Bozor iqtisodiyotiga o’tish davri va uning O'zbekistondagi xususiyatlari - Iqtisodiyot - Referatlar

Bozor iqtisodiyotiga o’tish davri va uning O'zbekistondagi xususiyatlari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

25.6708984375 KB

Ko'chirib olish

Bozor iqtisodiyotiga o’tish davri va uning o’zb e kistondagi xususiyatlari Reja: 1. O’tish davrining mazmuni. Bozor iqtisodiyotiga o’tish yo’llari. 2. O’zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o’tishning tamoyillari va xususiyatlari. 3. Respublikada bozor islohotlarini amalga oshirish va uning asosiy yo’nalishlari.

1-savol. O’tish davrining mazmuni. Bozor iqtisodiyotiga o’tish yo’llari Bozor iqtisodiyotiga o’tish uchun islohotlar o’tkazilib, butun iqtisodiy munosabatlar tizimi qayta quriladi va o’zgartiriladi. Bozor iqtisodiyotiga o’tish davri - ma‘muriy buyruqbozlik tizimini bartaraf etish yoki tubdan o’zgartirish hamda bozor tizimining asoslarini shakillantirish jarayonlari amalaga oshiruvchi tarixiy davrdir. Jahondagi ko’pgina rivojlangan mamlakatlarning tajribalari umumlashtirilib, iqtisodiyotning yangi taraqqiyot yo’li - ilmiy asosda (ravishda) boshqariladigan va tartibga solinadigan bozor iqtisodiyoti deb tan olindi. Bir qator davlatlar shu yo’lni tanladilar. Ya‘ni: 1. Rivojlangan mamlakatlar yo’li; 2. Rivojlanayotgan mamlakatlar yo’li; 3. Sobiq sotsiolistik mamlakatlar yo’li; 4. Sotsializm g’oyalarini samarali bozor iqtisodiyotini vujudga keltirish mexanizmi bilan qo’shib olib borish yo’li (Xitoy, V‘etnam) Bozor iqtisodiyotiga o’tish har bir mamlakat uchun xos bo’lgan model (nusxa yoki andozaga) ga asoslanadi. Bozor iqtisodiyotiga o’tishning umumiyligi va farqi bo’ladi. Umumiyligi – ularning hammasi bozor iqtisodiyotiga o’tishning qonun-qoidalariga amal qiladi. Shuning bilan birga ko’rsatib o’tilgan har bir yo’lning o’ziga xos xususiyatlari ham bor. Masalan, bozor munosabatlariga o’tishning rivojlangan mamlakatlar yo’lida oddiy tovar xo’jaligidan erkin raqobatga asoslangan klassik yoki erkin bozor iqtisodiyotiga va undan hozirgi zamon bozor iqtisodiyotiga o’tiladi. Mustaqil rivojlanayotgan mamlakatlarni bozor iqtisodiyotiga o’tish yo’lining xususiyati - bu qoloq, ananaviy iqtisodiyotga erkin bozor iqtisodiyotiga o’tishdir. Sobiq sotsialistik mamlakatlar yo’lining muhim belgisi markazlashtirilgan, ma‘muriy-buyruqbozlikka asoslangan iqtisodiyotdan hozirgi zamon rivojlangan bozor tizimiga o’tishdan iboratdir. Bozor iqtisodiyotiga inqilobiy yo’li bilan ya‘ni jadal usulda yoki evolyutsion yo’li (tadrijiy) bilan, ya‘ni bosqichma-bosqich o’tish mumkin.

