Маъруза машғулотларини ўтказиш технологияси (конспекти билан) - Informatika va AT - Referatlar

Маъруза машғулотларини ўтказиш технологияси (конспекти билан)

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

570.5 KB

Ko'chirib olish

Маъруза машғулотларини ўтказиш технологияси ( конспекти билан) Режа: 1. Фан бўйича талабаларнинг билимига, ў қувига ва кўникмасига талаблар : 2. Ахборот тизимининг асосий мақсади 3. Ахборот тизими ва технологиялари 4. Ахборот тизимиКорхона тизими 5. A хборт тизимидаги жараёнлар ва уларни жорий этиш.

Таянс сўзлар ва иборалар . Ахборот тизими, ташкиллаштириш, ҳисобга олиш, таҳлил қилиш, сақлаш, узатиш, қайта ишлаш, тескари алоқа ва ҳ.к. . 2-илова Фаннинг мақсади . Ушбу фаннинг мақсади ахборот тизимларининг ўзига хос хусусиятлари ва имкониятларини, ахборот технологияларини инсон фаолиятининг турли соҳаларида қўлланилиш асосларини ўргатишдан иборатдир. Бунда асосий эътибор, ахборот тизимларини таълим жараёнидаги ўрни, ахборот, ахборот тушунчаси, ахборотлар билан ишлаш ва телекоммуникация сохасида қўлланилишига қаратилгандир. Фаннинг вазифаси , магистрларни ахборот тизимларини техник ва дастурий воситалари билан таништириш ва бу воситаларни ишлаб чиқариш, илмий талқиқот ишлари, хамда ўқув жараёнларига тадбиқ этиш усуллари ва уларнинг ўзига хос хусусиятларини ўргатишдан иборатдир. Техник воситаларнинг жадал ривожланиши янгича тушунчалар, ғоялар фан ва техниканинг янги кўринишларини келтириб чиқарди. Ахборот тизимлари фани ана шундай янги йўналишлардандир. Мавзунинг мақсади : Ушбу мавзунинг мақсади ахборот тизимларининг ўзига хос хусусиятлари ва имкониятларини, ахборот т изимларининг инсон фаолиятининг турли соҳаларида қўлланилиш асосларини ўргатиш ва б унда асосий эътибор, ахборот тизимларини таълим жараёнидаги ўрни, ахборот, ахборот тушунчаси, ахборотлар билан ишлаш ва телекоммуникация сохасида қўлланилишига қаратилгандир. ахборот турлари, ахборотларни йиғиш, сақлаш ва узатиш каби масалалар ўрганилади. Тизим тушунчасига ахборот сўзини қўшсак у ҳолда тизимнинг яратилиш мақсади ва ишлаш принципи тушунилади. Ахборот тизими фойдаланувчиларга исталган муҳитдаги ахборотларни сақлаш, қайта ишлаш, қидириш имконини яратади.

Ахборот тизими деб олдинга қўйилган мақсадги эришиш ахборотларни сақлаш, қайта ишлаш ва узатиш методлари ва воситалари йиғиндисига айтилади. Фан бўйича талабаларнинг билимига, ў қувига ва кўникмасига талаблар : Ушбу фанни ўрганиш натижасида талаба (магистр) лар ахборот тизимлари, уларнинг имкониятлари ва уларни инсониятнинг барча фаолиятларига, шу жумладан ўқув жараёнида ва илмий соҳасидаги фаолиятига таъсири тўғрисида маълумотга эга бўлишлари керак. Шунингдек, талаба (магистр)лар қуйидагиларни билишлари шарт: – турли сохаларда ахборот тизимлари ва уларни қўлланилиши билан боғлиқ бўлган асосий тушунчаларни ўзлаштириш; – маълумотлар типи, уларни турли хисоблаш машиналари ва тизимлари хотираларида тасвирлаш билан боғлиқ бўлган асосий тушунчаларни ўзлаштириш; – маълумотларни қайта ишлаш алгоритмларини ўрганиш ва ўзлаштириш, хамда турли маълумотлар структуралари билан ишлаш алгоритмларини ўзлаштириш; – телекоммуникация тизимларида рўй берадиган асосий ахборот жараёнлари билан танишиш; – www - технологияси ; – www - ни ташкил этувчи ресурслар ; – web –сахифа яратиш ; – web – сахифаяратишда қўлланиладиган дастурлар; – web – сахифаяратишда қўлланиладиган HTML тили ; – HTML тили- теглари ва уларнинг вазифалари ; – Интернетда ишлаш к ў никмасига эга бўлиши; – Интернетдан маълумотларни олиш; – Интернет структураси; – Java Script дастурлаш тили ;

