Xo`jalik protsessual huquqiy munosabat va uning subyektlari - Huquqshunoslik - Referatlar

Xo`jalik protsessual huquqiy munosabat va uning subyektlari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

76 KB

Ko'chirib olish

Xo`jalik protsessual huquqiy munosabat va uning subyektlari Reja: 1. Xo`jalik protsessual huquqiy munosabat tushunchasi, uning tarkibi (elementlari). 2. Xo`jalik protsessida subyektlar tushunchasi va tarkibi. 3. Xo`jalik sudi xo`jalik protsessining ishtirokchisi va xo`jalik sudining sudyalarini chetlashtirish (rad etish) tartibi 4. Xo`jalik protsessida taraflar tushunchasi. Taraflarning huquq va majburiyatlari. 5. Protsessual sherik ishtirokchilik tushunchasi. Ishga daxldor bo`lmagan tarafni almashtirish.Protsessual huquqiy vorislik. 6. Xo`jalik protsessida uchinchi shaxslar. Nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talablar bilan arz qiluvchi uchinchi shaxslar. 7. . Nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talablar bilan arz qilmaydigan uchinchi shaxslar

Davlat va huquq nazariyasidan ma`lumki, huquqiy munosabat deb, huquq normalari bilan tartibga solinadigan ijtimoiy munosabatlarga aytiladi. Bu munosabat ishtirokchilari subyektiv huquq va yuridik majburiyatlarga ega bo`ladilar. Xo`jalik sudlari o`zining zimmasiga yuklatilgan odilsudlovni amalga oshirish bilan bog`liq faoliyat jarayonida xo`jalik protsessining boshqa ishtirokchilari bilan huquqiy munosabatga kirishadi. Bu munosabatlar xo`jalik protsessual huquqiy munosabatlar deb ataladi. Bunday huquqiy munosabatlar o`ziga xos hususiyatlari bilan boshqa huquqiy munosabatlardan ajralib turadi. Bu hususiyatlar quyidagilardan iborat: Birinchidan, xo`jalik protsessual huquqiy munosabatlarda xo`jalik sudi albatta ishtirok etadi.Xo`jalik protsessual huquqiy munosabat xo`jalik sudi ishtirokisiz vujudga kela olmaydi. Protsessning barcha ishtirokchilari faqat xo`jalik sudi bilangina munosabatga kirishadi. Ammo, bu munosabatlar sud bilan protsessning barcha ishtirokchilari o`rtasida bir vaqtning o`zida vujudga kelmaydi. Xo`jalik protsessual huquqiy munosabatlar xujalik sudi (xo`jalik sudi sudyasi) bilan protsessda ishtirok etuvchi barcha shaxslar o`rtasida iqtisodiy nizolarni va boshqa ishlarni ko`rish va hal qilish, sud xujjatlarini qayta ko`rish va ularni ijro qilish jarayonida vujudga keladi. Ikkinchidan, ishda ishtirok etuvchi shaxslar o`zaro moddiy-huquqiy munosabatda bo`lishi mumkin.Shu bilan bir vaqtda ular xo`jalik sudini chetlab turib o`zaro xo`jalik protsessual huquqiy munosabatga kirisha olmaydilar. Uchinchidan, xo`jalik protsessual munosabatlarda protsessning barcha ishtirokchilari faqat sud bilan protsessual munosabatlarda bo`lsalar ham, ammo bu xolat yagona bir butun protsessual huquqiy munosabatni vujudga keltirmaydi. To`rtinchidan, xo`jalik protsessual huquqiy munosabatlarda asosiy subyekt bo`lib ko`rilgan xo`jalik sudining odilsudlovni amalga oshiruvchi subyekt sifatidagi foliyati qonun xujjatlarida belgilab qo`yilgan. Xo`jalik sudi va protsessining boshqa ishtiokchilari o`rtasidagi munosabatlar ham qonun xujjatlari doirasida, asosan xo`jalik protsessual kodeks vositasida tartibga solinadi. Demak,