Revolyutsion yo’li qo’llanganda tub islohotlarni o’tkazish, avvalgi tizimni va tarkib topgan iqtisodiy munosabatlarni birdaniga va batamom sindirish talab etilib, “karaxt qilib davolash” usuli (“shokovaya terapiya”) deb ataladi. Eski iqtisodiy munosabatlarni bosqichma-bosqich yangi bozor munosabatlariga aylantira borib, samarali bozor iqtisodiyotini shikatsiz vujudga keltirish mumkin. Bu o’tish davrining ma‘qul yo’li ekanligini islohotlar tajribasi ko’rsatadi, ya‘ni kamroq ijtimoiy larzalarga olib keladi. Ma‘muriy – buyruqbozlik tizimi ikkita ahamiyati kamchilik ka ega: 1. Ro’y berayotgan o’zgarishlarga tezda moslashuvchan emasligi, asta- sekinlik bilan moslashib borishi; 2. Samaradorlikning o’ta darajada pasayib ketganligi . Ma‘muriy-bo’yruqbozlik iqtisodiyotini bozor iqtisodiyotiga aylantirish uchun tizim islohotlari utkazish amal qiladi. O’tish davrda bozor iqtisodiyotini shakllantirishning asosiy yo’nalishlari bo’lib quyidagilar hisoblanadi: 1. Iqtisodiyotni erkinlashtirish. Bu xo’jalik hayotining barcha sohalaridagi to’liq hamda cheklovlarni, shuningdek, davlat nazoratini keskin ravishda qisqartirish yoki bekor qilishga yo’naltirilgan chora-tadbirlar tizimidan iborat: - xo’jalik faoliyatini amalga oshirishda davlat manopoliyasini bekor qilish; - resurslarning markazlashgan ko’rinishidagi taqsimotini to’gatish; - narxlarning asosan talab va taklif nisbati asosia shakillantirishga o’tish; - ichki va tashqi bozorlarda transaktsion bitimlar ustidan davlat nazoratini pasaytirish . 2. Iqtisodiyotni monopoliyadan chiqarish va raqobat muhitini yaratish . - barcha iqtisoiy agentlarning ish faoliyati uchun teng imkoniyat va sharoitlar yaratilishi; - bozorga xorijiy raqobatchilar ham kirishi uchun imkon berilishi;

- kichik biznesning rivojlanishiga halaqit beruvchi ma‘muriy to’siqlarni olib tashlash, imtiyozli kreditlar berish orqali qo’llab-quvvatlash ; 3. Instuttsional o’zgarishlar. Mazkur o’zgarishlar quyidagi sohalarni qamrab oladi; - mulkchilik munosabatlarini o’zgartirish, jumladan, xususiy sektorni yaratish; - bozor infratuzilmasini (tijorat banklar, tovar va fond birjalari, invesyotitsiya fondlari va h.k) shakillantirish; - iqtisodiyotni davlat tomonian tartibga solishning yangi tizimini yaratish; - bozor sharoitlariga mos tushuvchi xo’jalik qonunchiligini qabul qilish . 4. Tarkibiy o’zgarishlar . Tarkibiy o’zgarishlar birinchi navbatda iqtisodiyot va uning alohida tarmoqlari tarkibida oldingi tizimdan qolgan nomutanosibliklarni yumshatish yoki bartaraf etishga yo’naltirilgan. Iqtisodiyot tarkibiy tuzilishini qayta kurishdan asosiy maqsad-ichki va tashqi bozorlarda to’lovga qadar talabga ega bo’lgan mahsulotlarni ishlab chiqarilishini rivojlantrishdan iborat. 5. Makroiqtisodiy, асосан, moliyaviy barqarorlashtirish . Bu yo’nalishi muhim ahamiyati shundan kelib chiqadiki, ma‘muriy-buyruqbozlik tizimining inqirozi eng avvalo va kuchli ravishda moliyaviy sohada, ayniqsa yuqori inflyatsiya shaklida namoyon bo’ladi. Makroiqtisodiy barqarorlashtirish chora- tadbirlari tizimiga pul emissiyasini cheklash, davlat byudjeti taqchilligini qisqartirish, ijobiy foiz stavkasini ta‘minlash va boshqalar kiradi. 6. Bozor xo’jaligiga mos bo’lgan aholini ijtimoiy himoyalash tizimini shakllantirish. Aholining nisbatan muhtoj qatlamini aniq ijtimoiy qo’llab-quvvatlashni amalga oshirishga yo’naltirilgan. Ushbu ko’satib o’tilgan bozor tizimining asosiy unsurlarini shakllanishi o’tish davri tugaganligini bildiradi.

