Neftni barqarorlashtirish - Geologiya - Referatlar

Neftni barqarorlashtirish

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

137.8154296875 KB

Ko'chirib olish

Neftni barqarorlashtirish Reja: 1. Neftning tarkibiy tuzilishi; 2. Qayta ishlanigan neftlarga qo’yiladigan standart talablar; 3. Neftni barqarorlashtirish texnologik tizimi tavsifi.

Bizga ma’lumki, neft va gaz, gaz kondensati konlardan burg’ilash yo’li bilan o’z bosimi ostida yoki nasoslar yordamida yer qa’ridan qazib olinadi. Dunyo olimlarining fikriga ko’ra neft, gaz va gaz kondensati organik moddalar mahsuli sifatida qaraladi. Ular dastlab dengiz loyihalari orasida qolib ketgan o’simliklarning kimyoviy o’zgarishlari orqali vujudga kelganligi qayd qilinadi. Neft bir jinsli suyuqlik bo’lmay, balki tartibida turli molekula og’irligiga ega bo’lgan uglevodorodlar aralashmasidan iboratdir. Tartibi ham har hil bo’lib, undagi oltingugurtli, azotli, kislorodli va smolasimon moddalar miqdori bilan farq qiladi. Konlardan qazib chiqarilayotgan neftlar o’zi bilan birgalikda yo’ldosh gazlar, qum yoki tuz kristallari va suvni olib chiqadi. Neftdagi yo’ldosh va erigan gazlar separatorlarda quduq bosimidan atmosfera bosimigacha pasaytirish yo’li bilan ajratiladi. Separator yuqori qismidan ajratilgan gaz qisman kondensatdan ajratilib, gazni qayta ishlash zavodlariga yoki qatlam bosimini saqlash maqsadida quduqqa qayta haydaladi. Neft separatorlardan o’tgandan keyin ham uning tarkibida erigan gazlar qoladi, ya’ni ularning miqdori 4 % (massa) gacha etadi. Separatorlarda gazlarni ajratish bilan bir vaqtda neftdagi mexanik jinslar va suvni katta miqdorini ajratish uchun tindirish jarayoni o’tkaziladi. Neftni qayta ishlash zavodlariga beriladigan neftlar GOST 9965-62 ga muvofiq undagi xloridlar, suv va qo’shimchalar miqdori quyidagi jadvalda keltirilgan. 2-jadval. Xloridlar 40 mg/litr Suv 0,1% (massa) Mexanik qo’shimchalar 0,05 % (massa) Biroq ushbu talabni hamma vaqt ham bajarish imkoni bo’lmaydi, ayniqsa yangi konlar uchun,shunga ko’ra 1971 yil 1-yanvardan neftni qayta ishlash zavodlariga neftni quyidagi me’yorlarga ko’ra uzatiladi. 3-jadval Keraksiz komponentlar Neft navlari I II III IV

Xloridlar … dan ko’p emas, mg/l 40 300 1800 3600 Suv … dan ko’p emas, (massa) % 0,2 1,0 1,0 2,0 Mexanik qo’shimchalar … dan ko’p emas, (massa) % 0,05 0,05 0,05 0,05 Neftni fizik barqarorlashtirish jarayoni gaz komponentlarini siqib chiqarish uchun mo’ljallangan. Neft uzatilayotganda atrof muxit temperaturasi va yuqori bosim ta’sirida gazning to’yingan bug’lari o’zi bilan birga benzin fraksiyasidagi kerakli komponentlarni olib chiqadi. Bunday bug’lanishlar rezervuarlarda neft va neft mahsulotlarini qo’yish va bo’shatishda kuzatiladi. Shuning uchun yo’qotishlar 5% (massa) gacha bo’lishi mumkin.Bundan tashqari neft tarkibida gazlarning bo’lishi quvurlarda bug’ tiqinlarini hosil qilish xususiyatiga ega bo’lib, uzatishni qiyinlashtiradi. Neftni barqarorlashtirish qurilmasi konlarda quriladi va ishlatiladi. Faqat neftni barqarorlashtirish uchun bir kolonkali qurilma qo’llaniladi. Ikki kolonnali qurilma esa birida neftni ikkinchisida gazli benzinni barqarorlashtirish o’tkaziladi. Ikki kolonnali qurilmalar asosan tarkibi 1,5 % (massa) dan yuqori bo’lgan erigan gaz tarkibli neftlar uchun foydalaniladi 1 . Ikki kolonnali neftni barqarorlashtirish qurilmasi texnologik sxemasi 11rasmda keltirigan. 1 Mohamed A.Fahim, Taher A.Alsahhaf, Amal Elkilani. Fundamentals of Petroleum Refining. ©2010. ElsevierB.V. 30-42p.

