logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Huquqshunoslik
  4. Qonuniylik va huquqiy tartibot

Qonuniylik va huquqiy tartibot

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

59 KB
Ko'chirib olish
www.arxiv.uz Q onuniylik va huquqiy tartibot Reja: 1. Qonuniylik va huquqiy tartibot tushunchasi 2. Qonuniylik va huquqiy tartibot kafolatlari, ularni ta’minlash usullari. 3. Qonuniylik va huquqiy tartibotni mustahkamlashda huquqni muhofaza qiluvchi organlarning roli. www.arxiv.uz 1.Qonuniylik va huquqiy tartibot tushunchasi. Qonuniylik Qonuniylik bu O’zbekiston Respublikasida barcha davlat organlari, jamoat birlashmalari, huquqiy hujjatlarning aniq va ogishmay bajarilishidir. Qonuniylikning asosiy vazifasi-O’zbekistonning ijtimoiy va davlat tuzimini mustahkamlash, bozor iqtisodini siyosatiga utish uchun mulkni turli shakllarini qo’riqlash, fukoralarning huquq va burchlarini mustahkamlashdir. 1. Jamiyatda qonuniylik ikki hil ma’noda-aholining davlat tamonidan bajarilishi talab qilinadigan qonun-qoidalar tushuniladi. Bularga davlat tamonidan chiqarilgan konstitnsion va boshqa amaldagi qonunlar, barcha normatuv huquqiy hujjatlar kiradi. Tor manoda aytganda, qonuniylik davlat organlarining ish faoliyatida qonunlarga va boshqa normatuv huquqiy hujjatlarga amal q’ilishi kerak. Chunki O’zbekiston Respublikasida barcha davlat organlari, mansabdor shahslar, jamoat birlashmalari, fuqarolar Konstututsiya va qonunlarga asosan ish ko’radilar. Mamlakatda fuqarolik jamiyatini hamda xuquqiy davlatni shakllantirish o’z navbatida jamiyatning sifatli yangi pogona (axvol) ga erishishini. Jumladan, xuquq tizimi qonuniylik va xuquqiy tartibotning ham boshqa yangi bosqichiga erishmokligini talab etadi. 2. qonuniylik va xuquqiy tartibot xuquqdan va uni tatbiql etishdan ajralmagan bo’lib, xuquqni tartibga solish solish mexanizimida ularning alokasini o’rganish nazariy izlanishlarning dikkat markazida edi. Bugungi kunda qonuniylik tushunchasi masalasida olimlar o’rtasida ancha baxs va tortishuvlar mavjud (P. A. Fefelov, N.V. Kro`lenko, N. G. Aliksandrov, P. ye. Nedbay, L. M. Ribinovich). Bu to’g’risidagi jami fikrlarni umumlashtirib qonuniylikni quyidagcha talqin etish mumkin: Qonuniylik – bu qonunlar va qonun osti aktlari barcha sub'ektlar tomonidan amal qilinishidir (A. V. Molkko, 109 s.).Yoki qonuniylik – xuquq normalarini barchalar (sub'ekti) tomonidan birgalikda aniq va so’zsiz tadik etilishiga qaratilgan jamiyat hamda davlatning talabidir (S. A. Kamarov, 271 s). Qonuniylikni asosiy yurituvchisi bo’lib kishilarning (V. V. Lazerev, 220 s.) faoliyati (xulqi) xisoblanadi. www.arxiv.uz Bu yerda kishilarning faoliyati qonuniylikning xususiyatlari normativ yoki xuquqni qo’llash xujjatlarini to’g’ri qabul qilishda va qo’llashda namoyon bo’lishini belgilab beradi. Chunki, bu xujjatlar (va munosabatlar)ning qonuniyligi yoki noqonuniyligi katta ahamiyatga ega. Jumladan, ba'zi normativ aktlarning aniq qonuniyligi (Konstitutsiyaga xilof qonun va normativ aktla r) SSSRda 30-50 yillarda asosiz ravishdagi repressiyaga sababchi bo’lgan. Qonuniylikning