2-savol. O’zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o’tishning tamoyillari va xususiyatlari Ma‘lumki, bir tizimdan ikkinchi tizimga o’tishning revolyutsion va evolyutsion yo’llari mavjud. Polsha, Chexoslovakiya, Rossiya bozor iqtisodiyotiga o’tishning revolyutsion yo’lini tanlab, birdaniga katta o’zgarishlar qilishni ma‘qul topdilar. O’zbekiston esa o’ziga xos madaniy, tarixiy, iqtisodiy va tabiiy xususiyatlarini hamda bu yo’ldagi jahon tajribasini hisobga olgan holda revolyutsion to’ntarishlarsiz, itimoiy to’qnashuvlarsiz, ijtimoiy himoyani ko’chaytirgan holda asta-sekinlik, lekin qay‘iyatlilik bilan bosqichma-bosqich rivojlangan va boshqariladigan bozor iqtisodiyotiga o’tish yo’lini tanladi. Mamlakatimiz Prezidenti ko’rsatib o’tdiki, “Bizning bozor munosabatlariga o’tish modelimiz Respublikaning o’ziga xos sharoitlari va xususiyatlarini, ananalar, urf-odatlar va turmush tarzini har tomonlama hisobga olishga, o’tishdagi iqtisodiyotni bir yoqlama, besunaqay rivojlantirishning mudhush merosiga barham berishga asoslanadi ”. O’zbekistonda bozor munosabatlariga o’tish yo’li ijtimoiy yo’naltirilgan bozor iqtisodiyotini shakllantirishga qaratilgan. Bu yo’lni amalga oshirishga, iqtisodiyotni tubdan isloh qilishga Prezident I.A.Karimov tomonidan ishlab chiqilgan 5 ta tamoyil asos qilib olingan: 1. Iqtisodiyotni mafkuradan xoli qilish, uning ustunligining ta‘minlash; 2. O’tish davrida davlatning bosh islohotchi bo’lishi; 3. Butun yangilanish va taraqqiyot jarayoni qonunlarga asoslanishi, qonunlar ustuvorligini ta‘minlanishi; 4. Bozor munosabatlariga o’tish bilan bir qatorda aholini ijtimoiy himoyalash sohasida kuchli chora-tadbirlarni amalga oshirish; 5. Bozor munosabatlarini bosqichma-bosqich qaror toptirish . Bozor iqtisodiyotiga o’tish uchun tegishli huquqiy negizni, bozor infratuzilmalarini yaratish, odamlarda bozor ko’nikmalarini hosil qilish, yangi sharoitlarda ishlay oladigan kadrlarni tayyorlash uchun vaqt kerak bo’ladi. Shu

sababli bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o’tish maqsadga muvofiq bo’ladi deb ko’rsatib berilgandir. Bundan tashqari, bozor munosabatlariga o’zgartirish bilan cheklanmaydi. U ijtimoiy sohalarni, shu jumladan siyosiy, ma‘naviy- axloqiy, maishiy va boshqa sohalarni ham tubdan o’zgartirishni ham taqozo qiladi. Bularning hammasi bozor iqtisodiyotinig boschiqma-bosqich, evolyutsion yo’li bilan o’tish haqidagi goya juda muhim va afzal ekanligini ko’rsatadi. Bozor iqtisodiyotiga o’tishning bosqichma-bosqich bo’lishi Prezident I.Karimov asarlarida belgilab berilgandir. Birinchi bosqich quyidagi ikkita vazifani birdaniga hal qilish maqsad qilib quyilganligi ta‘kidlanadi: - totalitar tizimning og’ir oqibatlarini yengish, tanglikka barham berish, iqtisodiyotni barqarorlashtirish; - Respublikaning o’ziga xos sharoitlari va xususiyatlarini hisobga olgan holda bozor munosabatlarining negizlarini shakillantirish. 1 [1] Bu vazifani bajarish birinchi bosqichda isloh qilishning qo’yidagi muhim yo’nalishlari aniqlab olindi va amalga oshirildi: - o’tish jarayonining haqiqiy asoslarini shakillantirish islohatlarning qonuniy-huquqiy negizini mustahkamlash; - mahaliiy sanoat, savdo, maishiy xizmat korxonalarini, uy-joy fondini xususiylashtirish, qishloq xo’jaligida va xalq xo’jaligining boshqa sohalarida mulkchilikning yangi shakllarini vujudga keltirish; - ishlab chiqarishning pasayib borishiga barham berish, moliyaviy ahvolning barqarorlashuvini ta‘minlash. Bu vazifalarni baarilishi keyingi bosqichning strategik maqsadlari va ustun yo’nalishlarini belgilab olish imkonini berdi . Ikkinchi bosqichда investitsiya faoliyatini ko’chaytirish, chuqur tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish va shuning negizida iqtisodiy o’sishni ta‘minlab, bozor munosabatlarini to’liq joriy qilish maqsad qilib qo’yiladi. Shu maqsaddan 1 [1] Каримов И.А. Ўзбекситон иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида. Т.: “Ўзбекистон”, 1995, 19-бет

