Ish bilan bandlikka ko‘maklashish markazlari xizmati - Iqtisodiyot - Referatlar

Ish bilan bandlikka ko‘maklashish markazlari xizmati

Yuklangan vaqt:

16.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

69.5 KB

Ko'chirib olish

Ish bilan bandlikka ko‘maklashish markazlari xizmati Reja : 1. Tuman (shahar) bandlikka ko‘maklashuvchi markazni tashkil etish asoslari 2. Tuman (shahar) bandlikka ko‘maklashuvchi markazning asosiy vazifalari va funksiyalari 3. Markazning huquq va ma’suliyati

Tuman (shahar) bandlikka ko‘maklashuvchi markazni tashkil etish asoslari Ish bilan bandlikka ko‘maklashish markazlarining asosiy faoliyati aholini bandlik darajasini aniqlash, hududda yangi ish o‘rinlarini yaratishga ko‘maklashish, korxonalarda kasanachilik asosida ish o‘rinlarini yaratish bo‘yicha xarajatlarni rasmiylashtirish, ish bilan band bo‘lmagan aholini ishga joylashtirish, kasbga qayta o‘qitish, haq to‘lanadigan jamoat ishlariga jalb qilishdan iborat. Markazlar tomonidan olib boriladigan tadbirlar natijasida birinchidan, ishsizlarning bo‘sh ish o‘rinlari qidirishlariga, tadbirkorlarning xodimlar qidirishlariga sarf etiladigan vaqtni qisqartirishni ta’minlaydi, ikkinchidan, ish beruvchilarning o‘z talablariga eng ko‘p darajada mos keladigan xodimlar yollashiga yordam beradi, xodimlarga esa mehnat sharoitlari va ish haqi darajasi muvofiq keladigan ish joyini topishlariga imkon beradi. Tuman (shahar) bandlikka ko‘maklashuvchi markaz “Tuman (shahar) bandlikka ko‘maklashuvchi markaz to‘g‘risida” Nizomga asosan faoliyat yuritadi. Nizom O‘zbekiston Respublikasi “Aholini ish bilan ta’minlash to‘g‘risida”gi Qonuni va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 6 apreldagi «Aholini bandligini oshirish hamda mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish organlari faoliyatini takomilllashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi PK-616 - sonli Qarori hamda Vazirlar Mahkamasining 2007 yil 8 maydagi 95-sonli «2007 yil 6 apreldagi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining PK-616 - sonli «Aholi bandligini oshirish hamda mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish organlari faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Qarorini amalga oshirish chora- tadbirlari to‘g‘risida» gi Qarori asosida ishlab chiqilgan bo‘lib, tuman (shahar) Bandlikka ko‘maklashuvchi Markazning maqomi, vazifalari, funksiyalari, vakolatlari va faoliyatining tashkiliy asoslarini belgilab beradi. Markaz faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga, O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, Oliy Majlis palatalari qarorlari va boshqa hujjatlar, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmonlari, qarorlari va farmoyishlari, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining qaror va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza hilish vazirligining

normativ-huquqiy hujjatlariga, bosh boshqarmalarning buyruq va qarorlariga, tegishli hokimliklarning qaror va farmoyishlariga, shuningdek ushbu Nizomga amal qiladi . Markaz O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining tashkiliy tizimi bo‘lib, mintaqaviy asosda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligiga, viloyatlar va Toshkent shahri Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish Bosh boshqarmalariga, hamda tegishli tuman (shahar) hokimligiga buysunadi va hisobot beradi. Markaz davlat boshqaruvining tuman (shahar) mehnat, ish bilan bandlik va aholini ijtimoiy muhofaza qilish organi hisoblanadi. Markaz o‘z faoliyatini davlat boshqaruvining boshqa mahalliy organlari, jamoat tashkilotlari, korxona va muassasalar bilan hamkorlikda olib boradi. 4. Markaz yuridik shaxs bo‘lib, bank muassasalarida hisob raqamlariga, O‘zbekiston Respublikasi davlat gerbi tasviri tushirilgan va o‘z nomi yozilgan muhrga ega. Markaz tizimiga yirik qishloq (mahalla) fuqarolar yig‘inlarida ish bilan ta’minlash va aholini ijtimoiy muhofaza qilish turg‘un (statsionar) punktlar kiradi. Zarur bo‘lganda vazirlik qarori asosida Markazda vaqtinchalik bir martalik ish bilan ta’minlash Byurosi tashkil etilishi mumkin bo‘lib, ularning faoliyati aloxida Nizom bilan belgilanadi. 7. Markaz Ish bilan ta’minlashga qo‘maklashuvchi davlat jamg‘armasidan moliyalashtiriladi, hamda belgilangan tartibda mehnat organlari xodimlarining mehnatini rag‘batlantirish hamda moddiy-texnika bazasini mustahkamlash jamg‘armasi mablag‘laridan foydalanish huqukiga ega.