– HTML тилига JavaScript дастурлаш тилларини қў ллаш ва динамик сайт яратиш кўникмасига эга бўлиш; – масофавий таълим технологияси ва унинг дастурий ва техник воситалари билан танишиш. Ахборот тизимининг асосий мақсади – ахборотни сақлаш ва узатишни ташкил этиш. Ахборот тизими ахборотга ишлов беришнинг “ инсон – компьютер ” тизимидан иборатдир. Ахборот тизимининг функцияларини унга йўналтирилган АТни билмасдан туриб амалга ошириб бўлмайди. АТ ахборот тизими соҳасидан ташқарида ҳам мавжуд бўлиши мумкин. Ахборот тушунчаси • Информатикасо ҳ асининг асосий ресурси бу – ахборотдир . • Ахборот - оламдаги бутун борли қ , ундаги рўй берадиган ходисалар ва жара ё нлар хақидаги хабар ва маълумотлардир. Ахборот инсон нутқида, китобдаги матнларда, мусаввир тасвирида ва бошқаларда мавжуддир. Ахборот тизимидан олдин "Тизим нима?" деган саволга жавоб берайлик. Тизим (система) деб, ягона ма қ сад й ў лида бир ва қ тнинг ў зида ҳ ам яхлит ҳ ам ў заро бо ғ ланган тарзда фаолият к ў рсатадиган бир неча турдаги элементлар мажмуасига айтилади. Ахборот тизими тушунчаси . Тизим тушунчаси жуда хам кенг тарқалган термин бўлиб, жуда хам кўп маънони англатади. Кўп холларда техника воситалари ва дастурлари йигиндисига " ТИЗИМ " деб аталади. Тизим тушунчасига "ахборот" сўзини кўшсак у холда "тизимнинг" яратилиш ма қ сади ва ишлаш принципи тушунилади. Ахборот тизими фойдаланувчиларга исталган му ҳ итдаги ахборотларни са қ лаш, қ айта ишлаш, қ идириш имконини яратади . Ахборот тизими деб олдинга қўйилган мақсадги эришиш ахборотларни сақлаш, қайта ишлаш ва узатиш методлари ва воситалари йиғиндисига айтилади. Ахборот тизими- ахборотни тўплаш, сақлаш, излаш, унга ишлов бериш ҳамда ундан фойдаланиш имконини берадиган, ташкилий жиҳатдан тартибга

солинган жами ахборот ресурслари, ахборот технологиялари ва алоқа воситаларига тушунилади. Тизимлар бир-биридан таркиби ва қандай мақсадда қўлланилиши билан ажратилади. Ҳар хил элементлар ва ҳар хил мақсадларда кўлланиладиган тизимларга мисоллар келтирамиз: Тизимлар Тизим элементлари Тизимнинг асосий вазифаси Фирма Ишчилар , воситалар, товарлар, бино ва бошкалар Товар ишлаб чи қ ариш Компьютер Электрон ва электромеханик элементлар, ало қ а линиялари ва ҳ .к. Маълумотларни қ айта ишлаш Телекоммуникация тизими Компьютерлар, модемлар, кабеллар, тармо қ дастурлари ва ҳ .к. Ахборот юбориш Ахборот тизими Компьютерлар, компьютер тармо қ лари, ахборот ва дастурий таъминотлар Ю қ ори даражадаги ахборот ишлаб чи қ ариш Ахборот тизими ва технологиялари Компьютер тизими Телекоммуникация тизими

