Xalqaro jinoyatchilik va unga qarshi kurashda o‘zaro hamkorlikni yo‘lga qo‘yish - Huquqshunoslik - Referatlar

Xalqaro jinoyatchilik va unga qarshi kurashda o‘zaro hamkorlikni yo‘lga qo‘yish

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

85 KB

Ko'chirib olish

Xalqaro jinoyatchilik va unga qarshi kurashda o‘zaro hamkorlikni yo‘lga qo‘yish Reja: 1. Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) va boshqa xalqaro tashkilotlarning jinoyatchilikka qarshi kurashdagi imkoniyatlari 2. Jinoyatchilikka qarshi kurashdagi o‘zaro hamkorlik masalalari 3. Xalqaro miqyosdagi hamkorlikning yo‘nalishi va shaklining tako- millashishi

Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) va boshqa xalqaro tashkilotlarning jinoyatchilikka qarshi kurashdagi imkoniyatlari Jahonda mavjud bo‘lgan jinoyatchilik miqyosi asosan tashqi omillar tufayli yuzaga kelishini ko‘rish mumkin. Eng xavfli jinoyatlar aksariyat hollarda ikki yoki undan ortiq davlatlar hududida sodir etilishi bilan e’tiborlidir va ko‘p vaziyatlarda jinoiy yo‘l bilan topilgan moddiy boyliklar va boshqa buyumlar jinoyat sodir etilgan bir davlatdan boshqa bir davlatga «o‘tkaziladi». Interpol hamjamiyatining Bosh kotibi R. Kendallning ta’kidlashicha, hozirgi davrda jinoyatchilik bilan xalqaro miqyosda kurash olib borish ba’zi superkomanda yoki superdetektiv zimmasidagi vazifa bo‘lib qolmasligi lozim. Bu vazifani bajarish nafaqat ayrim davlatlar o‘rtasida o‘rnatilgan xalqaro kelishuvlar, har bir davlat qonunchiligi, texnik salohiyati asosida amalga oshirilishi kerak, balki yaxshi niyat, maqsadda jinoyatchilikka qarshi kurashdan bir xilda manfaatdor bo‘lgan davlatlarning umumiy faoliyat ko‘r- satishi talab etiladi. Jinoyatchilikka qarshi kurash o‘z-o‘zidan yuzaga kelmaydi. Bu faoliyat xalqaro aloqalarning o‘ziga xos tarkibiy qismi ekanligini e’tiborga olish lozim. Hatto ba’zi davlatlarning o‘zaro siyosiy va iqtisodiy hamkorligi bo‘l- masa-da, jinoyatchilikka qarshi kurash sohasida hamkorlikni yo‘lga qo‘yish ehtiyoji yuzaga kelishini ko‘rish mumkin. Binobarin, jinoyatchilikka qarshi kurash borasida quyidagi o‘ziga xos hamkorlik turlarini ko‘ramiz: - o‘zaro jinoyat, fuqarolik va oila huquqlari bilan bog‘liq masalalarni hal etishdagi hamkorlik; - jinoyatchilikka qarshi kurashda va ayniqsa xalqaro miqyosda yoyilgan jinoyatchilikka qarshi kurash borasida xalqaro kelishuvlar tuzish va ularni amalga oshirish; - boshqa davlatlarning huquqni himoya qilish organlari tomonidan jinoiy- huquqiy va fuqarolik ishlari bo‘yicha chiqarilgan qarorlarni bajarishda o‘zaro yordam ko‘rsatish; - huquq-tartibot sohasida jinoiy-huquqiy masalalar va inson huquqlarini

