Fredgol‘mning aynigan yadroli integral tenglamalari - Algebra - Referatlar

Fredgol‘mning aynigan yadroli integral tenglamalari

Yuklangan vaqt:

16.08.2021

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

138.5 KB

Ko'chirib olish

Fredgol‘mning aynigan yadroli integral tenglamalari Reja: 1. Fredgol‘mning birinchi teoremasi. 2. Fredgol‘mning ikkinchi teoremasi. 3. Fredgol‘mning uchinchi teoremasi.

1. Fredgol‘mning birinchi teoremasi. Fredgol‘mning ikkinchi tur ) ( ) ( ) , ( ) ( x f dy y y x K x b a       (1) integral tenglamasining ) , ( y x K yadrosi   n i i i y q x p y x K 1 ) ( ) ( ) , ( (2) ko‘rinishda bo‘lsa, u aynigan (buzilgan) yadro deb yuritiladi. Bundagi ) (x pi va ) (y qi , b y a b x a     , -berilgan haqiqiy uzluksiz funksiyalardir. Ayrim adabiyotlarda (2) ko‘rinishdagi yadro Pinkerle- Gursa yadrosi, yoki qisqacha PG-yadro deb ham ataladi. Umumiylikka ziyon etkazmay, barcha ) (x pi funksiyalarni ham ) (y qi funksiyalarni ham o‘zaro bog’liq emas deb hisoblaymiz. Aks holda (2) yig’indida qo‘shiluvchilar sonini kamaytirish mumkin. (2) ifodani (1) integral tenglamaga qo‘yib,      n i b a i i x f dy y y q x p x 1 ) ( ) ( ) ( ) ( ) (    (3) tenglamani hosil qilamiz. (3) integral tenglamani    n i i i x p c x f x 1 ) ( ) ( ) (   (4) ko‘rinishda yozish mumkin, bunda n i dy y y q c b a i i ,.....,2,1 , ) ( ) (     lar ) (y  noma ’ lum funksiyaga bog ’ liq bo ‘ lgani uchun noma ’ lum o ‘ zgarmaslardir . Endi n i ci ,.....,2,1 ,  o‘zgarmas sonlarni shunday tanlashga harakat qilamizki, natijada (4) fomula bilan aniqlangan ) (x  funksiya (3) integral tenglamaning echimidan iborat bo‘lsin. Shu maqsadda (4) ifodani (3) tenglamaning chap tomoniga olib borib qo‘yamiz ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( 1 1 1 x f dy y p c y f y q x p x p c x f n i b a n i j j i i n i i i                   yoki                n i n i b a i j j b a i i i dyy q y p c dyy f y q c x p 1 1 0 ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( 

Bundan ) (x pi funksiyalar chiziqli bog’liq bo‘lmagani uchun 0 ) ( ) ( ) ( ) ( 1        dyy q y p c dyy f y q c n i b a i j j b a i i  tenglik kelib chiqadi. Ushbu dyy f y q b a i i   ) ( ) (  0 ) ( ) (    dyy q y p b a i j ij belgilarni kiritib, avvalgi tenglikni n i c c i n i j ij i ,.....,2,1 , 1        (5) ko‘rinishda yozib olamiz. Shunday qilib, (3) integral tenglamaning echimini topish masalasini (5) chiziqli algebraik tenglamalar sistemasini echishga olib keldik. (5) sistema nazariyasida nn n n n n a a a a a a a a a M                     1 1 1 ) ( 2 1 2 22 21 1 12 11    matrisa muhim rol o‘ynaydi. Bu matrisaning determinantini ) ( D orqali belgilab olamiz, ya’ni ) ( ) ( det   D M  . Chiziqli algebra kursida ma’lumki, agar 0 ) (   D (6) bo‘lsa, (5) sistema ixtiyoriy i o‘ng tomohlar uchun yagona echimga ega bo‘ladi va bu echim Kramer formulalari bilan aniqlanadi. Ammo, ) ( D diterminant  ga nisbatan n -darajali ko‘phaddan iboratdir. Demak, ) ( D ko‘phadning ildizlari bo‘lgan  ning с hekli sondagi: n m m  , ., ,.........1   qiymatlar uchun (6) shart buziladi.  ning bu qiymatlari ) , ( y x K yadrosning yoki bunga mos (3) integral tenglamaning xos (xarakteristik) sonlari deyiladi. Shunday qilib,  ning k lardan m k ,......,2,1  farqli bo‘lgan har bir chekli qiymat uchun (5) sistema yagona nc c ., ,.........1 echimga ega bo‘ladi. Bu echimni (4) tenglikning o‘ng tomoniga qo‘yib, (3) integral tenglamaning ) (x  echimiga ega bo‘lamiz. Natijada quyidagi teoremani isbotladik. Fredgol’mning birinchi teoremasi. Agar  ) , ( y x K yadroning xos soni bo‘lmasa, ixtiyoriy uzluksiz ) (x f uchun (3) integral tenglama echimiga ega, shu bilan birga bu echimga yagona bo‘ladi.

