logo
  1. Bosh sahifa
  2. Kurs ishlari
  3. Iqtisodiyot
  4. ATB “Qishloq Qurilish Bank” Gala Osiyo filialida amaliyot hisoboti

ATB “Qishloq Qurilish Bank” Gala Osiyo filialida amaliyot hisoboti

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

211.5 KB
Ko'chirib olish
O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta Maxsus Ta’lim Vazirligi Toshkent Moliya Instituti “Bank ishi” fakulteti “Bank ishi” kafedrasi Hisoboti Mavzu: ATB “Qishloq Qurilish Bank” Gala Osiyo filialida amaliyot mavzusida Bajardi : KBI 60-2-guruh talabasi Avezov Laziz. <<_ _ _ _ _ _>> (imzo) Rahbari : __________. <<_ _ _ _ _ _>> (imzo) TOSHKENT MUNDARIJA KIRISH 1. ATB &#34;Qishloqqurilish bank&#34;ning tashkil etishi va funksiyalari. 2. ATB &#34;Qishloqqurilish bank&#34;ning moliyaviy kursatkichlari va iqtisodiy tahlili. 3. ATB “Qishloq qurilish bank” ning kapital samaradorlik tahlili 4. ATB “Qishloq qurilish bank”ning Gala Osiyo filialining huquqiy asoslari va moliyaviy ko’rsatkichlari tahlili. 5. Bank tomonidan ko’rsatiladigan xizmatlar va ularni rivojlanishi Xulosa Foydalanilganadabiyotlarro&#39;yxati. KIRISH O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 2018-yilda mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari hamda 2019-yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzalarida ta’kidlaganliklaridek: “Kreditlar ishlab chiqarish va infratuzilmani rivojlantirish, tadbirkorlish faoliyatini qo’llab-quvvatlashda zarur manba hisoblanadi. Bo&#39;sh mablag’larni jalb qilib, ularni kredit sifatida tadbirkor va investorlarga taqdim etiladigan tijorat banklarining iqtisodiy jarayonlardagi roli juda katta. Shu borada ko’rilgan tizimli choralar natijasida oxirgi ikki yilda banklar tomonidan investitsiya loyihalarini kreditlash ko’lami sezilarli darajada kengayib, kredit portfeli hajmi 3,2 barobarga oshdi. Hududlarni rivojlantirish dasturi doirasida 6400 (olti ming to’rt yuz) ta loyiha uchun 27.000.000.000.000 (yigirma yetti trillion) so’m kredit ajratildi. Ayni kunda AT “Qishloq Qurilish Bank” ham xalqaro moliya institutlari va yetakchi xorijiy banklarning imtiyozli kreditlari, investitsiyalari va grantlarini jalb etib, Respublikamiz iqtisodiyotida muhim rol o’ynamoqda. Mamlakatimizda tijorat bank tizimining uzluksiz rivojlanishi bozor munosabatlari sharoitidagi ob’yektiv zaruriyat bo’lib, bu o’z navbatida tijorat banklar innovatsion foalyatini uzluksiz nazorat qilishni va ularni samarali boshqarish uchun zarur ma’lumotlar bazasining yaratilishining uslubiy asoslarini takomillashtirishni talab etadi. “Bank tizimidagi islohotlar iqtisodiyotimizning barqaror o’sish sur’atlarini ta’minlashda eng muhim omil bo’ldi. Buning natijasida tijorat banklarining jami kapitali 25 foizga oshdi. ”O’zbekiston bank tizimi o’z sifatini yangi bosqichini boshidan kechirmoqda. Bu makroiqtisodiy vaziyatdagi jiddiy o’zgarishlar, umumiqtisodiy vazifalarni hal etishda banklarning innovatsion faoliyati va ta’sirining o’sishi bilan bog’liq. Chunki kredit va moliya operatsiyalarini asosiy qismini qamrab oladigan kredit tizimining hal qiluvchi bo’g’ini bank tizimidir. O’zbekistonda bank tizimi mustaqildavlat iqtisodiy siyosatining muhim yo’nalishlaridan biri bo’ladi. Bank tizmini institutsional ahamiyat kasb etishda “O’zbekiston Respublikasi Markaziy Banki hamda banklar va bank faoliyati to’g’risida”gi qonunning qabul qilinishi hal qiluvchi rol o’ynaydi. Ikki darajali bank tizimining yaratilishi iqtisodiyotda tarkibiy o’zgarishlarga erishish va iqtisodiy islohotlarni mustaqil, o’ziga xos modelini hayotga tadbiq etish uchun moliyaviy tizim barpo etdi. 1. ATB &#34;Qishloqqurilish bank&#34;ning tashkil etilishi va funksiyalari. O&#39;zbekiston Respublikasi qonunlariga asosan bank - bu tijorat muassasasi bo&#39;lib, jismoniy va yuridik shaxslarning bo&#39;sh turgan pul- mablag&#39;larini jalb qilish va ularni o&#39;z nomidan, to&#39;lovlilik, muddatlilik, qaytib berish sharti asosida joylashtirish operatsiyalarini va boshqa bank operatsiyalarini bajaradi.Ba&#39;zi adabiyotlarda bank - bu korxona deb ham izox beriladi. Ma&#39;lumki, bank yaxlit olingan korxona sifatida ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirmaydi. Tijorat bankalarining faoliyatini korxona faoliyatiga shu jihatdan o&#39;xshatish mumkinki, tijorat banklari ham korxonalar singari o&#39;z faoliyatini o&#39;z asoschilari-aksionerlarning manfaatlarini, ikkinchidan, o&#39;z mijozlarining manfaatlarini himoya qilishni ta&#39;minlashdan iborat.Tijorat banklari bank tizimining muhim bo&#39;gini bo&#39;lib, kredit resurslarining asosiy qismi shu bankarda yig&#39;iladi va bu banklar huquqiy, jismoniy shaxslarga xizmatlarini ko&#39;rsatadi. O&#39;zbekiston Respublikasida tijorat banklari bank tizimining Markaziy bankdan keyingi ikkinchi pog&#39;onasi hisoblanadi.Bank tizimi orqali bozor iqtisodiyoti sharoitida, iqtisodiyotni boshqarishning moliyaviy sohasida markaziy bo’g’in sifatida bo’ladi. Bozor iqtisodiyotida hukumron mavqega ega bo’lgan, tovar, pul muomalasini boshqarish va u orqali tushum xo’jalik faoliyatini boshqarish muammosini olg’a suradi.Shu sababli banklar, moliya - kredit jarayonlarini boshqarish markazlari sifatida faqat bozor iqtisodiyoti sharoitida o’z ahamiyatlarini to’la namayon etadilar, moliyaviy tizimni markaziy bo’g’iniga, pul muomilasini tashkil qilish, uning barqarorligini ta’minlashning bosh sifatchisiga aylanadilar.Shuni unutmaslik kerakki, banklar orqali pul saqlaydigan joy, uni tarqatadigan yoki kredit beradigan kassa emas. Banklar iqtisodiyotni boshqarish va tuzilmaviy siyosatni amalga oshirishning qudratli qurolidir. Ma’lumki, bunday siyosatni moliya, kapital zaxiralarini qayta taqsimlash yo’li bilan ustuvor yo’nalishlarda bo’lgan ishlab chiqarish va ijtimoiy ob’yektlar yaratiladi. Banklar endi mablag’larni moliyaviy resurslarni kreditlar tarzida, ya’ni yaxshi foyda va samara beradigan markazlarga, sohalarga, mintaqalarga yo’naltiriladi. O’zbekiston banklari milliy iqtisodiyotga ta’sir eta oluvchi qudratli tizimga aylangunga qadar uzoq evolyutsion rivojlanish yo’lini bosib o’tdi. Bu yo’lda «Qishloq qurilish bank» ATB hambir qator qiyinchiliklarni yengib o’tishiga to’g’ri keldi.1994 yilO’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 311-sonli qaroriga asosan 8,0 mln. so&#39;m ustav kapitali bilan Respublika ixtisoslashtirilgan aksiyadorlik tijorat “G’allabank” tashkil etildi va shu yilning 2 avgust kuni O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan bank xizmatlari ko&#39;rsatish uchun 45-sonli Bosh litsenziya berildi. Noyabr oyida bankka O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan chet el valyutasida amaliyotlarni amalga oshirish huquqini beruvchi 20-sonli Bosh litsenziya berildi.Bank filiallari soni yil yakunigacha 12 taga yetkazilib, mutaxassislar soni 160 nafardan iborat bo&#39;ldi. 1995 yilBank ustav kapitali 50 mln. so’mga yetkazilib, bank aktivlari 7425 mln. so’mdan ortdi.Bank O&#39;zbekiston banklari uyushmasi ta&#39;sischisi sifatida uyushma a&#39;zoligiga kirdi. Bankning Qaraqalpog&#39;iston Respublikasi va barcha viloyat markazlarida mintaqaviy filiallari, shuningdek, 6 ta tuman filiallari faoliyati yo&#39;lga qo&#39;yildi. Bank jamg&#39;arma shoxobchalari soni 21 taga etib, umumiy ishlovchi mutaxassislar soni 561 nafardan iborat bo&#39;ldi. 1996 yilBank ustav kapitali 150 mln. so’mni, aktivlar hajmi esa 10541 mln. so’mni tashkil etdi.Bank O’zbekiston Respublikasi hududida qimmatli qog’ozlar bozorida qimmatli qog’ozlar bilan bog’liq faoliyatni amalga oshirish huquqini beruvchi litsenziyani qo’lga kiritdi. Respublika “Toshkent” fond birjasida 170-sonli brokerlik idorasi ochildi. Davlat qisqa muddatli obligatsiyalari bo’yicha O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining rasmiy va vakolatli dileriga aylandi. Emissiya hajmi 370 mln. so’mlik bank veksellari muomalaga chiqarildi hamda “O’zdonmahsulot” DAK tomonidan don mahsulotlari yetishtiruvchi xo’jaliklarga yetishtirilgan don mahsulotlari uchun hisob-kitob qilish hamda kelgusi yil hosili uchun bo’naklash maqsadida jami 6174 mln. so’mlik veksellarni muomalaga chiqarilishda hamkorlik qildi.Filiallar soni 24 ta va jamg’arma shoxobchalari soni 3 taga yetkazilib, xodimlar soni 718 nafarni tashkil etdi. 1997 yilBank ustav kapitali 300mln. so’mga yetkazilib, bank aktivlari 34043mln. so’mni tashkil etdi.Filiallar soni 25 ta, jamg’arma shoxobchalari soni 18 ta va xodimlar soni 834 nafarni tashkil etdi. 1998 yilBank ustav kapitali 450mln. so’mga yetkazilib, bank aktivlari 27206mln. so’mni tashkil etdi.Filiallar soni 27 ta, jamg’arma shoxobchalari soni 25 ta va xodimlar soni 821 nafarni tashkil etdi. 1999 yilBank ustav kapitali 1200mln. so’mga yetkazildi.Respublikamizda yetishtirilayotgan g’alla va boshoqli don mahsulotlarining hisob-kitob mexanizmida akkreditiv shakli qo’llanila boshlandi va bankka O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining “Moliyaviy agenti” maqomi berildi.Filiallar soni 29 ta, jamg’arma shoxobchalari soni 37 ta va xodimlar soni 960 nafarni tashkil etdi. 2000 yilBank ustav kapitali 1700mln. so’mga yetkazilib, bank aktivlari 52962 mln. so’mni tashlik etdi.Bank aksiyalari Respublika “Toshkent” fond birjasida joriy etilgan listing shoxobchasining “A” guruhiga kiritildi.Dekabr oyida bankning Surxondaryo mintaqaviy filialiga qarashli birinchi &#34;Muzrobod&#34; minibanki ochildi. 