ta’minlash qoidalarining bajarilishini ta’minlash; - huquqni muhofaza qilish organlarini qiziqtiradigan axborotlarni o‘zaro ayriboshlashni ta’minlash; - jinoyatchilikka qarshi kurash muammolarini ilmiy jihatdan tadqiq etish va ilmiy tavsiyalar yaratishda o‘zaro hamkorlik ishlarini olib borish; - ilg‘or tajribalar bilan o‘rtoqlashish; - kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlashda o‘zaro yordam ko‘rsatish; - moddiy-texnikaviy va maslahatlar berish bo‘yicha o‘zaro yordam berish kabilar. Jinoyatchilikka qarshi kurashdagi o‘zaro hamkorlik masalalari ni strate- gik jihatdan Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) hal etadi. Bu tasodif emas, albatta, chunki jinoyatchilikning yuzaga kelishi va miqyosi xalqaro aloqalar tizimi asosida belgilanadi. 1991-yilning sentabr oyida BMT Bosh Assambleyasida ta’kidlanganidek, «jinoyatchilikning miqdoran o‘sishi uning davlatlararo yuzaga kelishi har bir davlatning ichki xavfsizligiga raxna soladi, insonning xotirjam yashashiga tajovuz qiladi va shu bilan birga, xalqaro aloqalarning buzilishiga olib keladi. Bu esa xalqaro miqyosda samarali mexanizm yaratish va davlatlar o‘rtasida yanada yaqin aloqalar o‘rnatishni taqozo etadi». Ma’lumki, BMTning jahon miqyosida jinoyatchilikka qarshi kurashni tashkil etishda tutgan o‘rni ushbu xalqaro jamiyatning Nizomida o‘z ifodasini topgan. Jumladan, BMT Nizomining 1-moddasida qayd etilganidek, BMT: xalqaro tinchlik va xavfsizlikni ta’minlaydi, davlatlar o‘rtasidagi do‘stona aloqalarni rivojlantiradi; xalqaro miqyosda mavjud iqtisodiy, ijtimoiy va insonparvarlik bilan bog‘liq muammolarni yechishda zarur shart-sharoitlarni yaratadi. Xalqaro miqyosdagi jinoyatchilikka qarshi kurash masalasiga ham BMT kun tartibida alohida e’tibor beriladi. Shu maqsadda jinoyatchilikka qarshi kurash sohasida BMTning maxsus dasturi yaratiladi. Bosh Assambleya dasturi BMTning Iqtisodiy va Ijtimoiy Kengashi, BMTning Komissiyalari tomonidan chiqarilgan va jinoyatchilikka qarshi kurash hamda uning oldini olish bo‘yicha qarorlari, BMT kongresslarining jinoyatchilikning oldini olish va jinoyatchilar bilan bo‘ladigan

munosabatlar to‘g‘risidagi tavsiyalari asosida ishlab chiqiladi. Shuningdek, BMT jinoyat sodir etganlikda ayblanayotgan va ozodlikdan mahrum etilgan shaxslarni himoya qilishning xalqaro normalari, tavsiyalari, prinsiplari va standartlarini tartibga solib boradi. Ushbu normalar BMTning Inson huquqlari bo‘yicha umumjahon deklaratsiyasi, Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro paktda bayon etilgan talablar asosida ishlab chiqiladi. BMT Bosh Assambleyasi jahon miqyosida sodir etiladigan jinoyatlarga qarshi kurashga bevosita yo‘naltirilgan quyidagi qator hujjatlarni qabul qilganligini ko‘rish mumkin: - Mahbuslar bilan muomala qilish qoidalarining minimal standartlari; - Mansabdor shaxslarning huquq-tartibotni ta’minlash bo‘yicha faoliyatlari kodeksi; - Korrupsiyaga qarshi kurash qoidalari; - Davlat mansabdor shaxslarining faoliyatlari bo‘yicha xalqaro kodeks; - Huquq-tartibotni amalga oshirishda mansabdor shaxslar tomonidan kuch va o‘qotar qurollarni qo‘llashning asosiy prinsiplari; - Hokimiyatni suiiste’mol qilish va jinoyat qurbonlari bilan bog‘liq odil sudlovning asosiy prinsiplari deklaratsiyasi; - Sud organlarining mustaqilligi bilan bog‘liq asosiy prinsiplar; - Advokatlarning tutgan o‘rniga oid asosiy prinsiplar. 1991- yil 18-dekabrda jinoyatchilikning oldini olish va jinoiy ishlar bo‘yicha sudlovni amalga oshirish bo‘yicha OOFI dasturi qabul qilingan bo‘lib, uning asosiy maqsadi sifatida preambulada qayd etilganidek, barcha kriminal holatlarning oldini olish va odil sudlov bilan bog‘liq ishlarda xalqaro jamoatchilikning zarur ehtiyojlari qondirilishiga yordam ko‘rsatish kabilar belgilandi.

