Ерёнғоқ ва канакунжут биологияси, етиштириш технологияси - Сельское и лесное хозяйство - Презентации

Ерёнғоқ ва канакунжут биологияси, етиштириш технологияси

Загружено в:

26.01.2023

Скачано:

0

Размер:

284.5 KB

Ерёнғоқ ва канакунжут биологияси, етиштириш технологияси “ Ўсимликшунослик” фани

Режа:Режа:  1.1. ЕРЁНҒОҚ ЎСИМЛИГИЕРЁНҒОҚ ЎСИМЛИГИ  2.2. КАНАКУНЖУТ ЎСИМЛИГИКАНАКУНЖУТ ЎСИМЛИГИ

 ЕРЁНҒОҚЕРЁНҒОҚ АҲАМИЯТИ. Мойи қуримайди ва озиқ-овқатда ишлатилади, юқори сифатли маргарин ишлаб чиқилади, дони қовурилган ва хом холатда қандолат саноатида қўлланилади. Поя- баргларидан тўйимли кўк озуқа ва пичан тайёрланади. Дон таркибида 45 - 66 % гача мой ва 23 - 38 % оқсил ва витаманлар бўлади. Кунжараси таркибида 45 % гача оқсил бўлиб у молларга берилади, қуруқ прояси ва баргнинг таркибида 11 - 19 % оқсил бўлади, сифати бўйича беда пичанига Ерёнғоқ азот йиғувчи ўсимлик бўлиб, илдизида кўплаб туганаклар ҳосил бўлади ва дала экинлари учун яхши ўтмишдош бўлади.

ТАРИХИ.ТАРИХИ.  Энг қадимий маълумотлар Жанубий Америкада 17-15 асрларда Энг қадимий маълумотлар Жанубий Америкада 17-15 асрларда ўтказилган археологик қазилмаларда топилган. Бу қазилмаларда ер ўтказилган археологик қазилмаларда топилган. Бу қазилмаларда ер ёнғоқнинг дуккаги 4 асрга таълухли қабрларда топилган. Америка ёнғоқнинг дуккаги 4 асрга таълухли қабрларда топилган. Америка 2очилгандан» кейин ер ёнғоқ ер юзининг бошқа минтақаларига 2очилгандан» кейин ер ёнғоқ ер юзининг бошқа минтақаларига тарқалган.Овропада Испанияда, Италияда Францияда экила тарқалган.Овропада Испанияда, Италияда Францияда экила бошланган. АҚШга ер ёнғоқ 19 асрда кириб борган.Ер ёнғоқ ер бошланган. АҚШга ер ёнғоқ 19 асрда кириб борган.Ер ёнғоқ ер юзида тропик, субтропик ва мўътадил минтақаларида экилади. юзида тропик, субтропик ва мўътадил минтақаларида экилади. Мойли экин сифатида ер юзида 4-чи ўринни эгаллайди(соя, ғўза, Мойли экин сифатида ер юзида 4-чи ўринни эгаллайди(соя, ғўза, зиғирдан кейинғ).Африка минтақасида ғарбда Сенегалда, марказда зиғирдан кейинғ).Африка минтақасида ғарбда Сенегалда, марказда Конгода, шимолда Миср ва Алжирда экилади. Ер юзида энг кўп Конгода, шимолда Миср ва Алжирда экилади. Ер юзида энг кўп экадиган давлатҲиндистондир. 1910 йили матбуотда Ўрта Осиёда ер экадиган давлатҲиндистондир. 1910 йили матбуотда Ўрта Осиёда ер ёнғоқ экилиб ижобий натижалар олинганлиги тўғрисида маълумот ёнғоқ экилиб ижобий натижалар олинганлиги тўғрисида маълумот берилган.берилган.  Ер юзида ер ёнғоқ 21,5.млн.га майдонга экилади. Ўзбекистонда Ер юзида ер ёнғоқ 21,5.млн.га майдонга экилади. Ўзбекистонда ўртача 14,5 ц/га ҳосил олинрган, 20-30 ц/гача олиш мумкин.ўртача 14,5 ц/га ҳосил олинрган, 20-30 ц/гача олиш мумкин.