Ахборот тизимиКорхона тизими

Ахборот тизимининг асосий мақсади – ахборотни сақлаш ва узатишни ташкил этиш. Ахборот тизими ахборотга ишлов беришнинг “ инсон – компьютер ” тизимидан иборатдир. Ахборот тизимининг функцияларини унга йўналтирилган АТни билмасдан туриб амалга ошириб бўлмайди. АТ ахборот тизими соҳасидан ташқарида ҳам мавжуд бўлиши мумкин. Ахборот тизимининг ривожланиш босқичлари . Вакт Ахборотдан фойдаланиш концепцияси Ахборот тизимининг тури Фойдаланишдан ма қ сад 1950 - 1960 йй. Ҳ исоботларни қ о ғ оз кўринишида са қ лаш Электромеханик машиналар ёрдамида ҳ исоб-китоб қ илувчи ахборот тизими Хужжатларни қ айта ишлашни тезлаштириш. Маош ҳ исоблаш жараёнини қ ис қ артириш 1960 - 1970 йй. Ҳ исоботлар тайёрлаш учун асосий ёрдам Ишлаб чи қ аришдаги маълумотларни бош қ арувчи ахборот тизими Ҳ исоботлар тайёрлаш жараёнини тезлаштириш 1970 - 1980 йй. Савдо йўналишини назорат қ илишни бош қ ариш Бош қ ариш органлари учун тизим Қ улай ва тез қ арор қ абул қ илишга эришиш 1980 - 2005 йй. Ра қ обатбардош стратегик ахборот ресурслари Стратегик ахборот тизимлари Автоматлаштирилган тизимлар Фирма ва корхоналарни банкрот холатдан са қ лаш Ахборот тизимининг вазифаси . А хборотларга асосланган, ма қ сади олдиндан белгиланган ва шу ма қ садга эришиш дастури ишлаб чи қ илган бош қ арилувчи жараёнга ма қ садли таъсир к ў рсатиш — қ арор қ абул қ илиш

деб аталади. Қ арорнинг шаклланиш жараёни эса қ арор қ абул қ илиш жараёни деб юритилади. Ташкилотни бош қ ариш доирасида мехнат та қ симотига мувофи ққ абул қ илинадиган қ арорлар бош қ арувнинг у ёки бу вазифасига киради. Қ арор қ абул қ илиш жараёнини таъминлаш, яъ н и айнан, керакли ахборотни керакли ва қ тда ва керакли жойга та қ дим этиш — ташкилот ахборот тизимининг асосий вазифаларидан биридир. Шу боис хам қ арoр мо ҳ ияти, уни қ абул қ илиш жараёни, қ арор қ абул қ илишнинг барбод б ў лиши ташкилотнинг ахборот тизими фаолиятига, у ерда қў лланиладиган технологияга сезиларли таъсир қ илади ва хатто ахборот тизимининг бутун бошли синфи — қ арор қ абул қ илиш тизимини шакллантириш заруриятини келтириб чи қ аради. A хборт тизимидаги жараёнлар ва уларни жорий этиш. Axборт тизимларини ўрганиш учун уларда юз берадиган жараёнларни батафсил баён этиш зарур. Деярли ҳар қандай ахборот тизими учун унинг нормал ишлашини таъминлайдиган жараёнларни шартли равишда қуйидаги блок- схема шаклида тасаввур этиш мумкин. Ҳар бир тизим4 та асосий қимдан иборат: 1. Киритиш 2. Ишлов бериш 3. Чиқариш 4. Тескари алоқа

