Иқтисодиётни инновацион ривожланиш йўлига ўтишидаги хавфсизлик шартлари - Iqtisodiyot - Referatlar

Иқтисодиётни инновацион ривожланиш йўлига ўтишидаги хавфсизлик шартлари

Yuklangan vaqt:

12.02.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

447.5 KB

Ko'chirib olish

Иқтисодиётни инновацион ривожланиш йўлига ўтишидаги хавфсизлик шартлари Режа : 1. И н новацио н иқтис о диётга ўтиш ш ароитид а инвес т ицион хавфсизл и кни таъ м инлаш й ў ллари 2.И н новация в а иннов а цион иқт и содиёт т у шунчас и нинг мо ҳ ияти 3.И н новацио н хавфсиз л икни та ъ минлаш й ўналиш л ари 4.Ўз б екистон д а инвест и цион ва и нновац и он хавфс и зликни т аъминла ш йўллар и .

И н вестици о н рискла р нинг ку ч айиши, и нвестиц и я муҳитининг ёмо н лашуви в а инвестиция м а нбалари н инг қис қ ариши, к амайиш и янги и нвестицион хавф - хатарлар н инг ву ж удга келишига о либ кел а ди. Бу э с а иқтис о дий пас а йиш ва и нқиороз л и ҳолат л арнинг п айдо б ў лишига о либ кела д и. И н вестици о н хавфсизлик инвести ц ион ри с кларнин г кучай и шининг, инвестиция м у ҳитинин г ёмонла ш уви ва инвестиция манб а ларинин г камай и шининг олдини о лиш асосида ин в естиция л арни ил м ҳажмко р тармоқ л арга йўн а лтириш й ўли бил а н иннова ц ион и қ тисодиёт г а ўти ш ни таъ м инлаш,м а млакатн и нг ижт и моий-и қ тисодий ривожл а ниш ст р атегияс и мақсадл а рини ам а лга оши р ишга қар а тилганд и р. Инвестицион хавфсизлик индикаторлари Иқт и содий в а инвест и цион ха в фсизлик н инг уму м лашган, комплек с индика т ори-ЯИ М да жам и инвестицияга йў н алтирил а диган жа м ғарман и нг улуш и ҳисобла н ади. • Инв е стицион хавфсиз л икнинг макроиқ т исодий индикатори- инв е стиция ў сиш сур ъ атининг Я ИМ ўси ш суръат и га нисба т и. • Инв е стицион хавфсиз л икнинг макроиқ т исодий и ндикато р и-асосий капита л нинг чиқ и б кети ш ини ин в естиция л аш йўл и билан асосий капиталн и янгил а ниш дара ж аси

давоми

Инвестицион хавфсизликни таъминлаш учун қуйидаги вазифаларни амалга ошириш лозим бўлади: • -ист и қболли и нвестиц и ялаш йў н алишла р ини тан л аш ва иқтисодиёт н и ижти м оий-иқт и содий ри в ожланти р иш стра т егиясин и хавфсиз амалга о ш ириш; • -асо с ий фонд л арни так р ор ишла б чиқари ш ва моде р низация қилишн и ҳамда а с осий кап и тални и н новацио н жамға р ишни хавфсиз и нвестиц и ялаш у ч ун бозо р ва иқт и содий ш а роитларини вужудга келтириш; • -та ш килий-бошқариш функц и яларини барқа р ор ва хавфс и з баж а риш шар о итларин и таъминлайдиган барқаро р инстит у ционал тузилмал а рни ву ж удга келт и риш; • -ин н овацион жараёнл а р хавфс и злигини в а уларн и нг сам а радорли г ини ишончли дара ж ада та ъ минлаш г а қодир бўлган юқори п рофесси о нал ил м ий- ташк и лий иқт и содиёт т у зилмала р ини ярат и ш; • Хав ф сизлик талабла р ини ҳ и собга олган ҳ олда и нвестиц и он фа о лият