2001 yilBank ustav kapitali 2500 mln. so’mga yetkazilib, bank aktivlari 75330 mln. so’mni tashkil etdi.Bank tomonidan aholi bo’sh pul mablag’larini qisqa muddatli omonatlarga jalb qilish maqsadida, dastlabki emissiya miqdori 50 mln. so’mlik, &#34;Jismoniy shaxs uchun naqd ko’rinishda, taqdim etuvchiga yozib beriladigan&#34; omonat sertifikatlari muomalaga chiqarildi.Filiallar soni 30 ta, mini banklar soni 15 ta, jamg’arma shoxobchalari soni 47 ta va valyuta ayirboshlash shoxobchalari soni 30 taga yetkazilib, xodimlar soni 1178 nafarni tashkil etdi. 2002 yilBank ustav kapitali 3181 mln. so’mga yetkazilib, bank aktivlari 76175 mln. so’mni tashkil etdi;Bankning qimmatli qog’ozlar bozoridagi faoliyatini hamda mijozlarga ko’rsatilayotgan xizmat turlari ko’lamini kengaytirish maqsadida, mijozlarga aksiyadorlar ro’yhatini yuritish va depozitariy faoliyati bo’yicha xizmat ko’rsatuvchi “Prognoz-Plyus” sho’ba korxonasi tashkil etildi. Bugungi kunda mazkur depozitariyda 150mlrd.so’mlik qimmatli qog’ozlar hisobi yuritilmoqda. Yuridik shaxslarning bo’sh pul mablag’larini jalb qilish maqsadida dastlabki emissiya hajmi 2 mlrd. so’mlik depozit sertifikatlari muomalaga chiqarildi. Dekabr oyida RATB &#34;G&#39;allabank&#34; bilan Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki o&#39;rtasida &#34;Qishloq xo&#39;jaligini qo&#39;llab-quvvatlash&#34; loyihasi doirasidagi kredit liniyasi hisobidan kreditlar ajratish uchun shartnoma kelishuv imzolanib, 1-bosqich mablag&#39;lari jalb qilindi. 2003 yilBank ustav kapitali 4000 mln. so’mga yetkazilib, bank aktivlari 104534 mln. so’mni tashkil etdi. Yevropa marketing tadqiqotlar markazi (EMRC) tomonidan bank qishloq xo’jaligi sohasini moliyalashtirishda erishgan yutuqlari uchun “Agrobiziness- 2003” tanlovining maxsus mukofotiga sazovor bo’ldi. Bank va &#34;Money Gram Payment System Inc&#34; kompaniyasi o&#39;rtasida xalqaro pul o&#39;tkazmalari bo&#39;yicha Kelishuv imzolandi va xalqaro pul o&#39;tkazish shaxobchalari tashkil etildi. May oyida bankning Toshkent viloyati mintaqaviy filialiga qarashli birinchi &#34;Money Gramm&#34; halqaro pul o&#39;tkazmalari shaxobchasi ochildi. 2004 yilBankning 2003 yildagi barqaror va samarali iqtisodiy o’sishi O’zbekiston banklari o’rtasida o’tkazilgan yakuniy banklararo reytingda yetakchi o’rinni egallash imkonini berdi. Natijada bank daromadlilik darajasi ko’rsatkichi bo’yicha respublika banklari o’rtasida 1-o’rinni va absalyut reyting ko’rsatkichi bo’yicha 3-o’rinni egalladi.Fevral oyida bankning birinchi plastik kartochkalari muomalaga chiqarilib, mijozlarga terminallar o&#39;rnatildi. May oyida Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki tomonidan 2-bosqich mablag&#39;lari ajratildi. 2005 yilBankning mijozlar soni 61043 tani tashkil etdi, shundan 21634 tasi korporativ mijozlarni (yuridik shaxslar) tashkil etadi. Birjadan tashqari elektron savdo tizimiga ega bo&#39;lgan &#34;Elsis savdo&#34; yopiq aksiyadorlik jamiyatiga sarmoya kiritib, jamiyatning moliyaviy sog&#39;lomlashtirishga yo&#39;naltirildi. Iyun oyida Xalqaro taraqqiyot va tiklanish banki tomonidan 2- bosqich mablag&#39;lari ajratildi. 2006 yilBankning yangi Internet sayti ishga tushirildi. S.W.I.F.T jahon banklararo moliyaviy telekommunikatsiyalar hamjamiyati a&#39;zoligiga qabul qilindi. Uzbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan bankning Toshkent shahar mintaqaviy filialini tashkil etish uchun dastlabki ruxsatnoma olindi. 2007 yilBank O&#39;zbekiston Respublikasi Savdo sanoat palatasi doimiy a&#39;zoligiga kirdi. Toshkent shahar mintaqaviy filiali va Bosh amaliyotlar boshqarmasi o&#39;z ishini boshladi. Elektron xujjatlar aylanmasi joriy etildi. Bank aksiyalari naqd shakldan naqdsiz shaklga o’tkazildi. Jismoniy shaxslarga ipoteka krediti ajratish xizmati joriy qilindi. 2008 yil&#34;Moody&#39;s Investors Service&#34; xalqaro reyting kompaniyasi tomonidan G&#39;allabankga &#34;B3/NP/E+&#34; xalqaro reyting bahosi berildi. Bank tomonidan mijozlar uchun &#34;SMS-banking&#34; xizmati joriy qilindi. Rossiyaning &#34;Russlavbank&#34; banki va G&#39;allabank o&#39;rtasida &#34;Contact&#34; xalqaro pul o&#39;tkazmalari joriy qilish bo&#39;yicha kelishuv imzolandi.Bank milliy reyting shkalasi bo’yicha &#34;Ahbor-reyting&#34; reyting agentligi tomonidan «uzA+» reyting bahosini olgan. 2009 yilO’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2009 yil 30 martdagi &#34;&#34;Qishloq qurilish bank&#34; Aksiyadorlik tijorat bankini tashkil etish to’g’risida&#34;gi PQ-1083-sonli qaroriga muvofiq OAT &#34;G’allabank&#34; negizida OATB &#34;Qishloq qurilish bank&#34; tashkil etildi. Bank «VISA International» halqaro to’lov tizimiga a’zo bo’ldi. 2021 yil 23 noyabrida bank Germaniyaning &#34;Commerzbank&#34;i bilan ishlab chiqarish va ijtimoiy infratuzilmani moliyalashtirish bo’yicha kelishuv bitimini imzoladi. &#34;Moody&#39;s Investors Service&#34; xalqaro reyting kompaniyasi tomonidan «Qishloq qurilish bank» faoliyati uchun xalqaro reyting shkalasi bo’yicha joriy yilda berilgan va avvalgi yilga nisbatan ko’tarilgan «B2/NP/E+» reyting bahosini «B1/NP/E+» darajasiga ko’tarilgani ta’kidlandi. Bankga berilgan barcha reytinglar «Barqaror» prognoziga ega.2009 yil 3 avgustda bank tomonidan namunaviy loyihalar bo’yicha uy-joy qurilishida yakka tartibda imorat quruvchilarga ko’mak berish uchun respublikaning har bir mintaqasida o’z filialiga ega bo’lgan &#34;Qishloq qurilish invest&#34; ixtisoslashtirilgan sho&#39;ba injiniring kompaniyasini tashkil etildi 2010-yilNavro’z bayrami arafasida namunaviy loyihalar asosida qurilgan dastlabki uy-joylarning kaliti o’z egalariga topshirildi. Buxoro viloyatining Vobkent tumani Panob qishlog’ida yigirmata namunaviy uy-joyning qurilishi tugatildi va uy egalari respublikada birinchilar qatorida hovli to’yini nishonladilar. 2021 yil 23 mart kuni Qishloq qurilish bank va Xususiy sektorni rivojlantirish bo’yicha Islom Korporatsiyasi o’rtasida Dastlabki Kelishuv imzolandi.May oyida bank va &#34;Western Union&#34; kompaniyasi o&#39;rtasida xalqaro pul o&#39;tkazmalari bo&#39;yicha Kelishuv imzolandi va bankning beshta filialida &#34; Western Union&#34; halqaro pul o&#39;tkazmalari shoxobchalari ochildi. Bankning &#34;Qishloq qurilish invest&#34; sho&#39;ba korxonasi tomonidan Qoraqalpog’iston Respublikasi, Toshkent shahri va viloyatlarda hududiy &#34;Qishloq qurilish servis&#34; korxonalari tashkil qilinib, ular tomonidan bugungi kunda qurilishi rejalashtirilgan 12 ta pishiq g’isht ishlab chiqarish, metallocherepitsa hamda yog’ochni qayta ishlash quvvatlarini ishga tushirish bo’yicha amaliy ishlar bajarib kelinmoqda. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 18 noyabrdagi № 4053 sonli &#34;Iqtisodiyot real sektori korxonalarining moliyaviy barqarorligini yanada oshirish chora - tadbirlari to’g’risida&#34;gi Farmoniga va Iqtisodiy nochor korxonalarni tijorat banklariga sotish bo’yicha Respublika komissiyasining qaroriga muvofiq OATB &#34;Qishloq qurilish bank&#34; - &#34;Buyuk ipak yo’li&#34; Aksiyadorlik jamiyatini &#34;nol&#39;&#34; qiymati bilan keyingi ikki yil davomida qayta tiklash va texnik qayta jihozlash uchun 2.175,80 mln. so’m miqdorida sarmoya kiritish majburiyati bilan o’z balansiga qabul qildi. Bankrot korxona hisoblangan &#34;Buyuk ipak yo’li&#34; Aksiyadorlik jamiyati bazasida &#34;Qishloq qurilish bank&#34; tomonidan &#34;Silk manufacture&#34; MCHJ tashkil etildi &#34;Moody&#39;s Investors Service&#34; xalqaro reyting kompaniyasi tomonidan «Qishloq qurilish bank» faoliyati uchun berilgan «B1/NP/E+» reyting bahosi yana qayta tasdiqlandi. Bankga berilgan barcha reytinglar «Barqaror» prognoziga ega. 2011 yilOATB &#34;Qishloq qurilish bank&#34; va Xususiy Sektorni Rivojlantirish Islom Korporatsiyasi o&#39;rtasida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni moliyalashtirish uchun kredit mablag&#39;lar ajratilishi bo&#39;yicha kelishuv imzolandi.Mart oyida bankning Andijon mintaqaviy filiali qoshida &#34;Xo&#39;jaobod&#34; tuman filiali ochildi. &#34;Moody&#39;s Investors Service&#34; xalqaro reyting kompaniyasi tomonidan &#34;Qishloq qurilish bank&#34; faoliyati uchun berilgan B1/NP/E+ reyting bahosi qayta tasdiqlandi. Bankga berilgan barcha reytinglar &#34;Barqaror&#34; prognoziga ega. &#34;Axbor-reyting&#34; reyting agentligi &#34;Qishloq qurilish bank&#34; kredit reytingini milliy shkala bo&#39;yicha «uzA+» darajasida qayta tasdiqladi. Iyul oyida O&#39;zbekiston Respublikasi va Osiyo taraqqiyot banki o&#39;rtasida &#34;Qishloq joylarda uy-joy qurilishini rivojlantirish&#34; loyihasi Dasturi doirasida moliyalashtirish bo&#39;yicha kelishuv imzolandi. Avgust oyida Osiyo taraqqiyot bankining Direktorlar Kengashi tomonidan &#34;Qishloq joylarda uy-joy qurilishini rivojlantirish&#34; loyihasini 500,0 mln. AQSH dollari miqdorida mul&#39;titransh moliyalashtirish Dasturi tasdiqlandi. Sentyabr oyida Osiyo taraqqiyot banki rahbariyati tomonidan &#34;Qishloq joylarda uy-joy qurilishini rivojlantirish&#34; loyihasini ko&#39;ptranshli moliyalashtirish bo&#39;yicha birinchi transh qarz summasini ajratish yuzasidan qaror qabul qilindi. 