Darajali qatorlar - Algebra - Referatlar

Darajali qatorlar

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

172 KB

Ko'chirib olish

Darajali qatorlar Reja: 1. Darajali qator 2. Darajali qatorning yaqinlashish radiusi va yaqinlashish doirasi.

Darajali qator Tarif 1: Ushbu   0n n nz c (1) yoki   n n n a z c     0 (2) ko’rinishdagi qatorga darajali qator deyiladi. ,...)2,1,0 (  к ск kompleks sonlar darajali qatorning koeffitsientlari deyiladi. Agar (2) da  a z desak, u holda (2) ko’rinishdagi qator (1) ko’rinishdagi qatorga keladi. Demak (1) ko’rinishdagi qatorni o’rganish yetarli. Teorema 1: (Abel). Agar   0n n nz C (1) darajali qator z ning )0 ( 0 0   z z z qiymatida yaqinlashuvchi bo’lsa, u holda bu qator   0: zzCz  doirada absolyut yaqinlashuvchi bo’ladi. Isbot. Shartga ko’ra   0 0 n n nz c sonli qator yaqinlashuvchi. Qator yaqinlashishning zaruriy shartiga ko’ra 0 lim 0  n n n z c bo’ladi. Madomiki,  n nz с 0 ketma-ketlik chekli limitga ega ekan, unda bu ketma- ketlik chegaralangan, ya’ni shunday o’zgarmas M>0 son mavjudki, N n  uchun M z c n n  0 bundan n n n n n n z z M z z z c z c 0 0 0    (3)

Endi ushbu    0n n n zC qator bilan birga quyidagi n n z z M   0 0 qatorni q araymiz. Ravshanki,    on n z z М 0 qator yaqinlashuvchi bo’ladi, chunki 1 0  q z z geometrik qator (3) ga ko’ra    0n n n zC qator   0 : z z C z   doirada yaqinlashuvchi bo’ladi. Demak, berilgan    0n n n zC qator   0 : z z C z   doirada absolyut yaqinlashuvchi. Teorema isbot bo’ldi. Natija 1: Agar    0n n n zC darajali qator z = z 1 nuqtada uzo q lashuvchi bo’lsa, u holda qator   1: zzCz  sohada uzo q lashuvchi bo’ladi. Isbot: B erilgan darajali qator z = z 1 nuqtada uzo q lashuvchi bo’lsin. Unda bu qator z ning  1z z tengsizlikni q anoatlantiruvchi qiymatlarida ham uzo q lashuvchi bo’ladi, chunki   0n n nz C qator z ning  1z z tengsizlikni qanoatlantiruvchi biror z = z * qiymatida yaqinlashuvchi bo’ladigan bo’lsa, Abel teoremasiga binoan bu qator z = z 1 nuqtada  * 1 z z  ham yaqinlashuvchi bo’lib q oladi. Bu esa   0n n nz C qatorning z = z 1 nuqtada uzoqlashuvchi deyilishiga ziddir . Demak , berilgan qator  1 : z z C z   da uzoqlashuvchi . Natija isbot bo’ldi.

Darajali qatorning yaqinlashish radiusi va yaqinlashish doirasi. Teorema 2. Agar (1) darajali qator z ning ba’zi  0z qiymatlarida yaqinlashuvchi, ba’zi qiymatlarida uzoqlashuvchi bo’lsa, u holda shunday yagona R (R>0) son topiladiki (1) qator  R z C z   : doirada yaqinlashuvchi,  R z C z   : sohada esa uzoqlashuvchi bo ’ ladi . Isbot : ( Mustaqil ) Ta ’ rif 2. Agar (1) darajali qator  R z C z   : da yaqinlashuvchi ,  R z C z   : da uzoqlashuvchi bo ’ lsa , R son (1) darajali qatorning yaqinlashish radiusi ,  R z C z   : doira esa (1) darajali qatorning yaqinlashish doirasi deyiladi . E s l a t m a. (1) darajali qator   RzCz z  : aylana nuqta arida yaqinlashuvchi ham bo’lishi mumkin, u zo q lashuvchi ham bo’lishi mumkin. Teorema 3. (Koshi – Adamar teoremasi ) Berilgan   0n n nz C darajali qatorning yaqinlashish radiusi n n n C l R    lim 1 1 (4) bo’ladi. (4) da l= 0 bo’lganda R=+  , l =+  bo’lganda esa R=0 deb olinadi. 3 . X o s s a l a r i: 1 0 . Agar (1) darajali qatorning yaqinlashish radiusi R (R>0) bo’lsa, u holda bu qator  R R R z C z    1 1; : doirada tekis yaqinlashuvchi bo’ladi.