Tuman (shahar) bandlikka ko‘maklashuvchi markazning asosiy vazifalari va funksiyalari 1. Quyidagilar Markazning asosiy vazifalari hisoblanadi: - ish bilan band bo‘lmagan aholi hisobi metodikasiga muvofiq, ishsizlar tizimli ravishda hisobga olib borilishini, ishga joylashishga muxtojlar, shuningdek, mavjud bo‘sh ish o‘rinlari to‘g‘risida ma’lumotlar banki shakllantirilishini ta’minlash; - ishsizlar, birinchi navbatda yoshlar, xotin-kizlar va aholining boshqa ijtimoiy extiyojmand toifalarini ishga joylashtirishga ko‘maklashish; - aholi bandligining samarali shakllarini rivojlantirish, jumladan kasanachilik mehnatini joriy etish, mustaqil ish bilan bandlik, shu jumladan shaxsiy yordamchi va dehqon xo‘jaliklarida qoramol boqish hamda boshqa turdagi ish bilan bandlikni rag‘batlantirish; - ishsizlarni kasbga tayyorlash va qayta tayyorlashni tashkil qilish, ularni ijtimoiy ko‘llab-quvvatlash bo‘yicha qonun hujjatlarida nazarda tutilgan chora-tadbirlarni amalga oshirish, haq to‘lanadigan jamoat ishlarini kengaytirish; - ish beruvchilar tomonidan mehnatga oid qonun hujjatlariga, shuningdek mehnat muhofazasi va shart-sharoitlari sohasidagi normativ huquqiy hujjatlarga rioya etilishini nazorat qilish; - ehtiyojmand oilalarni ijtimoiy ko‘llab-quvvatlash chora- tadbirlarni amalga oshirishda fuqorolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlariga amaliy yordam ko‘rsatish, kamxarj oilalarga nafaqalar hamda moddiy yordam tayinlash va to‘lashda o‘rnatilgan tartibga rioya etilishi monitoringini amalga oshirish. Markaz, yuklatilgan vazifalarni bajarish maqsadida quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi :

2. Band bo‘lmagan aholi sonini hisobga olish sohasida: - tasdiqlangan aholini bandligini aniqlash metodikasi asosida har chorakda aholi bandligi monitoringini o‘tkazadi, tuman (shahar) hududida yashovchi band bo‘lmagan aholi sonini aniqlaydi; - aholi bandligi monitoringi asosida tuman (shahar) hududida mehnat bozoridagi vaziyat haqida ma’lumot va uning rivojlanishini baholaydi; - tuman (shahar) hududida ish bilan ta’minlanishga muhtoj fuqarolar haqida ma’lumotlarni yig‘ib, ularni axborot bankini yaratadi. - bo‘sh ish o‘rinlari haqida ma’lumotlar bankini yaratish sohasida: - xududdagi mulkchilik shaklidan va ishlovchilar sonidan qat’iy nazar barcha korxona, tashkilot va muassasalarda mavjud bo‘sh ish o‘rinlari to‘g‘risida ma’lumotlar yig‘adi va vakant ish o‘rinlari haqida sistemali ma’lumotlar bankini tashkil etadi; - markazlarda ish bilan band bo‘lmagan aholiga hududdagi, shuningdek respublikaning boshqa hududlarida mavjud bo‘sh ish o‘rinlari to‘g‘risida ma’lumotlarni taqdim etadi . 3. Ish bilan ta’minlashda ko‘maklashish sohasida: - markazga murojaat etuvchilarga ish beruvchilarning ishchilarga qo‘yadigan talablari, ishga joylashish imkoniyatlari haqida maslahatlar berish; - markaz ish bilan band bo‘lmagan, ro‘yxatga olingan aholini, ayniqsa, yoshlar, ayollar va ijtimoiy muhofazaga muhtoj aholi qatlamlariga ko‘maklashadi; - - qurolli kuchlardan bo‘shatilgan fuqarolarga ularning bandlik sohasidagi huquqi haqida tushunchalar berish, ularning egallagan kasbi bo‘yicha ish bilan ta’minlashda ko‘maklashadi; - jazo muddatini o‘tagan, amnistiyaga tushgan fuqarolarni vakant va kvotalangan ish joylariga joylashtirishda ko‘maklashadi; - ishdan bo‘shagan, shu jumlandan korxona tugatilishi yoki bankrotga uchraganligi munosabati bilan ishsiz bo‘lgan fuqarolarni ro‘yxatga olib, ish bilan ta’minlashda ko‘maklashadi ; - - aholini ish bilan ta’minlash va ish o‘rinlarini barpo etish hududiy dasturlarini ishlab chiqishda qatnashadi va bajarilishi yuzasidan har chorak yakuni

