Lebeg va Riss teoremalari

Yuklangan vaqt:

16.12.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

116 KB

Ko'chirib olish

Lebeg va Riss teoremalari Reja: 1. Lebeg teoremasi 2. Riss teoremasi

Tayanch so`zlar : funksiyalar ketma-ketligi, o`lch о vli to`plam, o`lch о vli funksiya 1-teorema . O`lchovli E to`plamda o`lchovli ) ( 1x f , ) (2 x f ,…. funksiyalar ketma- ketligi berilgan bo`lsin . Agar E to`plamning har bir x nuqtasida ) ( ) ( lim x f x f n n   tenglik bajarilsa, u holda f(x) funksiya E to`plamda o`lchovli bo`ladi . Isbot . Ixtiyoriy o`zgarmas a sonni olib, ,...2,1,...;2,1},1 { ,  km mafEE kkm va km nknm E F ,,    to`plarni tuzamiz. kf funksiya o`lchovli bo`lgani uchun kmE , to`plamlar o`lchovli. 6- ma`ruzadagi 5-teoremaga muvofiq nmF , to`plamlar ham o`lchovli bo`ladi. Agar nm nm FafE , 1,}{    tenglikni isbot qilsak, u holda 6- ma`ruzadagi 3-teoremaga asosan teorema isbot qilingan bo`ladi. Bu tenglikni isbot qilish uchun quyidagi ikki munosabatning to`g`riligini ko`rsatish kifoya:    1, ,}{ nm nmFafE (1) }{ 1, , afEF nm nm   (2)

Faraz qilaylik, 0x nuqta E{f>a} to`plamning ixtiyoriy elementi bo`lsin, ya`ni a x f ) ( 0 ; bu tengsizlikdan foydalanib, yetarli katta m natural son uchun ushbu m a x f 1 ) ( 0   tengsizlikni yozishimiz mumkin.Ammo  ; ) ( lim 0 0 x f x fk k   demak, shunday n natural sonni topish mumkinki,barcha k  n uchun m a x fk 1 ) ( 0   ya`ni nmE x , 0 munosabat o`rinli bo`ladi. Bundan ko`rinadiki, nm nm nk nm km F F E x , 1, , , 0          , ya`ni E{f>a} to`plamning ixtiyoriy 0x elementi nm nm F , , to`plamga ham kirar ekan. Demak, (1)munosabat isbot bo`ldi. Endi (2) munosabatni isbotlaymiz. nm nm F x , 1, 0     bo`lsin; u holda shunday m va n natural sonlar mavjudki, ular uchun nmF x , 0 munosabat o`rinli. So`nggi munosabatdan barcha n k uchun kmE x , 0 . Ya`ni m a x fk 1 ) ( 0   munosabat kelib chiqadi. k ga nisbatan limitga o`tsak, quyidagi tengsizlikka kelamiz: , 1 ) ( 0 a m a x f    ya`ni }.{ 0 afEx  Bu bilan (2) munosabat ham isbot bo`ldi.

1-Ta`rif (F.Riss). O`lchovli E to`plamda deyarli chekli, o`lchovli f(x) funksiya va deyarli chekli, o`lchovli )}({ xf n funksiyalar ketma-ketligi berilgan bo`lsin . Agar har qanday musbat  son uchun ushbu     0 lim       f f E n n munosabat bajarilsa, u holda )}({ xf n funksiyalar ketma-ketligi f(x) funksiyaga o`lchov bo`yicha yaqinlashuvchi deyiladi va f f n  ko`rinishda yoziladi. 2-Teorema (A. Lebeg). f(x) funksiyaga o`lchovli E to`plamda deyarli yaqinlashuvchi o`lchovli )}({ xf n funksiyalar ketma-ketligi berilgan bo`lsin. U holda )}({ xf n funksiyalar ketma-ketligi E to`plamda f(x) funksiyaga o`lchov bo`yicha ham yaqinlashuvchi bo`ladi. Isbot . 1-teoremaga binoan f(x) funksiya E to`plamda o`lchovli bo`ladi. Quyidagi to`plamlarni tuzamiz:                                 nk n nkn kk n n nnn RPER ffEEBAAC ffEBfEAfA 11 ., , ,/,,      Teoremaning shartlariga ko`ra bu to`plamlarning har biri o`lchovli va   0C  (3) Ushbu     ... 2 1     R R munosabatlarga va 6- ma`ruzadagi 7-teoremaga muvofiq       PR n n     lim (4) Endi C P  (5) munosabatni isbot qilamiz. Buning uchun P to`plamdan ixtiyoriy 0x elementni olamiz. Agar C x 0 bo`lsa, u holda  ; ) ( lim 0 0 x f x fn n   bo`ladi. Demak , shunday n natural son topiladiki, uning uchun