11-rasm. Neftni barqarorlashtirish qurilmasining texnologik sxemasi 1-quvurli pech; 2-13-kolonnalar; 3,5,4,11,20-nasoslar; 6,17-issilik almashtirgichlar; 7qizdirgich; 8,14-sovutgich kondensatorlar; 9-gaz-suv ajratgich; 10,16-redukstion klapanlar; 12-qaynatgich; 15-gaz separatori; 18-sovutgich; 19- havoli sovutgich. Kondagi ELOU (elektr tuzsizlantirish va suvsizlantirish) qurilmasi rezervuarlaridan xom-ashyo neft 5-nasos yordamida 6-issiqlik almashtirgich orqali haydalib 7-bug’li qizdirgichda qizdirilib, 60 S atrofidagi temperaturada birinchi barqarorlashtirish kolonkasi 2-ning yuqori tarelkasi ostidan beriladi. Bu kolonna yo’lakchasimon tipidagi tarelkalar bilan jihozlangan bo’lib, ularning soni 16 dan 26 tagacha bo’ladi. Kolonnadagi ortiqcha bosim 0,2-0,4 MPa bo’lishi 8-suvli sovutgich – kondensatorda benzin bug’larini kondensatsiyalanishi uchun qulay sharoit yaratadi. Neft tarelkadan tarelkaga qo’yilishi da yuqoriga ko’tarilayotgan qizigan bug’lar bilan to’qnashadi va yengil fraksiyalari ajrala boradi. Kolonna pastki qismida temperatura 1-chi pech orqali stirkulyastiyalanayotgan barqarorlashgan neft issiqligi hisobidan 130-105 S da ushlab turiladi. Barqarorlashgan neft kolonna pastidek 4-nasos yordamida 6-issiqlik almashtirgich orqali haydaladi va u o’z issiqligini xom-ashyo neftga beradi. So’ngra barqaror neft 19-havoli sovutgichdan o’tib rezervuarga va neftni qayta ishlash zavodlariga jo’natiladi. 2-kolonna yuqorisidan chiqayotgan gazlar va bug’lar aralashmasi 8sovutgich– kondensatorda sovutiladi. Gazlar hosil bo’lgan kondensat bilan birgalikda 9-gaz- suv ajratgichga tushadi. Gaz-suv ajratgichning yuqorisidan kondensatsiyalanmagan quruq (metan, etan) gazlar qurilmadan chiqariladi. Gaz chiqarish quvuriga 10-redukstion klapan o’rnatish orqali 2-kolonnada va 9-gaz-suv ajratgichda bosim barqarorligi saqlanadi. Gaz-suv ajratgich vertikal ustunlarga bo’lingan bo’lib, qurilmaning pastki qismidan suv chiqariladi. Ikkinchi yarimidan ugleodorodlar aralashmasidan iborat kondensat 11-nasos yordamida 17- issiqlik almashgich orqali haydaladi. Bu yerda aralashma taxminan 70 S gacha