xo`jalik sudlarining manfaatlari protsessual huquqiy munosabatning boshqa subyektlari manfaatlariga zid kelmaydi. Beshinchidan, xo`jalik protsessual huquqiy munosabatlar protsessual normalar asosida vujudga keladi. Har qanday huquqiy munosabat kabi, xo`jalik protsessual huquqiy munosabatlar ham yuridik faktlar asosida vujudga keladi, o`zgaradi va bekor bo`ladi. Har qanday huquqiy munosabat kabi xo`jalik protsessual huquqiy munosabat ham quyidagi elementlardan tashkil topgan: xo`jalik protsessual huquqiy munosabatning obyekti, mazmuni va subyekti. Xo`jalik protsessual huquqiy munosabatning obyekti bo`lib, bu munosabat nimaga qaratilgan bo`lsa, shu uning obyektini tashkil etadi. Xo`jalik protsessual huquqiy munosabatning obyektini korxona, tashkilot, muassasa va fuqarolarning iqtisodiyot sohasidagi buzilgan huquq va qonuniy manfaatlarning himoya qilinishi hisoblanadi. Xo`jalik protsessual huquqiy munosabatning mazmunini bu munosabat ishtirokchilarining subyektiv huquq va majburiyatlari tashkil qiladi. Xujalik protsessual qonunchilik xo`jalik sudi va protsess ishtirokchilari o`rtasidagi munosabatlarni qat`iy belgilagan holda, protsessning har bir ishtirokchisini mustaqil huquq va majburiyatlar majmuasiga ega qilib qo`ygan. Xo`jalik protsessida subyektlar tushunchasi va tarkibi. Har qanday huquqiy munosabat subyekti deganda, shu munosabatning ishtirokchilari tushuniladi. Demak, xo`jalik protsessual huquqiy munosabatning subyektlari bo`lib, uning ishtirokchilari hisoblanadi. Xo`jalik protsessual huquqiy munosabatning subyektlariga xo`jalik sudi va protsessning boshqa barcha ishtirokchilari kiradi.

Xo`jalik protsessual huquqiy munosabat subyektlarini to`rtta guruhga ajratiladi: 1. Nizolarni hal qiluvchi organ sifatida xo`jalik protsessining asosiy subyekti bo`lgan xo`jalik sudlari. Xo`jalik protsessining yakunidan huquqiy jihatdan manfaatdor bo`lib, o`zining yoki o`zga shaxslarning huquqlarini yoki qonuniy manfaatlarini himoya qilayotgan ishda ishtirok etayotgan shaxslar (taraflar,uchinchi shaxslar, yuridik faktlarni aniqlash to`g`risidagi, bankrotlik ishlari bo`yicha arizachilar va boshqa manfaatdor shaxslar). Xo`jalik sudida ishda ishtirok etishni ta`minlab, huquqlari va qonuniy manfaatlari buzilgan shaxslarning manfaatlarini ifoda etuvchi vakillar (prokuror,davlat va boshqa organlar). Xo`jalik sudi faoliyatiga o`zinig zimmasiga yuklatilgan majburiyati yuzasidan yordam beruvchi shaxslar (vakil, guvoh, ekspert, tarjimon). Xo`jalik ishida ishtirok etuvchi shaxslarning har biri xo`jalik protsessida qatnashishlarining maqsadlari va asoslariga qarab, XPKning 35-moddasida ko`rsatilgan protsessual huquq va burchlarga ega bo`ladilar.. Unga muvofiq: ishda ishtirok etuvchi shaxslar ish materiallari bilan tanishish, ulardan ko`chirmalar olish, nusxalar ko`chirish, rad qilish to`g`risida arz qilish, dalillar taqdim etish, dalillarni tekshirishda ishtirok etish, savollar berish, iltimosnomalar kiritish, arz qilish, xo`jalik sudiga og`zaki va yozma tushuntirishlar berish, ishni ko`rish davomida tug`iladigan barcha masalalar bo`yicha o`z vajlarini, xulosalarini taqdim qilish, ishda ishtirok etuvchi boshqa shaxslarning iltimosnomalari, vajlariga e`tiroz bildirish, sud hujjatlari ustidan shikoyat qilish (protest keltirish) hamda XPKda ularga berilgan boshqa protsessual huquqlardan foydalanish huquqiga egadirlar. Shuningdek, ishda ishtirok etuvchi shaxslar XPKda nazarda tutilgan protsessual majburiyatlarga ham egadir va ular o`zlariga tegishli barcha protsessual huquqlardan insofli ravishda foydalanishlari shart.