Ushbu Dasturning asosiy maqsadlari esa quyidagilar: - milliy davlatlar va davlatlararo mavjud jinoyatchilikka qarshi kurash; - jinoyatchilikka qarshi kurashning global (jahon miqyosida) va mintaqaviy choralarini kuchaytirish; - BMTga a’zo davlatlarning xalqaro jinoyatchilikning oldini olishdagi ishtiroklarini ta’minlash; - jinoiy ishlarni ko‘rib chiqishdagi samaradorlikni oshirish; - yuqori standartlardagi insoniylik, haqiqatparvarlik, odil sudlovni yo‘lga qo‘yish va kasb mahorati asosida ish yuritish kabilardan iboratdir. BMTning Iqtisodiy va ijtimoiy masalalar kengashi tarkibida, jinoyat chilikka qarshi kurash muammolarini yuqori darajadagi dolzarbligidan kelib chiqqan holda, 1992-yili Jinoyatchilikning oldini olish va jinoiy ishlarni ko‘rib chiqishda odil sudlovni tashkil etish komissiyasi tuzildi. Ushbu Ko- missiya tarkibiga BMT a’zosi bo‘lgan 40 ta davlat vakillari kiritilgan va ular uch yil muddatga saylanadilar. Komissiya o‘z faoliyatida: jinoyatchilikning oldini olish va jinoiy ishlarni ko‘rib chiqishda odil sudlarni tashkil etishning asosiy prinsiplarini ishlab chiqish; BMTning jinoyatchilikka qarshi kurash bo‘yicha olib bora digan tadbirlarini rejalashtirishni belgilash; BMT Kongresslarini tayyorlash kabilarni amalga oshiradi. Aynan ushbu Komissiya BMT Bosh Assambleyasining 51-sessiyasida (1996) Jinoyatchilik va jamoat xavfsizligi to‘g‘risidagi deklaratsiyani qabul qildi. Bu Deklaratsiyada BMTga a’zo barcha davlatlar o‘z zimmalariga xalqaro miqyosda sodir etiladigan xavfli va shu jumladan uyushgan jinoyat chilik, giyohvandlik vositalari va qurollarni g‘ayriqonuniy ravishda sotish, kontrabanda asosida g‘ayriqonuniy tovarlarni sotish, odamlarni tashkiliy tarzda sotish, terrorchilik jinoyatlari, korrupsiya va jinoiy daromadlarni legal- lashtirish kabi jinoyatlarning oldini olishda hamkorlik qilish majburiyatini olishlari lozim.