 СИСТЕМАТИКАСИСИСТЕМАТИКАСИ ..  Arachis hypogaea - турига, Arachis hypogaea - турига, дуккакдошлар - Fabaceae оиласига дуккакдошлар - Fabaceae оиласига мансуб бир йиллик мансуб бир йиллик ўсимлик.Маданий тури бир нечта ўсимлик.Маданий тури бир нечта кенжа турларига эга. Энг кўп кенжа турларига эга. Энг кўп экиладигани - ssp.vulgaris Z.Luz. Бу экиладигани - ssp.vulgaris Z.Luz. Бу кенжа тури тўрт хилларига кенжа тури тўрт хилларига бўлинади. Тур хиллари поянинг бўлинади. Тур хиллари поянинг баландлиги, ҳохланиши, баргнинг баландлиги, ҳохланиши, баргнинг шакли ва катталиги, дуккагини шакли ва катталиги, дуккагини тузилиши, доннинг ранги бўйича тузилиши, доннинг ранги бўйича фарқ қилади.фарқ қилади.

БИОЛОГИЯ. ИССИҚЛИККА БИОЛОГИЯ. ИССИҚЛИККА ТАЛАБИ.ТАЛАБИ.  УруғУруғ 10-12 10-12 °Сда униб чиқади.°Сда униб чиқади. Харорат паст бўлса уруғ Харорат паст бўлса уруғ чирийди.Амал даврида ўсиш ва ривожлвниши учун харорат 12°Сдан чирийди.Амал даврида ўсиш ва ривожлвниши учун харорат 12°Сдан юқори бўлиши талаб қилинади.юқори бўлиши талаб қилинади. Шунинг учун ҳосилни йиғиш ҳам Шунинг учун ҳосилни йиғиш ҳам харорат 12° дан паст бўлмаганда ўтказилади. Ҳосил йиғишда 3° харорат 12° дан паст бўлмаганда ўтказилади. Ҳосил йиғишда 3° совуқ ҳосилга салбий таъсир кўрсатади.совуқ ҳосилга салбий таъсир кўрсатади.  Ерёнғоқ учун унумдор енгил тупроқлар яхшидир, ботқоқланган, Ерёнғоқ учун унумдор енгил тупроқлар яхшидир, ботқоқланган, оғир лойли ва шўрланган тупроқларда етиштирилмайди. Амал оғир лойли ва шўрланган тупроқларда етиштирилмайди. Амал даврининг бошланишида секин ўсади, шунинг учун тоза тупроқларни даврининг бошланишида секин ўсади, шунинг учун тоза тупроқларни талаб қилинади.талаб қилинади.  Озиқага талабчан, ҳаво азотини ўзлаштиради, шунга Озиқага талабчан, ҳаво азотини ўзлаштиради, шунга қарамасдан азотли ўғитлар қўлланилганда ижобий таъсир қарамасдан азотли ўғитлар қўлланилганда ижобий таъсир кўрсатади.кўрсатади.  Ерёнғоқ қисқа кунли ўсимлик.Ерёнғоқ қисқа кунли ўсимлик. Тажрибаларда ўсимлик 10соат Тажрибаларда ўсимлик 10соат ёруғликда ўсимлик яхши ривожланганган 6 ва 14 соатли ёруғликка ёруғликда ўсимлик яхши ривожланганган 6 ва 14 соатли ёруғликка нисбатан.нисбатан.

Етиштириш Етиштириш технологияси. технологияси.  ЕрЕр ёнғоқ донли (буғдой, арпа, маккажўхори), ёнғоқ донли (буғдой, арпа, маккажўхори), картошка, илдизмевалилар, сабзавотлардан картошка, илдизмевалилар, сабзавотлардан кейин экилади.Ерёнғоқ дала экинлари учун кейин экилади.Ерёнғоқ дала экинлари учун яхши ўтмишдош бўлиб ҳисобланади.яхши ўтмишдош бўлиб ҳисобланади.  ЎҒИТЛАШ.ЎҒИТЛАШ.  Шудгордан олдин 10-15 т.гўнг ва 60-80 кг Шудгордан олдин 10-15 т.гўнг ва 60-80 кг фосфор солинади.Ўсув даврида 20-30 кг азот фосфор солинади.Ўсув даврида 20-30 кг азот ва 60-80 кг фосфор берилади.ва 60-80 кг фосфор берилади.  Ерёнғоқ экиладиган ер чимқирқарли плуг Ерёнғоқ экиладиган ер чимқирқарли плуг билан 27-30см чуқурликка шудгор қилиниб билан 27-30см чуқурликка шудгор қилиниб ҳайдалади,ҳайдалади, э э рта баҳорда боролна қилинади, рта баҳорда боролна қилинади, экишгача 1-2 марта культивация қилинади ва экишгача 1-2 марта культивация қилинади ва яна бороналанади.яна бороналанади.

