Ma’lumotlar ombori - Informatika va AT - Referatlar

Ma’lumotlar ombori

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

67.5 KB

Ko'chirib olish

Ma’lumotlar ombori Reja: 1.Ma’lumotlar ombori va jamg’armasi haqida tushuncha 2.MS Accessni yuklash va ishni tugallash 3. Ma’lumotlar omborida axborotlarni joylashtirish sturukturasi 4. MS Accessning menyu buyruqlari. 1

Axborotlar ombori ma’lumotlar ombori va jamg’armasi haqida tushuncha. Har kuni ma’lum bir turkum ma’lumotlarga duch kelasiz. Agar imkon bo’lsa ularni to’plab, ma’lum bir turkumga ajratsangiz, uni hayotingiz bir kunlik ma’lumotlar ombori sifatida qarasangiz bo’ladi. Ular ma’lum bir vaqt o’tgandan so’ng xotirangizdan ko’tariladi Lekin ularni xotira daftaringiz tushirib qo’ysanngiz, kelgusida ular asqotish mumkin Shunday qilib, ma’lumotlarni ma’lum bir texnalogiya asosida yigish saqlash qayta ishlash va uzatish muhim muammo, ayni vaqtda dolzarb hisoblanadi Ma’lumotlarni yig’ishga harakat qilish, ularni ishlash jarayonida yangicha yondashish yangi texnologiyani keltirib chiqaradi. Bu texnalogiyaning asosini ma’lumotlar ombori va jamg’rmalardan foydalanish o’zaro bog’langan ma’lumotlar to’plamiga kirishni, ulardan foydalanishni, ylarda ishlashni avtomatlashtiradi, ma’lumotlarni yangilash, keraksizlarni yo’qotishni avtomatlashtirishni taqazo qiladi. Ma’lumotlar omborini tuzushdan oldin soha tanlab, shu sohaga oid ma’lumotlar yig’iladi va bog’liqlik o’rnatiladi. Ma’lumotlar ombori yaratishda ma’lumotlar tipini e’tiborga olish muxum axamiyatga ega, chunki dasturni ma’lumot olish yoki uni qidirishga o’zgartirishga shart bo’lmasligi kerak. Ma’lumotlar omborining yadrosini ma’lumotlar tashkil qilib, u ma’lumotlar tarkibi to’plamidan tashkil topadi. Modellarni quyidagi turlarga ajratish mumkin: 1.Iyerarxik (chiziqli) model- bu modelda ma’lumotlar daraxtsimon ko’rinishda saqlanadi. Ishlash birligi yozuvdir. 2.To’rli model- bu modelda daraxtsimon bo’glanish bo’lsada, tugunlardagi tarmoqlanishlarda cheklanish yo’q. 3.Relatsion model- bu modelda ma’lumotlar jadval ko’rinishda saqlanadi. Relastion model quyidagi xossalarga ega: - jadvalning tarkibi ustunlar tarkibidan aniqlanadi; - jadval bir xil ma’lumotli ustunlarga ega emas; 2