сам а радорлиг и ни ком л екс баҳо л аш ва т а ҳлил қилишнинг методол о гик тизи м ини илм и й асосла ш ; • -нов а цияларн и инвес т ициялаш учун к р едит м а блағларо и ни жал б қили ш нинг хав ф сизлиги н и ва ҳим о ялаш тиз и мини ш а клланти р иш; • -ин н овацияла р га инвестиция к иритган хусусий ва хор и жий ин в есторла р нинг ҳуқ у қларини қ онуний- ҳ уқуқий ж иҳатдан и шончли ҳимояла ш усулла р ини танл а ш; • -инв е стицион фаолият н и ишонч л и суғурт а лаш тиз и мини ша к ллантир и ш; • -ин н овацион и қтисоди ё тга ўтишда солиқ қ а торти ш тизимин и оқилон а лаштири ш ; • -иж т имоий с о ҳа объе к тларини устувор р авишда қуришни таъминл а ш мақс а дида ижт и моий йў н алтирил г ан инвес т ицион ф а олиятни р ағбатла н тириш; • -эко л огик ха в фсизлик н и таъми н лаш уч у н табиа т ни асра ш га қара т илган м а хсус инв е стицион т адбирла р ни амалга ошири ш . Й.Шумпет е р: “Инно в ация - б у мавжуд жараёнга янгича қ а раш, ён д ашув бўлиб, замо н авий к а шфиёт ва ишлан м ани ёк и инсони я т фаол и яти бил а н боғли қ бўлган янги и ш лаб ч и қаришни маълум б ўлган қа н дайдир ж араёнга қ ўллашди р .”, -дея т аъкидла й ди. “ И нноваци я -бу янги л ик, каш ф иёт ва и х тиролар орқали я н ги маҳс у лот, хиз м ат ярат и ш ва ж а раённи в ужудга к елтири ш дир. Ин н овацион фаолият натижа с ида нов а ция (ло т инча “ n ovation ”) яъни ўзг а риш, янг и ланиш ж араёни с о дир бўла д и. Н о вация - бу олди н амалиё т да бўлм а ган янги ихтиро, янги хо д иса, янг и ҳолат бўлиб и ж тимоий э ҳтиёжла р ни қонд и ришнинг янги усу л и сифат и да юзага чиқади.

И н новация сиёсати - бу давла т тузилм а ларинин г инновац и я жараё н ларини ф а оллашти р иш ва у л ар ижти м оий-иқтисодий са м арадорл и гини ош и риш бил а н боғли қ ҳ о лда иқти с одиёт ва умуман ж амиятга т аъсир кў р сатишга қаратилг а н мақса д ҳамда усуллар ма ж муасид и р

Инновация сиёсатининг асосий йўналишлари қуйидагилардан иборат: а) м иллий м а ҳсулот р ақобатб а рдошлиг и ортиш и ни таъм и нлайдиг а н инно в ация фао л лигини к у чайтири ш ; б) з а монави й технол о гиялар а сосини т ашкил э т адиган и нноваци я ларни б утун чор а лар била н қўллаб- қ увватла ш ; в) я н ги маҳс у лотлар в а илғор техникав и й ишла н маларга асосланг а н техно л огия ярат и ш ҳамд а кейинч а лик улар н и модд и й ишлаб чиқари ш соҳасид а жорий э тиш учу н илмий-т а дқиқот ва констр у кторлик л ойиҳала р ини мол и ялаштир и ш; г) инновация фаолиятини давлат томонидан тартибга солишни рақобатбардош бозор инновация механизми самарали амал қилиши ва интеллектуал мулкни ҳимоялаш билан қўшиб олиб бориш; д) инновацияларни амалга ошириш учун ишлаб чиқариш ва умуман иқтисодиётнинг техникавий даражасини тубдан ўзгартиришга қаратилган қонунчилик ва ахборот асосини яратиш; е) технологияларнинг халқаро ва минтақалараро трансферти, халқаро инвестициявий ҳамкорлик, миллий инновация тадбиркорлиги манфаатларини ҳимоя қилишга кўмаклашиш Инновацион иқтисодиётга ўтишда қуйидаги индикаторларнинг зарурий чегарасини киритиш лозим • меҳнат унумдорлигининг ўсиши иқтисодий натижа (соф даромад) ўсишининг бирлигига нисбатан камида 1,5 мартага,машинасозликнинг илмҳажмкор тармоқларда 2 мартадан кам бўлмаган ўсишига эришиш; • фондлар тушумининг ўсиши иқтисодий натижа ўсишининг бирлигига илмҳажмкор тармоқлар учун 5%, иқтисодиётнинг бошқа соҳалари учун минимум 10%дан кам бўлмаслиги лозим; • Ресурслар сиғимининг пасайиши иқтисодий натижа ўсишининг бирлигига иқтисодиёт реал секторининг барча тармоқлари учун 10%дан кам