• Ташқи ва ички манбалардан ахборот киритиш ; • Киритилган ахборотга ишлов бериш ва уни қулай шаклда тақдим этиш ; • Истемолчиларга тақдим этиш ёки бошқа тизимга узатиш учун ахборотни чиқариш ; • тескари алоқа – букиритилган ахборотни тузатиш учун ушбу ташкилот одамлари томонидан қайта ишлаган ахборот . И нформатикада "тизим" тушунчаси к ў про қ техник воситалар ва дастурлар т ў пламига нисбатан ишлатилади. Компьютернинг техник қ исмини "тизим" деб тасаввур этиш мумкин. Худди шундай ҳ исоботларни тайёрлаш ва электрон ҳ ужжатлар о қ имини бош қ ариш каби амалий вазифаларни ечиш учун м ў лжалланган дастурлар т ў пламини ҳ ам "тизим" деб ҳ исоблаш мумкин. Х ў ш, бундай вазиятда "Бу ахборотлардан қ андай фойдаланиш керак.?" деган табиий савол к ў ндаланг туради. Бундай саволга жавоб беришда маьлум кетма-кетликда иш юритишимиз лозим б ў лади. Шунинг учун ишни ахборотларни олиш, уларни са қ лаш ва бир жойдан бош қ а жойга узатиш, хуллас, ахборот тизимлардан бошлаймиз. Белгиланган мақсадга эришиш учун ахборотларнинг шакли ва мазмунига кўра турларга ажратиш, уларни сақлаш, излаш ва қайта ишлаш Ташкилот персонал ёки бошқа ахборот тизимлари Ахборотни киритиш Ахборотга ишлов бериш

тамойилларига, қайта ишлаш учун қўлланиладиган усуллар, шахслар ҳамда воситаларнинг ўзаро боғланган воситасига - ахборот тизими (АТ) дейилади . Ахборот тизимини яратиш ва ундан фойдаланиш қўйиладиган мақсадга мувофиқ бўлиши лозим. Акс ҳолда ундан фойдаланиш маьнога эга бўлмайди. Шу маьнода маьлумотлар омборини умумий бир турда тасниф қилиш мумкин. Баьзи тизимлар эса умуман тасниф қилинмайди. Бажариладиган вазифасига кўра ахборот тизимларини икки турга ажратиш мумкин: 1. Фойдаланувчилар учун бирор ташкилот (ўқув муассасаси, хусусий шахс ва ҳ.к) ёки фирма томонидан яратилган ва умумий бўлган маьлумотларни берувчи тизимлар. 2. Маьлум дастур асосида маьлумотлар берувчи маьлумотлар омборини яратиш. Биринчи турдаги маьлумотлар омбори қўйилган масалаларга аниқ жавоб бера олади ва уларга шартли равишда ахборотли-маьлумотномали тизимларни, ахборотни излаш тизимларини ва маьлумотларни тезкор қайта ишлаш тизимларини киритиш мумкин. Ахборотларни изловчи тизимлар (маьлумотномалар) тўпланган билимларни йиғиш, рўйхатлаш, турларга ажратиш ва ундан фойдаланиш имконини беради. (масалан, телефон маълумотномалари, ходимлар ҳақида маълумотлар ва ҳ.к). бундай маълумотлар омбори янги билимлар манбаи вазифасини бажариши мумкин. Маълумотлрни тезкор қайта ишлаш тизимлари Кўпгина амалий масалаларни ечишга, ишлаб чиқаришни бошқаришга, ҳисобхона ҳисоботи ва ҳоказоларни ҳал қилишга мўлжалланган бўлади. Ҳ ажмига ва маълумотлардан фойдаланишга к ў ра ахборот тизимлари қ уйидагиларга ажратилади: 1. Автоном ёки " шахсий "ахборот тизимлари ; 2. "Файл-сервер" техникаси б ў йича қ урилган оддий тармо қ ли ахборот тизимлари: 3. "Клиент сервер" тузилишига эга қ увватли ахборот тизимлари.