moxiyati (mazmuni) kup jixatdan uning tarkibidagi sub'ektlarga bog’liqdir. Ya'ni, ba'zi olimlarning fikricha, sub'ektlar tarkibioga ijtimoiy munosabatlar ishtirokchilarining barchasi kirishsa(davlat, uning organlari, jamoiat tashkilotlari, shaxslar, fuqarolar va boshqalar.)ba'zi olimlar bu sub'ektlar doirasidagi fuqarolarni chiqarib tashlaydilar yoki ba'zi hollarda jamoat tashkilotlarini bu tarkibiga kirishtirmaydi. Shunday qilib, qonuniylikning sub'ektlar doirasini kiskartirish, uning umumiylik va umummajburilik goyaasini bo’zadi, qonun oldidagi barchaning tengligi printsipi bo’ziladi, amalda qonuniylik rejimini pasayishi (susayishigsha) olib keladi (masalan Stalinning shaxsiga siginish davrida zurovonlik va qonunsizlikka olib kelgan bo’lsa, turgunlik yillarida korruptsiyaning rivojlanishiga sabab bo’ldi). qonuniylik uchun 2 tomonning bo’linishi (A. V. Molkko, 109 s.).zarur: - adolatli, ilmiy asoslangan, qonunlarning bo’lishi (moxiyat jixatidan); - ularni bajarilishi, aksincha eng yetuk qonunlar borligi ham kamlik qiladi (rasmiy tomoni) Huquqiy ijtimoiy munosabatlarning regulyatori sifatida o’z funktsiyalarini ijtimoiy amliyotda xuquq normalariga amal qilish, bajarish, foydalanish va ularni qo’llash jarayonlari orqali bajaradi, shuning uchun ham qonuniylik toki xuquqlarning xuquqiy rejimi bo’lib xisoblanadi. Qonuniylik printsiplariga quyidagilar kiradi : 1. Qonuniylikning birligi (normativ aktlarni tushunish va qo’llash mamlakatning butun teritoriyasida (xdudi) bir xila bo’lishi zarur); www.arxiv.uz 2. konstitutsiya va qonunning ustunligi (Konstitutsiya va qonunlarga boshqa barcha individual xuquqiy aktlarning buysunishi; qanday va kanaka organ tomonidan chiqarilishidan kat'iy nazar, agar u akt qonunga xilof bo’lsa, qonuniylikning bo’zilishi xisoblanadi); 3. fuqarolarning xuquq va erkinliklarini kafolati: bir tomondan, qonuniyliksiz fuqarolarning xuquq va erkinliklari tatbiql etilishi mumkin emas, qonuniylik ularning kafolai bo’lib xizmat qiladi, ikkinchi tomondan, xuquq va erkinliklarning o’zi va ularning mavjudligi yoki amalga oshishi qonuniylikning axvolini va jamiyatda demokratiyaning kursatkichi bo’lib xisoblanadi; 4. qonuniylikning madaniyat bilan bog’liqligi (jamiyat va mansabdor shaxslarning madaniyat darajasiga qonuniylikning axvoli bog’liqdir va aksincha qonunchilikga amal qilish jamiyat madaniyat darajasi kursatkichining asosiy shartlaridan biri bo’lib xisoblanadi). 5. qonuniylikning maqsadga muvofiqligi bilan bog’liqligi (maqsadga muvofiqligi bilan qonuniylikning karama - qarshiligiga yo’l kuymaslik: maqsadga muvofiqligini vaj qilib qonun cheklab utmaslik, u qonun ramkasida bo’lishi zarur). Qonuniylik va huquqiy tartibotni ta'minlash asosiy ko’roli sifatida yuridik ilmda kafolat va qonunchilikni ta'minlash usullari tushuniladi. Kafolat - bu qonun va qonun osti aktlarini amal qilishini ta'minlovchi, fuqarolar xuquqlarini hamda davlat va jamiyating manfaatlarini tusiklarsiz amalga oshiruvchi ko’rol (usul, yo’l) yoki shartlardir (sharoitlar). Yoki kafolat deganda jamiyatning yashashi (mavjud bo’lishi) uchun zarur ob'ektiv