Xalqaro miqyosdagi hamkorlikning yo‘nalishi va shaklining tako- millashishi bois Bosh Assambleya Jinoyatchilikning oldini olish va jinoyat ishlarini ko‘rib chiqishda odil sudlovni amalga oshirish komissiyasiga Xalqaro uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurash bo‘yicha xalqaro konven- siyani ishlab chiqish yuzasidan topshiriq berdi. Bu topshiriqning berilishiga esa, Neapolda 1994-yil noyabr oyida xalqaro uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurash bo‘yicha bo‘lib o‘tgan xalqaro konferensiyada qabul qilingan Xalqaro rejali harakatlar bo‘yicha Neapol deklaratsiyasi qarorlari sabab bo‘ldi. BMTning o‘ziga xos modelli kelishuvlarning tayyorlanishidagi sa’y- harakatlari ham e’tiborlidir. Bunda quyidagilarni esga olish joizdir: Jinoyat ishlarini ko‘rib chiqish va odil sudlovni amalga oshirishdagi o‘zaro yordam to‘g‘risidagi namunaviy shartnoma; Jinoyat sudlov ishlarini o‘zaro o‘tkazish bo‘yicha namunaviy shartnoma; Taqdim etish bo‘yicha namunaviy shart noma; Shartli ravishda javobgarlikka tortilgan va jazodan bo‘shatilganlar va huquqbuzarliklar ustidan nazorat o‘tkazish vakolatlarini berish bo‘yicha namunaviy shartnoma; O‘tuvchi mulk shaklidagi biror-bir xalqning tarixiy merosiga tajovuz qilish bilan bog‘liq jinoyatlarning oldini olish bo‘yicha na - munaviy shartnoma kabilar. BMT tarkibiga kiruvchi va jinoyatchilikka qarshi kurashdagi masalalar bilan maxsus shug‘ullanish Jinoyat ishlarini ko‘rib chiqish va odil sudlovni amalga oshirish komissiyasidan tashqari, BMT tarkibiga: Xalqaro miqyosda jinoyatchilikning oldini olish Markazi (Vena markazi), BMTning jinoyat chilik va odil sudlov bo‘yicha Rim mintaqaviy ilmiy tadqiqot instituti; Ji- noyatchilikning oldini olish va huquqbuzarlar bilan muomalada bo‘lish bo‘yicha Tokioda joylashgan Osiyo va Uzoq Sharq instituti, Jinoyat chilikning oldini olish va unga qarshi kurash bo‘yicha Xelsinki instituti, Jino yatchilikning oldini olish va huquqbuzarlar bilan muomalada bo‘lish bo‘yi- cha BMTning Afrika instituti; Xavfsizlik masalalari bo‘yicha Ar-Riyodda joylashgan Arab ilmiy tadqiqot va o‘quv markazi; Avstraliya (Kanberra) kri minologiya instituti, Jinoyat qonunchiligi islohotlari va jinoyat ishlari bo‘yicha odil sudlovni olib borishning Kanada

(Vankuver) Xalqaro markazi kabilar. Sanab o‘tilgan institutlar o‘z faoliyatlarida ilmiy tadqiqot ishlarini olib boradilar, milliy davlatlarning huquqni himoya qilish organlari xodimlarining malakasini oshirish, zarur loyihalarni ishlab chiqishda metodik, moddiy va texnik yordam ko‘rsatadilar, manfaatdor tashkilotlarni jinoyatchilik va jahon miqyosida unga qarshi kurash choralari to‘g‘risida axborot bilan ta’minlashni amalga oshiradilar. BMT esa o‘ziga xos jihatlariga ko‘ra, jinoyatchilikka qarshi kurash borasida global, strategiyaga xos masalalar bilan shug‘ullanadi. Aniq taktik vazifalarni esa mintaqaviy xalqaro tashkilotlar bajaradi. Bular: Yevropa Kengashi, Yevropa Ittifoqi, Amerika davlatlari tashkiloti, Arab mamlakatlari ligasi, Janubiy-Sharqiy Osiyo davlatlari Assotsiatsiyasi, Afrika birdamlik tashkiloti kabilardir. O‘ziga xos obyektiv va subyektiv xususiyatlarga ko‘ra, xalqaro mintaqaviy tashkilotlardan Yevropa hududida joylashganlari O‘zbekiston Respublikasi va MDHga kiruvchi davlatlar uchun amaliy ahamiyatga egadir. Bular: Yevropa Kengashi va Yevropa Ittifoqidir. Yevropa Ittifoqi 1975-yildayoq huquq- tartibotni o‘z faoliyatini himoya qilishga qaratgan. Yevropa mamlakatlarining o‘zaro hamkorligi «Trevi» guruhi doirasida amalga oshiriladi. Hamkorlik shakli adliya, ichki ishlar (politsiya) va xavfsizlik xizmatlari rahbarlarining muntazam yig‘inlarini o‘z ichiga oladi. Bu organlarning yig‘ilishlarini ekspertlar guruhi tashkil qiladi. «Trevi» guruhi dastlabki bosqichda faqat terrorizm muammolari bilan shug‘ullangan. Hozirda esa uning faoliyati kengayganligini ko‘rish mumkin. Bular: - politsiya xizmatlari uchun zarur axborotlarni to‘plash va ayriboshlash; - Yevropada jinoyatchilikning holati, tizimi va dinamikasini baholash; - jinoyatchilarni qidirishda hamkorlikni ta’minlash; - terrorchilik faoliyatlariga aloqador shaxslarning mamlakatlarga kirish- larini rad etish masalalarini hal etish; - vizalar berish tartibini bamaslahat hal etish;