2012 yilHisobot yilida bank faoliyati bo’yicha &#34;Moody&#39;s Investors Service&#34; xalqaro reyting agentligi tomonidan avval berilgan xalqaro reyting bahosi yana bir bor tasdiqlanib, bankning barcha reytinglar prognozi &#34;Barqaror&#34; bahoga ega bo’ldi. Shuningdek, «Ahbor-reyting» reyting agentligi tomonidan bank faoliyatiga milliy reyting shkalasi bo’yicha berilgan UzA+ kredit reytingi qayta tasdiqlandi.Plastik kartochkalar orqali ko’rsatilayotgan xizmatlar sifatini yaxshilash maqsadida “online” rejimida ishlovchi “Smart- Vista” kartochkalari muomalaga chiqarilgan bo’lib, mazkur toifadagi kartochkadan foydalanuvchilarga “SMS-Banking” xizmat turi joriy etildi. Qishloq massivlarida namunaviy loyihalar asosida uy-joylar qurilishini rivojlantirishga doir qabul qilingan davlat Dasturiga muvofiq, 2012 yilda respublikamiz hududlarida 8510 ta uy-joylar qurilishi amalga oshirildi. Aprelda o’tkazilgan &#34;BANKEXPO-2012&#34; - bank texnologiyalari, uskunalari va xizmatlari bo’yicha milliy ko’rgazmasida bank &#34;Qishloq farovonligiga qo’shayotgan alohida hissasi uchun&#34; nomli nominatsiya g’olibi bo’ldi. 2013 yilYanvar - Qishloq massivlarida namunaviy loyihalar bo’yicha yakka tartibdagi uy-joylar qurilishining 2013 yil Dasturiga asosan namunaviy loyihalar bo’yicha yakka tartibdagi uy-joylarning qurilishini moliyalashtirishga 2013 yildan boshlab, &#34;Qishloq qurilish bank&#34; OATB bilan bir qatorda, O’zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy banki hamda &#34;Ipoteka bank&#34; Aksiyadorlik tijorat Ipoteka banki jalb etildi. Ushbu Dasturga muvofiq 2012 yilda respublikamiz hududlarida 10 000 ta uy-joylar qurilishi amalga oshirilishi mo’ljallangan. Aprelda &#34;Zamonaviy uy-joy qurilishi - qishloq joylarini kompleks rivojlantirish va qiyofasini o’zgartirish hamda aholi hayotining sifatini yaxshilash omili&#34; mavzuida xalqaro konferensiya o’tkazildi. Shu oyda Qashqadaryo viloyati, Qarshi tumani, Mirmiron qishlog’ida bankning yangi Mirmiron minibanki ish boshladi. May oyida Samarqand viloyati, Oqdaryo tumani, Qirqdarxon mavzesida Qirqdarxon minibanki ish boshladi. Iyun oyida &#34;Moody&#39;s Investors Service&#34; xalqaro reyting agentligi tomonidan avval berilgan xalqaro reyting bahosi yana bir bor tasdiqlanib, bankning barcha reytinglar prognozi &#34;Barqaror&#34; baholandi. Shuningdek, &#34;Ahbor-reyting&#34; reyting agentligi ham bank faoliyatiga milliy reyting shkalasi bo’yicha berilgan UzA+ kredit reytingini qayta tasdiqladi. Iyul oyida Buxoro viloyati, Qorako’l tumanida Qorako’l minibanki hamda Shofirkon tumanida Shofirkon minibanki ish boshladi. &#34;BANKEXPO-2013&#34; - bank texnologiyalari, uskunalari va xizmatlari bo’yicha o’tkazilgan milliy ko’rgazmada bank yana &#34;Qishloq farovonligiga qo’shayotgan alohida hissasi uchun&#34; nomli nominatsiya g’olibi bo’ldi. &#34;VI - Xalqaro investitsion moliya forumi&#34;da moliya bozorining professional ishtirokchilari baholariga ko’ra &#34;Qishloq qurilish bank&#34; - &#34;Yilning eng yaxshi innovatsion bank loyihasi&#34; nominatsiyasiga munosib deb topildi va &#34;Oltin portfel&#39;&#34; – jamoatchilik mukofoti bilan taqdirlandi. Iyul oyida Internet tarmog’ida   www.my.gov.uz   manzili bo’yicha Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali (Yagona portal) test rejimida ishga tushirildi. Shu bilan bir qatorda, ushbu portalda OATB “Qishloq qurilish bank”ning shaxsiy kabineti ham o’z faoliyatini boshladi. Oktyabr oyida «Mehnatni muhofaza qilish ishlarini tashkil etish bo’yicha eng yaxshi korxona» Respublika ko’rik-tanlovi yakunlariga ko’ra Davlat muassasalari va jamoat xizmati xodimlari kasaba uyushmasi tarmog’i bo’yicha “Qishloq qurilish bank” II – o’rinni egalladi va II darajali diplom bilan taqdirlandi. Dekabrda &#34;Moodys Investors Service&#34; xalqaro reyting agentligi OATB &#34;Qishloq qurilish bank&#34;ning moliyaviy barqarorlik faolatini ijobiy baholab, milliy valyutadagi depozitlarning uzoq muddatli reytingini 2 darajadan B1В darajaga ko’tardi. Shu bilan birga xorijiy valyutadagi depozitlarning uzoq muddatli reytingi B2, bankning moliyaviy barqarorlik reytingi E+ darajasida qayta tasdiqlandi. «Qishloq qurilish bank»ning barcha reytinglari &#34;Barqaror&#34; prognoziga ega. 2014 yilYanvar oyida «Qishloq qurilish bank» «Zolotaya Korona – Xalqaro pul o’tkazmalari» xizmatiga ulandi.Shu bilan birga, 25 yanvarda O&#39;zbekiston banklari uyushmasida Respublika tijorat banklari o&#39;rtasida 2013 yil yakunlariga ko&#39;ra aholi bo&#39;sh pul mablag&#39;larini banklardagi omonatlarga jalb qilish bo&#39;yicha tanlov g&#39;oliblarini taqdirlash marosimi bo&#39;lib o’tdi. Bank siyosatining tahlili natijasini aniqroq chiqarish va uni olib borish bank marketingiga, chambarchas bog’liqdir. Buning uchun esa avvalo tashkilotning, aniqrog’i bankning tashkiliy strukturasini to’g’ri va optimal tuzish talab etiladi. Bu masala ayniqsa bozor iqtisodiyoti sharoitida o’zining birlamchi ko’rsatkichlaridan ekanligini namoyon qildi. Bankning tashkiliy strukturasi bu amalga oshirilayotgan jarayonlarni to’la hisobga olgan holda bank va xodimlar faoliyatini bajarish va tashkil etish tizimidir. Bank marketingi esa shu ma&#39;lum bir regionda va regiondan tashqarida bank xizmatlariga bo’lgan talab va taklifni o’rganish, bank xizmatlariga bo’lgan talabni boshqarish va qondirish, turli banklar tomonidan amalga oshirilayotgan bir turdagi operatsiyalar harajatini taqqoslash, reklamani amalga oshirish tizimidir. Bank marketingi birinchi navbatda bankning potentsial mijozlarini qidirib topishini bildiradi. Bank mijozni hamda o’zining iqtisodiy potentsialini birgalikda qo’shib o’rganadi. Bank xizmatini yangi turlariga bo’lgan talabni o&#39;rganish hozirgi zamon banklarining eng dolzarb masalasidir. Oxirgi yillarda bank muamolasiga kiritilgan; Faktoring, lizing, ishonch (trast), vositachilik xizmatlari va ularga bo’lgan talabni o’rganib chiqish shular jumlasiga kiradi. Tijorat banklarining maslaxat xizmati, qimmatbaho qog’ozlar bilan operatsiyalari ham bundan mustasno emasdir. Bankning o’zmarketing xizmatini olibborishi birnecha usullariga ega. Bularning eng birinchisi hamda oddiysi mijozlar bilan olib boriladigan bevosita olib boradigan muloqatidir. Mijozni ham bank ishchisini moddiy tomonidan rag’batlantirilishi bu vazifani xal qilishning asosiy mezonlaridan biridir. &#34;Qishloq qurilish bank” ATBning tashkiliy strukturasi ham bank sohasida faoliyat olib borishda optimal tuzilmalardan biri hisblanadi desak hato bo’lmaydi. Mamlakatimizda olib borilayotgan moliya-bank tizimidagi islohotlar natijasida bugun yurtimizda faoliyat ko’rsatayotgan bank muassasalari katta-kichik sanoat korxonalari, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’yektlari, dehqon hamda fermer xo’jaliklarining ishonchli hamkoriga aylandi. Negaki, yalpi ichki mahsulot hajmi, aholi real ish haqi va daromadlarining o’sishida, yurtimizda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning jahon bozorida o’z xaridoriga ega bo’lishida, ijtimoiy ob’ektlar hamda turar- joy binolari barpo etishdek keng ko’lamli bunyodkorlik ishlarida qo’lga kiritilayotgan ulkan yutuqlarda aynanbank muassasalarining moliyaviy ko’magi muhim ahamiyat kasb etmoqda. Bankning yuksa kvazifasi - o&#39;z mijozlariga ularning bizneslari talablariga javob beruvchi keng qamrovli bankxizmatlarini professional darajada taqdim etib, respublikada tadbirkorlikning mustahkamlanishiga ko&#39;maklashish. Ushbu vazifani amalga oshirishda AT «Qishloq qurilish bank» doimiyravishda o&#39;zining korporativ qadriyatlariga asoslanib faoliyat yuritadi. Korporativ qadriyatlar: Kasbiy mahorat. AT «Qishloq qurilish bank» bilan ish olib borayotgan har qanday mijoz sifatli xizmat ko&#39;rsatilishi hamda mahsulotlardan foydalanishda eng maqbul qaror va maslahatlar