shart - sharoitlarni, yoki barcha sub'ektlar uchun bajarilishi shart bo’lgan xuquq normalarining davlat va jamiyat tomonidan ishlab chiqilgan maxsus usullar (ko’rollar) dir. Karolatning quyidagi turlari ajratiladi : Sotsial - iqtisodiy (bu jamiyatning iqtisodiy rivojlanish darajasi, mulkchilikning turli shakllari, iqtisodiy erkinlik va b.); www.arxiv.uz Siyosiy (Konstitutsion tuzimning demokratlash darajasi, jamiyatning siyosiy tizimi, siyosiy plyuralizm (fikrlarni xilma - xilligi) kuppartiyaviylik, xokimiyatning bo’linishi va b.); Tashkiliy (qonun va qonun osti aktlariga amal qilinishini nazorat qiluvchi maxsus organlar (sud, militsiya, proko’ratura va b.)ning faoliyati); I jtimoiy (qonun bo’zarlikni oldini olishga qaratilgan jamoatchilik tomonidan kullaniladigan kompleks profilaktik chora-tadbirlar); G’oyaviy (bu xuquqiy ong rivojlanishining darajasi, fukoralar o’rtasida yuridik bilimlarni yoyish xuquq talablariga xurmat, jamiyatda ma'naviy tarbiyaning darajasi); Maxsus-yuridik (xarakatdagi qonunchilikda ogoxlantirish, tugirlash,xuquq talablarining bo’zilishiga chek quyish maqsadida urnatilgan usul yoki ta'sirqiluvchi omil (ko’rollar).Maxsus yuridik usul (ko’rol) larga avvalam bor qonuniylik talabi ifodalangan barcha xuquq normalarini kiritish zarurdir. qonuniylikning yuridik talablari quyidagilardan iborat : * XN sini bajarmaslikni adolatli jazolash; * Qonun ustunligini qonuniy mustaxkamlash, uni ko’riklash choralarini aniqlash; * qonuniylikni ko’riklashni ma'lum organlarga * Fuqarolarning o’z xuquqlarini talab qilish (foydalanish) ni qonuniy mustaxkamlash, o’z xuquqlaridan boshqa shaxslaning xuquqlariga zarar keltirish maqsadida foydalanishni takiklash, aybsizlik prezumtsiyasi goyalarini konstitutsiyaviy mustaxkamlash; xuquqiy tartibot ijtimoiy tartibotning tarkibiy qismidir Umum qabul qilinishicha, tartib - zarur ijtimoiy munosabatlarni mustaxkamlash (singdirish) shakli bo’lib, bu barkaror shakl sifatida butun jamiyatning manfaatlariga javob beruvchi shakl sifatida qo’llab - kuvvatlanadi. Ular turlicha sotsial normalar - axloq, urf - odat, jamoat tashkilotlari, xuquq va boshqalar bilan tartibga solingan. www.arxiv.uz Ijtimoiy tartibot - bu jamiyat a'zolari o’rtasida mujassamlashgan barkaror ijtimoiy munosabatlar tizimi bo’lib, sotsial adolat goyalarini ifodalovchi, normativ tartibga solish tizimining butun ta'siri natijasida turmush tarzi sifatida tasdiklangan munosabatlardir. Huquqiy tartibot ijtimoiy tartibotning bir qismi bo’lib xisoblanadi, fakat u barcha sotsial normalarning regulyativ xarakati natijasida mujassamlashmasdan, balki fakatgina xuquq normalari orqali mujassamlanadi. Shunday ekan, xuquqiy tartibot - bu xuquq normalari tomonidan tartibga solinadigan ijtimoiy munosabatlar tizimining bir qismidir. Uning xarakat doirasida xuquq normalari orqali tartibga solinadigan barcha ijtimoiy munosabatlar yotada. Huquqiy tartibot o’ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat : Huquq normalarida rejalashtirilgan; Ushbu normalarni tatbiql etish natijasida yo’zaga keladi; Davlat tomonidan ta'minlanadi;Ijtimoiy