logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)
  3. Chizmachilik
  4. 10-11-§. Ko‘rinishning qismini qirqimning qismi bilan birlashtirib tasvirlash 9-sinf

10-11-§. Ko‘rinishning qismini qirqimning qismi bilan birlashtirib tasvirlash 9-sinf

Yuklangan vaqt:

02.08.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

848 KB
Ko'chirib olish
9-sinf tasviriy san’at darsligi asosida 10-11-mavzu:10-§. KO‘RINISHNING QISMINI QIRQIMNING QISMI BILAN BIRLASHTIRIB TASVIRLASH www.homeppt.com LOGO Ba’zan detal simmetriya shakliga ega bo‘lsa ham, undagi biror element ko‘rinishning yarmi bilan qirqimning yarmini birlashtirib tasvirlash shartiga to‘g‘ri kelmay qoladi, ya’ni xalaqit beradi. Bunday holatlarda ko‘rinishning qismini qirqimning qismi bilan birlashtirib tasvirlashga to‘g‘ri keladi. www.homeppt.com LOGO www.homeppt.com LOGO www.homeppt.com LOGO 10.1-chizma, a da xuddi shunday qilingan. Bu yerda ko‘rinishning qismi qirqimning qismidan qancha katta yoki kichikligi inobatga olinmaydi, ular to‘lqinsimon ingichka tutash chiziq bilan ajratiladi. Detal elementi, ya’ni qirra simmetriya o‘qiga to‘g‘ri kelib qolsa, 10.1-chizma, b dagidek qirra saqlab qolinadi yoki 10.1-chizma, c dagidek ochib ko‘rsatiladi. www.homeppt.com LOGOBunday chizmalarga o‘lchamlar 10.2-chizmadagidek qo‘yiladi. www.homeppt.com LOGO AKSONOMETRIK PROYEKSIYA (IZOMETRIYA)DA QIRQIMNI TASVIRLASH Aksonometrik qoidalarga amal qilib to‘g‘ri bajarilgan detalning ichki tuzilishini, qirqim qo‘llanilmagan bo‘lsa, o‘qish qiyinlashadi. Shu boisdan, to‘g‘ri burchakli ko‘rinish chizmalaridagi kabi detalning ichki tuzilishini aniqlash maqsadida aksonometrik proyeksiyada ham qirqim qo‘llaniladi. www.homeppt.com LOGO 8-sinfda detallarning aksonometrik proyeksiyalarini qirqimsiz chizish usulini o‘rgangan edingiz. Endi detalning ichki tuzilishini aksonometriyada aniqlash maqsadida qirqimni bajarishni ko‘rib chiqamiz. www.homeppt.com LOGO Aksonometriyada ham qirqimlar ko‘rinishlaridagi kabi frontal, profil va gorizontal qirqimlar tatbiq qilinadi. Misol. 11.1-chizma, a da berilgan detalning ko‘rinishlari asosida uning aksonometriyasi chizilib, qirqimlari bajarilsin. Quyida detalning izometriyasida qirqim chizish bosqichma-bosqich ko‘rsatilgan. Ellips (aylana) markazi O da x, y, z o‘qlar belgilanadi (11.1- chizma, b). Ular detal asosida ham belgilanadi va detalning asosi – prizma yasaladi (11.1-chizma, c). Detal asosi ustidagi prizma hamda undagi va ostidagi ellipslar chiziladi. x va y o‘qlar orqali frontal va profil kesuvchi tekisliklar o‘tgan, deb faraz qilinadi. Bu tekisliklar o‘zaro z o‘qida kesishadi. Shunda tekisliklar detalning vertikal 1–1, 2–2, 3–3 va 4–4 hamda gorizontal 1–2, 3–4 chiziqlarida kesishadi (11.1-chizma, d). Bu chiziqlarning ortiqchalari o‘chiriladi va chizma taxt qilinadi (11.1-chizma, e). Ushbu jarayonni kompyuterda ham bajarish mumkin. Detalning qirqilgan yuzalari izometriyada 11.2-chizma, a dagi kabi shtrixlanadi. O dan x, y va z o‘qlarga bir xil masofalar OA = OB = OC tarzida o‘lchab qo‘yiladi va AB, AC, BC lar o‘zaro tutashtiriladi. Shunda H, V, W tekisliklarg a parallel joylashgan kesim yuzalarining shtrixlanish yo‘nalishi hosil bo‘ladi. Frontal dimetriyada kesim yuzalarini shtrixlash 11.2- chizma, b da ko‘rsatilgan. Bu yerda O dan x va z larga bir xil OA = OC, y o‘qiga OB = 1/2, ya’ni ikki marta kam o‘lchab qo‘yiladi. Shunda V dagi AC shtrix chiziq x va z ga nisbatan 45° burchak ostida chizilgan bo‘ladi. AB va CB shtrix chiziq frontal dimetriyada xy va zy o‘qlarga nisbatan shartli 450 burchak hosil qilgan bo‘ladi.

O'xshashlar

7-§. Oddiy va mahalliy qirqimlar. ularning chizmalarda belgilanishi. 8-§. Nazorat ishi. 9-§. Ko'rinishning yarmi bilan qirqimning yarmini birlashtirish 9-sinf
12-13 §. Frontal dimetriyada qirqimni tasvirlash 9-sinf
9-10-mavzu Geometrik naqsh - girih chizish 8-sinf
5-§ Qirqimlar. 6-§. Qirqim turlari 9-sinf
32-§. Qurilish chizmalarini o‘qish 9-sinf