logo

Узбекистоннинг суғориладиган ҳудудларида ғўза ва ғўза мажмуидаги экинларни қисқа ротацияда алмашлаб экишда тупроқ унумдорлигини сақла

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

8062.5 KB
 ороророророррорЎЎ збекистоннинг сузбекистоннинг су ғғ ориладиган ориладиган ҳҳ удудларида удудларида ғўғў за ва за ва ғўғў за мажмуидаги за мажмуидаги экинларни экинларни ққ исис ққ а ротацияда алмашлаб а ротацияда алмашлаб экишда тупроэкишда тупро ққ унумдорлигини са унумдорлигини са ққ лаш ва лаш ва оширишнинг илмий-амалий асослариоширишнинг илмий-амалий асослари Ғўза-ғалла экинлари томонидан тупроқдан чиқиб кетаётган органик масса ва Ғўза-ғалла экинлари томонидан тупроқдан чиқиб кетаётган органик масса ва шу органика таркибидаги озиқа моддалар миқдоришу органика таркибидаги озиқа моддалар миқдори Ғўза     1га майдондан чиқадиган органик масса     Жами 1300 га пахта етиштирилган майдондан чиқадиган органик масса Органик масса таркибидаги озиқа моддалар   N P 2 O 5 K 2 O 6-7 тонна   8-9 млн. тонна 250-300 минг тонна   180-240 минг тонна 300-350 минг тонна Бошоқли-дон 1га майдондан чиқадиган органик масса Жами 1200 га дон етиштирилган майдондан чиқадиган органик масса Органик масса таркибидаги озиқа моддалар   N P 2 O 5 K 2 O 10-12 тонна 12-14 млн. тонна 270-300 минг тонна 200-220 минг тонна 350-380 минг тонна Ғўза+бошоқли-дон, жами   1га майдондан чиқадиган органик масса Жами 2500 га майдондан чиқадиган органик масса Органик масса таркибидаги озиқа моддалар   N P 2 O 5 K 2 O 18-21 тонна 20-23 млн. тонна 520-600 минг тонна 380-460 минг тонна 650-730 минг тонна Республика вилоятларида тупро к нинг унумдорлик даражаси ( Ў зР Ер ресурслари Давлат қ у митаси маълумотлари)       Т/р     Вилоятлар Тупро қ унумдорлиги даражаси (тупро қ балл бонитети б у йича)   1990   200 9 Тупро қ балл бонитетининг камайиши 1 Қ ора қ алпо ғ истон Республикаси 44 41 -3 2 Андижон 66 60 -6 3 Бухоро 60 57 -3 4 Жиззах 53 50 -3 5 Самар қ анд 67 57 -10 6 Сирдарё 53 49 -4 7 Сурхондарё 68 60 -8 8 Навоий 59 52 -7 9 Наманган 66 59 -7 10 Тошкент 66 59 -7 11 Қ аш қ адарё 54 51 -3 12 Фар ғ она 66 56 -10 13 Хоразм 60 55 -5 Республика б у йича 60,1 54,3 5,8 Республикадаги мавжуд тупро қ ларнинг унумдорлик ҳ олати   К ў рсаткичлар Жами су ғ ори ладиган майдон Тупро қ нинг унумдорлик даражаси б ў йича синфлари (балл) 0-20 21-40 41-60 61-80 81-100 минг/га 3300 9,9 818,4 1567,5 821,7 82,5 % 100 0,3 24,8 47,5 24,9 2,5 Бошоқли-дон, дуккакли-дон ва оралиқ экинлар томонидан Бошоқли-дон, дуккакли-дон ва оралиқ экинлар томонидан тупроқдаги озиқа моддааларнинг ўзлаштирилиши. тупроқдаги озиқа моддааларнинг ўзлаштирилиши. (Бошоқли-дон экинларидан 30,0 ц\га дон хосили олиш учун)(Бошоқли-дон экинларидан 30,0 ц\га дон хосили олиш учун) Т/р Қисқа навбатли алмашлаб экиш тизимлари Бошоқли-дон ва дуккакли дон экинларни парваришидаги бериладиган мадан ўғитлар миқдори, соф ҳолда кг/га Бошоқли-дон ва дуккакли дон экинлари томонидан ўзлаштирган озиқа моддалар миқдори, кг/га Тупроқдаги озиқа моддалар ҳисобидан, кг/га N P K N P K N P K 1 1:1, ғўза: кузги буғдой 150 75 50 145 70 175 +5 +5 -100 2 1:1:1, ғўза: кузги буғдой+такрорий экин-мош: ғўза 210 105 100 220 120 280 -10 -15 -180 3 1:1:1, ғўза: кузги буғдой+такрорий экин+мош+оралиқ экин-жавдар: ғўза 270 135 110 230 150 480 -50 -15 -370 4 2:1, ғўзаи+оралиқ экин- жавдар: ғўза: кузги буғдой 270 135 110 330 170 470 -60 -35 -360 5 2:1, кузги буғдой+такрорий экин-мош: кузги буғдой+такрорий экин-мош: ғўза 420 210 180 460 250 600 -40 -40 -420 6 2:1, кузги буғдой+такрорий экин-мош: кузги буғдой+такрорий экин-мош+ оралиқ экин-жавдар: ғўза 480 240 200 560 280 770 -80 -40 -570 Кузги буғдой, такрорий ва оралиқ экинлар илдиз ва анғиз миқдори ва улар Кузги буғдой, такрорий ва оралиқ экинлар илдиз ва анғиз миқдори ва улар таркибидаги озиқа моддалар миқдоритаркибидаги озиқа моддалар миқдори Т/р Қисқа навбатли алмашлаб экиш тизимлари Кузги буғдойнинг илдиз ва анғиз миқдори, т/га Такрорий экин- мошнинг илдиз ва анғиз миқдори, т/га Оралиқ экин жавдарнинг илдиз ва анғиз миқдори, т/га Экинларнинг жами илдиз ва анғиз миқдори, т/га N P K 1 1:1, ғўза: кузги буғдой 3,42 - - 3,42 21,5 9,6 12,4 2 1:1:1, ғўза: кузги буғдой+такрорий экин- мош: ғўза 3,47 2,26 - 5,73 83,9 39,6 73,6 3 1:1:1, ғўза: кузги буғдой+такрорий экин+мош+оралиқ экин- жавдар: ғўза 3,58 1,81 3,50 8,89 94,6 42,7 61,8 4 2:1, ғўзаи+оралиқ экин- жавдар: ғўза: кузги буғдой 3,52 1,94 2,98 8,44 94,4 43,0 65,0 5 2:1, кузги буғдой+такрорий экин-мош: кузги буғдой+такрорий экин- мош: ғўза 8,00 4,93 - 12,93 185,9 87,6 162,1 6 2:1, кузги буғдой+такрорий экин-мош: кузги буғдой+такрорий экин- мош+ оралиқ экин-жавдар: ғўза 7,97 5,05 3,78 16,8 213 98,6 165 Кузги бу ғ дой, такрорий ва орали қ экинлар илдиз ва ан ғ из қ олди қ ларидаги ози қ а элементларини ми қ дори, % (100 г қ уру қ массасида)   Т /р   Ў симлик тури Илдизида Ан ғ изида Жами   N   Р   К   N   Р   К   N   Р   К 1 Кузги бу ғ дой   0,41 1 т/4,1 кг   0,15   0,21   0,22   0,12   0,14   0,63   0,28   0,36   2   Мош   1,46 1 т/14,6 кг   1,0   1,05   1,29   0,32   1,65   2,75   1,32   2,70   3   Соя   1,29 1 т/12,9 кг/га   0,37   0,60   0,46   0,20   0,75   1,75   0,57   1,3 4 Орали қ экин- жавдар   0,36 1 т/3,6 кг/ га   0,14   -   0,277   0,107   -   0,64   0,25   - Қисқа навбатлаб алмашлаб экиш тизимларида тупроқдаги Қисқа навбатлаб алмашлаб экиш тизимларида тупроқдаги озиқа моддаларни балансиозиқа моддаларни баланси Т/р Қисқа навбатли алмашлаб экиш тизимлари Экинлар парваришида ва уларнинг органик қолдиқлари таркибидаги озиқа моддалар миқдори кг/га ( А ) Экинлар томонидан жами ўзлаштириш озиқа моддалар миқдори, кг/га ( В ) Экинларнинг органик қолдиқлари хисобидан тупроққа қайтган озиқа моддалар миқдори, кг/га ( А-В ) N P K N P K N P K 1 1:1, ғўза: кузги буғдой 171,5 84,6 62,4 145,2 71,8 175,6 +26,3 +12,8 -133,2 2 1:1:1, ғўза: кузги буғдой+такрорий экин-мош: ғўза 293,9 144,6 173,6 221,8 121,9 286,5 +72,1 +22,7 -112,9 3 1:1:1, ғўза: кузги буғдой+такрорий экин+мош+оралиқ экин-жавдар: ғўза 364,6 177,7 171,8 320,1 149,1 479,7 +44,5 +28,6 -307,9 4 2:1, ғўзаи+оралиқ экин-жавдар: ғўза: кузги буғдой 364,4 178,0 175,0 328,6 170,4 472,6 +35,8 +7,6 -297,6 5 2:1, кузги буғдой+такрорий экин- мош: кузги буғдой+такрорий экин-мош: ғўза 605,9 297,6 342,1 460,7 247,9 602,0 +145,2 +49,7 -259,9 6 2:1, кузги буғдой+такрорий экин- мош: кузги буғдой+такрорий экин- мош+ оралиқ экин-жавдар: ғўза 693,2 338,6 365,2 560,6 282,2 776,6 +132,6 +56,4 -411,4 1 :1, кузги буғдой+ аралаш сидерат экинлар (пеко, сули, кўк нўхат) : ғўза 2:1, кузги буғдой+такрорий экин-мош: кузги буғдой+такрорий экин-мош: ғўза 2:1, кузги буғдой+такрорий экин- ловия : кузги буғдой+такрорий экин- ловия + оралиқ экин-жавдар: ғўза 2:1, кузги буғдой+такрорий экин-мош: кузги буғдой+такрорий экин-мош+ оралиқ экин-жавдар: ғўза 2:1, кузги буғдой+такрорий экин -ловия : кузги буғдой+такрорий экин- ловия + оралиқ экин- третикале : ғўза 2:1, кузги буғдой+такрорий экин- соя : кузги буғдой+такрорий экин- соя + оралиқ экин-жавдар: ғўза