munosabatlarni tashkiliylashtirilishi uchun sharoit yaratadi, insonni ancha erkin, (mustaqil) qilib, xayot sharoitini yengillashtiradi; Qonuniylikning natijasi sifatida yo’zaga chiqadi; Qonuniylik huquqiy tartibot bilan o’zviy bog’liq bolib, u orqali amalga oshiriladi. Huquqiy tartibot jamoat tartibining bir qismi bo’lib, faqat huquqiy normalarning amalga oshirilishi natijasida paydo bo’lib, kishilar o’rtasidagi turli ijtimoiy munosabatlarni huquqiy munosabatlar orqali tartibga soladi. Kishilar o’rtasidagi yoki fukoralar bilan davlat organlari o’rtasidaga munosabatlar huquqiy tartibot bilan ya’ni, huquqiy nurmalar orqali amalga oshirilib, qonuniylik mustahkamlanadi. Qonuniylikning o’ziga hos hususiyatlari uning quyidagi prinsiplarida ifodalanadi. Qonunning ustunligi va hamma uchun majburiyligi. Bunday O’zbekiston Respublikasini barcha qonunlari va barcha normalari mukaddas bo’lib, ularga barcha kishilar amal q’ilish kerak. Bu prinsip O’zbekiston Respublikasining Konstututsiyasini 15-moddasida mustahkamlangan. «O’zbekiston Respublikasida www.arxiv.uz O’zbekiston Respublikasining Konstututsiyasi va qonunlarning ustunligi so’zsiz tan olinadi. Davlat uning organlari, mansabdor shahslar, jamiyat birlashmalari, fuqarolar Konstitutsiyasi va qonunlarga muvofiq ish ko’radilar». Respublika Prezidenti I.A.Karimov O’zbekistonni yangi jamiyat ko’rish uchun, bozor iqtisodiga utish uchun hamma kishining qonunga amal q’ilishligini muhim pirinsip deb hisoblab, «Men uchun eng muhim –qonuniylikni hurmat q’ilishdir», deb kursatadi. Qonuniylikni yagonalik prinsipi. Bu esa O’zbekiston Respublikasining huquqiy qonunlar bir hil qo’llainishini, hamma fuqarolar qonun oldida tenglikni bildiradi. Bu hakda O’zbekiston Respublikasi Konstututsiyasining 18-moddasida shunday deilgan. «O’zbekiston Respublikasida barcha fukoralar bir hil huquq va erkinliklarga ega bo’lib, jinsi, irki, millti, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shahsi va ijtimoiy movkedan qat’iy nazar, qonun oldida tengdir». Qonuniylik va maqsadga muvofhlik prinsipi. O’zbekiston Respublikasi hududida amaldagi qonunlarni va boshqa normativ hujjatlarni aniq bajarish har bir davlat organi, jamoat birlashmalari, mansabdor shahs va fuqarolar uchun shartdir. Ammo hayotda shunday kishilar va rahbarlar borki, ular o’zlarining qonunga hilob hatti-harakatlarini, guyo qonunning eskirib qolganligi bilan va bugungi kun talablariga javob bera olmasligi bilan yohud bu qonunda mahalli shoroit hisobga olinmagan degan bahonalar bilan bajarmaydi. Basharti amaldagi qonunlar eskiribqolganbo’lsa, u belgilangan tartibda O’zbekiston Respublikasi davlat hokimiyatining oliy organi Oliy Majlis tamonidan o’zgartiriladi. Qonuniylik aholining madaniy darajasi bilan, davlat organlari va jamoat birlashmalari, mansabdor shahslar va fuqarolarning huquqiy ongi va huquqiy madaniyati bilan bog’liq bo’ladi. Kishilarning huquqiy ongi qanchalik yuqori bo’lsa qonun bo’zilish hollari shunchalik kamrok bo’ladi. Kishilarning huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini rivojlanirish uchun O’zbekiston Respublikasi Vazirar