Ахборот тизимлари куйидаги хоссалар билан характерланади: • Ҳар қандай ахборот тизими, тизимни ташкил этишнинг умумий принципи асосида таҳлил қилинади ва бошқарилади • Ахборот тизими динамик ва ривожлани бборадиган тизим ҳ исобланади • Ахборот тизимининг ма ҳ сулоти хам ахборот бўлиб, унинг асосида қарорлар қабул қилинади. • A хборот тизимини ахборотга ишлов беришнинг инсон - компьютер тизими сифатида қабул қилиш зарур . Ахборот тизими таркибий қисмлари компьютерлар, компьютер тармоқлари, дастурий маҳсулотлар, маълумотлар базаси, одамлар, алоқанинг турли техник ва дастурий воситалар ва ҳ.к.лардан иборат бўлган муҳит ҳисобланади. Ахборот тизимининг асосий мақсади – ахборотни сақлаш ва узатишни ташкил этиш. Ахборот тизими ахборотга ишлов беришнинг “ одам – компьютер ” тизимидан иборатдир. Ахборот тизимининг функцияларини унга йўналтирилган АТни билмасдан туриб амалга ошириб бўлмайди. АТ ахборот тизими соҳасидан ташқарида ҳам мавжуд бўлиши мумкин. Бугунги кунда замонавий ахборот тизими тушунчаси ахборотга ишлов беришнинг асосий техник воситаси сифатида шахсий компьютерлардан фойдаланишни назарда тутади. Ахборот тизимининг хусусиятлари мажмуини белгиловчи кўплаб омиллар орасидан учта омилни кўрсатиш мумкин, булар : тизимнинг техник даражаси , ишлов берилаётган ахборот характери , ахборотнинг ишлатиш мақсадлари , яъни ушбу тизим хал қилишда ёрдам бериши мўлжалланган вазифалар доираси. 1 - бўлим, 2 - маъруза Автоматлаштирилган ахборот тизимларининг асосий компонентлари. Ахборот тизимларининг ривожланиш

босқичлари. 1-илова Та янч с ўз ва иборалар Ахборот, ресурс, белгили, матнли, графикли, техник таъминот, дастурий таъминот, алгоритмик. МАЪРУЗА МАТНИ Информатикасо ҳ асининг асосий ресурси бу – ахборотдир . Ахборот - оламдаги бутун борли қ , ундаги рўй берадиган ходисалар ва жара ё нлар хақидаги хабар ва маълумотлардир. Ахборот инсон нут қ ида,китобдаги матнларда, мусаввир тасвирида ва бош қ аларда мавжуддир. Ахборот ва унинг турлари . Ахборот манбалари ва исте ъ молчиларнингҳар хиллигиахборот шаклининг турли кўринишда бўлишига олиб кел а ди: – Белгили – турли ишоравий белгилардан иборат ахборотлар. Булар бирор воқеа-ходисалар ҳақидаги ахборотларни узатишда фойдаланилади. – Матнли – харф, рақам ва белгилар тўпламидан таркиб топган маълум маънони англатувчи сўзлардан иборат ахборот. – График – тасвирлардан иборат бўлган тасаввур кўринишидаги ахборотлар. – Видео ва аудео к ў ринишдаги маълумотлар Маълумотларни ўлчов бирликлари.

