Фавқулодда вазият хавфи туғилганда ва содир бўлганда ахборот - Iqtisodiyot - Referatlar

Фавқулодда вазият хавфи туғилганда ва содир бўлганда ахборот

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

78 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Режа: 1. Фавқулодда вазиятлар туғилганда ахборотнинг моҳияти. 2. Аҳоли ва ҳудудларни ФВдан муҳофаза қилишда турли вазирликдар ва идораларнинг алоқа ва хабар беришининг ташкиллаштириш. 3. Республика ҳудудларида ва халқ хўжалиги объектларида хабарлаш хизматни ташкил этиш. 1

www.arxiv.uz Фавқулодда вазиятлар туғилганда ахборотнинг моҳияти Алоқа-бошқаришни таъминлашдаги асосий восита ҳисобланади. Алоқасиз қолиш бошқарувсиз қолишга олиб келади. Республикада, вилоятда, шаҳарда, туманда, вазирликларда, давлат қўмиталарида, идора ёки халқ хўжалик иншоотларида ФМ алоқасини ва хабар беришни ташкил этишга тегишли ФМ бошлиқлари масъулдир. Ахборотларнинг ўз вақтида берилиши ва ишончли бўлиши жуда муҳим аҳмиятга эга. Фавқулотда вазиятлардан огоҳлантириш ва мунтазам равишда ахборотлар бериб туриш учун Республика ҳудудларида махсус система ишлаб чиқилган, булар расм-1 да келтирилган система бўйича бажарилади. Бундай огоҳлантириш ва бошқа хабарларни системали тезлик билан олиб боради. Расм-1. ФВдан огоҳлантириш ва информацион системаси. 2ФВ хабар ва информация бериш А ҳ олига хабар бериш ФВ ҳ а қ ида информация бериш Умумий хабар Локал хабар ҳ окимиятнинг ра ҳ бар А ҳ оли Турли уровен ОУ ГОЧС ПОО ОУ ГОЧС 1. ФВ характери. 2. А ҳ оли ҳ аракати. 1.ФВ характери 2. Талаб этилган ёрдам 1.ФВ прогнози. 2. Турли тадбирлар

www.arxiv.uz Бу принципнинг бажарилиши фавқулодда вазиятларни олдини олиш, талофатларни камайтириш, оқибатларни тугатиш борасида олиб бориладиган тадбирларни муваффақиятли амалга оширилишини таъминлайди. Алоқа ва хабар беришни таъминлашдаги вазифалар қўйидагилардан иборат: 1) ЎзРФВДТ (фавқулодда вазиятлар давлат тизими)ни командаларини вақтида узатиш ва қабул қилиш; 2) ФМ бўлимлари бошлиқлари, хизматлари ва кучлари сигналларини қабул қилиш ва бажариш; 3) ФМ бошқариш органлари ўртасида пастдан юқорига ва юқоридан пастга ахборот алмашинишини ишончли бўлиши; 4) ФМ бошқарув органларининг хабар бериш сигналларини узатиш, шунингдек бу сигналларни ФМ органлари ва аҳолига етказиш. Алоқа ва хабар бериш тизими қўйидаги талабларга жавоб бериши керак: - барқарорлиги (фавқулодда вазиятлар юз берганда зарарлантирувчи омилларни таъсир этиш шароитида ҳам ишчанлигини: яшовчанлигини, ташқи таъсирга бардошлилиги, мустаҳкамлигига билан ҳарактерланади); - ҳаракатчанлиги (вужудга келган шароитга мос равишда ўз вақтида ёйиш, кенгайтириш ва унинг структурасини ўзгартириш қобилияти билан характерланади); - ўз вақтида бўлиши (сигналларни, ахборотларни кўрсатилган вақтда узатиш қобилияти); - ишончилиги (узатувчи хабарларни ўрнатилган аниқликда етиб боришини таъминлаш); - яширинлилиги (узатилаётган ахборотни, маълумотларни ва уларни узатиш жойини душманлардан яшириш қобилияти). Аҳоли ва ҳудудларни ФВ дан муҳофаза қилишда турли вазирликлар ва идораларнинг алоқа ва хабар беришининг ташкиллаштириш 3