2. Fredgol‘mning ikkinchi teoremasi. (3) integral tenglamaga mos bir jinsli   b a n i i i dy y y q x p x 1 0 ) ( ) ( ) ( ) (    (7) tenglama (5) ga mos bo‘lgan ushbu    n j j ij i c c 1 0   (8) bir jinsli chiziqli algebik sistemsgs keladi. (7) tenglamaga qo‘shma bo‘lgan bir jinsli tenglama,    b a n i i i dy y y q y p x 1 0 ) ( ) ( ) ( ) (    (9) ko‘rinishga ega bo‘ladi. (9) tenglamaga ega (8) ga qo‘shma bo‘lgan    n j j ij i d d 1 0   bir jinsli sistemaga teng kuchlidir, bunda n i dy y y p d b a i i ,.....,2,1 , ) ( ) (      Agar m k k ,.....,2,1 ,    bo‘lib, ) ( M matrisaning rangi r ga teng bo‘lsa, chiziqli algebradan ma’lumki, bir jinsli (8) sistema ham va unga qo‘shma bo‘lgan (10) sistema ham r n ta r n j d d c c jn j jn j   ,...,2,1 , ,........, , ,......., 1 1 chiziqli bog’liq bo‘lmagan echimlarga ega bo‘ladi. Bu echimlarni (7) va (9) dan nosil bo‘lgan ushbu r n j x q d x x p c x n j iji j n j i ji j         ,.....,2,1 ), ( ) ( ), ( ) ( 1 1     (10) formulalarning o‘ng tomonlariga qo‘yib, (7) va (8) bir g’insli integral tenglamalarning r n tadan chiziqli bog’liq bo‘lmagan echimlarini hosil qilamiz. Fredgolmning ikkinchi teoremasi. Bir jinsli (7) tenglama va unga qo‘shma bo‘lgan bir jinsli (9) tenglama bir xil r n tadan chiziqli bog’liq bo‘lmagan echimlar ega bo‘ladi.

Bir jinsli (7) tenglamaning nolga teng bo‘lmaganr n j xj   ,.....,2,1 ), (  echimlari (3) tenglamaning yoki ) , ( y x K yadroning k xos songa mos bo‘lgan zos funksiyalari deyiladi. 3. Fredgol‘mning uchinchi teoremasi. Yana chiziqli algebra kursiga murog’at qilamiz. Ma’lumki, m k k ,.....,2,1 ,    bo‘lganda (5) sistema ixtiyoriy o‘ng tomonlar uchun echimga ega bo‘lavermaydi. Bu sistemaning echimiga ega bo‘lishi uchun n i i ,.....,2,1 ,   sonlar r n j d n i ji i     ,.....,2,1 ,0 1  (11) shartlarni qanoatlantirishi zarur va etarlidir. (11) shartlarda i o‘rniga uning qiymatini qo‘yib, (11) ga tang kuchli bo‘lgan quyidagi tengliklar sistemasiga ega bo‘lamiz:            n j n i i ji b a b a i ji n i ji i dx x q d x f dx x f x q d d 1 1 1 0 ) ( ) ( ) ( ) (    Bundan (10) ga asosan r n j dx x x f b a j     ,.....,2,1 ,0 ) ( ) (  tengliklar hosil bo‘ladi. Biror D sohada, xususan ) , ( b a oraliqda, ikkita funksiyaning ko‘paytmasidan olingan integral nolga teng bo‘lsa, bu funksiyalar ortogonal deb ataladi. Shunday qilib biz quyidagi teoremani isbot qildik. Fredgolmning uchunshi teoremasi. m k k ,.....,2,1 ,    bo‘lganda (3) integral tenglamaning echimiga ega bo‘lishi uchun uning ozod hadi ) (x f ning qo‘shma bir jinsli (8) tenglamaning barcha r n j xj   ,.....,2,1 ), (  echimlariga ortogonal bo‘lishi zarur va etarlidir.

O'xshashlar

Tekislik tenglamalari

Aniq integral

Uzluksiz yadroli fredgol’mning ikkinchi tur tenglamasi

Aniq integral 2

Differensial va integral hisob