- ayrim turdagi jinoyatlarga qarshi kurashni olib borish uchun mutaxas- sislarni ayriboshlashni yo‘lga qo‘yish (terrorizm, giyohvandlik moddalari- ning g‘ayriqonuniy ravishda aylanishi kabilar); - politsiya idoralari uchun maxsus texnika vositalarini yaratishda o‘zaro aloqalarni yo‘lga qo‘yish kabilardir. Yevropa mintaqasida huquqni muhofaza qilish organlarining hamkorlik mexanizmini doimiy ravishda takomillashib borayotganini ko‘rish mumkin. Jumladan, 1992-yil sentabr oyida Yevropa hamjamiyatining ichki ishlar va adliya vazirlari shtab-kvartirasi Strasburgda politsiya organlarining hamkor- ligini ta’minlash maqsadida Yevropolni tashkil etish bo‘yicha qaror qabul qildilar. Yevropolning asosiy vazifalari bo‘lib, terrorizm, jinoiy pul mablag‘la- rini legallashtirish, giyohvandlik vositalari va qurollarni norasmiy o‘tkazish kabi jinoyatlarga qarshi kurashni hamkorlikda tashkil etish va muvofiq lashtirish, shuningdek Yevropa hamjamiyatining tashqi chegaralarini nazorat etishni ta’minlash kabilar hisoblanadi. Jinoiy guruhlar bilan kurash olib borishni yo‘lga qo‘yish maqsadida Yevropa mintaqasida alohida «Antimafiya» guruhi tashkil etilgan bo‘lib, uning asosiy vazifasi sifatida mafiyaga oid guruhlar faoliyatini tahlil etish va Yevropa miqyosida ularga qarshi kurash strategiyasini yaratish kiradi. To‘g‘ri, Yevropol ba’zi jihatlari bilan 1923-yil 7-sentabrda tashkil etilgan Interpol - Xalqaro jinoyat politsiyasi tashkilotiga o‘xshab ketadi. Interpolga a’zo davlatlar soni hozirgi kunda 170 dan ortiq bo‘lib, O‘zbekis- ton ushbu tashkilotga 1994-yil sentabrda a’zolikka qabul qilindi. Interpolning asosiy maqsadlari quyidagilardan iborat: - Inson huquqlarining umumjahon deklaratsiyasi talablari va amaldagi qonunlar asosida kriminal politsiyaning barcha organlari (muassasalar)ning hamkorligini ta’minlash; - jinoyatlarning oldini olishda samarali hamkorlik qila oladigan institut- larni tuzish va ularning faoliyatlarini takomillashtirib borish. Shuningdek, Interpolning Nizomida bu hamjamiyatga a’zo davlatlarning siyosiy, harbiy, diniy va irqiy