www.arxiv.uz Вазирликлар ва идораларга фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш соҳасида қўйидаги мажбуриятлар юклатилган: - ФВ тўғрисида хабар бериш маҳаллий тизимларини яратишлари ва уларни шай ҳолатда сақлаб туришлари; - аҳолининг ва ҳудудларнинг муҳофазаланиш ҳолати тўғрисида белгиланган тартибда ахборот беришлари, шунингдек тармоқ ходимларини ФВ таҳдиди борлиги тўғрисида хабардор қилишлари; 1)Ўзбекистон почта ва телекоммуникациялар агентлиги: алоқа ва марказлаштирилган хабар бериш тизимларининг ишончли ва барқарор ишлашини таъминлаш; ФВДТни ФВ оқибатларини тугатишга раҳбарлик қилувчи органларини давлат ва идора алоқалари воситаларидан биринчи галда фойдаланишини таъминлаш; ФВ тўғрсида ахборотларни тўплаш, қайта ишлаш ва ФВДТ бошқарув органларига узатишни техник таъминлаш, хабар бериш, алоқа ахборот билан таъминлаш воситаларига шартнома асосида техник хизмат кўрсатиш; 2) Ўзбекистон телерадиокомпанияси: радио эшитириш станциялари ва телевидение орқали ФМ хавфи ва юзага келганлиги ҳақида ахборот билан таъминлайди; маҳаллий ҳокимият органлари, тегишли вазирликлар, идоралар билан биргаликда ФВ зонасида қолган одамларнинг биринчи навбатдаги ҳаракатлари тўғрисида тушунтириш ишлари олиб бориш; ФВ вазирлиги, ФМ бошлиқлари ва хокимлар буюртманомаларига кўра ФВ дан муҳофаза қилиш масалаларига оид телекўрсатувлар ва радиоэшиттиришлар ташкил этиш; соғлиқни сақлаш вазирлиги ва қизил ярим ой жамияти билан ўзаро ва ўз ўзига ёрдам кўрсатишга ўқитиш бўйича эшиттиришлар ташкил этиши; 3) Ўзбекистон соғлиқни сақлаш вазирлиги: ФВДТ бошқарув органлари ва аҳолини ФВ зоналаридаги санитария эпидемиологик аҳвол тўғрисидаги ахборот билан таъминлаш ишларини бошқаради; 4) Ўзбекистон Республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги: гидротехник иншоотлардан файдаланиш хавфсизлигини, уларда авариялар ва ҳалокатлар юзага келиши эҳтимолини башоратлайди; ФВ вазирлигини, тегишли 4

www.arxiv.uz вазирликларни, ҳокимларини ФВ зоналаридаги санитария-ветеринация ва агрокимёвий аҳвол, кутилаётган тошқинлар ва ҳалокатли сув босишлар тўғрисидаги ахборот билан таъминлаш; сув хўжалиги объектларининг иш режимини ўзгартиришни белгилайди, уларда сигнализация ва хабар беришнинг автоматик тузилмаларини яратади; 5) Ўзбекистон Республикаси энергетика ва электрлаштириш вазирлиги: сув омборларида сигнализация ва хабар қилишнинг автоматик тизимини яратиш, ФВДТ боқарув органларини ўз тассаруфидаги объектларида юзага келган ФВ тўғрисидаги ахборот билан таъминлаши; 6) Ўзбекистон Республикаси Давлат табиатни муҳофаза қилиш қўмитаси: экологик вазият, атроф-табиий муҳитга зарарли моддаларнинг отилиб чиқиши ва чиқариб юборилиши тўғрисидаги ахборот билан таъминлайди; 7) Ўзбекистон Республикаси Давлат геология ва минерал ресурслар қўмитаси: хавфли геологик жараёнларнинг ривожланиши эҳтимоллари тўғрисидаги ахборот билан таъминлаш; кўчки хавфи бўлган районлардаги ҳудулардан оқилона фойдаланиш бўйича тавсиялар беради; 8) Ўзбекистон Республикаси саноатда ва кончиликда ишларнинг бехатар олиб борилишини назорат қилиш давлат қўмитаси: саноат объектларида юзага келган авариялар ва ҳалокатлар уларнинг кўламлари, ривожланишининг бориши ва ФВ бартараф этиш бўйича кўрилаётган чора- тадбирлар тўғрисидаги ахборотлар билан таъминлайди. 9) Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси: ФВДТ бошқарув органлари ва аҳолини зилзилалар тўғрисидаги ахборот билан таъминлайди. 10) Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Гидрометерология Бош бошқармаси: гидрометерологик ахборот билан таъминлаш, атроф-муҳит ифлосланишининг экстремал юқори даражалари тўғрисида огоҳлантириш бўйича тадбирларни амалга оширади. 11) Нефт ва газ саноати миллий корпорацияси: нефть, газни қайта ишлаш ва бошқа хавфли объектлар ҳамда уларга ёндош бўлган ҳудудларда хабар бериш ва ахборотларнинг маҳаллий тизимини яратади; ўзига қарашли 5

