Эга ва кесимнинг шахс ва сонда ифодаланиши - Лингвистика - Презентации

Эга ва кесимнинг шахс ва сонда ифодаланиши

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

290.5 KB

Эга ва кесимнинг шахс ва сонда фодаланиши www.arxiv.uz

Гапда кесим билан боғланиб, шу кесимдаги қўшимчалар ифодалаган шахс-сонни билдирувчи ва ким? нима? қаер? сўроқларига жавоб бўладиган бўлак эга деб аталади. Одам (ким?) кўп, иш (нима?) кам. Атроф (қаер?) жимжит. www.arxiv.uz

Гапнинг марказини ташкил этиб, тасдиқ- инкор, замон, майл, шахс-сон маъноларини ифодалаб, ҳукм билдирадиган ва гапнинг бошқа бўлакларини (эга, тўлдирувчи, аниқловчи, ҳол) ўз атрофига бирлаштириб келадиган бўлак кесим деб аталади. Кесим нима қилди? нима қилади? нима қилар? қандайдир? (у) ким? (у) нима? (у) нечта? сингари сўроқларга жавоб бўлади. Сафаров айтган гапларни ҳаммамиз тушундик . Ҳаво майин , осмон тип-тиниқ . www.arxiv.uz

Эга билан кесимнинг шахс ва сонда ўзаро мослиги 1. Шахсда мослиги Эга ва кесим бир-бири билан шахсда ҳамма вақт мос бўлади: Биз мактаб жамоат ишларида фаол қатнашамиз . www.arxiv.uz

• Д и қ қ а т ! Нутқда " Ҳайрон бўласан киши " тарзидаги гаплар қўлланади. Бу гапда эга ва кесим шахсда мослашмаган: эга (киши) 3 -шахсда, кесим эса 2-шахсдадир. www.arxiv.uz

2. Сонда мослиги I. Феъл-кесим I ва II шахсда эга билан ҳамма вақт сонда мос бўлади. Биз ёрдам бердик . II. Кесим III шахсда эга билан ҳамма вақт сонда мослашавермайди: www.arxiv.uz

1. Кимсани билдирган III шахсдаги эга билан феъл-кесим сонда мос бўлади: Деҳқонлар ишни бошлаб юбордилар . Деҳқонлар ишни бошлаб юбордилар . Эга феъл-кесим www.arxiv.uz

2. Кўпликдаги кимсани эмас, нарса- буюмни билдирса, феъл-кесим, одатда, эга билан сонда мослашмай, бирликда ишлатилади: Китоблар олинди. www.arxiv.uz

3. От-кесим кўпликдаги эга билан кўпинча мослашмайди: Уйда акам, опам ва синглим бор эди. www.arxiv.uz

4. Гапда эганинг аниқловчиси миқдор сон билан ифодаланса, кесим ва эга бирлик шаклида бўлади: Учта қиз келди . www.arxiv.uz

Похожие

Эга ва кесимнинг ўртасида тиренинг ишлатилиши

Гап бўлаклари. бош бўлаклар. Эга ва унинг ифодаланиши

Тўлдирувчи ва унинг ифодаланиши

Эга ва кесим гапнинг бош бўлакларидир

Миқдор, даража ва шарт тўсиқсизлик ҳоллари ва унинг ифодаланиши