ЭКИШЭКИШ  Ерёнғоқ кенг қаторлаб, қатор ораси 60,70 см, Ерёнғоқ кенг қаторлаб, қатор ораси 60,70 см, қаторда ўсимликларнинг ораси 10-15 см қилиб қаторда ўсимликларнинг ораси 10-15 см қилиб экилади. Ерёнғоқ апрел-май ойида экилади, экиш экилади. Ерёнғоқ апрел-май ойида экилади, экиш чуқурлиги 5-7 см бўлади. Экиш учун уруғ ёки бир чуқурлиги 5-7 см бўлади. Экиш учун уруғ ёки бир уруғлидуккаклар ишлатилади. Ерёнғоқ чигит ёки уруғлидуккаклар ишлатилади. Ерёнғоқ чигит ёки маккажўхориэкадигансеялкаларда экилади.Бир маккажўхориэкадигансеялкаларда экилади.Бир гектарга 70-100 кг уруғ сарфланади.1000-та гектарга 70-100 кг уруғ сарфланади.1000-та уруғнинг вазни200-400 г бўлади.Майсалар уруғнинг вазни200-400 г бўлади.Майсалар кўрингандан кейин қатор орасига ишлов кўрингандан кейин қатор орасига ишлов берилади., 3-4 марта культивация қилинади., берилади., 3-4 марта культивация қилинади., ягана қилинмайди. Сизот сувлар чуқур ягана қилинмайди. Сизот сувлар чуқур жойлашган ерларда 5-6 марта суғорилади.жойлашган ерларда 5-6 марта суғорилади. Туганаклар ва дукккаклар ҳосил бўладиган Туганаклар ва дукккаклар ҳосил бўладиган даврида тезқтез суғорилади.даврида тезқтез суғорилади.

ҲОСИЛНИ ЙИҒИШҲОСИЛНИ ЙИҒИШ  Ерёнғоқ тўла етилганда дуккакдан Ерёнғоқ тўла етилганда дуккакдан гинофорларгинофорлар (чангланган тугунчалар)осон (чангланган тугунчалар)осон ажралади, барги сарғаяди.ажралади, барги сарғаяди.  Ҳосилни йиғиш учун икки қаторли АП-70 Ҳосилни йиғиш учун икки қаторли АП-70 машина ишлатилади.машина ишлатилади. Бу машина дуккакларни Бу машина дуккакларни тупроқдан кавлаб олади, тупроқдан тозалайди ва тупроқдан кавлаб олади, тупроқдан тозалайди ва далада ўрилган ҳолатда қолдирилади.далада ўрилган ҳолатда қолдирилади. Дон Дон комбайнлари ёрдамида МА-1,5 мослама билан комбайнлари ёрдамида МА-1,5 мослама билан ковлаб олинган ҳосил йиғиб олинади., янчилади, ковлаб олинган ҳосил йиғиб олинади., янчилади, тозаланади. Сақаланадиган дуккакларнинг тозаланади. Сақаланадиган дуккакларнинг намлиги 8 % дан ошмаслиги лозим.намлиги 8 % дан ошмаслиги лозим.

КАНАКУНЖУТКАНАКУНЖУТ Аҳамияти.Аҳамияти.  Мойи техникада (тўқимачилик, Мойи техникада (тўқимачилик, теричилик, совун лак, бўёқ, линолеум теричилик, совун лак, бўёқ, линолеум ишлаб чиқаришда), табобатда (кастор ишлаб чиқаришда), табобатда (кастор мойи тайёрланади) қўлланилади. мойи тайёрланади) қўлланилади. Кунжараси захарли, шунинг учун у Кунжараси захарли, шунинг учун у органик ўғит сифатида қўлланилади. органик ўғит сифатида қўлланилади. Поясида дағал тола мавжуд, дағал Поясида дағал тола мавжуд, дағал арқон, шпагатлар тайёрланади.арқон, шпагатлар тайёрланади.

