторанда банд бўлганлар сонига айтилади. Ресторан ходимлари мехнатини ташкил қилиш муҳим вазифалардан бири хисобланади. Ресторан ходимларига раҳбардан тортиб, то назоратчига бўлган ходимлар киритилади. Ресторан ходимларининг асосий қисми ошпазларга, официантларга, сотувчиларга тўғри келади. Айни шулар бевосита товарлар билан аҳолига хизмат кўрсатади. Ошпазлар, официантлар товарнинг сифати, унинг ишлатилиш техникаси, сақланиш муддати ва шу кабиларга эътиборини қаратиши керак. Ходимлар меҳнатини ташкил қилиш ресторан маъмуриятининг, айниқса унинг менежери томонидан амалга ошириладиган маъсулиятли вазифадир. Меҳнатни тўгри ташкил қилиш ҳар бир ходимни ишини аниқ рационал, белгиланган, қабул қилинган нормалар асосида аникдаб олиш билан бевосита боғликдир. Ҳозирги шароитда бозор муносабатлари хўжаликни барча қирраларини қамраб олаётган бир даврда меҳнатни самарасини ошириш мақсадида катта ишлар қилинмоқда. Иш хақи ва меҳнат, улар ўртасидаги ўзаро боғлиқлик Ресторан фаолиятида хам меҳнат ва иш хақи энг муҳим кўрсаткичлардандир. Чунки булар орқали ходимлар ўзларининг жамиятдаги

ўрни ва ролини, турмуш фаровонлигини оширишга эришади. Одатда меҳнатга хақ тўлаш вақтбай ва ишбай асосида амалга оширилади. Ресторан фаолиятида хақ тўлаш иккала турда амалга оширилади. Бевосита хўрандаларга хизмат кўрсатувчилар ишбай асосида, яъни бажарган ишга асосан, раҳбарлар эса вақтбай асосида меҳнатига хақ оладилар. Бозор иқтисодиётига ўтиш шароитида бу турдаги меҳнатга хақ тўлаш янада такомиллашиб бормокда. Демак, ҳар қандай жамиятда унинг ривожланиши асосини меҳнат ташкил қилади. Меҳнат бу инсон томонидан онгли равишда амалга ошириладиган жараён бўлиб, у инсоннинг акдий ва жисмоний ҳаракатига асосланади. Меҳнат қилиш натижасида у ёки бу ҳодисаларни холати ўзгаради ёки ҳаракатга келади.

Адабиётлар: 1. Dr. John R Walke. The Restaurant: From Concept to Operation. Wiley.2013 2. Д.Асланова, Т.Худойшукуров, М.Мўминов «Дунѐ халқларини овқатланишининг ўзига хос хусусиятлари» Ўқув қўлланма ―Зарафшон‖ 2007.-112 б. 3. Тюнков Б.К. Электронная техника предприятий торговли. – М.: КНОРУС, 2006. – 192 с. 4. Қурбонов Ж.М. Овқатланиш корхоналари жиҳозларининг эксплуатацияси. Дарслик. – Т.: «IQTISODIYOT-MOLIYA», 2011. – 376 б. 5. Н.И.Кабущкин, Г.А.Бодаренко «Менеджмент гостиниц и ресторанов». – Минск, ООО ―Новоезнание‖, 2001 г. 6. «Ресторанный сервис. Основы международной практики обслуживания для профессионалов и начинающих». Изд. Центрополиграф. - М.: ЗАО, 2003 г.-188 стр. 7. В.В.Усов. «Организация производство и обслуживания в общественном питании». – М., 2002 г. 8. Каталог контрольно-кассовых машин. – М.: СПб, 2002. 9. Арустамов Э.А. Оборудование предприятий (торговли). – М.: Дашков и К 0 . 2000. 10. Арустамов Э.А., Лефанов В.А., Митрафанова Т.П. Банковское таможенное и офисное оборудование. – М.: Маркетинг. 2000. 11. Применения контрольно-кассовой техники. Серия «Налоги года». Издательский центр «МЫСЛЬ», Новосибирск, 2003.

O'xshashlar

Бошқарув персонали меҳнатини ташкил этиш

Умумий овқатланиш корхоналарида меню (таомнома) ва прейскурантлар

Овқатланиш корхоналарида тайёр маҳсулотлар рецептураларини тузиш тамойиллари

Овқатланиш корхоналарида хом ашё ва маҳсулотларнинг таъминоти ва омбор хўжалиги ишини ташкил этиш

Меҳмонларга овқатланиш хизмати кўрсатишни ташкил этиш