bo‘yicha hokimliklarga ma’lumotlar taqdim etib boradi; - - bandlikni ta’minlash hududiy dasturi asosida ish o‘rinlarini yaratilishini monitoringini tashkil etadi; - - ijtimoiy himoyaga muhtoj shaxslar uchun eng kam ish o‘rinlari yaratilishi bo‘yicha hokimliklarga takliflar kiritadi va ushbu ish o‘rinlarining ijtimoiy ximoyaga muhtoj va mehnat bozorida teng sharoitlarda raqobatlashishga qodir bo‘lmagan aholi toifasi bilan to‘ldirilishini nazorat qiladi; - korxonalar, tashkilotlar va muassasalar va boshqa manfaatdor idoralar ishtirokida bo‘sh ish o‘rinlari yarmarkalarini o‘tkazadi; - o‘rnatilgan tartibda ishsiz maqomi berilgan fuqarorlarga haq to‘laniladigan jamoat ishlari tashkil etadi . 4. Aholi bandligini rivojlantirishning samarali shakllari sohasida: - ish beruvchilarga ularning imkoniyatidan kelib chiqib, kasanachilik ishchi o‘rinlarini yaratish bo‘yicha takliflar beradi, ish beruvchilar orasida bandlik to‘g‘risida tushuntirish ishlarini olib borib, korxonalarda kasanachilik ish o‘rinlarini yaratilishini monitoringi va xisobini olib boradi; - oilaviy tadbirkorlik subyektlariga bankdan kreditni rasmiylashtirishda maslahatlar berib, ko‘maklashadi; xizmat ko‘rsatish va servis, kichik va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish sohasida ish joylarini yaratishda ko‘maklashadi; yirik qoramol o‘stirish bilan xususiy va dehqon xo‘jaliklarida band bo‘lganlarni hisobga oladi, ularga mehnat daftarchasini ochadi va yuritadi; - korxona bilan shartnoma asosida kasanachilik faoliyati bilan shug‘ullanishni xohlagan murojaat etuvchilarni ro‘yxatini olib boradi. 5. Ishsizlarni kasbga tayyorlash qayta tayyorlash va ularni malakasini oshirish sohasida: - ishsiz fuqarolarni kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash va ularni malakasini oshirishni tashkil etadi; ishsiz fuqarolarni kasb xunar kollejlarida kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash va ularni malakasini oshirish kurslari bilan shartnoma tuzadi;

ishsiz deb e’tirof etilgan fuqarolarni usto-shogird usulida yakka tartibda kasbga tayyorlaydi; ishsizlarga kasbga tayyorlash qayta tayyorlash va malakasini oshirish davrida stipendiya to‘laydi; o‘rta maxsus, kasb-hunar muassasalari bilan kasb-hunar kollejlarini, akademik litseylarni va oliy o‘quv yurtlarini bitiruvchilarni ishga joylashganligi monitoringini tashkil etadi; - ishsizlarga qonunchilik bilan belgilangan tartibdagi ishsizlik nafaqasini va moddiy yordamni tayinlaydi va to‘laydi; - qonun bilan belgilangan tartibda ish hajmi qisqartilishi, texnologiyalar o‘zgarishi munosabati bilan ishdan bo‘shagan fuqarolarga muddatidan oldin pensiyani rasmiylashtiradi . 6. Mehnat qonunchiligiga rioya qilish ustidan nazorat qilish sohasida: - - mehnat haqidagi qonunchilikni, shu jumladan “Aholini ish bilan ta’minlash to‘g‘risida”gi Qonuni talablari ijrosi, mehnat muhafazasi me’yorlariga rioya qilish ustidan nazorat qiladi; - korxonalarda mehnat muhofazasi va sharoitlarni takomillashtirish to‘g‘risida takliflar beradi; - mehnat sharoitlariga ko‘ra ishchi joylarini attestatsiya qiladi . 7. Muhtoj oilalarni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash sohasida: - fuqarolarni o‘zini-o‘zi boshqarish organlariga nafaqa va moddiy yordamga muhtoj kam ta’minlangan oilani aniqlashda ko‘maklashadi; - o‘rnatilgan tartibda nafaqa tayinlash va to‘lash, kam ta’minlangan oilalarga moddiy yordam ko‘rsatishda fuqarolarni o‘z-o‘zini boshqarish organlarini nazorat qilish va monitoring o‘tkazish; - kam ta’minlangan oilalarga to‘lanadigan nafaqa, moddiy yordamni belgilashda yo‘l qo‘yilgan xato aniqlansa, xokimiyatga fuqarolarni o‘z-o‘zini boshqarish organi tomonidan qabul qilingan qaror bekor qilish bo‘yicha taklif kiritish .

