logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Arxitektura
  4. Меҳмонхона бинолари

Меҳмонхона бинолари

Yuklangan vaqt:

05.05.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

400.5 KB
Ko'chirib olish
Меҳмонхона бинолари Режа: 1. Меҳмонхоналар классификацияси 2. Меҳмонхона биноларининг функционал блоклари 3. Меҳмонхона биноларининг ҳажмий-режали ечими 4. Меҳмонхона биноларининг конструктив ечимлари Инсониятнинг илмий-техник тараққиёт томонидан белгилаб берилган бугунги ҳаёт тарзининг суръати илм-фан, бизнес, ҳордиқ чиқариш ва маданият каби соҳалардаги интеграцион жараёнлар янада кучайишини тақозо этади. Бу эса, ўз навбатида, белгиланган мақсадларга энг самарали равишда етишиш учун имкон қадар қулай яшаш шароитлари яратилишини талаб қилади. Бугунги кунда бу функцияни турли қулайликлар ва сиғимга эга, турли вазифалар учун мўлжалланган меҳмонхона комплекслари бажармоқда. Хизмат кўрсатиш даражаси юқори бўлган янги меҳмонхоналардаги репрезентатив ва маиший хоналар ҳажмининг ортиши – улар таркибининг сифатий ўзгариши – одатий ҳолат сифатида қабул қилинмоқда, натижада, аксарият меҳмонхоналар кўп функцияли конгломератларга айланиб бормоқда. Бу каби конгломерат таркибига кирувчи умумфойдаланиш учун мўлжалланган турли хоналар конгресс, мажлис ва шунга ўхшаш оммавий тадбирларни ўтказиш учун зарур бўлган барча шароитлари яратилган тўплам сифатида қабул қилинган. Ушбу тўплам таркибига қуйидагилар киради: конференц-заллар ёки универсал турдаги заллар ва улар атрофида шаклланувчи умумий фойдаланиш учун мўлжалланган хоналар, шунингдек ресторан ва барлар, кўнгил очар характерга эга хоналар, қўшиб қурилган ва очиқ бассейнлар, дам олиш, кўнгил очар, савдо, маиший хизмат кўрсатиш билан шуғулланувчи муассасалар учун кўплаб хоналар ва, албатта, бугунги кун талабларидан келиб чиққан ҳолда, ахборот соҳасида хизмат кўрсатишга мўлжалланган алоҳида мажмуалар. Бу каби конгломератни ўз ичига олган меҳмонхоналарнинг намунаси сифатида “конгресс-отель” ёки “конференцотель”, шунингдек ишбилармон кишилар учун мўлжалланган “бизнес-отель” деб номланувчи меҳмонхоналарни келтириш мумкин. Улардаги жамоат қисмнинг ўзига хос хусусиятларидан бири, бу мажлислар, симпозиумлар ва конференциялар ўтказиладиган заллар, алоқа бўлимлари ва банк, телетайп, телекс ва компьютер хоналари, шунингдек бассейн, сауна, кегельбан каби ҳордиқ чиқариш ва кўнгил очар хоналарнинг мавжудлигидир. Мамлакатимиздан меҳмонхоналар фонди бир турда эмас. Турли даврларда қурилган меҳмонхоналар архитектураси, сиғими, қаватлилиги, жиҳозланиши ва ускуналари, хоналар фондининг таркиби ва сифати, хоналар тўплами ва майдони бўйича фарқланади. Меҳмонхоналар классификацияси Меҳмонхона бинолари бир нечта асосий кўрсаткичлар бўйича тоифаланди: Сиғими бўйича : - кам сиғимли – ўринлар сони 100 тагача; - ўртача сиғимли – ўринлар сони 100 дан 500 гача; - катта сиғимли – ўринлар сони 500 дан 2000 гача. Қаватлилиги бўйча: - кам қаватли – 1-2 қават; - ўртача қаватли – 3-5 қават; - юқори қаватли – 6-9 қават; - кўп қаватли – 10-40 қават; - осмонўпар – 40 ва ундан кўп қаватли. Вазифаси бўйича (меҳмонхона бинолари учун асосий типологик белги – уларнинг вазифаси): - умумий; - конференц-отель, конгресс-отель; - сайёҳлар учун мўлжалланган; - курорт; - кемпинглар. Қулайликлар