Маълумотларни ўлчов бирликлари Ахборот ўлчов бирлигининг номи 2 нинг даражалари кўринишда ифодаланиши Байтлардаги ифодаланиши Килобайт 210 1024 байт Мегабайт 220 1024 килобайт 1048576 байт Гигабайт 230 1024 мегабайт1073741824 байт Терабайт 240 1024 гигабайт 1099511627776 байт Петабайт 250 1024 терабайт 1125899906842624 байт Экзабайт 260 1024 петабайт 1152921504606846976 байт Зеттабайт 270 1024 экзабайт 1180591620717411303424 байт Йоттабайт 280 1024 зеттабайт 12089281614629174706176 байт 1бит =0ёки 1рақамидан бириАхборот тизимининг таркибий қисмлари. Axборот тизимининг таркибий қисмлари- бу компьютерлар , компьютер тармоқлари , дастурий маҳсулотлар , маълумотлар базаси , инсонлар , алоқанинг турли техник ва дастурий воситалар ва ҳ.к.лардан иборта бўлган муҳит ҳисобланади. Axборот тизимининг функцияларини унга йўналтирилган AT ни билмасдан туриб амалга ошириб бўлмайди. Ҳар қандай бошқа технология каби ахборот тизимлари ҳам бир неча таркибий қисмдан иборат: 1. Техник таъминот. Техник таъминот деганда жисмонан зарур техник асбоб-ускуналар, мантиқан эса зарур тизим, машиналар ва бошқа анжомларнинг тузулмасини ташкил этиш тушунилади. Бошқача қилиб айтганда, бирор мақсадга эришиш учун зарур жисмоний қурилмаларнинг тайин тузилишли мажмуасидир, яъни нафақат жисмоний асбоб-ускуналар, балки у уларнинг мантиқий тузулмасини ҳам ўз ичига олади; 2. Дастурий таъминот. Жонсиз темирларга «жон» киритувчи қоидалар, кўрсатмалар, буйруқ ва тамойиллар йиғиндисини ўзида мужассам этган дастурлар мажмуаси. У бундан ташқари турли келишувлар, стандартлар, баъзи масалаларни бошқариш учун мўлжалланган қоидаларни ҳам акс

эттиради. Бошқача қилиб айтганда бу таъминот ахборот тизимларининг «ноу-хау»си (know-how) бўлиб, у «ахборот тизимлари қандай амалга оширилади?» деган саволга жавоб беради. 3. Тафаккур таъминоти (алгоритмик таъминот). ахборот тизимларининг мақсадга мувофиқлик даражасини, техник ва дастурий таъминотларнинг қачон, қаерда ва нима сабабдан қўлланишини аниқлайди, ҳар бир аниқ шароит учун барча қадамларни режалаштиради. Бу таъминот «нима?» ва «нега?» деган саволларга жавоб беради ҳамда «нималигини биламан», «негалигини биламан» технологиялари деб аталади, бошқача қилиб айтсак бу таъминот нимадан фойдаланиш ёки нимани қачон, қаерда ва нима учун қўллаш керак деган саволга жавоб беради. 4. Умуман олганда ахборот тизимларининг энг муҳим омили – бу уни қўллаб–қувватлаш тармоғидир. Чунки бу тармоқ ўз ичига шу ахборот технологияси билан боғлиқ бўлган барча инфраструктуралар: жисмоний, ташкилий, маъмурий ҳам маданий тузулмаларни, булардан ташқари ахборот технологияларнинг нормал фаолият кўрсата олиши учун ечилиши зарур бўлган барча муаммолар, бино ёки кадрлар масаласидан тортиб зарур стандартларгача олади. Фойдаланувчилар биринчи икки компонентни танлашда кўпроқ мутахассисларга мурожаат этишса, учинчиси инсоннинг ҳар бир қадамида дуч келади, чунки инсон ҳамма вақт режа билан иш юритиш фойда келтиришини, акс холда зиён кўриш мумкинлигини билади. Ҳар қандай технологиянинг ядроси бўлган юқорида қайд этилган уч компонент – техник, дастурий ва алгоритмик таъминотлар –шу ядро жисмоний, ахборий ва ижтимоий-иқтисодий алоқалар тармоғига кириши зарурлиги ҳамда уларнинг қўллаб-қувватлаши натижасидагина фаолият кўрсата олиши ўз-ўзидан маълум. Булардан келиб чиқиб шуни айта оламиз-ки, технология таърифини бериш учун унинг ҳар тўрт компонентини ишлатишимиз зарур: технология – бу уни қўллаб-қувватлаш учун зарур бўлган муносабатлар тармоғига узвий