Markazning huquq va ma’suliyati 1. Markaz huquqlari: - - mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish tizimi boshqaruvini takomillashtirish va rivojlantirish, mehnat organlarining moddiy-texnika bazasini mustahkamlash va ular uchun malakali kadrlar tayyorlash bo‘yicha takliflar kiritish; - markaz oldiga qo‘yilgan vazifalarni hal etish uchun zarur bo‘lgan axborotni hokimlik boshqaruv organlaridan, korxonalar, takshkilotlar va muassasalardan belgilangan tartibda so‘rash va olish, shu jumladan bo‘sh ish o‘rinlari, tizim o‘zgarishlari munosabatida xodimlarning ishdan bo‘shashi hamda ta’lim muassasalaridan kasb yo‘nalishlari va mutaxassisliklar, kasb-malaka tizimi, shuningdek bitiruvchilarning soni haqida; - ishsizlarni kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash va ularni malakasini oshirish maqsadida o‘quv maskanlari, korxona va muassasalar, shuningdek xalq hunarmandchiligi ustalari bilan shartnoma to‘zish: - kasb-hunar kollejlarida kasb yunalishlari va tayyorlov hajmlarini aniqlash bo‘yicha takliflar kiritish; - hokimiyatga korxonalarda eng kam ish o‘rinlarini ijtimoiy himoyaga muhtoj fuqarolarni ishga joylash uchun yaratilishi haqida takliflar kiritadi ; - Markaz vakolatidagi masalalarni muhokama qilish majlislariga hokimlik, boshqa boshqaruv organi, korxona, muassasa va tashkilot vakillarini taklif etish; - belgilangan tartibda korxona, muassasa va tashkilotlarga Markaz vakolatiga kiruvchi masalalar bo‘yicha tashrif buyurish; - o‘rnatilgan tartibda korxona, tashkilot, muassasa rahbarlariga nisbatan mehnat muhofazasi to‘g‘risidagi qonunchilikka rioya qilmagani uchun ma’muriy jazo qo‘llash va ijro uchun majburiy yozma ko‘rsatmalarni kiritish, mehnat qonunchiligini bo‘zish yo‘li bilan qabul qilingan mahalliy me’yoriy hujjat va buyruqlarni o‘zgartirish ; - davlat budjetdan tashqari bandlikka ko‘maklashish fondi mablag‘larini ko‘zda tutilgan tasdiqlangan xarajatlar smetasiga ko‘ra yunaltirish ;

Markaz o‘ziga yuklatilgan vazifa va funksiyalarini bajarishda bandlikni ta’minlash, tuman (shahar) aholisini ijtimoiy muhofaza qilish tadbirlarini amalga oshirishga ma’sul . 2. Inspektorning asosiy vazifalari va funksiyalari: - statsionar punktga biriktirilgan hududda yashovchi ishsiz fuqarolarni aniqlab, ro‘yxatga olish; ishsiz fuqarolarga ishga jaylashishga, kasbga tayyorlashda, qayta tayyorlashga va malakasini oshirishda ko‘maklashish; biriktirilgan hududda bandlik masalasini obyektiv baholash; hududda joylashgan korxonalardagi vakansiyalar haqida ma’lumot to‘plash; - kam ta’minlangan oilaga, voyaga yetmagan, bolali oilalarga, 2 yoshgacha farzandi bor, ishlamaydigan onalarga, biriktirilgan hududda fuqarolar yig‘ini tomonidan tayinlanib, to‘lanadigan nafaqalar tartibga solish va nazorat qilishni ta’minlash; - aholi o‘zini band qilishi, kasanachilik va oilaviy tadbirkorlikka ko‘maklashish; - aholiga mavjud vakansiyalar, biriktirilgan hududda yaratilgan yangi ishchi o‘rinlari, shuningdek, tuman va viloyat hududidagilari haqida axborot berish; - tasdiqlangan metodika asosida uy xo‘jaliklarini o‘rganib, biriktirilgan hududda bandlik monitoringini o‘tkazish; - biriktirilgan hududda joylashgan korxona, muassasa va tashkilotlarning ishchi kuchiga talabini o‘rganish; - ishsizlarni kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish, haq to‘lanadigan jamoat ishlarini tashkil qilish; mehnat bozorida alohida himoyaga muhtoj, ish topishda qiynalayotgan boshqalar bilan mehnat bozorida teng raqobatlasha olmaydigan fuqarolarni ro‘yxatga olish va kvotlangan ish o‘rinlariga joylashishga ko‘maklashish; kam ta’minlangan oilalarga nafaqa va modiy yordam tayinlash va to‘lashni tashkil etish; - biriktirilgan hududda yashovchi kam ta’minlangan oilalarga hujjatlarni rasmiylashtirishda metodik boshqarish;