taqdim etilishiga amin bo&#39;lishi mumkin. Ishonchlilik. AT «Qishloq qurilish bank» biznes sohasida yaxshi nom orttirishni o&#39;z oldiga maqsad qilib qo&#39;yib, mijozlar, hamkorlar va davlat organlari bilan halollik, o&#39;zaro ishonch, ochiq siyosat va hamjihatlikka asoslangan o&#39;zaro munosabatlarda ish etikasining yuksak me&#39;yorlariga rioya qiladi. Ochiqlik. AT «Qishloq Qurilish bank» faoliyati mijozlar, xodimlar, jamoatchilik va davlatbilan bo&#39;ladigan ochiq va samimiy munosabatlarga asoslangan. Qonuniylik. AT «Qishloq qurilish bank» o&#39;z faoliyatini qonuniy asoslarga tayanib olib borishi bilan birga, noo&#39;rin tavakkalchilik va shubhali (g&#39;ayriqonuniy) bitimlar tuzilishiga yo&#39;l qo&#39;ymaydi. Innovatsion g&#39;oyalarni qo&#39;llash. AT «Qishloq qurilish bank» doimo har bir mijozga jahon miqyosidagi bank ishi va innovatsion g&#39;oyalarning eng zamonaviy yutuqlariga asoslangan bank mahsulotlari va xizmatlarining majmuasini taqdim qilishga intiladi. Xalqaro hamkorlik. AT «Qishloq qurilish bank» mamlakatimiz korxonalariga chet el investorlarini jalb qilish va xorijiy hamkorlarga O&#39;zbekistonda o&#39;zlarining biznes faoliyatlarini amalga oshirishlari uchun zamonaviy g&#39;oyalarni taklif etadi. Samaradorlik. Har bir operatsiyani amalga oshirishda AT «Qishloq qurilish bank» qisqa vaqt ichida mehnat va moliyaviy resurslardan eng maqbul ravishda foydalangan holda eng yuqori natijalarga erishishni ko&#39;zda tutadi. Bank o&#39;z biznesini quyidagi tamoyillarga tayangan holda amalga oshiradi: Shaffoflik. Bank doimo faoliyatida sodir bo&#39;layotgan muhim voqealar to&#39;g&#39;risida ishonchli ma&#39;lumotlarni taqdim etadi, chunki axborotlarning shaffofligi – mijozlar va hamkorlarning bankka bo&#39;lgan yuqori darajadagi ishonchi uchun asos va poydevordir. O&#39;zaro ishonch. Bank o&#39;z mijozlarini biznesni rivojlantirishning asosi deb hisoblagan holda ularning bankka bo&#39;lgan ishonchini qadrlaydi hamda munosabatlarni o&#39;zaro manfaatli sharoitlarda mustahkamlaydi. Professionallik. Professionallar jamoasini shakllantirgan holda bank o&#39;z hodimlarining malakasini muntazam oshirish uchun zaruriy sharoitlarni yaratadi, ularning ijtimoiy himoyasi hamda motivatsiyasi haqida qayg&#39;uradi. Novatorlik. Bank mijozlarining talablariga to&#39;liq javob berish uchun o&#39;tgan davr tajribasi va bugungi kunning innovatsion echimlarini birlashtiradi. Hozirgi kunda AT «Qishloq qurilish bank»: O’zbekiston Respublikasi banklar Assotsiatsiyasi a’zosi; O’zbekiston Respublikasi valyuta birjasi qatnashchisi; Fuqarolarning banklardagi &#34;Omonatlarini kafolatlash jamg’armasi&#34; a&#39;zosi; “Toshkent” Respublika fond birjasi qatnashchisi; O’zbekiston umumdavlat to’lov tizimining a’zosi; SWIFT xalqaro to’lov tizimi a’zosii; VISA xalqaro to&#39;lov tizimi a&#39;zosi; O&#39;zbekiston linzing beruvchilar Assotsiatsiyasi a&#39;zosi; sindikatli kreditlash tashabbus markazi hisoblanadi. BankWESTERNUNION, UNISTREAM, ЗОЛОТАЯКОРОНА , CONTACT, MONEYGRAMkabixalqaropulo’tkazmalaritizimlaribilanuzoqmuddatlihamkorli kaloqalarinio’rnatibkelmoqda. Vakillik munosabatlari: AJ Alfa-Bank AG Commerzbank (Germaniya); PAO &#34;Sberbank&#34; (Rossiya) YAJ Azia-Invest Bank (Rossiya); KB Kookmin Bank (Koreya Respublikasi); AJ TengriBank (loro hisobraqam, Qozog&#39;iston Respublikasi); OAJ Dos-Kredobank (loro hisobraqam, Qirg&#39;iziston Respublikasi). Bank auditori – PricewaterhouseCoopers (2008-2010 yy, 2012-1014 yy.) Bank aksiyadorlari sifatida quyidagi bir qator nufuzli kompaniyalar, tashkilotlar va qo’shmakorxonalar o’rin olgan: O&#39;zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi; “O’zbekiston Respublikasi iklanish va araqqiyot Jamg’armasi;Т Т &#34;O’zbektelekom” aksiyadorlik kompaniyasi; Elektromagnit moslashuv markazi; Axborot-kommunikasiya texnologiyalarini rivojlantirish jamg’armasi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti; “Alskom” sug’urta kompaniyasi; O’zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi; Radioaloqa, radioeshittirishlar va televideniye markazi; &#34;DD GENERAL INSURANCE&#34; ma&#39;suliyati cheklangan jamiyat; “O’zbekiston pochtasi” aksiyadorlik kompaniyasi; &#34;MEHNAT&#34; ma&#39;suliyati cheklangan jamiyat; “Matbuot tarqatuvchi” aksiyadorlik kompaniyasi. Xalqaro reyting: 2018 yil, B1/B2/NP «Moody&#39;s Investors Service» xalqaro reyting agentligi tomonidan A Т “Agrobank”ga quyidagi xalqaro reyting baholari berildi: Barcha reytinglar bo’yicha prognoz – «BARQAROR»; Milliy valyutadagi depozitlari bo’yicha – B1/NP; orijiy valyutadagi depozitlari bo’yicha – B2/NP; Х Kontragent riskini baholash bo’yicha - B1(cr)/NP(cr) Milliy reyting: 2018 yil, uzA+ (Juda yuqori) «Axbor-Reyting» banklararo reyting kompaniyasi A «Agrobank»ga:Т Milliy shkala bo’yicha kreditga layoqatlilik «uzA+» (Juda yuqori) reytingini berdi; Investitsion faollik bo&#39;yicha - 66,54 ball bilan baholadi. Banklarbankoperatsiyalariniamalgaoshirishdavaularnibuxgalteriyahiso bidaaksettirishdaMarkaziybankningme’yoriyhujjatlarigavaamaldagiqonunchil ikkaqat’iyamalqilishlarilozimbo’ladi. Mazkur hisobvaraqlar rejasi bank operatsiyalarining buxgalteriya hisobini aks ettirish uchun asos bo’lib xizmat qiladi.Hisobvaraqlar rejasi bank operatsiyalarining hisobini yuritish, tahlil qilish,guruhlash va ularga doir hisobotlarni tuzishda qo’llaniladigan Bosh kitob hisobvaraqlari ro’yxatidan iboratdir. Xatolarni to’g’rilash va hisob siyosatidagi o’zgarishlar bo’yicha tuzatishlar kiritishda, hisobvaraqlarning ta’riflarida ko’zda tutilmagan bo’lsa ham hisobvaraqlarning debet va kreditlari bo’yicha tuzatish o’tkazmalari berishga ruxsat beriladi. Tijorat banklarining hisobvaraqlar rejasi buxgalteriya hisobining ko’p valyutali tizimiga asoslangan bo’lib, chet el valyutasidagi operatsiyalarning hisobi yuritilshi mumkin bo’lgan barcha hisobvaraqlarda xorijiy valyutadagi operatsiyalar hisobini aks ettirish imkonini beradi. Har bir valyuta turi bo’yicha sintetik hisobni yuritish uchun alohida bosh kitob, analitik hisobni yuritish uchun esa yordamchi kitoblar ochiladi. Har bir valyuta bo’yicha Yordamchi kitoblardagi summalar yig’indisi bosh kitoblarning tegishli balans hisobvaraqlaridagi summalar yig’indisiga mos kelishi kerak. Bank tomonidan amalga oshiriladigan har bir operatsiya tegishli valyuta turi bo’yicha bosh va yordamchi kitoblarda ro’yxatga olinishi kerak. Hisobot sanasida bosh kitoblarning xorijiy valyutalar bo’yicha jami summalari milliy valyutaga o’tkaziladi va hisobot davri davomida amnalga oshirilgan barcha operatsiyalar bo’yicha bankning jamlanma balansi tuziladi. Hisobvaraqlarni kodlashtirish quyidagi maqsadlar uchun ishlab chiqilgan: -hisobvaraqlarning bosh va yordamchi kitoblarda joylashishini yengillashtirish; -hisobvaraqlarni bir tizimda tasniflash va guruhlashga yordam berish; -hisob jarayonlarini avtomatlashtirishni yengillashtirish; -operatsiyalar yozuvini tezlashtirish. Balans hisobvaraqlarinig bosh kitobda kodlashtirish tizimiquyidagi sxema bo’yicha beshta belgidan iboratliligi qabul qilingan: Hisobvaraq turkumi(kategoriyasi) 1 Aktivlar 2 Majburiyatlar 3 Kapital 4 Daromadlar 5 Xarajatlar Bu yerda: MM - Hisobvaraq turkumiga tegishli asosiy hisobvarqalar to’plami (birinchi tartib) SS - Asosiy hisobvaraqlarga tegishli subhisobvaraqlar (ikkinchi tartib) Raqamli kodlashtirishga quyidagi zarur shartlar joylashtirilgan: -jamlanma hisobvaraqlar uchun MM yoki SS nol raqamlariga ega (masalan, 10000 - “Aktivlar” , 10100 – “ Kassadagi naqd pul va boshqa to’lov hujjatlari” va boshqalar); -“Aktivlar bo’limidagi “…zararlarni qoplash zaxirasi” sarlavhali subhisobvaraqlar uchun SS o’rnida 99 raqami qabul qilingan. Yordamchi kitobda shaxsiy hisobvaraqlar quyidagi sxema bo’yicha kodlashtiriladi: Balans hisobvarag’i bundan tashqari operatsiyalarni boshqarish maqsadida yordamchi kitoblarga Markaziy bank, tijorat banklari boshqarmalari hamda tijorat banklari menejmenti (boshqaruvi) uchun zarur bo’lgan batafsil axborotlar bilan ta’minlovchi qo’shimcha axborotlar kiritiladi. Hisobvaraq rejasida har bir hisobvaraqning aktiv yoki passiv bo’lishi aniq belgilab qo’yilgan, aktiv-passiv qoldiqlarga ega bo’ladigan ayrim hisobvaraqlar bundan mustasno. Aktiv hisobvaraqlariga “Aktivlar”, “Xarajatlar” va “Ko’zda tutilmagan holatlar” bo’limlaridagi balans hisobvaraqlari, passiv hisobvaraqlarga “Majburiyatlar”, “Kapital” va “Daropmadlar” bo’limlaridagi balans hisobvaraqlari taaluqlidir. Aktivlarning real qiymatini aks ettirish maqsadida “Aktivlar” bo’limiga kontr-aktiv hisobvaraqlari, majburiyatlarning real qiymatini aks ettirish maqsadida esa “Majburiyatlar” bo’limiga kontr-passiv hisobvaraqlar kiritilgan. Ba’zi hisobvaraqlardan tashqari “Aktivlar” likvidlilik, “Majburiyatlar esa muddatlilik tamoyiliga asosan tasniflangan. “Daromadlar” va Xarajatlar bo’limi uchun analitik hisob ko’rsatilmagan bo’lib, ushbu bo’limlardagi hisobvaraqlar bank ichki hisobvaraqlari hisoblanadi. Tijorat banklari Markaziy Bank talablari va ichki hisob siyosatidan kelib chiqqan holda ushbu hisobvaraqlarda analitik hisobvaraqni qanday yuritishni o’zlari belgilaydilar. 