ТАРИХИТАРИХИ  Канакунжут қадимдан маълум бўлган экин.Миср фараонларининг Канакунжут қадимдан маълум бўлган экин.Миср фараонларининг пирамидаларида уруғи топилган. Грек тилида канакунжут “кики” деб аталади, ёки бу пирамидаларида уруғи топилган. Грек тилида канакунжут “кики” деб аталади, ёки бу «кана» дейилгани(уруғи канага ўхшаш бўлгани учун). Маълумотларга асосланиб «кана» дейилгани(уруғи канага ўхшаш бўлгани учун). Маълумотларга асосланиб канакунжут Шарқий Африкадан келиб чиққан деб топилган. Хозир ҳам Абиссинияда канакунжут Шарқий Африкадан келиб чиққан деб топилган. Хозир ҳам Абиссинияда ва Эритреяда ёввойи холода кўп учрайди. Атлантик ва Ўртаер денгизи соҳилларида ва Эритреяда ёввойи холода кўп учрайди. Атлантик ва Ўртаер денгизи соҳилларида ёввойи шакллари кўп ўсади, айниқса Нигер ва Сенегал худудида. Деҳқончиликда ёввойи шакллари кўп ўсади, айниқса Нигер ва Сенегал худудида. Деҳқончиликда канакунжут Африканинг марказий раойнларида экинларни атрофида ҳимоя учун канакунжут Африканинг марказий раойнларида экинларни атрофида ҳимоя учун экила бошланган. Африкадан маданий канакунжут Осиёга тарқалган, бу ердан экила бошланган. Африкадан маданий канакунжут Осиёга тарқалган, бу ердан Овропа ва Америкага ўтган. Америкага келтирилган шакллари ёввойлашиб кенг Овропа ва Америкага ўтган. Америкага келтирилган шакллари ёввойлашиб кенг майдонларда учрайди. Кенг тарқалиб Америкада барча дала экинларининг орасида майдонларда учрайди. Кенг тарқалиб Америкада барча дала экинларининг орасида бегона ўсимлик сифатида кўп учрайди. Канакунжут Овропанинг шимолида ҳам бегона ўсимлик сифатида кўп учрайди. Канакунжут Овропанинг шимолида ҳам учрайди, бу ерда манзарали ўсимлик сифатида кенг тарқалган. Хар ҳил тупроқ-иқлим учрайди, бу ерда манзарали ўсимлик сифатида кенг тарқалган. Хар ҳил тупроқ-иқлим шароитида тарқалганлиги туфайли канакунжутнинг ҳилма хил шакллари вужудга шароитида тарқалганлиги туфайли канакунжутнинг ҳилма хил шакллари вужудга келган.келган.  Ўз ватанида ҳамда Ҳиндистонда экиладиган турлари кўп йиллик бўта ёки Ўз ватанида ҳамда Ҳиндистонда экиладиган турлари кўп йиллик бўта ёки бўтасимон дарахтдир, баландлиги 10 м.гача Аммо Эронда Афғонистонда, Мисрда, бўтасимон дарахтдир, баландлиги 10 м.гача Аммо Эронда Афғонистонда, Мисрда, Хитойда, Шимолий Америкада, Ўрта Осиёда – канакунжут бир йиллик ўсимлик, Хитойда, Шимолий Америкада, Ўрта Осиёда – канакунжут бир йиллик ўсимлик, баландлиги 70смдан 2,5м.гача.баландлиги 70смдан 2,5м.гача.  Канакунжут Англияда ҳам экилиб илкбор 1788 й. унинг мойи (кастор Канакунжут Англияда ҳам экилиб илкбор 1788 й. унинг мойи (кастор мойи)аптекаларда пайдо бўлган. 20 асрда авиацияга қотмайдиган мой талаб мойи)аптекаларда пайдо бўлган. 20 асрда авиацияга қотмайдиган мой талаб қилиниши билан канакунжутнинг экин майдони кенгайди, дунёнинг ҳархил қилиниши билан канакунжутнинг экин майдони кенгайди, дунёнинг ҳархил қитъаларида кенг экила бошланди. Туркистон ўлкасида канакунжутнинг мойидан қитъаларида кенг экила бошланди. Туркистон ўлкасида канакунжутнинг мойидан табиблар қўллаган. Илмий изланишлар натижасида канакунжутни Ўзбекистонда табиблар қўллаган. Илмий изланишлар натижасида канакунжутни Ўзбекистонда етиштириш имкониятини мавжудлиги исботланган.етиштириш имкониятини мавжудлиги исботланган.