равишда кириб кетувчи алгоритмик, техник ва дастурий таъминотларнинг бирлигидир.Энди юқорида қайд этилган йўллар, кўприклар ва светофорлар ўз навбатида алоҳида технологиялар бўлиши мумкинлиги, ҳар бирининг ўз ҚҚТси, ўз алгоритмик, техник ва дастурий таъминоти бўлиши мумкинлигини айта оламиз. Ахборот тизимларнинг тузулмаси. Ахборот тизимларнинг тузулмасини шартли равишда компонентларга ажратишимиз мумкин: - маълумотлар, ахборот ва билимлар; - техник воситалар; - дастурий таъминот; - дастурлаш тиллари; - коммуникациялар; - лойиҳалаш ва тахлиллаш усуллари; сифат; - тизимли ишлаб чиқарувчилар ва хизмат кўрсатиш ходимлари; - турли хизмат кўрсатувчи ташкилотлар; - фойдаланувчи ва истеъмолчилар; - самарадорлик ва ишончлилик; - жамият ва ташқи муҳит. А хборот ти зим лар и ни яратиш жараёнида уларнинг ҳар бир компоненти ўзига хос талабларга жавоб беришини ҳисобга олиш зарур. Хом-ашъё ахборотисиз ахборот т изим лар и маънога эга эмас, лекин ахборот турли кўриниш ва шаклларга эга(матн, жадваллар, чизмалар, графиклар, диаграммалар, сигналлар, тасвирлар ва ҳоказо), бу ўз навбатида ахборотни киритиш ёки қабул қилиш қурилмаларига алоҳида талаблар қўяди. Яъни ахборот т изим лар и ни лойиҳалаш жараёнида ёки қабул қисмида ахборотни стандарт кўринишга универсал мословчи қўйиш керак, ёки уларни олдиндан стандартга келтириб олиш керак, маълумот турларини танлаш ва тахлил этиш дан олдин компьютерларнинг имкон ресурслари ҳисобга олиниши зарур.

Ахборот тизимларининг алгоритмик ва техник таъминоти . Ахборот тизимларининг алгоритмик таъминоти деганда юқорида айтиб ўтилганидай энг аввало уни тўлиқ режалаштириш тушунилади. Режалаштириш бошланишидаги биринчи қадам айни шу ўринда ахборот технологияси зарурми ёки йўқми деган саволга асосли жавоб топиш бўлади. Бунинг учун ишлаб чиқаришнинг ёки бошқаришнинг бизни қизиқтирган соҳаси муфассал ўрганиб чиқилади, айни шу соҳанинг хом-ашёси, маҳсулоти ва самараси, унга бўлган талаб, келтирадиган фойдаси ҳамда муаммолари, иш унумини оширишнинг берадиган даромади, қилинган сарф-харажатлар ўзини қай даражада оқлаши таҳлил этилади. Бугунги кунга кели бҳаётий муаммоларни хал қилиш учун керак бўладиган турли хилдаги техник воситалар мавжуддир. Биринчи навбатда бу нарса шахсий электрон ҳисо б лаш машиналаридир (ШЭҲМ). ШЭҲМлар имкониятлари ва вазифаларига кўра бирнеча синфларга бўлинадилар: - чўнтак компьютерлари – HP 360 LX, NINO 300, PSION, APPLE COMPUTER, 3COM ва ҳоказо; - блокнотлар(ноутбуклар) – Ampere WS-1, IBM ThinkPad 701C, Toshiba Satellite Pro 400 CDT ва ҳоказо; - кундалик ҳаётимизда кенг учрайдиган оддий ШЭҲМ лар; - суперкомпьютерлар – NEC Earth Simulator, GRAY T3E – 900, Fujitsu RIMEROWER 2000, TeraGrid, СКИФваҳоказо . Модемгабўладиганасосийталаблар қ уйидагиларданиборат : М одем - мавжудбўлгантелефонлинияларисимигауланишимкониятигаэгабўлишикерак ваҳамматурдагиавтоматиктелефонстанциялари ( АТС ) ор қ алиишлайолишикерак ; - модем - биттаёкибирнечтафайлнишаҳ ap вашаҳ ap лараротелефонлиниялариор қ алитурғунхолда қ абул қ илаолишикерак ;