даражаси бўйича : меҳмонхоналарнинг Россияда қабул қилинган разрядлари халқаро стандартлар бўйича юлдузлар сонига мос келади: олий А - *****; олий Б - ****; I - ***; II - **; III - *. Халқаро амалиётда меҳмонхоналар қулайлик даражасига боғлиқ равишда бир нечта қурилиш разрядларига ажратилади. Уларнинг сони турли мамлкатларда 3 дан 7 гача ўзгариши мумкин. Испанияда қулайлик даражаси юлдузчалар билан белгиланади; Грецияда – ҳарфлар билан; Австрияда – класслар билан; Польша ва Болгарияда – тоифалар билан ва ҳк. Бу каби бўлинишлар учун асосий мезон сифатида номерлар фондининг сифатий таркиби хизмат қилади: бир, икки ўринли ва сиғими кўпроқ бўлган номерлар – бир хонали, шунингдек кўп хонали люкс номерлар ва апартаментларнинг фоизда ифодаланган ўзаро нисбати. Номерлар фондининг сифати шунингдек апартаментлардаги номернинг пардозланиши, мебеллар билан жиҳозланиши ва техник ускуналаниши билан ҳам тавсифланади . Ушбу даража белгиланишининг иккита асосий усули мавжуд бўлиб, биринчисида статистик кўрсаткичлар, яъни ваннахонаси ва санитария бўлмаси бўлган номерларнинг аниқ белгиланган нисбати, умумий фойдаланиш учун мўлжалланган хоналарнинг функционал таркиби (бассейн, сауна ва шу кабиларнинг бор ёки йўқлиги) бўйича белгиланади; иккинчисида – материал базанинг сифатига эмас, балки динамик омилларга, яъни сервис хизматининг сифатига қараб белгиланади. Нижний Новгород шаҳридаги “Октябрская” меҳмонхонаси. Архитекторлар А.Харитонов, В.Коваленко, А.Гельфонд, конструкторлар Н.Лепорская, Г.Кутузов, 1987 1-қават режаси, Намунавий қават режаси 1 хонадан иборат 1 кишилик номер 2 хонадан иборат 2 кишилик номер 3 хонадан иборат 2 кишилик номер Меҳмонхона номерларининг режалаш вариантлари (ўлчамлар миллиметрда берилган) Меҳмонхона биноларининг функционал блоклари Меҳмонхоналарнинг барча хоналари функционал вазифаларига боғлиқ ҳолда 9 та функционал гуруҳга бўлинади: - қабулхона-вестибюль гуруҳи; - турар-жой-ётоқ хоналари (номерлар) ва уларга қўшилган хоналар гуруҳи; - овқатланиш хоналари гуруҳи; - савдо ва маиший хизмат кўрсатиш гуруҳи; - туристик-соғломлаштириш вазифалари учун мўлжалланган хоналар гуруҳи; - дам олиш ва анжуманлар ўтказилиши билан боғлиқ туризм гуруҳи; - маъмурият ва бошқарув хоналари гуруҳи; - ёрдамчи ва хўжалик вазифалар учун мўлжалланган хоналар гуруҳи; - коммунал (муҳандислик) таъминот ва вертикал транспорт гуруҳи. 1. Қабулхона-вестибюль гуруҳи таркибига қуйидагилар киради: - қабул хизмати ва дам олиш зоналари жойлашган вестибюль; - портье ва маъмурлар хонаси; - ҳужжатлар сақланадиган хона; - гардероб; - сақлаш камераси; - багажларни тушириш ва саралаш хонаси; - навбатчи ходимлар учун дам олиш хонаси; - валюта айирбошлаш пункти бўлган банк бўлинмаси; - почта бўлинмаси, телефонлар, телетайп; - ҳожатхона; - бар пештахтаси; - турли вазифалар учун мўлжалланган киосклар; - дўконлар. 