www.arxiv.uz объектлардаги авариялар ва ҳалокатлар, кўрилаётган чора-тадбирлар, шунингдек ФВ чоғида аҳолининг ҳаракат қилиш тартиби тўғрисидаги ахборот билан таъминлайди; 12) Ўзбекистон автомобил транспорт давлат акционерлик корпорацияси, Тошкент шаҳар йўловчиларни ташиш транспорти корхоналари давлат уюшмаси: ФВДТ бошқарув органлари, шунингдек йўловчиларни ФВ хавфи ёки юзага келганлиги тўғрисида хабардор қилишни ташкил этади; 13) Ўзбекистон кимё саноати корхоналари уюшмаси: кимёвий хавфли объектлар ва уларга ёндош бўлган ҳудудларда хабар бериш ва ахборотнинг маҳаллий тизимларини яратади, авариялар ва халокатлар, уларнинг оқибатлари, кўрилаётган чор-тадбирлар, ФВ чоғида аҳолини ҳаракат қилиш тартиби тўғрисидаги ахборот билан таъминлайди; 14) Ўзбекситон ҳаво йўллари миллий авиокомпанияси: ФВДТ бошқарув органларини миллий авиокомпаниядаги ФВ тўғрисида хабардор этади; 15) Ўзбекистон темир йўллари акционерлик компанияси: темирйўл транспортидаги авариялар ва ҳалокатлар, уларнинг кўрилаётган оқибатлари, кўрилаётган чор-тадбирлар ва ФВ ни бориши тўғрисидаги ахборот билан таъминлайди. 16) Қизил ярим ой жамияти: соғлиқни сақлаш органлари билан биргаликда аҳолини дастлабки тиббий ёрдам кўрсатиш, ўзаро ўз-ўзига ҳамда зарар кўрганларга ғамхўрлик қилишга, ўқитишга оид эшиттиришларни ташкил этади. Республика ҳудудларида ва халқ хўжалиги объектларида хабарлаш хизматини ташкил этиш Алоқа фуқаро муҳофазаси кучларини бошқаришнинг асосий воситаси ҳисобланади, у ФМ бошлиғи қарори, штаб бошлиғи кўрсатмаси ва алоқа 6