- ШЭҲМнинг клавиатураси орқали телефон рақамларини териш имкониятини ёки бу рақамларни ён дафтарчадан автоматик холда олиш имкониятини бера олиши керак; Ахборот турлари ва бирликлари . АТлар олдига қўйилган масалаларни амалга ошириш учун компьютерлар қуйидаги турдаги дастур таъминотларига эга бўлиши керак: - у мумтизимли дастур таъминоти; - амалий масалаларни хал қилиш учун зарур дастур таъминоти; - махсус дастурий таъминот. Умумтизимли дастур таъминоти ўз навбатида қуйидагиларни ўз ичига олади: - компьютерни ишлашини ва у билан мулоқот қилишни енгиллаштирувчи дастурий таъминот (MS DOS, OS -2, UNIX, XENIX, WINDOWS,…); - маълумотларни компьютер хотирасига киритиш ва таҳрирлаш учун керак бўладиган дастур таъминоти (масалан тизим таркибига киритилган edit, ncedit, write, notepad каби содда матн муҳаррирлари); компьютернинг барча қурилмаларини бошқариш ва бошқа компьютерлар билан алоқа қилиш имконини берувчи дастурлар мажмуаси (масалан драйверлар, тармоқ билан ишлаш дастурлари ва ҳ.к.). Ҳар бир фойдаланувчи ўз иш фаолиятида бирор амалий масалани ечишни компьютер орқали бажаришга уринади, ана шу холатда унга зарур бўладиган дастурий таъминот амалий дастурий таъминот деб аталади ва бу таъминот ҳap бир хол учун алоҳида тузилиши мумкин (масалан офис дастурлари – WORD, EXCEL,ACCESS, POWER POINT, OUTLOOK; DBASE, FoxBASE, CLIPPER, FохРго, PARADOX ва ҳоказо).

Фойдаланилган адабиётлар: 1. С . С . Қосимов . Ахборот технологиялари . Ўқув қўлланма . - Тошкент ." A лоқачи ", 2006 й . 2. С.С. Ғ уломов, А.Т.Шермухамедов, Б.А.Бегалов И қ тисодий информатика. “ Ў збекистон” нашриёти, “ Hilolnuri ” шў ъба корхонаси. 1999 й. 3. С.С.Гуломовнинг умумий тахрири остида. А хборотлартизимлари ва технологиялари. Т.”Шарк”. 2000 й. 4. Р.А.Абдуллаев, В.И.Абдукаримов, Н.А.Иброгимов Иктисодий ахборотни ишлашнинг автоматлашган тизимлари. Тошкент. ”Укитувчи”, 1993 й 5 .Л.А.Залманзон “Беседы об автоматике и кибернетике”. Москва. Наука. 1981 г. 6 .Б.Я.Советов. “ Информацион технология”. Москва. Наука.

O'xshashlar

Дастурни тестдан ўтказиш

Электрон дарсликларнинг асосий хоссалари ва категориялари ажратилган вақт

Компьютер такдимотлари

Диаграммалар билан ишлаш

Программаларни тестлаш.Тестлаш воситалари. Тест ўтказиш этаплари. Тестларни расмийлаштириш