2. ATB &#34;Qishloqqurilish bank&#34;ning moliyaviy kursatkichlari va iqtisodiy tahlili. Makroiqtisodiy rivojlanishga erishishda qimmatli qog’ozlar bozorining ahamiyati katta. Hukumatning qo’llab-quvvatlashi va o’z vaqtida qonuniy bazaning yaratilishi fond bozorining O’zbekiston iqtisodiyotida munosib o’rin egallashiga imkon berdi. Hozirgi kunda qimmatli qog’ozlar bozori infratuzilmasi barqaror faoliyat yuritmoqda. Respublikada yuqori texnologik jihozlar bilan ta’minlangan Fond birjasi va uning viloyatlardagi filiallari mav- jud. Qimmatli qog’ozlar bozorining shakllanishi va rivojlanishida 1995-yil O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzurida qimmatli qog’ozlar va fond birjasi bo’yicha komissiyaning tuzilishi, 1996-yil «Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlar huquqini himoya qilish to’g’risida» hamda «Qimmatli qog’ozlar bozori faoliyati mexanizmi to’g’risida»gi qonunlarning qabul qilinishi muhim ahamiyatga ega bo’ldi.Hozirgi vaqtda qimmatli qog’ozlar bozorida turli qimmatli qog’ozlar bilan savdo muomalasi amalga oshirilmoqda. Bozorda eng ko’p muomalada bo’ladigan qimmatli qog’ozlardan: aksiyalar, davlat qisqa muddatli obligatsiyalari, tijorat banklarining depozit sertifikatlari va depozit obligatsiyalaridir. Tijorat banklari O’zbekistonda 1994-yilda paychilik jamiyatlaridan aksiyadorlik jamiyatlariga aylantirildi. turli tashkilotlar, korxonalar tijorat banklari aksiyadorlari bo’lishdi. Hozirgacha tijorat banklari boshlang’ich emissiya aksiyalarini joylashtirib, ikkinchi marta, ayrimlari esa bir necha marta aksiyalarini chiqarmoqda. Obligatsiya emitantning qarzdorligini tasdiqlovchi qimmatbaho qag’ozdir. Qishloqqurilish bank ATB qarz mablag’larni jalb etish uchun obligatsiyalar va deposit sertifikatlarini chiqaradi. Demak, Qishloqqurilish bank ATB qimmatbaho qog’ozlar bo’yicha quyidagi operatsiyalarni amalga oshirishi mumkin: – qimmatbaho qog’ozlarni (aksiya, obligatsiya, bank sertifikatlari) muomalaga chiqarish; – qimmatbaho qog’ozlarni sotib olish, saqlash kabi operatsiyalar; – mijozlar topshirig’iga asosan qimmatbaho qog’ozlarni boshqarish; – fond bozori, qatnashchilariga qimmatli qog’ozlar operatsiyalari bo’yicha maslahatlar berish; qimmatli qog’ozlarni baholash va qimmatli qog’ozlar bozorini tadqiq qilish; – qimmatli qog’ozlar bozori to’g’risida axborot va boshqa xizmatlar ko’rsatish Qishloqqurilish bank ATB qimmatbaho qog’ozlar holatini tahlil qilganda, ularni tahlil qilinayotgan davr boshiga va oxiriga qanchalik o’zgarganligini aniqlash lozim. Tahlilda ularning mutloq va nisbiy o’zgarishlarini aniqlab, qanchalik va nima sababdan o’zgarish bo’lganligini bilish lozim bo’ladi. Ko’pgina chet davlatlarida ko’pchilik banklar hisob-kitob, kassa va boshqa xizmatlarini mijozlarga tekinga ko’rsatishardi. Foiz marjasining pasayishi natijasida, ya’ni, resurslarni jalb qilish va joylashtirishning o’rtachaqiymatlari orasidagi farq tufayli banklar bunday amaliyotdan voz kechishlariga to’g’ri keldi. Hozirgi paytda banklar umumiy daromadlari hajmida komission daromadlarning o’sganligini ko’rishimiz mumkin. Bu faqatgina foiz marjasi darajasining qisqargani va moliya bozoridagi daromadlaridan tashqari, komission daromadlarining foizli daromadlarga nisbatan barqarorligi bilan bog’liq. Bundan tashqari bank chet el valyutasidagi vositalarni qayta baholash orqali ham daromad olishi mumkin. Agar chet el valyutasi kursining oshishi, shu valyutadagi nominallashtirilgan bank aktivlari oshiradi va aksincha, chet el valyutasi kursining pasayishi, shu valyutada nominallashgan aktivlarning tushishiga olib keladi. Valyuta kursining katta tebranishi va bankning valyuta bozoridagi yuqori aktivligi sharoitida, bu daromadlar bankning operatsion daromadlari tarkibida muhim hissaga ega bo’lishi mumkin. Qo’shimcha faoliyatdan daromadlar bank daromadlari tarkibida unchalik katta ulushga ega emas. Ular o’z ichiga nobank xarakterdagi xizmatlar ko’rsatishdan, korxona va tashkilotlar faoliyatida ishtirok etishdan, ijaraga berish va binoni realizatsiya qilishdan va boshqalardan daromadlar oladi. Bank yordamchi bo’limlarning tijorat faoliyatidan qo’shimcha daromad olishi mumkin. Masalan, agar bank shaxsiy reklama xizmatiga ega bo’lsa, o’z mijozlariga reklama xizmatlarini ko’rsatishi mumkin. Shuningdek, boshqa xizmatlar ham faqatgina bank faoliyatini ta’minlashga emas, balki mijozlarga pullik xizmat ko’rsatishlari ham mumkin. Bular yuridik, xabarlar, telekommunikatsiya, marketing, auditor, transport va boshqa xizmatlar bo’lishi mumkin. Bank asosiy va qo’shimcha faoliyat daromadlaridan tashqari, boshqadaromadlar kategoriyasiga kiruvchi boshqa daromadlar ham oshishi mumkin. Ular: – jarima, penyalar, mijozlardan olinadigan jarimalar, – ortiqcha tushumlarning kassaga tushushi; – zaxira summasini qayta tiklash; – hisobot yilida tushgan yoki aniqlangan o’tgan yilgi daromadlar; – daromadga soliq ortiqcha to’laganligi uchun budjetdan mablag’ qaytarish va boshqalar. Bu daromadlar mohiyatan tasodifiy yoki bankning hisobot davrida «Ishlab topilmagan» daromadlari hisoblanadi. Ular odatda kelasi davrga daromad rejasi tuzilganda hisobga olinmaydi. Bu o’z navbatida bank daromadlariga ta’sir etuvchi omillarni aniqlash imkoniyatini beradi. Ushbu holat o’z navbatida yuqori daromad keltiruvchi xizmatlarini yanada kengaytirish lozimligini aniqlash imkoniyatlarini ham beradi. Daromad tahlili sifat ko’rsatkichiga nisbatan miqdor ko’rsatkichigako’proq tegishlidir, shu sababdan u bank faoliyatini baholashda katta ahamiyatga ega. Bank kapitalini oshirish va kredit potensialini mustahkamlash uning mustahkamligiga bog’liqdir. 4. ATB “Qishloq qurilish bank”Gala Osiyo filialining huquqiy asoslari va moliyaviy ko’rsatkichlari tahlili. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2009 yil 30 martdagi &#34;&#34;Qishloq qurilish bank&#34; Aksiyadorlik tijorat bankini tashkil etish to’g’risida&#34;gi PQ-1083- sonli qaroriga muvofiq OAT &#34;G’allabank&#34; negizida ATB &#34;Qishloq qurilish bank&#34; tashkil etilgan. Hozirgi vaqtda Bank quyidagi tashkilotlar a&#39;zosi hisoblanadi: O’zbekiston banklari Assotsiatsiasi; O’zbekiston Respublikasi Savdo-sanoat palatasi; &#34;Toshkent&#34; Respublika fond birjasi; Respublika Valyuta birjasi; &#34;Ekosan&#34; xalqaro xayriya fondi; Xalqaro banklararo moliyaviy telekommunikatsiyalar hamjamiyati (S.W.I.F.T.); Fuqarolarning banklardagi omonatlarini kafolatlash fondi; Davlat o&#39;rta muddatli obligatsiyalari bo&#39;yicha O&#39;zbekiston Respublikasi Markaziy bankinig rasmiy va vakolatli dileri hisoblanadi. Shu bilan birga, Bank - &#34;Uzbekinvest&#34; Milliy eksport-import sug&#39;urta kompaniyasi, &#34;Uzagrosug&#39;urta&#34; Davlat aksionerlik sug&#39;urta kompaniyasi, &#34;Uzqishloqxo&#39;jalikmashlizing&#34; lizing kompaniyasi, &#34;ROISON&#34; Mas&#39;uliyati cheklangan jamiyati, &#34;SINO&#34; Ochiq aksiyadorlik jamiyati bilan hamkorlik qiladi. Bankning asosiy mablag’lari va resurslari quydagilardan tashkil topgan: a) Bank foydasidan; b) jalb etilgan depozitlar va resurslar hisobidan; v) bank tomonidan ajratilgan resurslardan. Bankning majburiyatlari va javobgarligi quydagilarda ’z aksini topadi: о 1. Bank omonatchilar va kreditorlar manfaatini himoya qiladi. 2. Markaziy bank tomonidan belgilangan umumiy iqtisodiy normativlarga rioya etadi. 3. Bank markaziy bankda majburiy zahiralarni saqlash maqsadida bankka ’z vaqtida mablag’lar ’tkazilishini ta’minlaydi. о о 4. Bank fuqarolardan qabul qilgan omonatlarni shartnoma shartlariga muvofiq ’z vaqtida foizlari bilan birgalikda qaytarilishini kafolatlaydi. о 5. Bank ’z faoliyatiga oid hisobot axborotlarni bankning markaziy о apparati, hududiy boshqarma hamda Markaziy bankning hududiy boshqarmasiga belgilangan vaqtda taqdim etadi. 6. Bank ’z mijozlari va omonatchilarining hisob varaqalari, о operatsiyalari hamda jamg’armalariga doir ma’lumotlarni sir saqlashga kafolat beradi. Bankning barcha xodimlarlari bank va uning mijozlari va omonatchilarining bank operatsiyalari, hisobvaraqalari hamda jamg’armalariga oid ma’lumotlarni sir saqlaydi. Bank siriga oid ma lumotlarni ‟ qonunda belgilangan tartibda oshkor qilishi mumkin. 