Mahkamasi 1992 yil 14 martda «Yuridik ta’limotni kayta ko’rishning kechiqtirib bo’lmaydigan chora tadbirlari to’g’risida», www.arxiv.uz mahsus qaror qabul qildi. Qarorga barcha o’quv yurtlarida yuridik ta’limotini takomillashtirish, hozo’irgi kun talablariga javob beradigan o’quv dasturlari ishlab chiqish va amalda qo’llaish, qo’llainmalar va darsliklarni yaratish masalalari va huquqiy ma’lumotlarni keng ommaga yetkazish vazifasi qo’yilgan. O’zbekistonda halk qonuniylikni ta’minlashda va huquqiy tartibotni mustahkamlashda keng ishtirok etadi. Bu hakda O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasining 7- moddasida shunday deyilgan; «Halk davlat hokimiyatining birdan-bir manbaidir. O’zbekiston Respublikasida davlat hokimiyati halk manfaatlarini ko’zlab va O’zbekiston Respublikai Konstitutsiyasi hamda uning asosida qabul qilingan qonunlar vakolat beorgan idoralar tomonidangina amalga oshiriladi. Qonuniylik demoyeratiya bilan bog’liq tamoyili. Qonuniylik demokratiya bilan o’zviy bogikdir. Halk davlat hokimiyatini o’zi ishonch bildirib, saylagan deputatlari, davlat Prezidenti, hokimiyat va boshqaruv organlari orqali boshqaradi. Qonuniylikni demokratik tartiblarga buysunishini talab qiladi, dkmokratik tartiblar o’z navbatida qonuniylikni mustahkamlash va rivojlanishida asosiy shartdir. Bu tamoil Konstitutsiyaning 13-moddasida belgilab qo’yilgan; «O’zbekiston Respublikasida demokratiya umuminsoniy prinsiplarga asoslanadi, ularga ko’ra, uning hayoti, erkinligi, sha’ni, kadr-kimmati va boshqa dahlsiz huquqlari Oliy qadriyat hisoblanadi. Demoratik huquq va erkinliklar Konstitutsiya va qonunlar bilan himoya qilinadi». 2. Qonuniylik va huquqiy tartibot kafolatlari va ularning ta’minlash usullari. Jamiyatda qonunlar bilan kishilar O’zbekiston Respublikasida turli ijtimoiy munosabatlar tartibga solinib qonunlar hayotda to’g’ri qo’llaish uchun qonuniylikni tegishli usullar orqali amalga oshiriladi. Bunday usullar davlat tomonidan belgilangan bo’lib, qonuniylikni kafolati deb ataladi. Qonuniylikni amalga oshirish kafolati quyidagiarldan iborat; www.arxiv.uz Iqtisodiy kafolat. O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi 53-moddasiga asosan jamiyatning iqtisodiy negizini bozor iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirishga qaratilga turli hil shakllardagi mulk tashkil qiladi. Davlat istemolchilarining huquq ustunligini hisobga olib, iqtisodiy faoliyat, tadbirorlik va mehnat q’ilish erkinligini hisobga olib, iqtisodiy faoliyat, tadbirkorlik va mehnat q’ilish erkinligi, barcha mulk shakllarining teng huquqligini muhofaza qiladi. O’zbekistonda hususiy mulk va boshqa mulk shakllarining hilma-hilligi, halkning moddiy va ma’naviy farovonligini oshirishga hizmat qiladi. Bu esa fuqarolarning mehnat q’ilish huquqi, karigan chogida kasal bo’lmaganida, vaqtincha mehnat kobiliyatini yo’qotganida va boshqa hollarda ijtimoiy ta’minot olish huquqi uchun moddiy negiz yaratadi. Siyosiy kafolat. Bu O’zbekiston Respublikasining demokratik huquqiy davlat ko’rishidan, huquqiy davlat esa umuminsoniy va milliy qadriyatlarga amal