- jadvaldagi satlar soni chegaralanmagan; - har bir jadval o’z nomiga ega; - har bir ustundagi qiymatlar bir xil tipli bo’ladi. Asosini ma’lumotlar omborlari va ma’lumotlar jamg’armalari tashkil etuvchi sistemalar quydagi imkoniyatlarni yaratib beradi: --- talablarga zudlikda javob bera olishlikni --- ma’lumotlarni saqlashnng sirliligi Zamonaviy kompyuterlarda ma’lumotlar ombori va jamg’armasi ustida ishlash uchun dasturiy ta’minotlar yaratilgan (BASE, KARAT ,FOX PRO, REBUS, MS Access). Xususan ,MS Access hozirgi vaqtda ma’lumotlar omborini boshqarish sistemalariga kiradi va u ma’lumotlar omborini yaratish, ma’lumotlar omborida ma’lumotlarni saqlash, qidirish va ishlalashni avtomatlashtirishga mo’ljalangan keng ommalashgan dasturiy vositadir. MS Accessni yuklash va ishni tugallash. MS Accessni Windows muxitining dastur ta’minlagichi (dispecher)da mos piktorgrsmma orqali ishga tushurish mumkin. Dastur MS Office dasturlari ro’yxatida bo’lganligi sababli uni “ Пуск - Программы - Microsoft Access” ketmea- ketligidan foydalanganligi holda ham yuklash mumkin. Natijada ekranda MS Access ish stoli paydo bo’ladi. Windowsning boshqa amaliy dasturlarisingari MS Access ham o’z sarlavhasiga ega. Accessni menyusi Windows tamoillari asosida ishlaydi. Menyu orqali biron bir buyruqni berish uchun avvalo, lozim bo’lgan menyu bandi tanlanib u ochiladi, so’ngra kerakli buyruq tanlanib, unda ham “sichqoncha” tugmachasi bosiladi. Buyruqlar klaviaturadan ham belgilash mumkin. Buning uchun “Alt” tugmachasi buyruqlarning tagiga chizilgan harf tugmachasi bilan birga bosish lozim. Faol 3

buyruqlar qora rangda, faol bo’lmaganlar rangsiz halatda bo’ladi. Agar biror bir buyruq oldida belgisi bo’lsa, bu buyruq qo’llanilayotgan bo’ladi. Ochilgan menyudan biron bir buyruqni bekor qilish uchun [Esc] tugmachasi bosiladi. Ochilgan menyu osti buyruqlarning nomlardan keyin ba’zilarda ko’p niqta qo’yilgan bo’ladi, bunda Windows muloqat ochadi. Bu muloqatda qo’shimcha ma’lumotlar kiritishimiz mumkin. Masalan, “ Файл ” menyusining “ открыть ” buyrug’ini tanlasak, u holda “ открыть данных ” muloqati chiqadi. Mavjud ma’lumotlar omborini ochish uchun quyidagi tartibda ish tutuladi: 1. Asosiy ishga tushiriladi. 2. Fayl menyusidan “ открыть ” buyrug’I tanlanadi. 3. Kataloglar ro’yxatidan Accessdagi mavjud katalog tanlanadi va [OK] bosiladi. Ma’lumotlar ombori fayllarni birma bir kompyuterda ochib ko’rish mumkin. Accessda ish yuritishda ma’lumotlar oilishning quyidagi usullari mavjud: 1. Berilgan mavzu bo’yicha 2. Ishlash jarayonida 3. So’zlar bo’yicha qidirish MS Accessda ishni tugatish uchun “ Файл ” buyruqlar to’plamiga kirib, « Выход » bandi ustida “sichqoncha” tugmachasi bosiladi yoki [Alt] [F4] tugmachasi birgalikda bosiladi. Ma’lumotlar omborida axborotlarni joylashtirish sturukturasi 4