kelib chiqib I. A. Karimov asarida bu bosqich uchun quyidagi bir qator vazifalar ajratib ko’rsatildi: - davlat mulklarini xussiylashtirish sohasida boshlangan ishni oxiriga yetkazish; - ishlab chiqarishning pasayishiga barham berish va makroiqtisodiy barqarorlikni ta‘minlash; - milliy valyuta - so’mni yana ham mustahkamlash; - iqtisodiyotning tarkibiy to’zilishini tubdan o’zgartirish, xomashyo yetkazib berishdan tayor mahsulo ishlab chiqarish o’tish 2 [2] . O’tish davrining ikkinchi bosqichida aholining kam ta‘minlangan qatlamlarini ijtimoiy himoyalashni ko’chaytirish, ularga tegishli yordam ko’rsatish borasida birinchi bosqichda tutilgan yo’li davom ettiriladi. Prezidentimiz I. Karimov ta‘kidlab o’tganlaridek, hozirgi bosqichda “erkinlashtirish va islohotlarni chuqurlashtirish nafaqat iqtisodiy, balki ham ijtimoiy, ham siyosiy vazifalarini hal qilishning asosiy shartidir”[1]. Bu esa iqtisodiyot sohasida quyidagi aniq vazifalarni amalga oshirishni ko’zda tutadi: - iqtisodiyotning barcha sohalari va tarmoqlarida erkinlashtirish jarayonini izchillik bilan o’tkazish va iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish; - xususiylashtirish jarayonini yanada chuqurlashtirish va shu asosida amalda mulkdorlar sinfini shakllantirish; - mamlakat iqtisodiyotiga xorij sarmoyasini avvalo, bevosita yo’naltirilgan sarmoyalarni jalb etish uchun qo’lay huquqiy shart-sharoit, kafolat va iqtisodiy omillarni yanada kuchaytirish; - kichik va o’rta biznes iqtisodiy taraqqiyotda ustuvor o’rin olishiga erishish; - mamlakatning eksport salohiyatini rivojlantirish va mustahkamlash, iqtisodiyotimizning jahon iqtisodiy tizimiga keng ko’lamda integratsiyalashuvini ta‘minlash; 2 [2] Каримов И.А. Ўзбекистон буюк келажак сари Т.: Ўзбекистон, 1998, 332-333 бетлар

- iqtisodiyotda mamlakatimiz iqtisodiy mustaqilligini yanada mustahkamlashga qaratilgan tarkibiy o’zgarishlarni izchil davom ettirish kabi vazifalar ikkinchi bosqichda sobit qadalik bilan bajarilmoqda . 3-savol. Respublikada bozor islohotlarini amalga oshirish va uning asosiy yo’nalishlari. Iqtisodiy aloqalar va iqtisodiy munosabatlarni yangi turiga o’tish uchun iqtisodiy islohotlar strategiyasini ishlab chiqishni talab etadi. Iqtisodiy islohotlar – bu bozor munosabatlarini shakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlar majmundir. Iqtisodiy islohotlardn ko’zda tutilgan maqsad - mamlakat aholisi uchun yashash va faoliyat qilishning eng yaxshi sharoitlarini yaratish, ularning ma‘naviy-ahloqiy yetukligiga erishishi, iqtisodiy, ijtimoiy- siyosiy barqarorlikni ta‘minlashdan iboratdir. Islohotlarni amalga oshirishdan oldin bozor iqtisodiyotiga utishning nazariy model yaratildi. Bu modelda yangi iqtisodiyotga utishning umumiy tomonlari va milliy xussiyatlari nazarda tutiladi, islohotlarning asosiy yo’nalishlari belgilanadi. Respublikada iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishning asosiy yo’nalishlari quyidagilardan iborat: - Mulkiy munosabatlarni isloh qilish; - Agrar islohotlar; - Moliya-kredit va narx-navo islohoti; - Boshqarish tizimini isloh qilish va bozor infratuzilmasini yaratish; - Ijtimoiy islohotlar. Mulkchilik munosabatlarini tubdan o’zgartirish - bu iqtisodiy islohotlarni bosh bo’g’inidir, chunki shu orqali ko’p ukladli iqtisodiyot va raqobatlashish muhiti shakllantiriladi hamda bozor iqtisodiyotiga utishning shart-sharoitlari yaratiladi. Iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishining dastlabki bosqichidayoq qishloq ho’jaligini isloh qilishga ustunlik berildi. Bunga quyidagilar sabab bo’ldi:

- Respublikada va uning iqtisodiyotigsha agrar soha ustunlikka egaligi, aholining kupchiligi qishloq xo’jaligda bandligi, iqtisodiy o’sishning kup jihatdan shu tarmoq ahvoliga bog’liqligi; - Respublika butun sanoat potentsialining yarmiga yaqinini tashkil qiladigaen sanoatning kupgina tarmoqlarini (paxta tozalash, to’qimachilik, yengil sanoat, oziq-ovqat, kimyo sanoati, qishloq xo’jaligi mashinasizligi va boshqalar) rivojlantirish istiqbollari bevosita qishloq xo’jaligiga bog’liqligi; - Qishloq xo’jalik mahsulotlari paxta hozirgi vaqtda valyuta resurslari, respublika uchun zarur bo’lgan ozoq-ovqat mahsulotlari, dori-darmonlar, texnika va texnologiya uskunalarini chetdan sotib olishni ta‘minlayotgan asosiy manba ekanligi; - Mustaqillik sharoitida qishloq xo’jaligining oziq-ovqat muammosini hal etishdagi rolining ortib borishi . Moliya-kredit sohasini isloh qilish iqtisodiy tizimni izchillik bilan bozor munosabatlariga o’sib utishida alohida o’rin egallaydi. Moliyaviy munosabatlarda davlat byudjeti tanqisligini kamaytirib borish, byudjetdan beriladigan dotatsiyalar va subsidiyalarni bosqichma-bosqich qisqartirish, birinchi darajali, eng zarur umumdavlat ehtiyojlari uchun ehtiyojlari uchungina byudjetdan mablag’ ajratish, xalq xo’jaligini rivojlantirishda investitsiya kreditlaridan keng foydalanish islohatlarning asosiy yo’nalishlari hisoblanadi. Iqtisodiyotni isloh qilishning eng asosiy muammolaridan biri narxlarni erkinlashtirishdir. Narxlarni erkin shakllanishi uchun narxlar tizimini isloh qilish ham zarurdir. Dastlab davlat xarid narxlarining amal qilish doirasi qisqartiriladi va keyin ichki narxlar jahon narxlariga muvofiqlashtirib boriladi. Shuningdek, narxlarni erkinlashtirishda xomashyo va mahsulot ayrim turlarining, narx-navo bilan aholi va korxonalar daromadlari o’rtasidagi tenglikka erishishga harakat qilinadi. Narxlar islohoti boshlangana 1994 yilgacha hamma turdagi xomashyo va mahsulotlar bo’yicha erkin narxlarga o’tildi, barcha iste‘mol mollari narxi ustidan davlat nazorati bekor qilindi.

Isloh qilishning dastlabki davrida (1992 yil) keng doiradagi ishlab chiqarish – texnik vositasi bo’lgan mahsulotlar, ayrim turdagi xalq iste‘mol mollari, bajarilgan ishlar va xizmatlarning kelishilgan narxlar va tariflarga utildi. Aholining hisoyalash maqsadida cheklangan doiradagi oziq-ovqat va sanoat tovarlari narxlarning chegarasi belgilab qo’yildi. Narxlar islohotining navbatdagi bosqichida (1993 yil) kelishilgan ulgurji narxlarni davlat tomonidan tartibga solish tulig’icha to’xtatildi. Narxlarning erkinlashtirishning oxirgi bosqichida (1994 yil oktyabr- noyabr) xalq iste‘mol mollari asosiy turlarining narxi erkin qo’yib yuborildi. Shundan qilib, iqtisodiyotni isloh qilishning birinchi bosqichi narxlarni to’liq erkinlashtirish bilan tugadi. Iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish boshqarishning tegishli tizimni yaratishni talab qiladi. Shunga asosan kuplab markaziy iqtisodiy organlar va vazirliklar tugatildi: 1. Davlat reja qo’mitasi; 2. Davlat ta‘minot qo’mitasi; 3. Davlat narxlar qo’mitasi; 4. Davlat agrosanoat qo’mitasi va boshqalar . Boshqarishning mahalliy darajasida (viloyat, tuman va shahar) ijrosiga boshqaruv vazifalarini bojorish uchun hokimlik joriy qilindi. Bozor islohotlari bozor infratuzilmasini yaratish chora-tadbirlarini ham qamrab oladi. Bunda moliya, bank-kredit tizimi muassasalari, sug’urta, auditorlik, yuridik va konsalting firmalari hamda kompaniyalarini, birja tizimini yaratish taqozo qilinadi. Bu birqancha yo’nalishlar bo’yicha bordi. Birinchi yo’nalish bo’yicha tovar xom ashyo birjasi tizimi rivojlandi. Bu o’z navbatida, brokerlik va dilerlik idoralari, savdo uylari, vositachi firmalar paydo bo’lishiga olib keldi. Ikkinchi yo’nalish da kapital bozorining ishini ta‘minlaydigan tuzilmalar vujudga keltirildi. Kredit resurslari bozori va valyuta bozori vujudga keltirildi hamda davlatga qarashli bo’lmagan sug’urta kompaniyalari tuzildi.