q’ilishlik, uning siyosiy tizimidan, shuningdek, davlat va jamiyat birlashmalarini boshqarishda keng halk ommasining ishtirok etishini ta’minlaydi. Mafko’raviy kafolat. O’zbekiston Respublikasida ijtimoiy hayot siyosiy institutlar, mafko’ralar va fikrlarni hilma-hilligi asosida rivojlanadi. Hech kasi mafko’ra davlat mafko’rasi sifatida urnatilishi mumkin emas. Bu hol siyosiy mafko’ra ishidan holi bo’lib, barcha fuqarolrni qonunlarni hurmat q’ilish va qonunlarga ogishmay himoya etish ruhida tarbiyalaydi. Huquqiy kafolat. Qonuniylikni amalga oshirish uchun barcha huquqiy normalarni bajarish, ular bo’zilgan holatlarini aniqlab olish usullari, , qonun bo’zilishini oldini olish, qonunni bo’zgan kishilarga nisbatdan turli jazo choralari; intizomiy, ma’muriy, fuqarolik va jinoiy choralar ko’rishdan iborat. Jamoatchilik kafolatlari. Qonuniylik va huquqiy tartibotni mustahkamlash faqat davlat organlarining ishi bo’lmasdan, bu barcha jamoat birlashmalari, kasaba uyushmalari, siyosiy partiyalar, hotin-kizlar, fahriylar va yoshlar tashkilotlari, ijtimoiy uyushmalar, omaviy harakatlar va fuqarolarning boshqa uyushmalrining vazifasidir. www.arxiv.uz Bu kafolatlar O’zbekistonda barcha halkning qonunlar va boshqa normativ huquqiy hujjatlariga amal qilib, qonuniylikka rioya q’ilishni va ularni huquqiy jihatidan tarbiyalab, huquqiy ong va huquqiy madaniyatni rivojlantiradi. O’zbekiston Rnspublikasida qonuniylik va huquqiy tartibotni bo’zgan kishilarga nisbatan mahsus usullar qo’llainiadi. Bu ishontirish va majbur q’ilish usullaridir. Ishontirish usuli keng halk ommasiga qonunlarni va huquqiy normalarni tushuntirish orqali, bularning ular ongining yetkazish yo’li bilan va boshqa tarbiyaviy choralar ko’rish yo’li bilan amalga oshiriladi. Majbur q’ilish usulida qonunlar va boshqa huquqiy normalar bo’zilgan holdadavlat organlari tomonidan uning kuchi bilan majburiy choralar ko’rish yo’li bilan majbur etish orqali amalga oshiriladi. 3. Qonuniylik va huquqiy tartibotni mustahkamlashda huquqni muhofaza qiluvchi organlarning roli va o’rni. O’zbekiston demoyeratik huquqiy davlat ko’rish uchun qonuniylik va huquqiy tartibotni amalga oshirish va mustahkamlash uchun huquqni muhofaza qiluvchi organlar; sud, proko’ratura, ichki ishlar, adliya va boshqalar muhim rol uynaydi. O’zbekiston Respublikasining sud tizimi besh yil muddatga saylanadigan O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy sudi, Oliy sudi, Oliy Hujalik sudi, Karoqolpogiston Respublikasining Oliy sudi, uning Hujalik sudidan shu muddatga tayinlanadigan viloyat sudlari, Toshkent shahar sudi, tuman, shahar va hujalik sudlaridan iyuorat. O’zbektston Rnspublikasining Konstitutsiyaviy Sudi. O’zbekison Respublikasida Konstitutsiyaviy nazoratning sud organi bo’lib barcha qonunlarni, Prezident farmonlarini, hukumat va davlat hokimiyati mahalliy idoralari qarorlarini va boshqa normativ huquqiy aktlarni O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasina mosligini anhlaydi. O’zbekiston Respublikasi Oliy Sudi. Fuqarolik, jinoiy va ma’muriy sudlov ishlarini qonuniy ko’rish uchun sud hokimiyatining