Инсон саломатлиги ва зарарли одатлар - Медицина - Презентации

Инсон саломатлиги ва зарарли одатлар

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

453 KB

Инсон саломатлиги ва зарарли Инсон саломатлиги ва зарарли одатлародатлар Режа:Режа:  1. Инсон саломатлиги 1. Инсон саломатлиги  2. Зарарли одатлар2. Зарарли одатлар  3. Юкумли касалликлар ва уларни 3. Юкумли касалликлар ва уларни олдини олишолдини олиш www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Хозирги даврда энг мухим масала аҳоли Хозирги даврда энг мухим масала аҳоли соғлиғини муҳофаза қилиш ва соғлиғини муҳофаза қилиш ва мустаҳкамлашдир. Мустақил мустаҳкамлашдир. Мустақил Ўзбекистон Республикаси бу масалани Ўзбекистон Республикаси бу масалани кенг миқёсда социал нуқтаи назарда кенг миқёсда социал нуқтаи назарда кўриб чиқиб, бунда муҳим ўринни кўриб чиқиб, бунда муҳим ўринни соғлом турмушни ташкил этишга соғлом турмушни ташкил этишга қаратилмоқда. Ўтиш даврининг қаратилмоқда. Ўтиш даврининг мураккаблиги, иқтисодий муаммолар, мураккаблиги, иқтисодий муаммолар, атроф муҳитни мусаффолигини сақлаш, атроф муҳитни мусаффолигини сақлаш, эпидемиялар, турли воқеа ва ҳодисалар эпидемиялар, турли воқеа ва ҳодисалар демографик қарама-қаршиликлар ва демографик қарама-қаршиликлар ва бошқалар инсон саломатлигини бошқалар инсон саломатлигини ёмонлашувига сабаб бўлмоқда.ёмонлашувига сабаб бўлмоқда. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Фақатгина соғлом, ўзини яхши хис этадиган, Фақатгина соғлом, ўзини яхши хис этадиган, оптимист, психик жиҳатдан чидамли ақлий ва оптимист, психик жиҳатдан чидамли ақлий ва жисмоний иш қобилиятига эга, фаол яшайдиган жисмоний иш қобилиятига эга, фаол яшайдиган одам касбий ва турмуш қийинчиликларини енга одам касбий ва турмуш қийинчиликларини енга олади. Соғлом турмуш тарзини ташкил этиш олади. Соғлом турмуш тарзини ташкил этиш фақатгина иқтисодий таъминланиш жиҳатидан фақатгина иқтисодий таъминланиш жиҳатидан эмас, балки соғлиқни сақлаш инсонларни эмас, балки соғлиқни сақлаш инсонларни маънавий, маърифий маданий савиясини маънавий, маърифий маданий савиясини оширишни ҳам тақозо этади.оширишни ҳам тақозо этади.  Олимларнинг таъкидлашича “донолик, комиллик Олимларнинг таъкидлашича “донолик, комиллик ва жамиятнинг тараққиёти кўп холларда ва жамиятнинг тараққиёти кўп холларда интеллектуал ва аҳлоқий потенциал билан интеллектуал ва аҳлоқий потенциал билан белгиланади”.белгиланади”. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Ўзбекистон Республикаси аҳолисининг соғлиғини сақлаш, мустаҳкамлаш, соғлом турмуш тарзини тўғри ташкил этиш масалалари юзасидан жуда кўп чора ва тадбирлар амалга оширилмоқда. Президентимиз И.А.