masalalarga aralashmasligi talab etiladi. Ta’kidlash joizki, Interpol nafaqat kriminal politsiya tashkiloti bo‘lib hisoblanadi. Uning xizmatiga huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organlar ham murojaat etadilar. To‘g‘ri, kriminal politsiya orqali organlar tizimi emas, faqat faoliyat tushuniladi. Interpolni jinoyatchilikka qarshi kurash vositasi sifatida ko‘rib chiqish asosida, uning amaliy tarzdagi ta’sir etuvchi obyektlari sifatida xalqaro miqyosdagi jinoyatchilik va jinoyatchi shaxslarni ko‘rish mumkin. Xalqaro miqyosdagi jinoyatlar toifasi sifatida esa quyidagilarni ko‘rsatish mumkin: - ayrim jinoyat bilan bog‘liq holatlarning turli davlatlarning hududlarida sodir etilishi; - uning oqibatlari jinoyat sodir etilgan mamlakatda emas, boshqa mam- lakatlarda yuzaga kelishi; - bittadan oshiq bo‘lgan davlatlarning ichki ishlariga xavf solishi. Xalqaro miqyosdagi jinoyatchilar deyilganda esa, jinoyat sodir etgani uchun boshqa davlat hududida yashiringan, xalqaro jinoiy guruhlarning a’zolari, bir necha davlatlar manfaatlariga zid keluvchi jinoyatlarni sodir etgan va tashkil etgan jinoyatchilar tushuniladi. Interpolning eng yuqori organi bo‘lib, Bosh Assambleya hisoblanadi va uning tarkibiga barcha a’zo davlatlarning vakillari kiradi. Bosh Assambleya tashkiliy va moliyaviy masalalardan tashqari, Interpol faoliyatidagi eng birlamchi faoliyat yo‘nalishlarini belgilaydi. Interpolning ishlarini tashkil etishda esa uning ijroiya qo‘mitasi asosiy o‘rin tutadi hamda uning tarkibiga Interpol prezidenti, uning uch nafar muovini va to‘qqiz nafar - turli mintaqa politsiya organlari vakillaridan tashkil topgan delegatlar kiradi. Interpolning kundalik ishlarini uning quyidagi tarkibdagi Bosh kotibiyati amalga oshiradi: politsiya bo‘limi (xalqaro aloqalarni tashkil etish); axborot-tadqiqot bo‘limi (huquqiy manbalar, ma’lumotlarni berish, jurnal chop etish, axborotnomalar chiqarish, kutubxona); ma’muriy bo‘lim (kadrlar, moliya, ichki xavfsizlik, moddiy-texnika ta’minoti); texnik ta’minot

bo‘limi (telekommunikatsiya, ma’lumotlarning avtomat qurilmalari). Interpolning tashkiliy tizimi uning milliy-markaziy byurolarini o‘z ichiga oladi va bu byurolar (MMB) Interpol a’zolarining politsiyasi tarkibiga kiradi. Milliy-markaziy byurolar (MMB)ning asosiy faoliyatlari bo‘lib: - milliy politsiya organlari va huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organlar, Bosh kotibiyat va Interpolning boshqa mamlakatlardagi MMBlari bilan jinoyatchilikka va xalqaro jinoyatchilikka qarshi kurash masalalari bo‘yicha rasmiy hamda konfidensial axborotlarni almashishni ta’minlash; - Interpol a’zoligiga kirgan davlatlar tomonidan qidirilayotgan shaxslar, predmetlar va hujjatlarni tegishli milliy davlatlardagi huquqni muhofaza qiluvchi organlari yordamida qidiruvini tashkil etish; - Bosh kotibiyat va Interpol a’zoligiga kirgan davlatlarga milliy huquqni himoya qilish organlari e’tiboriga qidirilayotgan shaxslar, predmetlar va hujjatlar to‘g‘risida xabar tarqatishni so‘rab murojaat etish, shuningdek boshqa jinoyatlarning oldini olish va ochish bo‘yicha ham iltimoslar qilinishi mumkin; - xalqaro siyosiy aloqalar orqali shaxslar, faktlar, predmetlar va hujjatlar to‘g‘risida axborotlar bankini tashkil etish va to‘ldirib borish; - o‘z huquq doirasida Interpolning Bosh Assambleyasi va Bosh ko- tibiyatning qarorlari va tavsiyalarining bajarilishida ishtirok etish, jinoyat chilikka qarshi kurashning xalqaro muammolari yuzasidan axborot huj- jatlarini tayyorlash. Interpol hamjamiyati hozirgi kunda xalqaro miqyosda sodir etilayotgan jinoyatlar va jinoyatchilar to‘g‘risida hisob olib borayotgan eng ishonchli organdir. Aynan Interpol xalqaro miqyosda jinoyatchilarni qidirishda muqim muvofiqlashtiruvchi bo‘lib hisoblanadi. Shunga ko‘ra politsiya faoliyat yo‘nalishidagi strategiyani to‘g‘ri yo‘lga qo‘yish mumkin. Shu o‘rinda haqli bir savol tug‘iladi: nima uchun Interpol bilan yonma- yon bo‘lgan Yevropolga ham ehtiyoj tug‘ildi? Bir qator mutaxassislarning fikricha, o‘z hajmiga ko‘ra haddan ziyod hududda faoliyat ko‘rsatayotgan Interpol bir qator jihatlariga ko‘ra barcha mamlakatlar ehtiyojlarini qamrab ololmaydi. Bu fikrda yakdillik yo‘q.