kam ta’minlagan oilaga nafaqa va moddiy yordam olish uchun zaruriy hujjatlarni rasmiylashtirish, shu jumladan bayonnoma, qaror, hisobot hamda oilaning umumiy budjetini to‘g‘ri hisoblashda o‘rnatilgan tartibga rioya qilish ustidan nazorat olib borish; yirik qora mol boqish bilan band bo‘lgan o‘z xo‘jaligida ishlayotgan fuqarolarga belgilangan tartibda mehnat daftarchasini ochish va yuritish; - vakolat me’yoridan kelib chiqib mehnat va bandlik haqidagi qonunchilik hamda ishsiz fuqarolarning huquq va majburiyatlari haqida axborot xizmatlarini ko‘rsatish; - statsionar punkt vakolatiga kiradigan fuqarolarning xat, ariza va shikoyatlarini kurib chiqish; - belgilangan vazifalar asosida boshqa funksiyalar bajarilishi mumkin .

Xulosa: Ish bilan bandlikka ko‘maklashish markazlarining asosiy faoliyati aholini bandlik darajasini aniqlash, hududda yangi ish o‘rinlarini yaratishga ko‘maklashish, korxonalarda kasanachilik asosida ish o‘rinlarini yaratish bo‘yicha xarajatlarni rasmiylashtirish, ish bilan band bo‘lmagan aholini ishga joylashtirish, kasbga qayta o‘qitish, haq to‘lanadigan jamoat ishlariga jalb qilishdan iborat. Markazlar tomonidan olib boriladigan tadbirlar natijasida birinchidan, ishsizlarning bo‘sh ish o‘rinlari qidirishlariga, tadbirkorlarning xodimlar qidirishlariga sarf etiladigan vaqtni qisqartirishni ta’minlaydi, ikkinchidan, ish beruvchilarning o‘z talablariga eng ko‘p darajada mos keladigan xodimlar yollashiga yordam beradi, xodimlarga esa mehnat sharoitlari va ish haqi darajasi muvofiq keladigan ish joyini topishlariga imkon beradi .

Adabiyotlar : 1. Abdurahmonov Q.X. Xolmo‘minov Sh.R. Mehnat iqtisodiyoti va sotsiologiyasi (o‘quv qo‘llanma). -T.: “O‘zbekiston yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg‘armasi nashriyoti”, 2004. 2. Abdurahmonov Q.X. Mehnat iqtisodiyoti (darslik). -T.: “Mehnat”, 2009. 3. Abdurahmonov Q.X., Mamarasulov F.U Aholining ish bilan bandligini infrastrukturasi.T.: “TDIU”, 2000. 4. Abdurahmonov Q.X. va boshqalar. Mexnat iktisodiyoti va sotsiologiyasi. - T.: “O‘qituvchi”, 2001. 5. Abdurahmonov Q.X. va boshqalar. Xodimlarni boshqarish (darslik). -T.: O‘zbekiston yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg‘armasi nashriyoti. 2004. 6. Barr N. Rinok truda i sotsialnaya politika v Sentralnoy i Vostochnoy Yevrope. -M.: 1997. 7. Varfolomeyeva O.A. Stanovleniye infrastrukturo‘ ro‘nka truda v perexodnoy ekonomike. - SPb., Izdatelstvo SPbUEF. 2001.

O'xshashlar

Davlat ish bilan bandlik xizmati faoliyatining asosiy yo‘nalishlari

Nodavlat ish bilan bandlik xizmati rivojlanishining asosiy yo'nalishlari

Davlat ish bilan bandlik xizmati faoliyatining samaradorligini baholash usullari

Mehnat bozori infratuzilmasi tashkiliy tarkiblari faoliyatlarining istiqbollari

Mehnat bozori infratuzilmasining rivojlanish holati va unga ta’sir etuvchi ijtimoiy-iqtisodiy omillar