Xo`jalik sudi xo`jalik protsessining ishtirokchisi va xo`jalik sudining sudyalarini chetlashtirish (rad etish) tartibi Xo`jalik protsessual huquqiy munosabatning asosiy subyekti bo`lgan xo`jalik sudlarining asosiy vazifasi odilsudlovni amalga oshirish hisoblanadi. Xo`jalik sudlari xo`jalik protsessual huquqiy munosabatning subyekti sifatida ikki guruhga ajratiladi: Ishni mazmunan ko`rib hal qiluvchi birinchi instansiya xo`jalik sudlari. Bularga O`zbekiston Respublikasi Oliy xo`jalik sudi, qoraqalpog`iston Respublikasi xo`jalik sudi, viloyatlar va Toshkent shahar xo`jalik sudlari kiradi. Sud xujjatlarini qayta ko`rish vakolatiga ega bo`lgan xo`jalik sudlari. Bularga appellyatsiya, kassatsiya instansiyasi, ishlarni nazorat tartibida ko`ruvchi O`zbekiston Respublikasi Oliy xo`jalik sudi Rayosati, yangi ochilgan holatlar bo`yicha sud hujjatlarini qayta ko`ruvchi instansiya sudlari kiradi. Xo`jalik sudlari nomidan ishlar sudyaning yakka o`zi yoki hay`at (uchta sudyadan kam bo`lmagan) tarkibida amalga oshiriladi. Birinchi instansiya xo`jalik sudlarida ishlar sudyaning yakka o`zi tomonidan, apellyatsiya, kassatsiya va nazorat instansiyalarida esa hay`atda ko`riladi. Xo`jalik protsessida ishlarning mustaqil, qonuniy, xolisona va obyektiv ko`rilishini ta`minlash kafolati sifatida ishda ishtirok etuvchi shaxslar huquqlari doirasiga sudyani rad qilish imkoniyati berilgan. Bu qoida XPK ning 17- moddasida belgilangan bo`lib,ular quyidagilardan iborat: -ishda ishtirok etuvchi shaxslarning yoki ular vakillarining qarindoshi bo`lsa; -shu ish ilgari ko`rilganda ekspert, tarjimon, prokuror, vakil yoki guvoh sifatida ishtirok etgan bo`lsa;

- ishning pirovard natijasidan shaxsan, bevosita, yoki bilvosita manfaatdor bo`lsa yoxud uning xolisligiga shubha tug`diruvchi boshqa holatlar mavjud bo`lsa. Shuningdek XPK ishni ko`rayotgan xo`jalik sudi tarkibiga bir-biriga qarindosh bo`lgan sudyalarning kiritilishini ham ta`qiqlaydi. Agar yuqoridagi asoslar mavjud bo`lsa, sudya o`zini o`zi rad qilish to`g`risidagi arizani berishi shartligi qonunda belgilab qo`yilgan. Xo`jalik sudi sudyasini rad qilish uchun asos mavjud bo`lgan taqdirda ishda ishtirok etuvchi shaxslar ish ko`riladigan sudning raisiga, agar ish hay`atda ko`rilayotgan bo`lsa, hay`at raisiga asoslantirilgan ariza bilan murojaat qiladi. Ariza qonun xujjatlariga muvofiq ko`rib chiqiladi va bu arizani qanoatlantirish yoki qanoatlantirmaslik haqida ajrim chiqariladi. Xo`jalik protsessida taraflar tushunchasi. Taraflarning huquq va majburiyatlari. Xo`jalik protsessual huquqiy munosabatda ishtirok etuvchi shaxslar ichida taraflar alohida o`rinni egallaydi. Chunki nizoli munosabat aynan shu shaxslar o`rtasida vujudga keladi. Ular nizo predmetiga nisbatan qarama-qarshi bo`lgan ikki taraf sifatida maydonga kirib keladi. Ulardan biri da`vogar ikkinchisi javobgar deb ataladi. Da`vogar bu huquqlari va qonun bilan qo`riqlanadigan manfaatlarini himoya qilinishini suddan iltimos qilib da`vo qo`zgatgan yohud manfaatini ko`zlab da`vo taqdim etilgan shaxsdir. Javobgar, ya`ni da`vo yuzasidan da`vogarni huquq va qonuniy manfaatini buzganligi uchun sud tomonidan javob berish uchun jalb etilgan shaxs bo`ladi.. Xo`jalik protsessida taraflar, ya`ni da`vogar va javobgar sifatida fuqarolar (qonunda belgilangan tartibda tadbirkor maqomini olgan) shuningdek korxonalar, muassasalar, tashkilotlar va jamoat birlashmalari bo`lishi mumkin.