7. Bank qonunda belgilangan holatlarda va o’rnatilgan tartibda boshqa xuquq va majburiyatlarga ega b ’lishi mumkin. о Bank quydagi operatsiyalarni amalga oshiradi: a) jismoniy va yuridik shaxslar, shu jumladan, vakil banklarning hisobvaraqalarini ochish va yuritish, hisobvaraqalar b ’yicha hisob-kitoblarni о amalga oshirish; b) yuridik va jismoniy shaxslarning pul mablag’larini ’rnatilgan о tartibda depozit va omonatlarga jalb etish; v) kreditlarning qaytarilishi, foizliligi va muddatliligi sharti bilan ’z о mablag’lari va jalb qilingan mablag’lar hisobidan ’z nomidan kreditlar berish; о g) mablag’ egasi yoki mablag’ni tasarruf etuvchi bilan tuzilgan shartnomaga binoan pul mablag’larini boshqarish; d) chet el valyutasini naqd pul va naqd b ’lmagan pul shakllarida yuridik va jismoniy shaxslardan sotib о oladi va ularga sotadi; ye) cheklar, t ’lov va hisob-kitob xujjatlarini inkassatsiya qiladi; о yo) uchinchi shaxslar nomidan majburiyatlarning bajarilishini nazarda tutuvchi kafolatlar beradi; j) uchinchi shaxslardan majburiyatlarning bajarilishini talab qilish xuquqini olish; z) qimmatli qog’ozlar chiqarish, xarid qilish, saqlash va ularninghisobini yuritish, mijoz bilan tuzilgan shartnomaga binoan qimmatli qog„ozlarni boshqarish, qimmatli qog’ozlar bilan boshqa operatsiyalarni bajarish; i) bank faoliyati yuzasidan maslahat va axborot xizmati k ’rsatadi; о k) moliyaviy lizing xizmati k ’rsatish, jismoniy va yuridik shaxslarga о iste’mol, ippoteka va boshqa kreditlar berish hamda xalqaro bank amaliyotiga muvofiq litsenziyada maxsus k ’rsatilgan boshqa operatsiyalarni amalga о oshiradi. Bank foydasini taqsimlanish tartibi. Bank tomonidan olingan yillik foyda belgilangan tartibda taqsimlaydi. Bankning ’z moliyaviy x ’jalik faoliyatini ’rnatilgan tartibda tasdiqlangan о о о bankning biznes-rejasi va byudjetida belgilangan prognoz parametrlari asosida yuritadi. Bank biznes-rejasi va byudjetiga q ’shimcha ’zgartirishlar. о о Bank kengashi va boshqaruvi qarorlari asosida kiritiladi. Bankning foydasi ’z о faoliyatining hamma turlaridan olingan daromadlari, barcha operatsion xarajatlar, xususan soliq t ’lovlari, mehnatga xaq t ’lash va boshqa xarajatlar о о ’tkazilgandagan s ’ng tashkil topadi. о о Bank faoliyatini t ’xtatish. о Bank faoliyati bank Kengashi yig’ilishining qaroriga muvofiq, shuningdek amaldagi qonunlarda k ’zda tutilgan boshqa holatlarda о t ’xtatiladi. Bankni tugatish bilan bog’liq masalalarni hal etish uchun bank о tugatish komissiyasini tashkil etadi. Tugatilgan bankning mulki qonunda belgilangan tartibda byudjet, byudjetdan tashqari jamg’armalar, ish haqi bilan bog’liq munosabatlarlardan kelib chiqadigan t ’lovlar hamda barcha kreditorlar bilan hisob-kitobо qilingach bankka topshiriladi. Bank tugatilganligi haqida xabar mat’buotda e’lon qilinadi. Prezidentimiz ’z so’zlarida bank ishini yanada takomillashtirish, aholi о va x ’jalik yurituvchi sub’ektlarning b ’sh mablag’larini tijorat banklari о о depozitlariga jalb qilishni rag’batlantirish ishlari ham 2019- yilda ustuvor vazifa b ’lib qolishini aytib tdilar. о о Barchamizga ma’lumki, mamlakatimizda bank tizimini rivojlantirish va mustahkamlashga asosiy e’tibor qaratib kelinmoqda. Xususan 2018 yilda ham bank tizimida amalga oshirilgan islohotlar Prezidentimiz va hukumatimiz tomonidan qabul qilingan bir qator farmon va qarorlarda belgilangan quyidagi ustuvor vazifalarning bajarilishiga qaratildi: - aholi va tadbirkorlik subyektlari hamda investorlarning mablag’larini bank aksiyalari va depozitlarga jalb qilish orqali banklarning kapitallashuv darajasini oshirish hamda resurs bazasini kengaytirish; - banklarning investitsiya jarayonlarida, korxonalarni modernizatsiya qilish, texnologik va texnik qayta jihozlashdagi ishtirokini yanada kengaytirish va kichik biznes subyektlarini moliyaviy q ’llab-quvvatlash; о - banklarda samarali nazoratni amalga oshirish, bank infratuzilmalarini kengaytirish, bank xizmatlari sifatini oshirish va mijozlarga yangi qulayliklar yaratish; - hisob-kitoblar tizimini yanada takomillashtirish, naqd pullarning bank aylanmasiga jalb etilishini yanada kengaytirish; - banklarni yakka tartibda baholash milliy reytingiga va xalqaro reyting kompaniyalarining reytinglariga ega b ’lishlarini ta’minlash borasida bir о qator chora-tadbirlar amalga oshirish. ’tgan yilda respublikamizda faoliyat k ’rsatayotgan tijorat banklari О о soni 40 taga yetdi. Shundan 4 tasi davlat-tijorat banki, 15 tasi aksiyadorlik- tijorat banki, 15 tasi xususiy bank va 6 tasi xorijiy kapital ishtirokidagi banklar hisoblanadi. Respublikamizning turli hududlarida faoliyat k ’rsatayotgan tijoratо banklari filiallari va b ’linmalari soni 1200 tani tashkil etdi. о Aholiga bank xizmatlaridan foydalanishda qulayliklar yaratish maqsadida tijorat banklari tomonidan tashkil etilgan mini-banklar soni 2018 yilda 407 taga k ’payib 3161 taga yetdi va ular deyarli barcha turdagi bank о xizmatlarini k ’rsatib kelmoqdalar. о ’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007- yil 7 noyabrdagi PQ- О 726-sonli Qarori talablariga muvofiq, mijozlarga kassa xizmatlarini k ’rsatish о imkoniyatlarini yanada kengaytirish hamda kommunal va boshqa t ’lovlarni о amalga oshirish uchun qulayliklar yaratish maqsadida tijorat banklari tomonidan tashkil etilgan maxsus kassalar soni 1811 tadan oshdi. Ma’lumki banklarning samaradorligiga yoki ularning moliyaviy holatiga ta’sir k ’rsatadigan asosiy omillardin biri bu ularning mijozlar soni о hisoblanadi qancha mijoz k ’p b ’lsa bank aktivlari k ’payadi va natijada о о о uning kapitallashuv darajasi oshadi. Biz tahlil qilib ’rganayotgan “Agrobank” о OATB Oltiariq filialida xizmat k ’rsatiladigan mijozlar t ’g’risidagi ma’lumot о о 2.1.1-jadvalda keltirilgan. Shu ’rinda shuni aytib ’tish lozimki, ’zbekiston о о О Respublikasining “Bank siri t ’g’risida” gi qonunga muvofiq tahlil uchun о olingan ma’lumotlarning aniqlik darajasi 100 foiz emas, chunki bank ma’muriyati ma’lumotlarni t ’liq oshkor qilishga imkon berishmadi. Banklar о faoliyati samaradorligiga ularning kapitallashuv darajasi ham ta’sir k ’rsatadi. о Bank kapitalining tarkibi asosan faoliyat davomida shakllangan kapital va nizom kapitalidan iborat b ’lakdi biz tahlili qilib ’rganayotgan “Qishloq о о qurilish bank” Gala Osiyo filialining kapital tarkibi bank kapitali 2021- yil 2020- yilga nisbatan 6.0 milliard s ’mga yoki 160,8 foizga oshgan. Nizom о jamg’armasi esa keying uch yilda ’zgarmagan. о ’zbekiston bank tizimining ’ziga xosligi shunda ham k ’rinadiki,О о о rasman muayyan ixtisosdagi (investitsiya, ipoteka, birja va boshqa) bank sifatida r ’yxatga olingan k ’pgina tijorat banklari vujudga kelgan holatga о о k ’ra universal bank sifatida faoliyat yuritishga majbur b ’lmoqda va oddiy о о bank -kredit bitimlarini amalga oshirish bilan kifoyalanmokda. Shu bilan birgalikda qarz mablag’larini byudjetga jalb qilish maqsadida davlat banklarni davlat qisqa muddatli obligatsiyalari bilan faolroq operatsiyalar ’tkazishga о diqqatini tortmoqda. Aktiv va passivlarni boshqarishning asosiy maqsadi tavakkal qilishning eng past darajasi sharoitida daromad foiz tushumlari va harajatlari orasidagi farqni mumkin qadar oshirish yoki uni juda b ’lganda barqaror darajada о saqlab turishdan iborat ekanligi malum. ’zbekiston Respublikasida banklar tizimining rivojlanishini taxlili О ustidan fikr yuritganimizda ularning ustav sarmoyalariga k ’ra shakllanishi о usullari ’sib borayotganligi hamda banklar guruxlarining rivojlanayotganligi о guvohi b ’lamiz. о Ammo bu bitta k ’rsatkich orqali bank samaradorligini baholab о b ’lmaydi. Shuning uchun bank faoliyati samaradorligini oshirish uchun, о uning likvidliligi va t ’lov qobiliyatini ’rganish hamda tavsiyalar berish о о kerak. Bu savollarni keyingi jadvallarni tahlil qilish jarayonida k ’rib о chiqishga harakat qilamiz. Bankning moliyaviy holatini ijobiylashuviga uning resurslari bazasining tarkibi hamda xajmi ’z ta’sirini k ’rsatadi tadqiqot obyekti hisoblangan о о “Qishloq qurilish bank” OATBning resurs bazasini tahlil qilishda 2.2.2-jadval ma’lumotlaridan foydalanamiz. 2.2.2-jadval “Qishloq qurilish bank” ATBning resurs bazasini tahlili Bank resurslari bazasi T/r Bank kapitalining tarkib i 01.01. 