Vatanni himoya qilish va harbiy xizmatni o'tash burchlari - Huquqshunoslik - Referatlar

Vatanni himoya qilish va harbiy xizmatni o'tash burchlari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

44 KB

Ko'chirib olish

Vatanni himoya qilish va harbiy xizmatni o`tash burchlari Reja: 1. Harbiy xizmatni o`tash burchi. 2. Muddatli harbiy xizmat. 3. Muqobil xizmat.

Harbiy xizmatni o`tash burchi. O`zbekiston Respublikasini himoya qilish har bir fuqaroning Konstitutsiyada belgilangan asosiy burchidir. O`zbekiston Respublikasini o`zining Vatani deb hisoblagan har bir inson uni himoya qilishi nihoyatda zarur va muqaddas tabiiy talabdir. Mazkur burchning mazmuni: Birinchidan, O`zbekiston Respublikasi mustaqilligini himoya qilish; Ikkinchidan, O`zbekiston Respublikasini xududiy yaxlitligini himoya qilish; Uchinchidan, respublikaning barcha sohalar bo`yicha manfaatlarini himoya qilishni; To`rtinchidan, O`zbekiston aholisining tinch va osoyishta, xavfsiz va farovon hayot kechirishi uchun zarur bo`lgan siyosiy, iqtisodiy, huquqiy, madaniy, harbiy, tadbirlarida faol qatnashish kabi talablarni o`z ichiga oladi. Vatanni himoya qilishdan maqsad O`zbekiston Respublikasiga qarshi chetdan qilinadigan xujumning oldini olish va har qanday tajovuz qilingan sharoitda qurolli kuchlar yordamida himoya qilishni amalga oshirish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratishdir. Vatanni himoya qilish burchining mazmun va mouiyati O`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va unga asoslanib qabul qilingan «Mudofaa to`g`risida»gi qonundan kelib chiqadi. «Mudofaa to`g`risida»gi qonun: -O`zbekiston Respublikasi mudofaasi asoslarini; -mudofaani tashkil etish qoidalarini; -Mudofaa to`g`risidagi qonunlarni; -Mudofaabo`yicha Oliy Majlis vakolatlarini; -Mudofaa bo`yicha Prezident vakolatlarini; -Mudofaa bo`yicha Vazirlik va idoralarning vakolatlarini; -Mahalliy hokimiyat va ijroiya organlarining vakolatlarini; -Qurolli Kuchlar haqidagi qoidalarni; -Urush xolati; -Harbiy xolat; -Safarbarlik;

-Xududiy mudofaa; -Fuqaro va mansabdor shaxslarning mudofaa to`g`risidagi qonunlarni bajarmaganlik uchun javobgarlik tartiblarini belgilab beradi. Fuqarolarning bu asosiy burchi boshqa davlatlarning doimiy yoki vaqtincha O`zbekistonda yashab turgan fuqarolari va fuqaroligi bo`lmagan insonlarga taalluqli emas. Chunki ular O`zbekiston Respublikasida harbiy xizmatga yoki harbiy tayyorgarlikka jalb qilinmaydi. Vatanni himoya qilish burchini bajarmaslik O`zbekiston qonunlariga muvofiq huquqiy javobgarlikka asos bo`ladi. O`zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 157-moddasida Vatanga xoinlik qilish, 158- moddada O`zbekiston Respublikasi Prezidentiga tajovuz qilish, 159-moddada O`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyaviy tuzumiga tajovuz qilish, 161- moddada qo`poruvchilik, 162—moddada davlat sirlarini oshkor qilish O`zbekiston davlatiga qarshi qaratilgan og`ir jinoyatlar ekanligi belgilangan. Harbiy xizmatni o`tash burchi Harbiy xizmatni o`tash har bir O`zbekiston fuqarosining muqaddas burchidir. bu burchning mazmuni «Umumiy harbiy majburiyat va harbiy xizmat to`g`risida»gi, hamda «Muqobil xizmat to`g`risida»gi O`zbekiston qonunlarida aniq belgilangan. Umumiy harbiy xizmatni o`tash burchi: Birinchidan, o`z Vatanini qurolli himoya qilish uchun majburiy harbiy tayyorgarlikdan o`tish; Ikkinchidan, O`zbekiston qurolli kuchlarini harbiy xizmatchilar bilan ta'minlash va harbiy xizmatchilar zahirasini yaratish; Uchinchidan, fuqarolarni harbiy xizmatga tayyorlash; To`rtinchidan, chaqiruv uchastkalarida qayd etilish, zahirada xizmat qilish; Beshinchidan, harbiy ro`yxatdan o`tish qoidalariga rioya qilish. Oltinchidan, umumiy harbiy ta'lim olishni o`z ichiga oladi. Harbiy xizmat O`zbekiston Respublikasi fuqarolarining O`zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari va boshqa harbiy tuzilmalarida umumiy harbiy majburiyatni bajarishlari hamda bitimga binoan xizmat qilishlari borasidagi davlat xizmatining alohida turidir.

