O`zbekistonda ayollarning ijtimoiy ishlab chiqarishda bandligining ba`zi masalalari - Geografiya - Referatlar

O`zbekistonda ayollarning ijtimoiy ishlab chiqarishda bandligining ba`zi masalalari

Yuklangan vaqt:

15.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

68.1455078125 KB

Ko'chirib olish

O`zbekistonda ayollarning ijtimoiy ishlab chiqarishda bandligining ba`zi masalalari O`zbekistonda 2007 yil ma`lumotlariga qaraganda aholi soni 26,6 millionga yetdi. Uning 13,3 millioni ya`ni 50 foizini ayollar tashkil etadi. Ma`lumki, ayollar jamiyatda aholining takror barpo bo`lishi oilalarning shakllanishida ishtirok etuvchi asosiy ijtimoiy – demografik guruhdir. Bugungi kunda mamlakatimizda oilalar soni 6 milliondan oshdi. Har bir oilada o`rtacha 5-6 nafar kishi istiqomat qiladi. Har yili 165 mingdan ortiq yangi oilalar paydo bo`ladi, 500-535 ming atrofida chaqaloqlar tug`iladi. Bu raqamlarni o`qir ekanmiz, avvalo ko`z o`ngimizda oila sohibasi, farzandlar onasi – ayol gavdalanadi. Ayolsiz oilani tasavvur etib bo`lmaydi. Farzandlarni dunyoga keltirishdan tortib, ularning mustaqil hayot bo`sag`asiga kuzatkunga qadar bo`lgan barcha zaruriy ishlar, oiladagi saranjom-sarishtalik, iqtisodiy ro`zg`ordagi muammolarni vaqtida ko`ra bilish ayol zimmasidagi asosiy ishlardir. Shu bilan bir qatorda XX asrning ikkinchi yarmidan boshlab ayollar ijtimoiy ishlab chiqarishda ham ishtirok eta boshladi. Shunisi e`tiborliki, keyingi yillarda jamiyat ishlab chiqarishida band bo`lgan ayollar soni tez sur`at bilan oshib bormoqda. Masalan, 2000 - 2006 yillarda xalq xo`jaligida band bo`lgan iqtisodiy faol ayollar soni 3,9 milliondan 5,0millionga yetdi. Bugungi kunda mamlakatimizda iqtisodiyotga band aholining 47,8 foizini ayollar tashkil etadi. 2000-2006 yillarda ishchi va hizmatchilarning umumiy sonida ayollar salmog`i 43,1 foizdan 47,8 foizga yetdi. Quyidagi jadvalda O`zbekiston xalq xo`jaligining turli sohadagi ayollarning ishtiroki haqida aniq raqamlar keltirilgan. Xalq xo`jaligi tarmoqlarida band bo`lgan aholi tarkibida ayollar salmog`i (foiz hisobida)* Ҳўжалик тармоқлари 2000й 2003й 2006й.

Саноат 30,8 42,8 42,8 Қурилиш 12,2 14,1 13,5 Транспорт ва алоқа 18,0 18,3 18,5 Қишлоқ ва ўрмон хўжалиги 43,8 42,4 52,4 Савдо умумий овқатланиш моддий техника таъминоти 28,2 43,6 54,7 Соғлиқни сақлаш, жисмоний тарбия 72,6 75,3 79,5 Ижтимоий таъминот, маориф(таълим тизими) 63,6 63,5 63,8 Фан ва фан ҳизмати 48,7 50,7 51,4 Маданият ва санъат 50,3 51,8 52,4 *Жадвал. Труд и занятость в Республике Узбекистан 2006. Т.:2007, С.37. Keyingi yillarda sog`liqni saqlash, maorif, madaniyat sohalarida va xalq xo`jaligining aqliy mehnat talab etadigan ishlarida ayollar salmog`i ortib bormoqda. Ayniqsa ilm-fan, davlat va jamiyat tashkilotlari rahbariyati ichida ayollar salmog`ining oshib borishi e`tiborlidir. Respublikamizda olib borilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlari mutaxassislarining ham 40 foizdan ko`prog`i ayollardir. Fan doktorlari tarkibida va fan nomzodlari tarkibida ham ayollar salmog`i ortib bormoqda. Yuqorida keltirilgan ma`lumotlar hozirgi davrda respublikamiz xalq xo`jaligining turli sohlarida band bo`lgan aholining o`rtacha 40-45 foizini, ba`zi sohalar bo`yicha esa 70 foizga yaqinini ayollar tashkil etganligi haqida dalolat beradi. Bu holatning tarixiy, iqtisodiy va demografik omillari borki, ularning har biri alohida mavzudir... Statistik ma`lumotlar ko`rsatishicha, O`zbekistonning hozirgi taraqqiyot bosqichida mehnat yoshidagi ayollarning 80 foizga yaqini ijtimoiy ishlab chiqarishda qatnashar ekan. Oila yumushlari, farzandni dunyoga keltirish, uni tarbiyalash, ijtimoiy ishlab chiqarishda qatnashib, farzandlarini oziq-ovqat, kiyim-bosh, bilim olishi, kasb tanlashi uchun kerak vositalar bilan ta`minlashida umr yo`ldoshi bilan barobar mehnat qilishi ayol uchun juda katta mas`uliyatdir. Bu mas`uliyat uning salomatligiga ma`lum darajada o`zining ta`sirini o`tkazmoqda. Ehtimol hozirgi davrda ayollar, ayniqsa, bo`lajak va yosh onalar o`rtasida kamqonlik, asab, yurak-qon tomir, oshqozon kasalliklarini ko`payishida, nogiron, chala chaqaloqlar tug`ilish hollarining uchrashida ayol zimmasidagi og`ir mas`uliyatning ham ma`lum darajada salbiy ta`siri bordir. Agar oilada ayol sog`lom bo`lsa, sog`lom farzand tug`ilishi, sog`lom farzanddan sog`lom avlod vujudga kelishi

hammaga ayondir. Ayol salomatligi nafaqat sog`lom avlod yaratishda, respublikamizning bozor iqtisodiyotiga o`tish davridagi qator muammolarni hal etishda, moddiy ne`matlar ishlab chiqishda fan, madaniyat va san`at taraqqiyotida ham juda zarurdir. Shuning uchun ham ayol salomatligi yo`lidagi barcha muammolarni hal etish, uni gullab-yashnab oila sohibasi, bahtli ona bo`lishi va o`zi hohlagan ijtimoiy ishlab chiqarishda faol qatnashishini ta`minlash jamiyatimiz va davlatimiz oldida turgan eng dolzarb vazifadir.

O'xshashlar

Xalqaro turizm va O`zbekistonda turizmni rivojlantirishning ba`zi masalalari

O`zbekistonning tabiiy geografik rayonlashtirilishi. Tabiiy geografik rayonlashtirishning ba`zi bir uslubiy masalalari

O`zbekistonda ijtimoiy-madaniy tarmoqlarning rivojlanishi

O`zbekistonda chorvachilikning rivojlanishi

Markaziy Osiyo qishloq hududlarida aholi takror barpo bo'lishining xususiyatlari va omillari