2018 y 01.01.2019 y 01.01.20 20 y 2020 yil 2018 yilga nisban o’zgarish &#34;+&#34;, &#34;- &#34; 2020 yil 2018 yilga nisban o’zgarish , %1 . B a n k r e s u r s l a r i j a m i 6 9 3 2 , 1 8971,6 9 2 8 4 , 1 2 8 5 2 , 0 1 6 8 , 8 2 . J a l b q i l i n g a n d e p o z i t l a r 6 3 8 5 , 4 6 6 11,3 10 694,3 4 5 0 8 , 9 1 8 6 , 7 3 . J a l b q i l i n g a n a h o l i o m o n a t l a r i 3 6 9 8 , 1 3 7 28,7 6 2 0 6 , 0 2 9 0 7 , 9 1 7 7 , 8 4 . M u d d a t l i j a m g ’a r m a o m o n a t l a r i 3 5 1 6 , 3 3 9 26,1 4 1 0 9 , 3 1 4 9 3 , 0 1 4 5 , 8 Bank resurslarining xajmi 2020 yilnig 1-yanvar xolatida ’tgan 2018 yil о shu davriga nisbatan 2852.0 mln s ’mga yoki 168,8 foizga oshgan. Shu о jumladan jalb qilingan depozitlar xajmi 4508,9 mln s ’mga yoki 186, 7 foizga, о jalb qilingan aholi omonatlari 177,8 foizga va muddatli jamg’armalar 145,8 foizga oshgan. Bozor iqtisodiyotiga ’tayotgan va iqtisodiy nobarqarorlik hukm о surayotgan k ’pchilik davlatlar tijorat banklari kapitali salmog’ining yuqori о b ’lishi ular moliyaviy barqarorligini ta’minlashning muhim sharti b ’lib о о qolmoqda. Bank kapitalining mavjudligi bankni tashkil topishi va faoliyat k ’rsatishi uchun eng asosiy zaruriyatdan biridir. Bank kapitali bank о balansining passivida joylashgan b ’lib, bank bankrot holatiga tushganda о da’volarni qoplashining muhim sug’urta fondi hamda bank operatsiyalarini rivojlanishi uchun moliyalashtirish manbasi b ’lib hisoblanadi. Aynan, о shuning uchun ham, banklarni nazorat qiluvchi organlar bank kapitalining yuqoriroq b ’lishini talab qiladi va bu masalaga alohida e’tibor beradilar. о “Qishloq qurilish bank”ATB Gala Osiyo filiali 2020-2021 yillarda respublika moliya bozoridagi ’z mavqeini yanada mustahkamlab, barcha о iqtisodiy k ’rsatkichlar b ’yicha ijobiy ’sish dinamikasiga erishish uchun о о о imkon qadar mijozlarga sifatli va kafolatli xizmatni amalga oshirish zarur, eng asosiysi, mijozlar sonining +29 taga k ’payishi, ularning bankka b ’lgan о о ishonchining ortib borayotganidan dalolatdir. Hisobot davrida likvidlilik muvozanatini ta’minlash natijasida, bank aktivlari va passivlarini samarali boshqarish, yuqori daromadli hamda sifatli aktivlar portfelini shakllantirish imkoni yuzaga keldi. Biz tahlil qilib ’rganayotgan “Qishloq qurilish bank” OATB mintaqaviy filialining aktivlariо tarkibi ma’lumotlaridan k ’rinib turibdiki, keyingi uch yil davomida bank о aktivlarining xajmida qisqarish kuzatiladi. Masalan 2019 yilnig 1-yanvar xolatida ’tgan 2018 yil shu davriga nisbatan bank aktivlari -2193,2 mln. о S ’mga yoki 95,2%ga kamaygan. Mos ravishda daromad keltiradigan aktivlar о -8091,2 mln. S ’mga yoki 75,7 foizga kamaygan. Bank aktivlarining kamayishi о ’z navbatida bankning kredit berish layoqatini pasaytirgan. о Masalan 2021- yilnig 1-yanvar xolatida ’tgan 2020 yil shu davriga о nisbatan kredit q ’yilmalari -8692,9 mln.s ’mga yoki 76,4 foizga kamaygan о о kredit qyilmalari tarkibida uzoq muddatli kreditlar miqdorida kamayish majzud. Lekin shuni alohida aytib ’tish lozimki, qisqa muddatli kreditlar о tahlil qilinayotgan davrda 2801,2 mln s ’mga yoki 146,2 foizga oshgan. о 2019 yil 1-yanvar xolatiga k ’ra bank tomonidan investitsiyaga о ajratilgan kreditlar 24419,8 mln. S ’mni tashkil etgan uning miqdori 2018 о yilning shu davriga nisbatan 5781,0 mln.s ’mga yoki 131,0 foizga oshgan. о Kichik biznes subyektlariga berilgan kredit esa 157 foizga va ayniqsa Respublikamiz Prezidentining PQ-308 qarori bilan shaxsiy yordamchi x ’jaliklar va fermer x ’jaliklariga chorva mollari uchun ajratilgan kreditlar о о miqdori 139,0 foizga oshgan. Bank kapitali hajmi, uning ’sish suratlari hamda bankning rivojlanish о istiqboli, birinchi navbatda, uning kelgusida aktivlari miqdorini oshirish va ’z о xizmatlari k ’lamini kengaytirish borasidagi mavjud imkoniyatlarini о tug’diradi. 5. Bank tomonidan ko’rsatiladigan xizmatlar va ularni rivojlanishi Banklarni yangi xizmatlarini rivojlanishida rivojlangan mamlakatlarning bank faoliyatini ’rganish xamda, yangi xizmatlarni joriy kilish va ularniо xayotga tadbik kilish muxim axamiyat kasb etadi. Misol uchun, Yaponiya davlatining bank xizmatlari uz mijozlariga yengilik yaratish maksadida yangi xizmat turlarini taklif qilmoqda va rivojlangan banklar moliya tashkilotlari tajribalaridan kelib chikkan holda banklar ’z xizmatlarini yangi turlarini о hayotga tadbiq etmoqdalar. Yana bir misol elektron pul t ’lovlari pul tizimini о shakllantirish jarayonida ISO (International Standarts Organisation) tashkil etilgan edi. U plastik kartochkalarining tashqi k ’rinishi b ’yicha, ularga xisob о о varaqlarining tartib rakamining berish; magnit polosasining formati; ya’ni kartochka egalari amalga oshiradigan operatsiyalar xaqida j ’natiladigan о ma’lumotlar formati b ’yicha ma lum standartlarni ishlab chiqdi. ISO ning о ‟ eng yirik a’zolari Visa Master Card Amerikan Bepriss kabi plastic kartochkalar elementlari xisoblanadi. S ’nggi yillarda plastic kartochkalar k ’llaniladigan о о muammolarning deyarli barchasi belgilangan xarid quvvatiga ega b ’lgan о arzon plastik kartochkalarning soni ortib bormokda. Masalan, AKSH, Italiya, Fransiya, Buyuk Britaniya va boshka mamlakatlarda bunday kartochkalar telefon apparatlari orqali ’tkazilgan telefon suxbatlari uchun kullaniladi. Ular о uchun umumiy xususiyat ’z qiymatlarini asta-sekinlik bilan t ’lov о о predmetiga ’tkazib borishdan iborat. о Elektron texnika yordamida t ’lash xizmatlari kursatishining yana bir о turi mijozning uyida yoki ish joyida xizmat kursatishdir. ’zbekistonda banklarni rivojlantirish maqsadida banklarni yangi О xizmatlarni rivojlantirish xozirgi davrning dolzarb vazifalaridan biri xisoblanadi. Banklarning xizmatini yanada rivojlantirishni yangi turlarini taklif kilish, karxonalar faoliyatini yanada k ’prok yuksalishiga xizmat kiladi. о Shu maqsadda banklar yangi xizmat turlarini taklif qilmoqda. Bular quyidagilardir: 1. Ipoteka krediti; 2. Iste’mol krediti; 3. Plastik kartochkalar; 4. Kommunal t ’lovlar; о 5. Elektron t ’lovlar; о 6. Bankomonatlar; 7. Ofisdan turib bank operatsiyalarini bajarish. 8. Vester Yunion va boshkalar. Biz tahlil qilib ’rganayotgan “Qishloq qurilish bank” Gala Osiyo filialida о kreditlar tavakkalchilik asosida berilmoqda va shundan daromad olinmoqda. Agar biz bankdan beriladigan kreditlarning turlari va ularning miqdori bilan tanishmoqchi b ’lsak ma’lumotlaridan k ’rinib turibdiki, KB va XT ni о о rivojlantirish va yangi ish ’rinlarini yaratish borasida ham bank tomonidan о maqsadli va imtiyozli kreditlar ajratilgan. Masalan 2021- yilnig 1-yanvar xolatida ’tgan 2020 yil shu davriga nisbatan bank tomonidan ajratilgan yil о boshidagi jami kreditlar miqdori 2634.6 mln s ’mga yoki 157 foizga oshgan. о Berilgan kreditlarning asosiy qismini bankning ’z mablag’lari hisobidan о amalga oshirilgan. 2021 yilda bank tomonidan KB subyektlarining moliyalashtirilgan loyihalari soni 130 tani tashkil qilgan yoki bu k ’rsatkich о 2020 yilga nisbatan 5 taga k ’paygan. Loyiha b ’yicha berilgan kreditlar о о hisobiga 2019 yilning boshida jami 941 ta yangi ish ’rinlari yaratilgan. о Qishloq joylarida tadbirkorlik bilan shug’ullanadigan tadbirkor ayollarga esa jami joriy yilning boshida 210 mln s ’m kreditlar berilib о ularning oilasini moddiy farovonligini oshirishga bank tomonidan hissa q ’shilgan. о Yana shuni ham alohida aytib ’tish lozimki, “Qishloq qurilish bank”о tomonidan yosh oilalarga imtiyozli ravishda uy –joy sotib olish uni qurish borasida uzoq muddatli Ipoteka kreditlari berilmoqda. Ipoteka kreditlari yashash joyida ro’yxatdan o’tgan shaxslarga kredit muddatini belgilangan xolda 18 yoshdan 55 yoshgachabulgan ’zbekiston О Respublikasi fukorolariga beriladi (bunday yosh chegarasidan kredit muddati ayirib tashlanadi). Prezidentimiz tashabbuslari bilan agrofirmalar tashkil etilib, jismoniy shaxslarga Prezidentimizning PQ-305 qarori bilan shaxsiy yordamchi x ’jaliklar va fermer x ’jaliklariga chorva mollari uchun ajratilgan kreditlar о о miqdori 2019 yilning yakuni b ’yicha keskin oshganligini k „rishimiz о о mumkin demak ’tgan yilga nisbatan uning miqdori 2018- yil 1-yanvar holati о b ’yicha 1368,3 mln s ’mga oshgan yoki 1139 foizga oshgan. Bu ’z navbatida о о о oyilalarni chorva mollariga ega b ’lishi, ularning moddiy farovonligini о oshirish bilan bir qatorda yurtimizda chorvachilikni rivojlantirishga va aholini chorvachilik mahsulotlariga b ’lgan ehtiyojlarini qondirishga ijobiy ta’sir о k ’rsatadi. Bundan tashqari bugungi kunda tomorqa x ’jaliklarini о о rivojlantirish maqsadida bog’ tashkil qilish, issiqxonalarni k ’paytirish, о asalarichilik, balig’chilik va parrandachilikni rivojlantirish maqsadida ham kreditlar ajratish y ’lga q ’yilgan. о о Shuni unitmaslik kerakki, banklar orkali pul saklaydigan joy, uni tarqatadigan yoki kredit beradigan kassa emas. Banklar iktisodiyotni boshkarish va tuzilmaviy siyosatni amalga oshirishning qudratli qurolidir. Ma’lumki, bunday siyosatni moliya, kapital zahiralarini qayta taqsimlash y ’li о bilan, amalga oshiriladi. Bunday qayta taqsimlash y ’li bilan ustivor о y ’nalishlarda b ’lgan ishlab chiqarish va ijtimoiy obyektlar yaratiladi. о о Banklar endi mablag’larni moliyaviy resurslarni kreditlar tarzida, ya’ni yaxshi foyda va samara beradigan markazlarga, sohalarga, mintaqalarga y ’naltirish о imkoniyatiga ega b ’lishlari zarur b ’ladi.Shunda iqtisodiyotning xaqiqiy о о lokomotiviga aylanadilar va jamiyatda aholi turmush farovonligini oshirishga yana kengroq xizmat qiladilar. Xulosa Respublikamiz mustaqillikka erishgan dastlabki paytdan boshlab bank tizimida tub iqtisodiy islohotlarni amalga oshirish davlatimiz iqtisodiy siyosatining muxim yunalishlaridan biriga aylandi. Ayni paytda tijorat banklari faoliyatining pirovard maqsadi olinayotgan foydani maksimallashtirishdan iborat bo’lib, ushbu maqsadga erishish bank aktivlari daromadliligini barqaror tarzda oshirib borishni taqozo qiladi. Mazkur jarayonda bank aktivlari daromadliligini oshirishning sifat jihatiga e’tibor qaratish muhim amaliy ahamiyatga egadir. Bunga erishish uchun esa, har bir tijorat bank o’zining moliyaviy resurslarini to’g’ri boshqara olishi muhim ahamiyat kasb etadi. Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida tijoratbanklarida moliyaviy mablag’larni boshqarish samaradorligini oshirish muammolari mavzusida olib borilgan bitiruv malakaviy ishi natijasida quyidagi takliflarni keltirib o’tishni maqsadga muvofiq deb o’ylaymiz: - Tijorat banklarining kapitallashuvi va resurs bazasini yanada oshirish, mazkur sohaga xususiy kapitalni keng jalb etish, aktivlar sifatini yaxshilash hamda banklarning moliyaviy barqarorligi va likvidligini mustahkamlash; - Respublika tijorat banklari faoliyatini tartibga solishva bank nazorati tizimini bank nazorati bo’yicha Bazel qo’mitasining yangi (Bazel III) talablari asosida takomillashtirish ishlarini davom ettirish; - Iqtisodiyotning real sektorini moliyaviy qo’llab-quvvatlashga yo’naltirilayogan bank kreditlari hajmini yanada ko’paytirish, tijorat banklarining investitsion faolligini kuchaytirish; - Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning rivojlanishini moliyaviy qo’llab-kuvvatlash, aholii bandligini oshirish, birinchi navbatda, yoshlar va ayollar bandligini oshirishga qaratilgan biznes loyihalarni moliyalashtirishga kreditlar ajratish hajmini kengaytirish; - Bank sohasida qo’shimcha imtiyozlar va preferensiyalar joriy qilish hisobiga tadbirkorlik subektlariga bank xizmatlarini ko’rsatish borasida eng qulay shart-sharoitlarni yaratish; - Tijorat banklarining moliyaviy resurslarini muddatlari bo’yicha diversifikatsiya qilish orqali boshqarish. Ya’ni, tijorat banklari o’zlarining moliyaviy resurslarni boshqarish jarayonida resurslarni daromad keltiruvchi aktivlarga jalb kilingan muddatlarini e’tiborga olgan holda joylashtirilsa maqsadga muvofiq bo’ladi. Chunki, resurslarni boshqarishda bu omilga e’tibor qaratilishi bankning o’z majburiyatlarini o’z vaqtida bajarishga imkon beradi. - Aktivlarga joylashtira olish imkoniyatiga qarab resurslarni jalb qilish lozim. Bu taklifni berishdan asosiy maqsad shulki, ayrim banklar resurslarni ko„p miqdorda va yuqori foiz stavkada jalb qilishi natijasida resurslarni aktivlarga joylashtirib ulgurmaydilar. Buning natijasida bank ancha zarar ko’rish ehtimolidan holi bo’lmaydi. - Banklarning daromad olish imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida majburiy zahira talablarini kamaytirish. Majburiy zahira talablarining kamaytirilishi banklarning o’zlarida ko’proq resurs qolishiga va daromad keltiruvchi aktivlarga joylashtirish imkoniyatini beradi. Keltirilgan takliflarimizni bank o’z faoliyatida imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda foydalansa iqtisodiy salohiyatini yuksaltirishga zamin yaratadi degan umiddamiz. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR R О ’YXATI I. ’zbekiston Respublikasi QonunlariО 1. ’zbekiston Respublikasining 1996 yil 25 apreldagi «Banklar va bank О faoliyati t ’g’risida»gi Qonuni. ’zbekiston bank tizimini isloh qilish va о О erkinlashtirish b ’yicha qonunchilik hujjatlari t ’plami. -T.: « ’zbekiston», о о О 2000. 2. ’zbekiston Respublikasining 1996 yil 26 apreldagi 223-I-sonli О «Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish t ’g’risida»gi Qonuni. ’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari t ’plami. о О о 1996 yil 20-son. 3. ’zbekiston Respublikasi banklari tomonidan kichik biznesni q ’llab- О о quvvatlash b ’yicha qonunchilik hujjatlari t ’plami. T.: « ’zbekiston», 2003. о о О ’zbekiston Respublikasining 2006 yil 15 sentabrdagi 50-sonli О «Mikromoliyalash t ’g’risida»gi Qonuni. ’zbekiston Respublikasi qonun о О hujjatlari t ’plami. 2006 yil 38-son. о 4. Xususiy bank va moliya institutlari hamda ular faoliyatining kafolatlari t ’g’risida. ’zbekiston Respublikasining Qonuni 17.12.2012 о О yildagi ’RQ-339-son. О 5. ’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2005 yil 15 apreldagi 56- О sonli «Bank tizmini yanada isloh qilish va erkinlashtirish chora-tadbirlari t ’g’risida»gi Qarori. ’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari t ’plami. о О о 2005 yil 17-son. 7. ’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yilning 14 martdagi О 3860-sonli «Ishlab chiqarishni modernizatsiyalash, texnik va texnologik qayta jihozlashni rag’batlantirishga oid q ’shimcha chora-tadbirlar t ’g’risida»gi о о Farmoni. ’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari t ’plami. 2007 yil 17-son. О о 8. ’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 10 noyabrdagi О 4051-sonli «Mikrokreditbank» aksiyadorlik tijorat bankining tadbirkorlik subyektlarini q ’llab-quvvatlash borasidagi faoliyatini yanada kengaytirish о chora-tadbirlari t ’g’risida»gi Farmoni. ’zbekiston Respublikasi qonunо О hujjatlari t ’plami. 2008 yil 45-son. о 9. ’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2009- yil 15 maydagi 1112- О sonli «Tadbirkorlik faoliyatini yanada q ’llab-quvvatlash va rivojlantirish о chora-tadbirlari t ’g’risida»gi Qarori. ’zbekiston Respublikasi qonun о О hujjatlari t ’plami. 2009 yil 25-son. о ’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Qarorlari О 10. ’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997 yil 7 О fevraldagi 67-sonli «Kichik tadbirkorlikni rivojlantirish uchun xorijiy kreditlar berilishni tashkil etish masalalari t ’g’risida»gi Qarori. Pravo-2008. о ’zbekiston Respublikasi Qonunchiligi. О 11. ’zbekiston Respubyulikasi Vazirlar Mahkamasining 2000 yil 24 О martdagi 104-sonli «Bank tizimini isloh qilishga doir q ’shimcha chora- о tadbirlar t ’g’risida»gi Qarori. ’zbekiston bank tizimini isloh qilish va о О erkinlashtirish b ’yicha qonunchilik hujjatlari t ’plami. -T.: « ’zbekiston», о о О 2000. V. Darsliklar 12. Abdullayeva SH.Z. Bank ishi. T.: &#34;Moliya&#34;. 2005. 13. Kovalev V. V. Ivanov V.V., Lyalin V.A. Investitsii: ucheb. - M.: TK Velbi, Izdatelstvo Prospekt, 2005. 14. Lovrushin O. I. «Bankovskoye delo». Uchebnik - 2-ye izd, pererab. i dop. Moskva. Finansi i statistika 2005 g. 15. Mamatov B., Nosirov E., X ’jamqulov D., Sharifx ’jayeva K. «Kichik о о biznes va xususiy tadbirkorlik loyihalarini moliyalashtirish» T.: - 2007. 16. Merkulova I.V. Dengi, kredit, banki: uchebnoye posobiye / I.V. Merkulova, A.Y. Lukyanova. – M.: KNORUS, 2010. VI. ’quv q ’llanmalar.О о 17. Alimov I.I., Xusanboyev A.G„. Tijorat banklarining qimmatli qog’ozlar bilan operatsiyalari. ’quv q ’llanmasi. TDIU.,2006. О о 18. Bankovskoye delo. Ekspress-kurs: uchebnoye posobiye / kol. avtrov; pod red. O.I. Lavrushina. – 3-ye izd., pererab. i dop. – M.: KNORUS, 2009. 19. Gorfinkel V. Y. «Maliy biznes»: uchebnoye posobiye. M.: KNORUS. 2009 g. 20. Toymuxamedov I.R. Bank ishi. ’quv q ’llanmasi. TDIU.2005. О о VII. Ilmiy maqolalar 21. Abdullayev A. «Tijorat banklarining likvidligini ta’minlashda xorij amaliyoti». «Uzbekiston iqtisodiy axborotnomasi». 2/2014. 22. Mullajonov F. M. Pul-kredit sohasidagi mavjud vaziyat va monetar siyosatning 2011 yilga m ’ljallangan asosiy y ’nalishlari. «Bozor, pul va о о kredit» jurnali №2 fevral 2011 yil. 23. Mullajonov F. M. Pul-kredit sohasidagi mavjud vaziyat va monetar siyosatning 2012 yilga m ’ljallangan asosiy y ’nalishlari. «Bozor, pul va о о kredit» jurnali №1 fevral 2012 yil. 24. Mullajonov F. “O’zbekiston bank tizimi: 2014 yil natijalari va 2015 yildagi ustivor vazifalar”. “Bozor, pul, kredit”. 1/2015 (212) 25. Nurmuratov X. Mustaqillik taraqqiyot yillarida ’zbekiston bank О tizimi. «Bozor, pul va kredit» jurnali. №2 2008 yil. 3-7 betlar. VIII. Internet saytlari: 26. www.gov.uz – ’zbekiston Respublikasi Hukumatining rasmiy sayti. О 27. www.banker.com – ’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining О rasmiy sayti. 28. www. Uzreport.com– iqtisodiyot ma’lumotlarini internet portali. 29. www. Bearingpoint.uz – iqtisodiy ma’lumotlarni internet portali. 30. www.bir.uz 31. www.cbu.uz 32. www.finance.uz 33. www.bankreferatov.ru 34. www.rbk.ru 35 . www.qishloqqurilishbank.uz

O'xshashlar

“Agrobank” ATB Andijon viloyati Jalaquduq filialida amaliyot hisoboti
“Bank ishi” bakalavriat ta’lim yo’nalishi bo’yicha tanishuv amaliyot hisoboti
Navoiy shahar Moliya bo’limida amaliyot hisoboti
“Poytaxt avto parking” MCHJ da amaliyot hisoboti
Навоий шаҳар Мактабгача таълими бўлимиda amaliyot hisoboti