Harbiy xizmatning : - Muddatli harbiy xizmat; askar, dengizchi; serjant va starshina, shuningdek praporshchik va michman lavozimlarida bitimga binoan harbiy xizmat; - xotin-qizlar bitimga binoan o`taydigan praporshchik va michman, shuningdek askar va serjant lavozimlaridagi harbiy xizmat; - harbiy o`quv yurtlarining kursanti (tinglovchisi) sifatida o`taladigan harbiy xizmat; - ofitserlar lavozimlarida o`taladigan harbiy xizmatdan iborat turlari joriy etilgan. Tinchlik vaqtida zahiradagi xizmat-o`quv mashqlari yig`inida qatnashish, urush vaqtida O`zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlariga safarbar etilganida harbiy xizmatga majburlardan harbiylar ro`yxatida qayd etilgan ixtisoslari bo`yicha talab qilinadigan bilim, ko`nikma va mahoratni saqlab qolish hamda takomillashtirishdan iboratdir. Harbiy xizmatga birinchi marta chaqirilgan yoki ixtiyoriy ravishda harbiy xizmatga kirgan O`zbekiston Respublikasining fuqarolari O`zbekiston Respublikasining xalqiga va Prezidentiga sodiq ekanliklari to`g`risida Harbiy qasamyod qabul qiladilar. Muqaddam Harbiy qasamyod qabul qilmagan harbiy xizmatga majburlar yig`inga yoki safarbarlikka chaqirilgan vaqtda Harbiy qasamyod qabul qiladir. Muqobil xizmat O`zbekiston Respublikasining «Muqobil (mehnat) xizmat to`g`risida»gi Qonuni bilan tartibga solib boriladi. Muqobil xizmat-O`zbekiston Respublikasi fuqarolari o`taydigan davlat xizmatining alohida turidir. Bu xizmat fuqaroning korxonalardagi, muasasalardagi, xalq ho`jaligi tashkilotlaridagi, yuqori malaka talab etilmaydigan (yordamchi) ishlarni yoki o`z malakasiga mos ishlarni, shu jumladan falokat, fojia, tabiiy ofat va boshqa favqulodda holatlarning oqibatlarini bartaraf etishga oid ishlarni bajarish bilan bog`liqdir. Muqobil xizmat fuqarolarni harbiy ishga o`rgatishni hamda O`zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari uchun zahiradagi jangchilar tayyorlashni ko`zda tutadi.

Muqobil xizmatni o`tash huquqi quyidagilarga beriladi: O`zbekiston Respublikasining 18 yoshdan 27 yoshgacha bo`lgan, harbiy hisobda turadigan, muddatli harbiy xizmatga chaqirilishi lozim bo`lgan fuqarolari, basharti ular: Xizmatga chaqirilayotgan shaxsdan tashqari 16 yoshga to`lmagan to`rt va undan ortiq bolali oiladan bo`lsalar; Harbiy xizmatni o`tash davrida nogiron bo`lib qolgan ota-onasi yoki aka-uka (opa- singil) lari bo`lsa: Diniy e'tiqodi qurol ishlatishga va Qurolli Kuchlarda xizmat qilishga yo`l qo`ymaydigan ro`yxatdan o`tgan diniy tashkilotlarning a'zosi bo`lsalar, muqobil xizmatni o`tash huquqiga ega bo`ladilar. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi muqobil xizmatni o`tash huquqiga ega bo`lgan fuqarolarning o`zga toifalarini ham belgilashi mumkin. Muqobil xizmatni o`tayotgan shaxslar muqobil xizmat xizmatchilari deb ataladilar. Harbiy xizmatni o`tash burchini jinoyatkorona buzgan fuqarolarga O`zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining XXI, XXII, XXIII boblarida ko`rsatilgan jinoiy javobgarlik belgilanadi. Shunday qilib fuqarolarning burchlari xalq manfaati, har bir fuqaro huquqlari va erkinliklarini ta'minlash, davlat manfaatlarini himoya qilish maqsadida halol va vijdonan bajarilishi kerak. Fuqarolar o`z burchlarini ongli ravishda amalga oshirsalar bu ularning yuksak huquqiy madaniyatga ega ekanligini, o`z xalqi va davlatini yuksak qadrlashini ko`rsatadi.

Adabiyotlar : 1. “O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi.” T. 2009 y. 2. O’zbekiston Respublikasining Sudlar to’g’risida”gi qonuni. Xalq so’zi. 2001 yil 13 fevral. 3. O’zbekiston Respublikasi “Prokrutura to’g’risida”gi qonun. 1992 yil 9dekabr. O’zbekiston yangi Qonunlari 7-soni T. “Adolat” 1993 yil. 4. I.A. Karimov “O’zbekiston XXI asrga intilmoqda”. T. “O’zbekiston”. 1998 yil. 5. “O’zbekiston Respublikasini Vazirlar mahkamasi to’g’risida”gi qonun 1993 yil 6 may. O’zbekistonning yangi qonunlari 6-son. T. “Adolat” 1994 yil.

O'xshashlar

Moliyaviy xizmatlar sohasida iste'molchilarning huquqlarini himoya qilish va sud orqali iste'molchilar huquqlarini himoya qilish

Fuqarolarning huquqlarini himoya qilish mexanizmi

Istе'molchilarning huquqini himoya qilish asoslari

Mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlarni himoya qilish

Fuqarolarning konstitutsiyaviy burchlari