Xo`jalik protsessida da`vo faqat da`vogar tomonidangina taqdim etilmasdan, balki buzilgan huquqlarning barcha hollarda himoya qilinishini ta`minlash maqsadida qonun sudda da`vo qo`zg`atish huquqini boshqa shaxslarga ham beradi.. Bu shaxslarni biz xo`jalik protsessining subyektlarini guruhlarga ajratganda, xo`jalik sudida ishda ishtirok etishni ta`minlab, huquqlari va qonuniy manfaatlari buzilgan shaxslarning manfaatlarini ifoda etuvchi vakillar sifatida belgilagan edik(XPKning 43-44-moddalari). Xo`jalik protsessual huquqiy munosabatning subyekti sifatida taraflar protsessning boshqa ishtirokchilaridan farq qilib, o`zlariga xos huquqlarga ega bo`ladilar. Jumladan, XPK ning 40;132-moddasi qoidalarida belgilanganidek, da`vogar da`voning asosini yoki predmetini o`zgartirishga, da`vo talablarining miqdorini oshirishga yoki kamaytirishga yohud da`vodan voz kechishga, javobgar esa da`voni qisman yoki to`la tan olishga yoki rad etishga haqli bo`ladi. Taraflar jarayonning har qanday davrida ishni kelishuv bitimi bilan tamomlashlari mumkin. Sud da`vogarning da`vodan voz kechishini, javobgarning da`voga iqrorligini basharti, bu harakatlar qonunga xilof bo`lsa yoki kimning bo`lmasin huquqini va qonun bilan qo`riqlanadigan manfaatlarini buzsa, qabul qilmaydi va taraflarning kelishuv bitimini tasdiqlamaydi. Xo`jalik protsessual qonunchiligi taraflarni protsessual jihatdan teng huquqligini kafolatlaydi.Taraflar o`zlariga berilgan barcha protsessual huquqlardan vijdonan, insofli ravishda foydalanishga majburlar. Jarayonni cho`zish yoki buzish maqsadida har qanday g`ayriqonuniy harakatlar qilinishiga sud yo`l qo`ymaydi. Protsessual sherik ishtirokchilik tushunchasi. Ishga daxldor bo`lmagan tarafni almashtirish.Protsessual huquqiy vorislik. O`zbekiston Respublikasi XPK ning 37-moddasi ishda bir necha da`vogar va javobgarning ishtirok etish qoidalarini belgilaydi. Xo`jalik protsessida da`vo bir

necha da`vogar tomonidan birgalikda yoki bir necha javobgarga nisbatan taqdim etilishi mumkin.Bu protsessual sherik ishtirokchilik deb ataladi. SHerik ishtirokchilar ishning sudda yuritilishini o`z sheriklaridan biriga topshirishlari mumkin. Xo`jalik sudi da`vogarning roziligisiz boshqa shaxsni javobgar sifatida ishda ishtirok etish uchun jalb qila olmaydi. Xo`jalik sudi da`vo taqdim etish huquqiga ega bo`lmagan shaxs tomonidan yoki da`vo bo`yicha javob berishi lozim bo`lmagan shaxsga nisbatan taqdim etilganini aniqlasa, hal qiluv qarori chiqarilgunga qadar, da`vogarning roziligi bilan dastlabki da`vogar yoki javobgarning ishga daxldor da`vogar yoki javobgar bilan almashtirilishiga yo`l qo`yish mumkin. Da`vogar shaxs huquqining buzilganligi va shu munosabat bilan uning o`zi da`vogar bo`lishi va bu nizoli huquqni buzuvchi javobgar sifatida ko`rsatilgan shaxsning aynan o`zi javobgar bo`lishligi xo`jalik sudi tomonidan sud majlisida, ishni atroflicha, xolisona tekshirish natijasida aniqlanadi. Ammo ayrim hollarda xo`jalik sudi protsessdagi da`vogarni yoki javobgar tarafni, yoxud har ikkila tarafning ham xatolik bilan ishga jalb etilishlari tufayli daxldor bo`lmagan taraf bo`lib topilishi mumkin. Shunday xolatlarni nazarda tutib XPK, ishga daxldor bo`lmagan taraf xo`jalik sudining tashabbusi bilan boshqa daxldor taraf bilan almashtirishga yo`l qo`yadi. Sud ishni tekshirish vaqtida arizani talab qilish huquqiga ega bo`lmagan shaxs tomonidan qo`zg`atilganligini yoki javob berishi lozim bo`lmagan shaxsga nisbatan qo`zg`atilganligini aniqlasa, dastlabki da`vogarni yoki javobgarni daxldor (tegishli) da`vogar yoki javobgar bilan almashtirishga yo`l qo`yishi mumkin. Ishga daxldor bo`lmagan da`vogar deb, nizoli huquqning yoki qonun bilan qo`riqlanadigan manfaatning o`ziga tegishli bo`lishi to`g`risida da`vo qo`zg`atish huquqiga ega bo`lmagan da`vogarga aytiladi. Agar da`vogar javobgarni boshqa shaxs bilan almashtirishga rozi bo`lmasa, sud da`vogarning roziligi bilan bu shaxsni ikkinchi javobgar sifatida ishga jalb qilishi mumkin.