Каримов 1999 йилни “Оналар ва болалар” йили, 2000 йилни “Соғлом авлод” йили, 2005 йилни “Қариялар йили”, 2006 йилни “Ҳомийлар ва шифокорлар” йили деб эълон қилиши аҳоли соғлиғини сақлашга қаратилган чора-тадбирлардан ҳисобланади. Пр е зидент қарорлари асосида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар маҳкамаси давлат дастурини ишлаб чиқди. Дастурларда аҳолига тиббий ҳизмат сифатини яхшилаш, аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш, соғлом турмуш тарзини тўғри ташкил этиш, жисмоний тарбия ва спортни ривожлантириш, йигит-қизларни бўлажак оила ҳаётига тайёрлаш, аҳолига тиббий билимлар бериш ва бошқа масалалар баён этилган. “Соғлом авлодни тарбиялаш буюк давлат пойдеворини, фаровон ҳаёт асосини қуришдир” дейди. Президентимиз И.А.Каримов, инсон танасининг хақиқий гўзаллиги бу унинг жисмоний етуклиги, интелекти ва соғлиғидир, айтган эди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Соғлом инсон бу ҳаммадан аввал унинг психик ва Соғлом инсон бу ҳаммадан аввал унинг психик ва физиологик сифатлари оптимал иш қобилияти физиологик сифатлари оптимал иш қобилияти социал фаолиятини сақлашдан иборат. Соғлом социал фаолиятини сақлашдан иборат. Соғлом турмуш тарзи дастурини ошириш болалар ва турмуш тарзи дастурини ошириш болалар ва ўсмирларни ўз соғлиғини маъсулият ҳиссида ўсмирларни ўз соғлиғини маъсулият ҳиссида тарбиялашга қаратишдан бошлаш керак.тарбиялашга қаратишдан бошлаш керак.  Яратилган бу ўқув қўлланма дастлабки Яратилган бу ўқув қўлланма дастлабки уриниш бўлиб академик лицей ва касб ҳунар уриниш бўлиб академик лицей ва касб ҳунар коллежи, Олий ўқув юртлари талабаларига коллежи, Олий ўқув юртлари талабаларига соғлом турмуш тарзини ташкил этишга оид билим соғлом турмуш тарзини ташкил этишга оид билим ва малакаларни қамраб олган. Ўқув қўлланмани ва малакаларни қамраб олган. Ўқув қўлланмани илмий кенгаш тасдиқлаган. Қўлингиздаги ўқув илмий кенгаш тасдиқлаган. Қўлингиздаги ўқув қўлланмадан соғлиқ, туғилиш, жинсий етилиш, қўлланмадан соғлиқ, туғилиш, жинсий етилиш, соғлиқни сақлашда ташқи муҳит психологик соғлиқни сақлашда ташқи муҳит психологик социал жиҳатлари, меҳнат, дам олиш, оиладаги социал жиҳатлари, меҳнат, дам олиш, оиладаги ўзаро муносабатлар,, касалликлар уларни олдини ўзаро муносабатлар,, касалликлар уларни олдини олиш, ҳаркат фаоллиги, ўзини-ўзи бошқара олиш, олиш, ҳаркат фаоллиги, ўзини-ўзи бошқара олиш, гиёҳвандликни зарари жинсий муносабатлар гиёҳвандликни зарари жинсий муносабатлар хақида маълумот оласиз.хақида маълумот оласиз. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Спиртли ичимликларни биринчи марта ичиш, бунга боғланиб қолиш 13 — 14 ёшдан, баъзи ҳ олларда 7-8 ёшдан бошланади. Бундай болалар оилада ме ҳ мондорчилиқда винони ичиб мазасини татиб кўришдан, ичкиликка ўргана бошлайди. Оилада ўсмирга ичишга рухсат берилдими, алкоголизм бошланади. Аёлларни алкоголни кўп ичиши оилани бузилишига, ажрашишга сабаб бўлади. Эркакни алкогол ик бўлиб қолишини аёл кишини асаб тизимини бузилишига , психик шикастланишлар, невроз, психоз ва бошқалар сабаб бўлади. Аёлларда эркакларга қараганда алкоголизм тезроқ ривожланади. Алкоголизм билан касалланган аёлларда, кайфиятни тушиши, ҳ аётдан қониқмаслик, психопатия, антисоциал ҳулқ пайдо бўлади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Спиртли ичимликлар ичадиган аёллардан кейинчалик Спиртли ичимликлар ичадиган аёллардан кейинчалик ўлик, чала, жисмоний ва психик камчиликлари бор бола ўлик, чала, жисмоний ва психик камчиликлари бор бола туғилади.