Microsoft Access katta xajimdagi ma’lumotlarni saqlash va ishlashni tashkil qilish xususiyatiga ega. Qyidagi Microsoft Access yordamida ma’lumotlar ombirini, uning elementlarini ochish, ma’lumotlarni kiritish va undan foydalanishni qarabchiqamiz. Ma’lumotlar va yozuv tushunchalari . Ma’lumotlar – komputerda saqlanayotgan va saqlanmoqchi bolgan yozuvlardan tashkil topadi, undan bir va bir necha marta foydalanish imkoni bo’lishi lozim. Microsoft Accessda m’lumotlar sifatida matnlar, sonlar, rasmlar qo’llanishi mumkin. Masalan, xaridor kitob sotayotgan bo’lsa, u kitoblar nomlarini, mualliflarni, omboridagi bu kitoblar sonini, baxosini va qachon, qancha sotilgani to’grisidagi ma’lumotlarni saqlash mumkin. Ko’pincha o’z ma’lumotlar omboriga unug shaklidan foydalanib, yangi ma’lumotlar kiritishingiz mumkin. Shakillatga ma’lumotlar klaviaturadan kiritiladi va MO ularni jadvallarda saqlab qoladi. Yozuv - bu biron bir maqsadli jarayondagi ma’lumotlar massividir. Masalan ishga qabul qilishda to’diriladigan anketa, obuna bo’lishga beriladigan chipta. Yangi ma’lumotlar omborini loyxalashtirish . O’z ma’lumotlar omboringizni yaratishingiz uchun quyidagi savollarga javob berishingiz kerak bo’ladi. - Ma’lumotlar omboridan qandayma’lumotlarni olmoqchisiz? - Ma’lumotlarni saqlashning qanday mavzu soxalari kerak? - Bu mavzu Sohalar bir- biri bilan qanday bo’g’langan? - Har bir mavzular bo’yicha qanday axborotlar saqlanishi ko’zda tutilgan? MS Access ma’lumotlarni saqlash, ishlash va qidirishning maqbul tarkibini yaratadi, ya’ni ma’lumotlar bo’yicha ma’lumotlar yig’ish joyi sifatida jadvallar 5

sifatida, jadvalda joylashtirilgan har bir axborotlar maydoni tashkil etadi. Ma’lumotlarni joylashtirish shakli Mecrosoft Access avtiomatik tarzda bajaradi. Shakillar to’ldirilgandan keyin undagi ma’lumotlarni to’liq yoki qisman qidirish, tanlash yoki talab proseduralari orqali ko’rish mumkin. Microsoft Access kerakli xisobotni tayyorlab berishi mumkin. Siz istalgan vaqtda o’z ma’lumotlar omboringizning mazmuni, shaklini o’zgartirishingiz mumkin. Ma’lumotlar omborini boshqarish sistemalari yordamida jadvalda ma’lumotlarni mavzular bo’yicha guruhlab chiqshingiz, keyin esa bu jadvallar orasidagi bog’lanishlarni aniqlashingiz mumin. Bu ishlar bo’glangan axborotlarni aniqlash imkonini beradi. Shunday qilinganda katta jadvallar bilan ishlash qiyinchiligidan farig’ bo’lish imkoniyati yaratadi va xotiradan optimal foydalaniladi hamda ma’lumotlarning ishlash tezligi ortadi. MS Access ko’pdan ko’p avtomatlashtirilgan proseduralarga va ma’lumotlar beruvchi sistemaga ega bo’lib, undan o’z ma’lumotlar omboringizni yaratishda va takomillashtirishda foydalanishingiz mumkin. Ma’lumotlar ombori quyidagi elementlarga ega: - Jadval; - Maydon; - Shakillar - Talablar - Hisobotlar Ma’lumotlar omborida axborotlarni joylashtirish sturukturasi quyidagi misolda o’z ifodasini topgan. MS Accessning menyu buyruqlari. 6

MS Access ish stolining yuqori qatorida sarlavha satridan keyin MO axborotlar va ularning qismlari ustida turli xil amallar bajarish uchun mo’jallangan menyusi joylashgan. Menyuga kirish uchun boshqa Offece dasturlari kabi [F10 ] tugmachasi yoki “sichqoncha” ko’rsatkichi tegishi menyu bandi ustiga keltirilib, unig tugmachasi bo’ladi. MS Access menyusi «Файл», «Правка», «Вид», «Виставка», «Сервис», «Окно», «Справка» (?) belgilardan iborat. Bu menyu bandlaridan istalganini ochish mumkin. Buyruqlarni klaviatura yordamida ham berish mumkin. 7

O'xshashlar

Zamonaviy web texnologiyalari, ularning ma’lumotlar ombori bilan bog’lanishi, tatbiq etilish sohalari

Hududiy ma’lumotlar modellari ma’lumotlar bazasi va ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi

Ma’lumotlar bazasini boshqarish

Chiziqli bog’langan ma’lumotlar

Ma`lumotlar jamgarmasi va ombori. Microsoft Access dasturi