бўлмаслиги керак Инновацион иқтисодиётга ўтиш йўлида Ўзбекистонда қуйидаги муаммолар сақланиб қолмоқда: -республикадаги инновацион фаолият субъектлари (Фанлар академияси, илмий-текшириш институтлари, таълим, олий таълим муассасалари, илмий ишлаб чиқариш марказлари ва бошқалар)нинг инновацион иқтисодиётни шакллантиришдаги ҳаракатларининг сустлиги, замон талабига жавоб бермаслиги; -инновацион иқтисодиётга ўтишда талаб этиладиган инфратузилманинг ҳудудлар кесимида номутаносиб, нотекис ривожланганлиги; -республикада фан-техника тараққиёти соҳасида эришилган илмий натижалар, янгиликлар, ихтиролар, техника ва технологияларни иқтисодий амалиётга татбиқ этишнинг самарали механизмини ҳанузгача яратилмаган ; -миллий иқтисодиётни инновацион ривожланиш релсига ўтказишнинг стратегик режаси, дастурининг ишлаб чиқилмаганлиги ҳамда хўжалик амалиётида истиқболли прогнозлаш, режалаштириш, моделлаштириш ва дастурлаш усулларининг қўлланилмаётганлиги; -инновацион лойиҳаларни молиялаштиришга кам маблағнинг ажратилиши, моддий, илмий-техникавий базанинг заифлиги ва ишлаб чиқариш қувватларининг етишмаслиги; -ходимлар томонидан ишлаб чиқариш жараёнида бўлаётган янгиликлар ва ўзгаришларга қаршилик кўрсатиш ҳолатининг мавжудлиги. Инновацион иқтисодиётга ўтиш учун қуйидагиларни амалга ошириш лозим: 1.Хавфсиз, ишончли инвестиция жараёнларини амалга ошириш стратегияси ва методологиясини асослаш. 2.Хавфсиз инвестицион сиёсат механизми илмҳажмкор маҳсулотларни ишлаб чиқаришни кенгайтириш учун иқтисодиётнинг институционал тузилмаларини такомиллаштиришнинг устуворликларига йўналтирилиши керак.

3.Инвестицияларнинг барқарор ва ишончли манбаларини шакллантириш механизмини яратиш мақсадга мувофиқдир. 4.Инвестицион хавфсизликни рағбатлантирувчи солиқ-бюджет, пул- кредит тизимини шакллантириш. 5. ижтимоий йўналтирилган инвестицион сиёсатни амалга ошириш. Давлатнинг инновацион сиёсати инновацион фаолиятни қўллаб- қувватлаш ва рағбатлантириши учун қуйидагиларни амалга ошириш лозим: 1)инновацион ривожланиш фондлари учун имтиёзларни кенгайтириш; 2)илмий-амалий лойиҳалар, ишланмаларга, илмий тадқиқот ишларига имтиёзларни кенгайтириш; 3)инновацион инфратузилмаларни, инновациялар ва илмий ютуқлар бозорини ривожлантириш; 4)кадрлар тайёрлаш ва малакасини оширишни давлат томонидан рағбатлантириш; 5)миллий фан хавфсизлигини таъминлаш ва илмий ғоя ва интеллектуал салоҳиятни давлат томонидан ҳимоя қилишни кучайтириш.

Адабиётлар: 1. Мирзиёев Ш.М.Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик -ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак: Мамлакатимизни 2016 йилда ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш якунлари ва 2017йилга мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг муҳим устувор йўналишларига бағишланган Вазирлар Маҳкамасининг кенгайтирилган мажлисидаги маъруза. -Т.:” Ўзбекистон”, 2017. 2. Мирзиёев Ш.М. Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз: Ўзбекистон Республикаси Президенти лавозимига киришиш тантанали маросимига бағишланган Олий Мажлис палаталарининг қўшма мажлисидаги нутқи. // Халқ сўзи, 2016 йил 15 декабрь. 3. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга мурожаатномаси// Халқ сўзи, 2017йил 23 декабрь 4. Абулкасимов Х.П. Давлатнинг иқтисодий хавфсизлиги. Ўқув қўлланма. - Т.: Akademiya, 2012. 5. Aбулқосимов Ҳ. П., Фармонов Қ. З., Содиқов А.Х. Божхона ва иқтисодий хавфсизлик.Т.:” Iqtisod - Moliya “, 2009. 6. Абулқосимов Ҳ. П., Расулов Т.С. Ўзбекистонда озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш йўллари. Рисола. - Т., ” Fan va texnologia”, 2015. 7. Абулкасимов Х.П., Саидахмедова Н.И., Абулкасимов М.Х.Экономическая безопасность предпринимательской деятельности. Учебное пособие. -Т.: Ilmiy- TexnikaAxboroti-Press, 2016. - 168 с.

O'xshashlar

Иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида инновацион ташкилотларнинг хусусиятлар

Билимга асосланган инновацион иқтисодиёт Ўзбекистон инновацион иқтисодиётининг ривожланиш асослари

Иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида меҳнат бозори инфратузилмасининг ривожланиш мезонлари ва кўрсаткичлари

Инновацион маркетинг

Иқтисодиётни ривожлантиришда транспорт мажмуи