oliy organi hisoblanadi. Oliy sud Qorakalpog’iston Respublikasi Oliy sudi, viloyatlar, shahar va tuman sudlarining sudlov faoliyati ustidan nazorat olib borish huquqiga ega. www.arxiv.uz O’zbekiston Respublikasida mulkchilikning turli shakllariga asoslangan korhonalar, muassasalar, tashkilotlar va tadbirkorlar o’rtasidagi, iqtisodiy sohada va uni boshqarish sohasida vujudga keladigan hujalik nizolarini Oliy hujalik sudi va sudlar ko’radi. Sudlar mustaqil bo’lib, faqat qonunga buysunadilar, Ularning odil sudlovni amalga oshirishda hech kimning aralashishiga yo’l qo’yilaydi va bunlay aralashish uchun muvofiq javobgarlikka tortiladi. Prokuratura organlari O’zbekiston Respublikasi Bosh Proko’rori, Qoraqolpog’iston Respublikasi proko’rori, viloyat, shahar va tuman proko’rorlari kiradi. Ularning asosiy vaziyaasi mamlakatning barcha hududida qonunlarning anh va bir hilda bajarilishi ustidan oliy darajada nazoratni amalga oshiradi. O’zbekiston Rnspublikasi Konstitutsiyasining 120- moddasiga binoa, proko’ratura organlari o’z vaklatlarini har qanday davlat organlari, jamoaat birlashmalari va mansabdor shahslardan mustaqil holda, faqat qonunga buysunib amalga oshiradi. Adliya organlari- bu O’zbekiston Respublikasi Adliya Vazirligi, hokimlar boshchilik qiladigan halk deputatlari viloyat Kengashlari koshidagi adliya bo’limlari bo’lib, ular qonuniylik va huquqiy tartibotni mustahkamlash, davlat tadbirkorlar, jamoat birlashmalari va fuqarolarning huquqlari va qonuniy manfaatalarini himoya qiladi. Militsiya organlari. O’zbekiston Respublikasi Ichki Ishlar Vazirligi, viloyatlar, tumanlar va shaharlarda hokimlar boshchilik qiladigan halk deputatlari Kengashlari ho’zo’ridagi boshqarmalar va bo’limlar kiradi. Mamlakatda jamoat tartibini saqlash, mulkni turli shakllarini qo’riqlash, korhonalar, muassasalar, birlashmalar, mansabdor shahslar va fuqarolaprning huquq va burchlarini qonun bo’zilishlaridan himoya q’ilish militsiyaning eng muhim vazifasi hisoblanadi. www.arxiv.uz Foydalanilgan adabiyotlar : 1.Karimov I.A. Bizdan ozod va obod Vatan qolsin. T.: O’zbekiston, 1994. 47-bet 2.Karimov I.A. O’zbekiston: bozor mynosabftlariga o’tishning o’ziga xos yoli.T. O’zbekiston 1993 2.Karimov I.A. Bunyodkorlik yo’lidan T. O’zbekiston, 1996. 179-bet 3.Karimow I.A. O’zbekiston- bozor iqtisodiyotiga o’tishning o’ziga hos yoli. T. 1994. 3.A. Temyr Temyr to’zyklari. T. Fan 1992, 9-bet 4. Tojihonov Y. Huquqiy mafko’ra va qonunga itoatkorlik. T. 1995 . 5. Boboyew H.B,Odilqoriyev H. T.Davlat ua huquq nazariyasi. T. « Iq tis o diyot v a h u q u q d u nyosi» 2000 y 6. Konstitsiya ua qonunlar ustunligi- O’zbekiston taraqqiyotining kafolati. (1999 yil 17 noyabr ilmiy amaliy konferentsiya materiallari) T., “Adolat” 2000 y. 7. Saidov A. Tojinonov U. Huquq nazariyasi. T. Adolat. 2001 y. 8. Saidov A. Tojinonov U. Huquq iy madaniyat nazariyasi. T.IIB. “Akademiya”, 1998.

O'xshashlar

Qonuniylik va huquqiy tartibot
Qonuniylik va huquqiy tartibot muammolari
Davlat boshqaruvida qonuniylik va intizomni
Qonuniylik tushunchasi, mohiyati va vazifalari
Huquqiy ong va huquqiy madaniyat