2. Турар-жой хоналари гуруҳи – ётоқ хоналари (меҳмонхона номерлари) ва уларга қўшилган хоналар гуруҳи. Меҳмонхона разрядига боғлиқ ҳолда номерлар 1 ёки 2 кишилик, 3 кишилик – ота-она ва бола учун мўлжалланган оилавий номер кўринишида; бир, икки ва уч хонали қилиб режалаштирилиши мумкин. Бир хонали меҳмонхона номери ётоқ хонаси, эни камида 1,4 м бўлган ва шкаф ўрнатилган йўлак, санитария бўлмаси ва ёзги хона: балкон, лоджия, очиқ айвондан иборат бўлади. Икки хонали номерда ётоқ хонасидан ташқари меҳмонхона, у хонали номерда эса – меҳмонхона ва кабинет ҳам режалаштирилади, бунда йўлакдан фақат меҳмонхонага кириш мумкин бўлади. Олий ва биринчи разрядли меҳмонхоналардаги икки киши учун мўлжалланган 2 хонали ва 3 хонали номерларда ётоқ хонаси ёнида таркибида унитаз ва қўл ювгич ва ванна, қўл ювгич, унитаз, биде мавжуд бўлган иккита санитария бўлмаси лойиҳалаштирилади. Номерлар ёнида қўшимча хоналар: кўрпа-тўшак сақланадиган хона, навбатчи ходимларнинг хоналари, дазмоллаш хонаси, қаватлар бўйича холлар жойлаштирилади. Қуйидаги жадвалда меҳмонхона разрядига боғлиқ равишда номерларнинг майдонлари келтирилган, м 2 : Хоналар/ўринлар сони Олий А Олий Б I II III 1 / 1 14 12-14 12-14 12 10 1 / 2 18 14-18 14-18 14 14 2 / 2 24 24 24 24 - 3 / 2 40 40 40 - - 1 / 3 (оилавий) - 20-24 20-24 18 18 Меҳмонхона бинолари турар-жой қаватлари учун режавий тузилмаларнинг қуйидаги турлари мавжуд: - йўлакли; - галереяли; - икки йўлакли; - йўлакли-ҳалқали; - минорали; - узелли; - атриумли. 3. Овқатланиш хоналари гуруҳи қуйидагиардан иборат: - ресторан; - европа таомлари ресторани – олий разрядли меҳмонхоналар учун; - миллий таомлар ресторани – олий разрядли меҳмонхоналар учун; - кафе; - экспресс-кафе, кафетерий; - қаватдаги буфет; - нонушталар зали, “шведча стол”. 4. Савдо ва маиший хизмат кўрсатиш хоналари гуруҳи таркибига қуйидаги савдо хоналари киради: газета ва журналлар, сувенирлар, тамаки маҳсулотлари, парфюмерия, гул, дори-дармон, қандолат маҳсулотлари сотиладиган дўконлар ёки киосклар. Маиший хизмат кўрсатиш хоналарига қуйидагилар киради: - сартарошхона; - спорт анжомларини таъмирлаш хоналари; - ҳар бир қаватдаги дазмоллаш хоналари; - пойафзал таъмирлаш устахонаси; - прокат пунктлари; - фотолабораториялар; - тиббий пункт. Меҳмонхонадаги турар-жой ва нотурар-жой хоналар жойлашувининг вариантлари 1 – қўшилган; 2 – қўшилган-бирлаштирилган; 3 – бирлаштирилган; 4 – павильонли 5. Туристик-соғломлаштириш вазифалар учун мўлжалланган хоналар гуруҳи: - методик кабинет; - инструкторлар хонаси; - прокат ва сақлаш пунктлари; - реабилитация марказлари; - тренажёрлар зали; - психологик зўриқишдан холи қилиш кабинети; - сузиш бассейни. 6. Дам олиш ва анжуманлар ўтказилиши билан боғлиқ туризм учун мўлжалланган хоналар гуруҳи: - кинозал; - зал қошидаги ишчи хоналар; - кутубхона, қироатхонаси билан; - гардероб, ҳожатхона, касса жойлашган вестибюль; Турар - жой хоналари Жамоат хоналари - бильярдхона; - видеосалонлар; - дам олиш учун холл; - артистлар учун пардозхона. 7. Маъмурият ва бошқарув хоналари гуруҳи: - қабулхона; - директор, директор ўринбосари, ҳуқуқшунос кабинетлари; - бухгалтерия, касса ва бош бухгалтер кабинети; - архив; - кадрлар бўлими; - ҳисоблаш техникаси учун хона. 8. Ёрдамчи ва хўжалик хоналари гуруҳи: - алоқа узели; - катта ходима хонаси; - кўрпа-тўшак сақланадиган хона; - омборлар; - устахоналар. 