www.arxiv.uz бўйича юқори турувчи штабнинг топшириғига асосан бошқарув пунктида ташкил этилади. Алоқа ва хабар беришни ташкил этишга ФМ бошлиғи масъул. Алоқа ва хабар бериш тизимининг доимий таёргарлигини бевосита ФМ хабар бериш ва алоқа хизмати бошлиғи таъминлайди. ФМ алоқа тизими муқим, кўчма бошқарув пунктларининг алоқа узеллари базасида ҳамда алоқа тармоғига таянган ҳолда тинчлик даврида олдиндан ташкил этиб қўйилади. Бошқарув пунктларининг алоқа узели - бу бошқаришни таъминлаш учун ишлатилган алоқа кучлари ва воситаларининг ташкилий техник бирлашмасидир. Алоқа узеллари : муқим (муҳофаза қилинган ва муҳофаза қилинмаган) ҳамда кўчма бўлади. Муқим алоқа узеллари республика, вилоят, шаҳар туман, вазирлик ва идораларнинг шаҳардаги ва шаҳардан ташқари зоналаридаги бошқарув пунктларидаги муҳофаза иншоотларида жиҳозланади. Кўчма алоқа узеллари автомобилларда, вертолётларда ва темир йўл вагонларида жиҳозланиб, муҳим алоқа узеллари ишдан чиққан ҳолда авария қутқарув ишлари ўтказишда ва бошқа вазифаларни бажаришда алоқаларни таъминлаб туришга мўлжалланган. ФМ тизимида радио, радиорелье, симли ва сигнал берувчи алоқа воситалари ишлатилади. Радио муҳим ва ишончли алоқа воситаси бўлиб ФМ кучлари ФВ жойига олиб борилаётганда, авария-қутқарув ишлари ўтказилаётганда уларни бошқариш учун ишлатилади. Симли алоқа воситалари ФМ кучлари ўз асосий жойида турганда, авария қутқарув ишлари ўтказилаётганда уларни бошқариш учун ишлатилади. Сигнал берувчи воситалар - бу ахборот бериш , бир-бирини таниб олиш ҳамда хабарлаш, бошқариш сигналларини бериш учун ишлатиладиган эшитиш, кўриш, радиотехник воситаларидир. 7

www.arxiv.uz Хабар тизими: мараказлашган ва хабар бериш чекланган қўйи тизимларга бўлинади. Алоқа ва хабар бериш марказлашган тизими деганда - тинчлик ва ҳарбий ҳаракатлар даврида ФМ га масъул ходимларга ва аҳолига сигнал ва керакли ахборотларни тезликда етказиб беришга мўлжалланган техник воситалар, алоқа канали, радио ва телевиденик мажмуаси тушунилади. Марказлашган хабар бериш тизими Республика, вилоят, туман, шаҳар, иншоот миқёсида тузилади. Республика, вилоят, район ва шаҳар аҳолисига марказлашаган ҳолда ахборот бериш тизимининг махсус жиҳозланган воситалари Ўзбекистон почта ва телекоммуникация агентлиги корхоналарида жойлаштирилади. Хабар бериш аппаратлари ФВ бўйича шаҳар (туман) бўлимларида ўрнатилади, агарда бундай бўлимлар мавжуд бўлмаса кечаю- кундуз тезкор навбатчилик ташкил қилинган жойларга ўрнатилди. Марказлашган хабар бериш тизимини сирена овоза шаҳар, туман, вилоятнинг барча аҳолисини эътиборини жалб қилиш имкониятини беради ва ундан ҳам тинчлик даврида (табиий офат ва авариялар содир бўлганда) ҳам ҳарбий даврда қўллаш мумкин. Бундан ташқари аҳоли марказлашган хабар бериш тизимидан алоқа ва радио тармоқлари орқали оғзаки ахборотлар олади. Хабар бериш марказлашган тизими қуйидагиларни таъминлаши лозим: - шаҳарларда, туманларда, халқ хўжалиги объектларида ХХО, қишлоқ жойларда ва йирик аҳоли пунктларида марказлашган ва марказлашмаган тарзда «Ҳамма диққат қилсин» сигналини бериш; - симли эшиттириш тармоқлари ва маҳаллий радио эшиттириш станцияларида ахборот бериш йўли билан аҳолини оғзаки хабарлаш; - сигналларни ва ахборотни Республика, вилоят, шаҳар, туман, вазирлик ва идораларнинг бошқарув пунктларига, ички ишлар шаҳар, туман бўлимларига етказиш; - хонадон ва хизмат телефонларида мансабдор шахсларга доимий хабар бериш; 8