Ishga daxldor bo`lmagan taraf almashtirilganligi to`g`risida sud ajrim chiqaradi. Ishga daxldor bo`lmagan taraf almashtirilganidan so`ng ishni ko`rish yangidan boshlanadi. Xo`jalik protsessining muhim institutlaridan biri bo`lib protseyesual huquqiy vorislik hisoblanadi. Nizoli yoki hal qiluv qarori bilan aniqlangan huquqiy munosabatdan taraflarning biri, uchinchi shaxs yoki ularning qonuniy vakili chiqib ketgan hollarda (yuridik shaxsning tugatilishi yoki uni qayta tashkil etilishi, talabdan boshqa shaxs foydasiga voz kechish, qarzning boshqa shaxsga o`tkazilishi, fuqaroning o`limi va boshqa hollarda) sud bu tarafni uning huquqiy vorisi bilan almashtirib, bu haqda o`z ajrimi, hal qiluv qarori yoki qarorida ko`rsatadi. Xo`jalik jarayonining har qanday boskichida protsessual huquqiy vorislikka yo`l qo`yiladi. Huquqiy vorisning protsessga kirishganligini xo`jalik sudi tegishli ajrim bilan rasmiylashtiradi. Xo`jalik protsessida uchinchi shaxslar. Nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talablar bilan arz qiluvchi uchinchi shaxslar. Xo`jalik protsessida shunday nizoli munosabatlar ham uchraydiki, ularning xo`jalik sudlari tomonidan ko`rib hal etilishi ma`lum darajada protsessga jalb etilmagan shaxslarning moddiy huquqiga ta`sir etishi, ishning xo`jalik sudida hal etilishi natijasida ularga nisbatan muayyan huquq yoki majburiyat vujudga keltirilishi mumkin. Shu tufayli bu shaxslar o`z huquqlarini himoya qilish maqsadida boshlangan xo`jalik ishiga kirib borishi yoki boshlangan protsessda ishtirok qilish uchun xo`jalik sudi tomonidan jalb etilishlari mumkin. Bunday shaxslar xo`jalik protsessida uchinchi shaxslar deb ataladilar. Uchinchi shaxslar manfaatlarining mazmuniga va ish yuzasidan chiqarilgan qaror bilan bog`liq bo`lgan oqibatlarga qarab ikkiga: a) mustaqil talab bilan arz qiluvchi (mustaqil da`vo qiluvchi) uchinchi shaxslarga;