9. Коммунал (муҳандислик) таъминот ва вертикал транспорт учун хоналар гуруҳи: - қозонхона ёки иссиқлик пункти; - ҳавони тозалаш тизимлари учун хона; - ҳаво алмаштириш (вентиляция) камералари – оқимли ва сўриб олувчи; - сув тортувчи насослар хонаси; - қозонларнинг бойлерлари жойлашган хона; - лифтлар; - лифт машиналари жойлашган хона. Муҳандислик таъминоти хоналари техник ертўлаларда ва техник чордоқларда, ертўла ва цоколь қаватларда жойлашади. Юқорида кўрсатилган хоналарнинг мавжудлиги ва уларнинг ўлчамлари меҳмонхона разряди ва лойиҳалаш топшириғига боғлиқ бўлади. Меҳмонхона биноларининг ҳажмий-режали ечими Дунёнинг барча мамлакатларида замонавий меҳмонхона комплекси ёки биносининг муайян стереотипи шаклланган бўлиб, аксарият ҳолларда уларнинг таркибида қуйида санаб ўтилган хоналар тўплами мавжуд бўлади: вестибюльхолл, ресторан, кафе, мижозларга тунда ва кундузи хизмат кўрсатиладиган барлар, буфетлар, мажлислар зали, маиший хизмат кўрсатиш муассасалари ва қулайлик даражаси бўйича меҳмонхона тоифасига боғлиқ равишда санитария блоклари учун зарур бўлган турли ускуналарга эга турар- жой номерлари. Меҳмонхона хоналари функционал вазифаларига қараб турар-жой, жамоат ва хизмат-хўжалик қисмларга бирлаштирилади. Бунда турар-жой ва жамоат қисмлари асосий ҳисобланади. Бу қисмларнинг турлича ўзаро жойлашуви ва ечимлари ҳисобига меҳмонхоналарнинг турлича ҳажмий-фазовий тузилмалари яратилади. Тузилмаларнинг асосийларини кўриб чиқамиз: - меҳмонхонанинг турар-жой ва жамоат қисмлари битта бинода жойлашган; - меҳмонхонанинг турар-жой ва жамоат қисмлари турли, лекин ўзаро боғлиқ бўлган корпуслардан жойлашган; - меҳмонхонанинг турар-жой ва жамоат қисмлари мустақил ва ўзаро боғланмаган биноларда жойлашган. Биринчи вариант қўлланилганида умумий фойдаланишдаги хоналар пастки қаватларда, турар-жой хоналари эса – юқори қаватларда жойлаштирилади. Пастки қаватлардаги жамоат хоналарининг майдони, одатда, турар-жой қисмининг майдонидан каттароқ бўлиб, юқорисида меҳмонхонанинг турар-жой қисми жойлашган ўзига хос стилобат ҳосил қилади. Қурилиш амалиётида кенг қўлланиладиган бу каби усул иморат майдонини сезиларли даражада қисқартириш имкониятини яратади. Турар- жой ва жамоат қисмларининг турли корпусларда жойлашувида уларнинг қаватлилиги ва ҳажмий-фазовий ечимлари ўртасидаги фарқланиш юзага келади. Бу каби композицион ечим, лекин қурилиш учун аввалги вариантга қараганда кўпроқ майдон ажратилишини талаб қилади ва қўлланиши учун доим ҳам имконият бўлмаслиги мумкин. Учинчи, яъни павильон кўринишидаги вариант хоналарнинг барча гуруҳлари учун ечимларнинг эркин танланиши учун имконият яратади ва меҳмонхонанинг функционал ва конструктив нуқтаи назарда аниқ бўлинишини таъминлайди, лекин бошқа вариантларга қараган анча катта майдон ажратилишини талаб қилади. Шу сабабдан ушбу усулда қуриладиган меҳмонхоналар, асосан, шаҳар ташқарисидаги бўш ҳудудларда жойлаштирилади. Амалиётда меҳмонхоналар ва меҳмонхоналар комплекслари учун ҳажмий-фазовий ечимларнинг турли комбинациялари қўлланилади. Меҳмонхона корпуслари учун номерлар жойлашуви турлича бўлган йўлаклари (минимал кенглиги – 1,6-1,8 м) мавжуд режавий схемалар қўлланилади: - икки томонида номерлари жойлашган битта йўлакли турар-жой қаватининг режаси; - номерлар йўлакнинг бир томонида жойлашган турар-жой қаватининг режаси; бу усул номерлар муайян йўналишга қаратилиши лозим бўлган ҳолларда қўлланилади; - периметр бўйича ёпиқ йўлакка эга бўлган турар-жой қаватининг режаси; - иккита йўлакли турар-жой қаватининг режаси, бунда йўлаклар ўртасида вертикал коммуникациялар ва табиий ёритилишга эга бўлмаган хизмат хоналари жойлаштирилади; номерлар