Isbot . Berilgan darajali qatorning yaqinlashish radiusi R ga teng bo’lganligi sababli, qator  R z C z   : doirada yaqinlashuvchi bo’ladi.  R R z C z z     1 0 : nuqtalarni olaylik. Ravshanki, bu nuqtada darajali qator a bsolyut yaqinlashuvchi, ya’ni   0 0 n n nz C qator yaqinlashuvchi bo’ladi.  0 : z z C z z     uchun har doim n n n n n z C z C z С n 0 0   bo’lganligidan Veyershtrass alomatiga ko’ra   0n n nz C qator  R R z C z    1 : da tekis yaqinlashuvchi bo’ladi. N a t i j a.2. (1) darajali qator yig’indisi  R R R z C z    1 1; : da uzluksiz funksiya bo’ladi. 2 o . Agar (1) darajasi qatorning yaqinlashish radiusi R(R>0) bo’lsa, u holda bu qatorni  R R R z C z    1 1; : da hadlab differensiallash mumkin. Teylor katori. Aytaylik ,     0 0) ( n n n z z C darajali qator berigan bo’lib, uning yaqinlashish radiusi R(R>0) bo’lsin. Ravshanki, bu qator  R z z C z    0 : doirada yaqinlashuvchi bo ’ ladi . Berilgan darajali qatorni yig ’ indisini f ( z ) deylik :

f (z) =     0 0) ( n n n z z C . (5) Yuqorida keltirilgan darajali qatorning 2 0 xossasidan foydalanib (5) qatorni ketma–ket differensiallaimiz: ... ) ( 2 3 ) ( " ... ) ( 2 ) ( ' 0 2 0 2 1           z z C z f z z C C z f Bu tengliklarda 0z z deb olsak, u holda 0 0 0 1 0 2 0 3 ( ) 0( ) , '( ) , "( ) 2 , "( ) 3 2 , ( ) !n nf z C f z C f z C f z C f z n C                  ga ega bo’lamiz. Demak, ( ) 0 0 0 0 0 1 0 2 3 "( ) '"( ) ( ) ( ), '( ), , ,..., 2! 3! ! n n f z f z f z С f z C f z C C C n      bo’ladi. Koefitsientlarning bu qiymatlarini (5) ga qo’ysak ……………………………. ( ) 0 0 0 ( ) ( ) !n n n f z z z n    (6) bo’ladi. Odatda (6) darajali qator Teylor qator deyiladi. Xulosa: Darajali qator o’zining yaqinlashish sohasida absolyut yaqinlashadi, ichida esa tekis yaqinlashadi. Yaqinlashish sohasini chegarasida har xil hollar ro’y berishi mumkin. M i s o l l a r: 1. .       0 ) ( 1 1 k kz z S z R=1. 1 Z qator doira ichida tekis yaqinlashadi, chegarada uzoqlashadi. 2.   0 2 k k k z 1 z R=1. k k z 2  1  z D

3.   0 k k k z z=1 da uzoqlashuvchi, z= –1 da yaqinlashuvchi. R=1

Adabiyоtlar : 1. Шабат Б.В. Введение в комплексный анализ. 2-nashri, 1- ч .- М , “ Наука ”, 1976. 2. Xudoyberganov G., Vorisov A., Mansurov X. Kompleks analiz. (ma’ruzalar). T, “Universitet”,1998. 3. Sadullaev A., Xudoybergangov G., Mansurov X., Vorisov A., Tuychiev T. Matematik analiz kursidan misol va masalalar to’plami. 3-qism (kompleks analiz) “O’zbekiston”,2000.

O'xshashlar

Sonli Qatorlar. Funktsional Qatorlar

Funksional qatorlar

Ishorasi almashinuvchi qatorlar

Sonli qatorlar 2

Darajali funksiya Jukovskiy funksiyasi