Masalan, Interpolning Bosh kotibi R. Kendallning hisobicha - Yevropa Ittifoqining tarafkashlik (separatizm) ruhidagi munosabati tufayli, shu jumladan Interpolga nisbatan ham, Yevropaning manfaatlariga ham ziddir. Agar Yevropaning 15 mamlakatida Interpolga qarama-qarshi va qo‘shimcha sifatida «yevropalik» politsiya hamjamiyati tashkil etilsa, oqibatda Yevropa ta’siridagi Yevropa davlatlarining manfaatlarida unga kirmagan davlatlar bilan bo‘ladigan aloqaning qisqarishiga olib keladi. O‘zaro kelishilmagan aloqalar, R. Kendallning fikricha, bir yo‘nalishda ishlayotganlar uchun tu- shunmovchiliklarni va professional jinoyatchilikka qarshi kurash samara- sizligini yuzaga keltiradi. Albatta, bunday tortishuvlar mavjud, biroq, fikrimizcha, xalqaro miqyos da yuzaga kelayotgan uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurashda zarur hol larda har bir xalqaro tashkilotning yordamiga tayanish maqsadga muvofiqdir.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1.O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. – Toshkent: O‘zbekiston, 1992. 2.Mejdunarodniy pakt o grajdanskix i politicheskix pravax. Mejdunarodnaya zashita prav i svobod cheloveka. Sbornik dokumentov. M.: Yurid.lit., 1990 g. 3.Osnovniye prinsipi nezavisimosti sudebnix organov. Mejdunarodniye prava i svoboda cheloveka: Sbornik dokumentov. M: Yurid.lit., 1990 g. 4.Vseobshaya deklaratsiya prav cheloveka. – Prava cheloveka. Osnovniye mejdunarodniye dokumenti: Sbornik dokumentov. M.: Mejdunarodniye otnosheniya. 1989 g. – S. 134-142. 5. Konvensiya o pravovoy pomoshi i pravovix otnosheniyax po grajdanskim, semeynim i ugolovnim delam. (Xo‘jalik va huquq Xozyaystvo i pravo. – Tashkent. 1997, №1-2. S. 58-76). 6. Ugolovno-protsessualniy kodeks Respubliki Uzbekistan. – T.: Adolat, 1999.

O'xshashlar

Uyushgan jinoyatchilikni yuzaga keltiruvchi sabab va sharoitlar

Kriminologiya fanining maqsadi va vazifalari

Kriminologiyada ilmiy bashorat (prognoz)

Uyushgan jinoyatchilikning kriminologik tavsifi va ularning oldini olishdagi profilaktik chora tadbirlar

Kriminologiya fani uning predmeti va metodlari