Uchinchi yo’nalish ishchi kuchi bozorini shakllantirishdan iborat bo’lib, bu sohada 240 dan ortiq mehnat birjasini o’z ichga oluvchi katta tarmoq tuzildi. Bozor islohotlari tashqi iqtisodiy aloqalarga ham tegishlidir. Bu sohada islohotlarni amalga oshirish borasidagi respublikaning zamonaviy tashqi iqtisodiy kompleksi mutlaqo yangidan shakllantirildi. Tashqi iqtisodiy faoliyat bilan shug’ullanishi zarur bo’lgan muassasalar (tashqi iqtisodiy faoliyat milliy banki, bojxonalar xizmati) barpo etildi. Amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning asl maqsadi - insonga munosib yashash va faoliyat ko’rsatish sharoitlarini vujudga keltirishdan iborat. Shu sababli iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishning butun davri davomida aholini ijtimoiy himoyalash bo’yicha chora-tadbirlar qo’rish ob‘ektiv zaruriyatdir. Respublikada aholini ijtimoiy himoyalash chora-tadbirlari quyidagi yo’nalishlar bo’yicha amalga oshirildi. Birinchi yo’nalish - narxlar erkinlashtirilishi va pulning qadrsizlanishi darajasi ortib borishi munosabati bilan daromadlarning eng kam va o’rtacha darajasini muntazam oshirib borish. Ikkinchi yo’nalish - Respublikaning ichki iste‘mol bozorini himoya qilish hamda ozoq-ovqat mahsulotlari va sanoat mollari asosiy turlari iste‘molini muayyan darajada saqlab turish. Uchinchi yo’nalish - islohotlarning dastlabki bosqichida aholining kam ta‘minlangan tabaqalarini ijtimoiy himoyalash va qo’llab-quvvatlash. SHunday qilib, islohatlarning barcha yo’nalishlari mavjud iqtisodiy tizimning izchillik bilan bozor iqtisodiyotiga o’sib o’tishiga qaratiladi. Asosiy tayanch tushunchalar: O’tish davri - bir iqtisodiy tizimdan boshqasiga, mavjud iqtisodiy munosabatlardan butunlay boshqa, yangi iqtisodiy munosabatlarga o’tish taqozo qilinadigan davrdir. Bozor islohotlari - bozor iqtisodiyotini va bozor munosabatlarini shakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlar majmundir.

Iqtisodiy islohotlar - turli mulkchilikka asoslangan xo’jalik yuritishning shakllari va turlari. Iqtisodiyotni erkinlashtirish - nima va qancha ishlab chiqarishni qaerga, qanday bahoda sotishni tadbirkorning o’zi belgilashi lozim. Iqtisodiyotning barcha sohalari va tamoqlarini erkinlashtirish - xo’jalik yurituvchi sub‘ektlarning erkinligi va mustaqilligini ta‘minlash, tadbirkorlik faoliyatining rivojlantirish uchun barcha shart-sharotlarni yaratish demakdir. Islohotlar kontseptsiyasi - itimoiy-iqtisodiy islohotlarning asosiy maqsad va yo’nalishlari, uni amalga oshirishning vazifalari va strategik yo’llarini umumiy g’oyasidir. Iqtisodiyotni barqarorlashtirish - tanglik holatlariga barham berish asosida makroiqtisodiy muvozanatlikni saqlash va ishab chiqarishni yuksaltirish uchun shart-sharoitlarni vujudga keltirishdir.

O'xshashlar

Bоzоr munоsabatlariga o’tish, uning xususiyatlari va tashkiliy tuzilishi

Bozor iqtisodiyoti tushunchasi va uning mohiyati

O`zbekiston Reapublikasidagi ma`muriy buyruqbozlik tizimidan bozor iqtisodiyotiga o`tish konsepsiyasi

Bozor mexanizmi va uning elementlari - talab, taklif va narx muvozanati

Klassik iqtisodiy maktabga muqobil ta`limotlar bozor iqtisodiyotiga muxolif sotsialistik yo`nalishning mohiyati va tarixiy taqdiri