b) mustaqil talab bilan arz qilmaydigan (mustaqil da`volari bo`lmagan) uchinchi shaxslarga ajratiladi. Da`vogar bilan javobgar o`rtasidagi nizoning predmetiga nisbatan boshqa shaxs tomonidan shu predmet (narsa)ni o`ziga tegishli bo`lishi to`g`risida arz qiluvchi shaxs-mustaqil da`vo qiluvchi uchinchi shaxs deb ataladi1. XPKning 41-moddasiga asosan nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talab bilan arz qiluvchi uchinchi shaxslar xo`jalik sudi hal qiluv qarori qabul qilgunga qadar ishga kirishishi mumkin. Ular da`vogarning barcha huquqlaridan foydalanadilar va barcha majburiyatlarini bajaradilar, shu toifadagi nizolar uchun qonunda nazarda tutilgan yoki shartnomada belgilangan javobgar bilan nizoni sudgacha hal qilish (talabnoma yuborish) tartibiga rioya etish majburiyati bundan mustasnodir, deb belgilangan. Yuqoridagilardan ko`rinib turibdiki uchinchi shaxsning protsessual holati da`vogarnikiga tenglashtirilgan. Dastlabki da`vogardan uchinchi shaxsning farqi shundaki, agar da`vogar (arizachi) ishni da`vo talabi bilan boshlasa, uchinchi shaxs esa boshqa shaxs tomonidan boshlangan protsessga kirib keladi. Xo`jalik protsessiga uchinchi shaxsni ishtirok etish uchun jalb qilishdan asosiy maqsad, nizoli munosabatning to`g`ri va adolatli hal qilinishidan manfaatdor bo`lgan shaxslar huquq va qonuniy manfaatlarining bitta sud majlisida himoyalanishi bilan bir-biriga zid bo`lgan qarorlarning qabul qilinishini oldi olinadi hamda sud va ishda ishtirok etuvchi shaxslarning vaqti tejaladi.

Nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talablar bilan arz qilmaydigan uchinchi shaxslar O`zbekiston Respublikasi XPKning 42-moddasiga muvofiq, nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talab bilan arz qilmaydigan uchinchi shaxslar, agar ish bo`yicha hal qiluv qarori ularning taraflardan biriga nisbatan huquq va majburiyatlariga ta`sir ko`rsatishi mumkin bo`lsa, xo`jalik sudi hal qiluv qarori qabul qilgunga qadar da`vogar yoki javobgar tomonida ishga kirishishi mumkin. Nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talab bilan arz qilmaydigan uchinchi shaxslar tarafning huquqlaridan foydalanadilar va protsessual majburiyatlarini bajaradilar, da`voning asosi yoki predmetini o`zgartirish, da`vo talabining miqdorini ko`paytirish yoki kamaytirish, shuningdek da`vodan voz kechish, da`voni tan olish yoki kelishuv bitimi tuzish, sud hujjatining majburiy tarzda bajarilishini talab qilish huquqi bundan mustasno. Nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talablar bilan arz qilmaydigan uchinchi shaxslar sifatida mulkchilik shaklidan qat`iy nazar ,korxonalar, tashkilotlar, muassasalar va tadbirkor fuqarolarning ishga kirishishi yoki jalb qilinishi masalasi xo`jalik sudi tomonidan hal qiluv qarori qabul qilingunga qadar sud majlisida ko`rib chiqilishi mumkin. Nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talablar bilan arz qilmaydigan uchinchi shaxslar ishda ishtirok etuvchi shaxslar sifatida XPK ning 35-moddasida belgilangan barcha huquq va majburiyatlardan foydalanadilar. Nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talablar bilan arz qilmaydigan uchinchi shaxslar protsessda taraf bo`lib hisoblanmaydi, shuning uchun da`vogar va javobgar o`rtasidagi nizoning predmetini tasarruf qilish bo`yicha harakatlarni amalga oshirishga, ya`ni da`vo predmeti yoki asosini o`zgartirishga, da`vo talabi miqdorini ko`paytirish yoki kamaytirishga haqli emas.

АДАБИЁТЛАР 1. Отахонов Ф. Х . Хозяйственное процессуальное право. Учебное пособие. – Т., 2003. – 262 с. 2. Бурхонходжаева Х.В., Дўстов У.Н. Хўжалик процесси(схемаларда). - Т.: ТДЮИ, 2002 . 3. 3.Шорахметов Ш.Ш. Ўзбекистон Республикасининг хўжалик процессуал ҳуқуқи. –Т:.Адабиёт жамғармаси, 2001. 4. www.ziyonet.uz 5. www.ppt.arxiv.uz

O'xshashlar

Xo`jalik protsessual huquqining tamoyillari (prinsiplari)

Fuqarolik protsessual huquqiy munosabatlar va ularning subyektlari

Xo`jalik protsessual huquqining tushunchasi, predmeti, tizimi

Fuqarolik-huquqiy munosabat

Qishloq xo`jalik korxonalari moliyaviy faoliyatini huquqiy tartibga solish