йўлакларнинг ташқи томонларида жойлаштирилади; - марказий қисмида лифтли ёки зина-лифт узели мавжуд секцияли тузилмага эга бўлган турар-жой қаватининг режаси; ҳар бир секция икки томонида номерлар жойлашган ва периметри бўйича ёпиқ йўлакка эга бўлиши мумкин; - режавий тузилмаларнинг турлича комбинациялари асосида шаклланган турар-жой қавати. Режанинг геометрик шакли ҳам турлича бўлиши мумкин : - тўғри тўртбурчакли : қаватлар сони ва узунлиги турлича бўлган меҳмонхона биноларида қўлланилади. Бунда турар-жой қаватларининг йўлакли ёки галереяли тузилмалари ва вертикал коммуникациялар ҳамда номерларга хизмат кўрсатувчи навбатчи ходимлар учун мўлжалланган хоналар жойлашишининг турлича вариантларидан фойдаланилади; режанинг бу каби шакли асосида пластина ёки параллелопипед шаклидаги ихчам ҳажмлар яратилади. - режанинг ихчам шакли (айлана, эллипс, квадрат, учбурчакка ўхшаш) минора туридаги меҳмонхона биноларини қуришда фойдаланилади; вертикал коммуникациялар узели, одатда, бинонинг марказий қисмида жойлаштирилади; қаватлардаги йўлаклар сиқилган; ихчамлиги (компакт бўлгани) туфайли қаватдаги номерлар сони 10 дан 27 тагача чекланади; - турар-жой қисмининг мураккаблаштирилган режаси: режанинг “учбарг”, “хоч”, V-, L-, Z- ва Г-симон шакллари, эгри чизиқ ва елпиғич кўринишидаги композиялар; одатда, номерларгача масофани қисқартириш учун зина-лифт узели бинонинг марказий қисмида жойлаштирилади. Жамоат хоналарининг мураккаб тизимини гуруҳланиши турли атриум бўшлиқлар асосида амалга оширилиши мумкин. Режанинг атриумли шакли битта қаватда жойлаштириладиган номерлар сонини ошириш имкониятини беради. Бунда атриумнинг ораёпмалари замонавий фазовий конструкциялардан фойдаланиб, одатда, ёруғ ўтказадиган шаффоф материалларни қўллаган ҳолда бажарилади. Қишки боғ сифатида бир қисми фаол кўкаламзорлаштирилган атриум ҳовли ўрта асрларга хос карвонсарой метаморфозасини эмас, балки композицион-бадиий ечимлари ландшафт архитектураси воситалари ёрдамида амалга оширилувчи боғ-патиони эслатади. Меҳмонхона биноларининг конструктив ечимлари Меҳмонхонанинг турар-жой қисми, одатда, турар-жой биноларига хос бўлган конструктив тизимлар ва параметрлар асосида лойиҳалаштирилади; бинонинг жамоат қисмини конструктив тизими жамоат биноларига хос конструктив параметлардан фойдаланган ҳолда бажарилади. Турар-жой номерининг конструктив ўлчамлари, одатда, мавжуд конструктив тизимлардан фойдаланишга асосланган лойиҳавий ечимга эга меҳмонхона схемаси учун асосий модуль бўлиб хизмат қилади. Меҳмонхоналарни қуришда қўлланиладиган кўтариб турувчи конструкциялар йирик панелли, каркасли, монолит бетонли, ҳажмли блоклардан, маҳаллий қурилиш материалларидан (ғишт, табиий тош ва ҳк.) бажарилиши мумкин. Бинонинг конструктив схемаси ишлатилаётган қурилиш материлларининг турига мувофиқ бўлиши зарур. Меҳмонхонанинг ғиштин бинолари, одатда, 9-10 қават баландликда қилиб қурилади. Бундай ҳолатларда, асосан, 4,8; 5,4; 6,0: 6,3 ва ундан каттароқ қадамли кўндаланг кўтариб турувчи деворлар қўлланилади. Йирик панелли биноларнинг баландлиги 25 қаватгача бўлиши мумкин, бунда кўндаланг деворлар қадами, одатда, катта бўлмайди, чунки кўндаланг деворлар қадами катта (6,3 ва ундан катта) бўлса, у ҳолда номерлараро товуш изоляциясини бажариш мураккаблашади. Осмон