СистематикасиСистематикаси  Канакунжут Ricinus авлодига, Канакунжут Ricinus авлодига, Euphorbiaceae -сутламагулдошлар оиласига Euphorbiaceae -сутламагулдошлар оиласига мансуб кўп йиллик ўтсимон ўсимлик. Шу мансуб кўп йиллик ўтсимон ўсимлик. Шу авлодга мансуб 3-та тури аниқланган: 1) авлодга мансуб 3-та тури аниқланган: 1) майда мевали-R microcarpus Pop майда мевали-R microcarpus Pop 2)йирик мевали- R/ macrocarpus G Pop. 2)йирик мевали- R/ macrocarpus G Pop. 3)занзибар канакунжути –R/zanzibarirur G 3)занзибар канакунжути –R/zanzibarirur G Pop (Ricinus communis L.)Pop (Ricinus communis L.)  Йирик мевали канакунжутнинг тарқалган Йирик мевали канакунжутнинг тарқалган асосий турлари: 1) – Эрон канакунжути 2) асосий турлари: 1) – Эрон канакунжути 2) қизил канакунжут 3)Хитой канакунжутиқизил канакунжут 3)Хитой канакунжути

Биологияси. Биологияси. Иссиқликка Иссиқликка бўлган талаби.бўлган талаби.  Канакунжут жанубий иссиқсевар ўсимлик.Амал Канакунжут жанубий иссиқсевар ўсимлик.Амал даврида ўртасуткалик харорат йиғиндиси 200-3500°С. даврида ўртасуткалик харорат йиғиндиси 200-3500°С. Ҳаво харорати 10°дан паст бўлса уруғ униб Ҳаво харорати 10°дан паст бўлса уруғ униб чиқмайди.Харорат 10°дан 30°гача кўтарилса чиқмайди.Харорат 10°дан 30°гача кўтарилса майсаланиш тезлашади: харорат15° бўлганда 98,5% майсаланиш тезлашади: харорат15° бўлганда 98,5% уруғ 7,8 кунда униб чиқади; 20°да-4,3 кунда; 25°да-2,9 уруғ 7,8 кунда униб чиқади; 20°да-4,3 кунда; 25°да-2,9 кунда; 30°да- 2,3 кунда униб чиққан.Дала шароитида кунда; 30°да- 2,3 кунда униб чиққан.Дала шароитида канакунжут уруғи12-13° да экилса 13-15 кунда униб канакунжут уруғи12-13° да экилса 13-15 кунда униб чиқади.Майсалар 0,8-1°С да нобуд бўлади.Куздаги 2-чиқади.Майсалар 0,8-1°С да нобуд бўлади.Куздаги 2- 3°С совуқ ривожланган ўсимликга салбий таъсир 3°С совуқ ривожланган ўсимликга салбий таъсир кўрсатади. кўрсатади. Ёзги ойларда ҳаво харорати 20-24°дан Ёзги ойларда ҳаво харорати 20-24°дан паст бўлса етилиш даври узаяди, мойлилик даражаси паст бўлса етилиш даври узаяди, мойлилик даражаси камаяди.камаяди.

Сувга бўлган талаби.Сувга бўлган талаби.  Канакунжут уруғи тупроқнинг намлиги 18-Канакунжут уруғи тупроқнинг намлиги 18- 19% бўлганда униб чиқиши мумкин, аммо 19% бўлганда униб чиқиши мумкин, аммо жуда суст кетади.Уруғнинг тез униб чиқиши жуда суст кетади.Уруғнинг тез униб чиқиши учун тупроқнинг намлиги 20-21° бўлиши учун тупроқнинг намлиги 20-21° бўлиши талаб қилинади. Ўзбекистон шароитида талаб қилинади. Ўзбекистон шароитида канакунжут фақат суғориладиган ерларда канакунжут фақат суғориладиган ерларда экилади.Россиянинг жаунубий минтақасида экилади.Россиянинг жаунубий минтақасида ҳам суғориладиган шароитда ҳосил 2-10ц/га ҳам суғориладиган шароитда ҳосил 2-10ц/га ошган. Сизот сувлари 2 м.гача бўлганда ошган. Сизот сувлари 2 м.гача бўлганда яхши ўсади ва ривожланади.яхши ўсади ва ривожланади.