www.arxiv.uz - ФМ хабар бериш сигналларини ХХО ишчилари хизматларига, ФМ тузилмаларига ва Ўзбекистон Республикасининг барча аҳолисига беришни таъминлаши керак. Хабар беришнинг чекланган тизимлари ёрдамида авария содир бўлган объектлардаги ишчи ва хизматчиларгина эмас, балки заҳарланиш, вайрон бўлиш ёки ҳалокатли сув босиш эҳтимоли бор, зонага тушиб қоладиган аҳолига ҳам вақтида хабар бериш мумкин бўлади. Оперативлик – чекланган тизимларининг асосий афзаллиги бўлиб, тезлик билан хабар беришдан иборат. Чекланган тизимларни берувчи қурилмалари (датчиклари) кимё иншоотлари ёки тўғонлар корпусига ўрнатиб қўйилди. Сигнал датчиклардан навбатчи нозимга тушади, нозим эса иншоотда рўй берган ФВ ҳақида П-164 бошқариш пульти электрон қурилмалари, иншоотдаги циркуляр чақириш қурилмалари ва П-164-П узатгич (передатчик) орқали телефонлар ва радиокорнайлар орқали эълон қилади. П-164-П узатгич заҳарланиш (сув босиш) эҳтимоли бор зонада яшаб турган аҳолига хабар бериш чекланган тизими П/160 аппаратини улаб, радиотрансляция каналларини, электр сиреналарини ва кўчадаги радиокарнайларни ишга туширади. Фуқаро муҳофазаси хавф-хатар ҳақида ёки унинг юз бериши мумкинлиги тўғрисида ўз вақтида хабар ва маълумот беришдан бошланади. 1998 йилда хабар бериш тартиби қайта кўриб чиқилиб ўзгартирилди. Энди ҳар қандай хавф-хатар ҳолатида электр сиреналари ишга туширилади. Уларнинг ҳайқириғига корхоналарнинг узуқ-узуқ гудоклари жўр бўлади. Бу ФМнинг «Ҳамма диққат қилсин» деган янги сигналидир. Сирена овози эшитилган заҳоти телевизор, радиоприемник, радиокарнайларнинг ишлатиб қўйиб, маҳаллий ҳокимият органларининг ёки ФВ бошқармасининг хабарларини тинглаш лозим. 9

www.arxiv.uz Фойдаланилган адабиётлар: 1. Каримов И.А. «Ўзбекистон XXI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари» Т. «Ўзбекистон», 1997 йил. 2. Каримов И.А. «Янгига ишлаш ва фикрлаш давр талаби» Т. Ўзбекистон, 1997 йил. 3. Каримов И.А. «Хавфсизлик ва тараққиёт йўлида» Тошкент, 1995 йил. 4. Каримов И.А. «Иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида» Тошкент, 1995 йил. 5. Каримов И.А. «Адолатли жамият сари» Т. «Ўзбекистон», 1998 йил. 6. Каримов И.А. «Ўзбекистон буюк келажак сари» Т. «Ўзбекистон», 1999 йил. 7. Каримов И.А. «Озод ва обод ватан, эркин ва фаровон ҳаёт пировард мақсадимиз». Т. «Ўзбекистон», 2000 йил. 8. «Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигини ташкил этиш тўғрисида» Ўзбекистон Республикасининг Президентини фармони, 4 март, 1996 йил, Тошкент. 9. «Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг фаолиятини ташкил этиш масалалари тўғрисида» Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарори, №143, 11 апрел, 1996 йил, Ташкент. 10. «Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларни олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизими тўғрисида» Ўзбекистон Республиткаси Маҳкамасининг қарори, № 558, 23 декабр 1997 йил. 11. www.ziyonet.uz 10

O'xshashlar

Макроиқтисодий вазият ва унинг асосий йўналишлари

Фавқулодда вазиятда фуқаро ҳимояси фанининг асосий тушунчалари

Тармоқдаги умумий вазият ва ундаги рақобатнинг тахлили

Фавқулодда моддалар ва фойда солиғи ҳисоби

Табиий фавқулодда вазиятлардан аҳолини ва ҳудудларни муҳофазаси