qizdiriladi va shu haroratda 13-barqarorlashtiruvchi kolonnaning bug’latish qismiga kiritiladi. Kolonna 30-32 ta yo’laksimon tarelkaga ega bo’lib, undagi bosim 1,3-1,5 MPa da tutib turiladi. 13-chi kolonnani yuqori qismidan chiqayotgan gazlarni (propan C 3 H 8 , butan C 4 H 10 ) og’ir qismi 14-suvli sovutgich kondensatorda kondensatsiyalanib, 15-gaz separatorda kondensatsiyalanmaydigan qismidan ajratib olinadi. Kondensatsiyalanmagan gaz 15-gaz-separator yuqorisidan chiqishda 16redukstion klapandan o’tadi va 9-gaz-suv ajratgichdan kelayotgan gazlar oqimi bilan birlashadi. 13-kolonnadagi bosim 16-redukstion klapan yordamida 1,2-1,5 MPa bosimda ushlab turiladi. 15-gaz-ajratgichning pastidan ajraladigan suyultirilgan gaz 20-nasos orqali yig’gichga haydaladi. Bir qismi 13-kolonna yuqori tarelkasidan sovuq sug’orish hosil qilish uchun qaytariladi. Kolonna yuqorisidagi harorat 40-50 S da ushlanadi. Erigan gazlarni to’la ajratishiga erishish uchun kolonna pastidagi harorat 120-130 S dan bo’lishi kerak. Bunday temperaturani ta’minlash maqsadida barqaror benzin restirkulyastiyasini 12qaynatgich orqali bug’ yordamida qizdirish orqali erishiladi. Qaynatgichda benzin 160-180 S gacha suv bug’i bilan qizdiriladi (0,3-0,5 MPa bosimda). Qaynatgichda hosil bo’lgan bug’lar 13-kolonnada, suyuq barqaror qismi esa 12-qaynatgichning ichki to’siqlari orqali sizib o’tib, tizimning bosimi ostida 17-issiqlik almashgichdan o’tib, 18-sovutgichda sovutiladi. So’ngra barqaror benzin saqlanadigan rezervuarga jo’natiladi. Yengil neftni barqarorlashtirish natijasida uning tarkibidan metan, etan va propan 95% gacha ajratiladi. Neftni 40 S dagi to’yingan bug’lar bosimi 0,55 dan 0,03 MPa gacha pasayadi, bu esa neftni tashish va saqlashda uning doimiy frakstion tarkibda qolishini kafolatlaydi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. E.A. Bakirov, V.I. Yermolkin, V.I. Larin i dr. Geologiya nefti i gaza Uch. Pos. Nedra 1989. 2. V.G. Kanalin, M.G. Ovanesov, V.P. Shugrin. Neftegazopromislovaya geologiya i gidrogeologiya Moskva. Nedra 1985. 3. I.X. Abrikosov, S.N. Gutman. Obshaya, neftyanaya i neftepromislovaya geologiya. Moskva. Nedra 1982. 4. M.A. Jdanov. Neftegazopromislovaya geologiya i podschet zapasov nefti i gaza. Moskva. Nedra 1986. 5. N.G. Sereda, V.M. Muravyov. Osnovi neftyanogo i gazovogo delo. Moskva. Nedra 1980. 6. N.G. Bobritskiy, V.A. Yufin Osnovi neftyanoy i gazovoy promishlennosti. Moskva. Nedra 1988. 7. A.V. Mavlonov. Neft va gaz koni geologiyasi. Toshkent 1992. 8. L.F. Petryashin, L.G. Lisyaniy. Oxrana prirodi v neftyanoy i gazovoy promishlennosti. Lvov. Visha shkola 1984. 9. N.A. Sidorov. Burenie i ekspluatatsiya neftyanix i gazov ы x skvajin. Moskva. Nedra 1982. 10. V.M. Muravev. Razrabotka i ekspluatatsiya neftyanix i gazovix skvajin. Moskva. Nedra 1986. 11. Neft va gaz jurnali. Toshkent 1997.

O'xshashlar

Neftni tuzsizlantirish va suvsizlantirish

Neftni qayta ishlashda gidrogenizatsion jarayonlar

Neftni qayta ishlashda termik kreking

Neftni atmosfera–vakuum sharoitida haydash qurilmasi texnologik tizimi

Gazni qayta ishlash zavodlaridagi asosiy texnologik jarayonlar tavsifi