ўпар меҳмонхона бинолари, одатда, монолит вариантларда бажарилиб, бунда каркасли конструкциялардан фойдаланилади. Бугунги кунда қурилаётган осмон ўпар биноларнинг аксариятида вентиляция қилинадиган кўп қатламли осма фасадлар қўлланилади. Бинонинг жамоат қисмини қуришда аксарият ҳолларда каркасли конструкциялар ишлатилади. Каркасли биноларнинг кўпчилиги – кўп қаватли. Каркас колонналарининг қадами 4,8 дан 7,2 метргача қилиб, ҳар 60 см дан кейинги градацияда қабул қилинади. Ҳозирги кунда каркассиз, монолит бетон конструкцияли биноларни қуриш кенг тарқалиб, ривожланиб бормоқда. Бу каби бинолар конструктив турига қараб монолит ва йиғма-монолит конструкцияларга ажратилади: йиғмамонолит конструкцияларда ички кўтариб турувчи деворлар монолит қилиб, ташқи деворлар ва ораёпмалар эса – турли вариантларда бажарилади; монолит конструкцияларда барча деворлар ва ораёпмалар – монолит темир бетондан бажарилади. Ташқи деворлар ўрнида йиғма бетон панеллар, ёғоч каркасли асбоцемент панеллар, виброғиштли панеллар ёки донали материаллар (ғишт ва табиий тош), витражлар (пўлат, алюминий, ёғоч ёки бошқа боғланишлар билан) қўлланиши мумкин. Монолит иморат бунёд этишнинг каркассиз тизимлари кўп қаватли меҳмонхона бинолари қурилишида қўлланилади. Бундай тизим мураккаб геологик шароитларда рационал моноблок бинолар қуриш имкониятини беради. Меъморий-фазовий ечимларнинг кенг имкониятлари ораёпмаларни қаттиқлик ядролари бўйича кўтаришда қўл келади ва ораёпмаларни режадаги кўринишини ўзгартиришга, меҳмонхона биносининг турар-жой қисмидаги жамоат хоналари жойлаштирилиши бўйича ечимларни осон ҳал қилишга ёрдам беради. Бунда умумий фойдаланишдаги хоналар бинонинг исталган қаватида жойлаштирилиши мумкин бўлиб, бу мақсадда қаватларнинг энг мақбуллари танланади. Ҳажмли блоклардан қурилган меҳмонхоналарнинг ҳам вариантлари мавжуд бўлсада, аксарият ҳолларда, турли конструктив ечимларнинг афзал жиҳатларини мужассамлаштирган комбинацияланган лойиҳалар бўйича меҳмонхона биноларини қуриш кенг тарқалгани. Бунда металл ва йиғма темир-бетон, монолит ва йиғма монолит, каркасли тизим ва схемалар, қаттиқлик ядролари ёки қирраларининг енгил блоклар билан бирга, соябонсимон тузилмалар ва ораёпмаларнинг вантали осмалар билан бирга қўлланилишини учратиш мумкин. Адабиётлар: 1. Убайдуллаев Х.М., Инагамова М.М. Турар-жой ва жамоат биноларини лойиҳалашнинг типологик асослари: Дарслик. - Т.: Voris- nashriyot, 2005. 2. Абдужаббарова М.Т. Турар-жой биноларини лойиҳалаш: Ўқув қўлланма. – Т.: ТАҚИ, 2018. 3. Қодирова С.А. Жамоат биноларини лойиҳалаш: Ўқув қўлланма. – Т.: ТАҚИ, 2015. 4. Иногомов Б.И. Замонавий бино ва иншоотларни лойиҳалаш: Ўқув қўлланма. - Т.: ТАҚИ, 2010. 5. Убайдуллаев Х.М., Хидоятов Т.А, Абдурахманов Й.И, Коробовцев Г.И., Мансуров Я.М. Архитектуравий лойиҳалаш: Ўқув қўлланма. - Т.: ТАҚИ, 2012. 6. Убайдуллаев Х.М., Махмудов В.М. “Методика архитектурного проектирования” Тошкент,ТАҚИ, 2010 й., ўқув қўлланма. 7. Хидоятов Т.А., Кадирова С.А., Магомедова Ф.Х. “Архитектура общеобразовательных школ Узбекистана”. Ташкент 2005 г. 8. Қодирова Т.Ф. Ўзбекистоннинг истиқлол йиллари меъморчилиги: Ўқув қўлланма., ЎАЖБНТ маркази, 2004 й.

O'xshashlar

Мактаб бинолари
Турар жой бинолари
Саноат бинолари поллари
Саноат бинолари ёпмалари
Саноат бинолари ёпмалари