  )()( 00 nkxfxf k   tengsizlik bajariladi yoki boshqacha aytganda,   n k E x k   0 . Bundan  nR x 0 va Px  0 munosabatlar olinadi. Shu bilan (5) munosabat isbot bo`ldi. (3)-(5) munosabatlardan     0 lim     n n R tenglik kelib chiqadi. Shu bilan o`lchov bo`yicha yaqinlashishning F.Riss ta`rifiga muvofiq teorema ham isbot etildi,chunki      nn R E  va demak ,             . ,0        n R f f E E n n n       3-Teorema (F.Riss). Agar )}({ xf n funksiyalar ketma-ketligi E to`plamda f(x) funksiyaga o`lchov bo`yicha yaqinlashsa, u holda bu ketma-ketlikdan shunday )} ( { x fin qismiy ketma-ketlikni ajratib olish mumkinki, bu qismiy ketma- ketlik E to`plamda f(x) funksiyaga deyarli yaqinlashuvchi bo`ladi . Isbot.  n da     ,.0   ffE n bo`lgani uchun quyidagi shartlarni qanoatlantiruvchi    i n n n, ,  sonlar ketma-ketliklari mavjud; ...,... ,,0,0 321 1 lim      k n nn nn nnnn    va     , 1 1     ffE n     , 2 2       f f En (6) ………………..     , k kn f f E       ………………...

$Bu  ) (x fin funksiyalar ketma-ketligining E to`plamda deyarli yaqinlashuvchi ekanligini ko`rsatsak,teorema isbot qilingan bo`ladi . Ushbu   R Q, E 1 m m mk           k kn m f f R  to`plamlarni tuzamiz. ... 2 1   R R munosabatlarni 6 –ma`ruzadagi 7- teoremaga muvofiq   m da     QR m    . Ikkinchi tomondan , (6)ga muvofiq ,       mk km R   . Demak,    mR m ,0  , chunki     1k k  .Bundan esa o`z navbatida   0Q  tenglik kelib chiqadi. Endi Q E \ to`plamning har bir nuqtasida  ) (x fin funksiyalar ketma- ketligining yaqinlashuvchi ekanligini isbot qilamiz. Har bir E x  0 uchun shunday 0m topiladiki , mR x 0 munosabat o`rinli bo`ladi.bundan , agar 0m k bo`lsa,   . E 0 k kn ffx   Demak, 0m k bo`lganda k kn x f x f    ) ( ) ( 0 0 Ammo  k da 0 k bo`lgani uchun  k da oxirga munosabatdan ) ( ) ( 0 0 x f x fkn  ,ya`ni  ) (x fkn funksiyalar ketma-ketligi E to`plamda deyarli yaqinlashadi. 4-Teorema. (D.F.Egorov) O`lchovli E to`plamda ) (x f funksiyaga deyarli yaqinlashuvchi o`lchovli )} ( { x fn funksiyalar ketma-ketligi berilgan bo`lsin. U holda har qanday 0   uchun shunday o`lchovli E P  to`plamni topish mumkinki, uning uchun      ) ( ) ( E P munosabat bajarilib,bu P to`plamda )} ( { x fn funksiyalar ketma-ketligi ) (x f funksiyaga tekis yaqinlashadi. Isbot . Shu maruzadagi Lebeg teoremasini isbot qilishda ushbu 0 )) ( ( lim     n n R Munosabatni keltirib chiqargan edik. Bu yerda$ } { ) (       nk k n f f E R   Endi quyidagi shartlarni qanotlantiruvchi } { }, { k k n  va } { k sonlar ketma- ketliklarini tuzamiz.: ,) ( 0 , 1      k k k k    k k nk k R       )) ( ( ,0 va      1k k  .    1k k  qatorning yaqinlashuvchiligidan foydalanib, teoremaning shartida

} { ) (       nk k n f f E R   Endi quyidagi shartlarni qanotlantiruvchi } { }, { k k n  va } { k sonlar ketma- ketliklarini tuzamiz.: ,) ( 0 , 1      k k k k    k k nk k R       )) ( ( ,0 va      1k k  .    1k k  qatorning yaqinlashuvchiligidan foydalanib, teoremaning shartida

O'xshashlar

Eyler va Ferma teoremalari

Differensial hisobning asosiy teoremalari va tatbiqlari

Muavr-Laplasning lokal va integral teoremalari

Ehtimollar nazariyasining limit teoremalari

Lebeg integrali ostida limitga o`tish