туғилади.  Баъзан камақл, турли камчиликларга эга, ортиқча Баъзан камақл, турли камчиликларга эга, ортиқча бармоқлари бор, юраги парог болалар бармоқлари бор, юраги парог болалар ҳҳ ам туғилиши ам туғилиши мумкин. Шунингдек, психоз, невроз, тутқаномумкин. Шунингдек, психоз, невроз, тутқано ққ ; ; касалликлари ҳам алкоголизм билан боғлиқ. Спиртли касалликлари ҳам алкоголизм билан боғлиқ. Спиртли ичимликларни кўп ичиш туфайли нафас касалликлари, ичимликларни кўп ичиш туфайли нафас касалликлари, кўпинча сил касаллиги келиб чиқади.кўпинча сил касаллиги келиб чиқади.  Қон босими, юрак ишмияси, миокард инфаркт Қон босими, юрак ишмияси, миокард инфаркт касалликларининг 62 фоизи алкоголизм туфайли келиб касалликларининг 62 фоизи алкоголизм туфайли келиб чиқади. Алкоголни узоқ тизимли ичиш туфайли жигар чиқади. Алкоголни узоқ тизимли ичиш туфайли жигар касалланади, жигар церрози келиб чиқади. Бу касалланади, жигар церрози келиб чиқади. Бу касалликларнинг 60 фоизи ўлим билан тугайди. касалликларнинг 60 фоизи ўлим билан тугайди. Алкоголикларда кўпинча қизилўнгач раки, ёки оғиз Алкоголикларда кўпинча қизилўнгач раки, ёки оғиз бўшлиғи раки вужудга келади.бўшлиғи раки вужудга келади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Алкоголикларнинг 90 фоизи ошқозон гастирит Алкоголикларнинг 90 фоизи ошқозон гастирит касалликларга учрайди. Алкоголни кўп ичиш касалликларга учрайди. Алкоголни кўп ичиш турли хуқуқбузарликка сабаб бўлади. Ҳар 5 та турли хуқуқбузарликка сабаб бўлади. Ҳар 5 та одамдан бири хуқуқни бузади, жиноят содир одамдан бири хуқуқни бузади, жиноят содир қилади. Алкоголни суистеъмол қилиш туфайли қилади. Алкоголни суистеъмол қилиш туфайли барча мамлакатларда жиноят, транспорт ва барча мамлакатларда жиноят, транспорт ва ишлаб чиқариш трамватизми, иш қобилятини ишлаб чиқариш трамватизми, иш қобилятини пасайиши содир бўлади. Алкоголикларнинг пасайиши содир бўлади. Алкоголикларнинг ўртача умри ичмайдиган кишиларга қараганда ўртача умри ичмайдиган кишиларга қараганда 10-15 йил кам. Бутун дунё соғлиқни сақлаш 10-15 йил кам. Бутун дунё соғлиқни сақлаш ташкилоти (ВОЗ) маълумотига мувофиқ ташкилоти (ВОЗ) маълумотига мувофиқ ичкиликбозликдан ҳар йили 1,5 миллион одам ичкиликбозликдан ҳар йили 1,5 миллион одам ўлади. Алкоголиклар ўз касбини йўўлади. Алкоголиклар ўз касбини йў ққ отади, отади, бошбош ққ а иш қидиради.а иш қидиради. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Бизнинг давримизда тамаки чекиш бутун Бизнинг давримизда тамаки чекиш бутун дуёда тарқалган. Англияда 75 фоиз дуёда тарқалган. Англияда 75 фоиз эркаклар, 27 фоиз аёллар тамаки эркаклар, 27 фоиз аёллар тамаки чекадилар. Ачекадилар. А ҚҚ Ш да 18-19 ёшдаги Ш да 18-19 ёшдаги ўсмирларнинг ярми, мактаб ўсмирларнинг ярми, мактаб ўқувчиларининг тўртдан бир қисми тамаки ўқувчиларининг тўртдан бир қисми тамаки чекади. Данияда 81 фоиз, ўвчекади. Данияда 81 фоиз, ўв ққ увчилар ўғил увчилар ўғил болалар, 56 фоиз қизлар чекади. Италияда болалар, 56 фоиз қизлар чекади. Италияда ёшларнинг 55 фоизи, қизларнинг 55 фоизи, ёшларнинг 55 фоизи, қизларнинг 55 фоизи, Швецияда 46 фоиз ўспирин йигитлар, 36 Швецияда 46 фоиз ўспирин йигитлар, 36 фоиз қизлар сигарета чекади. Кўпинча фоиз қизлар сигарета чекади. Кўпинча тамаки чекиш 9 ёшдан бошланади.тамаки чекиш 9 ёшдан бошланади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Ўзбекистонда Ўзбекистонда ҳҳ ам тамаки, нос чекувчилар сони ам тамаки, нос чекувчилар сони ортиб бормоқда. Ҳозирги ваортиб бормоқда. Ҳозирги ва ққ тда бозор иқтисодига тда бозор иқтисодига ўтиш муносабати билан майда хусусий савдо ўтиш муносабати билан майда хусусий савдо нуқталарида сигарета сотиш ортиб бормоқда. нуқталарида сигарета сотиш ортиб бормоқда. Сигарета, носни барча ёшдаги ўсмир ва Сигарета, носни барча ёшдаги ўсмир ва ўспиринларга ўспиринларга ҳҳ еч чегараланмасдан сотилмоқда. еч чегараланмасдан сотилмоқда. Статистика маълумотларига қараганда Статистика маълумотларига қараганда планетадаги одамларнинг 60 фоиз эркаклари, 20 планетадаги одамларнинг 60 фоиз эркаклари, 20 фоиз аёлари чекади.фоиз аёлари чекади.  Осиё мамлакатларда носвой чекиш кенг тарқалган. Осиё мамлакатларда носвой чекиш кенг тарқалган. Ўзбекистонда ҳам нос чекишга ўрганиб қолиш 13-Ўзбекистонда ҳам нос чекишга ўрганиб қолиш 13- 14 ёшдан бошланмоқда. Шунинг учун, бир ўйлаб 14 ёшдан бошланмоқда. Шунинг учун, бир ўйлаб кўриш керак. Нима учун одам тамаки ёки нос кўриш керак. Нима учун одам тамаки ёки нос чекади? Чекишнинг кенг тарқалишига сабаб нима?чекади? Чекишнинг кенг тарқалишига сабаб нима? www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Тадқиқотчиларнинг аниқлашича чекишнинг Тадқиқотчиларнинг аниқлашича чекишнинг сабаблари турлича:сабаблари турлича:  Биринчи сабаб-қизиқиш, тамаки таъмини Биринчи сабаб-қизиқиш, тамаки таъмини бир татиб кўриш бўлса, иккинчи сабаб бир татиб кўриш бўлса, иккинчи сабаб катталарга тақлид қилишдир. Чекиш кенг катталарга тақлид қилишдир. Чекиш кенг тарқалишига клублар, кечалардаги тарқалишига клублар, кечалардаги компаниялар турли учрашувлардир. Бир компаниялар турли учрашувлардир. Бир марта чекиб кўрган одам папирос тутунини марта чекиб кўрган одам папирос тутунини ҳидини яна татиб кўришни ёқтириб қолади, ҳидини яна татиб кўришни ёқтириб қолади, яна чеккиси келади, сўнг чекиш одатга яна чеккиси келади, сўнг чекиш одатга айланиб қоладиайланиб қолади www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Похожие

Саломатлик ва зарарли одатлар

Қизларнинг репродуктив саломатлиги

Гиёхвандликнинг зарарли оқибатлари

Республика ахоли репродуктив саломатлиги маркази

Зарарли одатларсиз ҳаёт ва гиёҳванд моддаларсиз соғлом турмуш