Ёруғликка бўлган Ёруғликка бўлган талаби.талаби.  Канакунжутнинг турлари ёруғликка бўлган Канакунжутнинг турлари ёруғликка бўлган талаби бўйча 2-та гурухга бўлинади-қискаталаби бўйча 2-та гурухга бўлинади-қиска кунли ва узункунли шаклларига. кунли ва узункунли шаклларига. ҚҚ исқакунли исқакунли турига занзибар тури киради.Бу турининг турига занзибар тури киради.Бу турининг гултўплами қисқа кунда тез ривожланади. гултўплами қисқа кунда тез ривожланади. Узункунли турига эрон канакунжу турлари Узункунли турига эрон канакунжу турлари киради.киради. Манчжурия тури куннинг узунлигига Манчжурия тури куннинг узунлигига бефарқ бўлади. бефарқ бўлади. ҚҚ исқакунли канакунжут амал исқакунли канакунжут амал даврининг биринчи ярмида (гултўплам даврининг биринчи ярмида (гултўплам ривожланишигача тезривожланишигача тез ўсади).Узункунли ўсади).Узункунли турлари гултўплам ривожлангандан кейин тез турлари гултўплам ривожлангандан кейин тез ўсаўса бошлайди.бошлайди.

 ТУПРОҚҚА ТАЛАБИТУПРОҚҚА ТАЛАБИ ..  Унумдор тупроқларда яхши ўсади. Ўтлоқи ва қумоқ тупроқлар Унумдор тупроқларда яхши ўсади. Ўтлоқи ва қумоқ тупроқлар афзалроқдир.Нобоб тупроқлар-оғирлойли, ботқоқланган, шўрланган афзалроқдир.Нобоб тупроқлар-оғирлойли, ботқоқланган, шўрланган тупроқлардир.тупроқлардир.  ОЗИҚАГА ТАЛАБИ.ОЗИҚАГА ТАЛАБИ.  1ц.уруғ етиштириш учун талаб қилинади: азот-6,9кг, 1,6 кг фосфор в 1ц.уруғ етиштириш учун талаб қилинади: азот-6,9кг, 1,6 кг фосфор в 5,8 кг калий.5,8 кг калий.  Канакунжут четдан шамол ёрдамида чангланадиган ўсимлик .Айрим Канакунжут четдан шамол ёрдамида чангланадиган ўсимлик .Айрим холларда чанглатишда хашоратлар ҳам қатнашади-арилар чумалилар. холларда чанглатишда хашоратлар ҳам қатнашади-арилар чумалилар. Гуллаш гултўпламнинг марказидан бошланади(майсаланишдан 45-50 Гуллаш гултўпламнинг марказидан бошланади(майсаланишдан 45-50 кундан кейин).Майсалашдан 60-80 кун ўтганда гуллаш биринчи кундан кейин).Майсалашдан 60-80 кун ўтганда гуллаш биринчи тартибдаги ён шохларида бошланади. Гуллаш гултўпламда 3-5 кун давом тартибдаги ён шохларида бошланади. Гуллаш гултўпламда 3-5 кун давом этади. Гултўпламидаги урғочи гулларини очилиши 17-21 кун давом этади. Гултўпламидаги урғочи гулларини очилиши 17-21 кун давом этади. Эркак гуларини очилиши 26-35 кун давом этади. Гуллаш куннинг этади. Эркак гуларини очилиши 26-35 кун давом этади. Гуллаш куннинг ҳар хил вақтида бўлиши мумкин.ҳар хил вақтида бўлиши мумкин.

Нави.Нави.  Ўзбекистонда Херсонская –10 нави экилади, Ўзбекистонда Херсонская –10 нави экилади, дурагай тизмаларидан танлаб оолинган.Экиш учун дурагай тизмаларидан танлаб оолинган.Экиш учун 1991 йиом Давлат реестри га киритилган.Униб 1991 йиом Давлат реестри га киритилган.Униб чиққан ниҳоллари дастлаб қизғиш, кейинчалик чиққан ниҳоллари дастлаб қизғиш, кейинчалик яшил ранга киради. Пояси йўғон, юқори қисми яшил ранга киради. Пояси йўғон, юқори қисми бтроз шохлайди, мум доғли, тирсркли.Биринчи бтроз шохлайди, мум доғли, тирсркли.Биринчи шохлар юқлрида пайдо бўлади.Барги ўртача шохлар юқлрида пайдо бўлади.Барги ўртача думалоқ, яшил мум доғли.Тўпгули думалоқ, яшил мум доғли.Тўпгули шингилсимонюЕўсаги 3 бўлмали.Дони кулранг, шингилсимонюЕўсаги 3 бўлмали.Дони кулранг, тухумсимон жигарранг тусли. 1000-та донининг тухумсимон жигарранг тусли. 1000-та донининг вазни 278,0-329,0г.Ўртача дон ҳосилигектардан вазни 278,0-329,0г.Ўртача дон ҳосилигектардан 20,0-25,0ц/га.Навнинг мойлилиги юқори, мағизида 20,0-25,0ц/га.Навнинг мойлилиги юқори, мағизида мой миқдори 64%.мой миқдори 64%. Амал даври 137-140 куАмал даври 137-140 ку нн .. Механизм билан ўришга яроқли.Синов йилларидав Механизм билан ўришга яроқли.Синов йилларидав қишлоқ хўжалик касалликлари ва хашоратлдари қишлоқ хўжалик касалликлари ва хашоратлдари билан зарарланмади.билан зарарланмади.

Етиштириш технологияси. Етиштириш технологияси. ЎтмишдошЎтмишдош ..  Канакунжут кузги дон, дуккакли дон Канакунжут кузги дон, дуккакли дон экинларидан бўшаган ерлапрга экинларидан бўшаган ерлапрга экилади.Канакунжут чуқур,яъни 27-30 экилади.Канакунжут чуқур,яъни 27-30 см шудгор қилиб ҳайдалган ерга см шудгор қилиб ҳайдалган ерга экилади.Эрта баҳорда бороналанади экилади.Эрта баҳорда бороналанади ва 1-2 марта культивация қилинади, ва 1-2 марта культивация қилинади, ҳудгор олдидан 10-12 т гўнг, 60-80 кг ҳудгор олдидан 10-12 т гўнг, 60-80 кг фосфор солинади. фосфор солинади.

ЭКИШЭКИШ  Экиш чуқурлигидаги тупроқ 12° гача Экиш чуқурлигидаги тупроқ 12° гача исиганда экиш мумкинюБу апрел ойига тўғри исиганда экиш мумкинюБу апрел ойига тўғри келади. Экишдан олдигн уруғи руҳсат келади. Экишдан олдигн уруғи руҳсат қилинган пестицидлар билан ишлов қилинган пестицидлар билан ишлов берилади. Кенг қаторлаб экилади, қатор берилади. Кенг қаторлаб экилади, қатор ораси 70 см, экиш тизими 70х20 см, уруғ СПЧ-ораси 70 см, экиш тизими 70х20 см, уруғ СПЧ- 6 МФ ёки маккажўхори ва чигит экиладиган 6 МФ ёки маккажўхори ва чигит экиладиган сеялкаларда гектарига 50-80 минг дона сеялкаларда гектарига 50-80 минг дона унувчан уруғ экилади. Ўсимлик тупсони 30-40 унувчан уруғ экилади. Ўсимлик тупсони 30-40 минг/га, кам шохланадиган навлари учун 50-минг/га, кам шохланадиган навлари учун 50- 60 минг/га.Экиш чуқурлиги -6-8 см.60 минг/га.Экиш чуқурлиги -6-8 см.

ПАРВАРИШЛАШПАРВАРИШЛАШ  Бегона ўтларга қарши экишдан олдин трефлан Бегона ўтларга қарши экишдан олдин трефлан (3-5 л/га), майсаланишдан олдин 2,4Д500(1,6 – 2,0) (3-5 л/га), майсаланишдан олдин 2,4Д500(1,6 – 2,0) билан ишланади. Майсаланиш бошланганда билан ишланади. Майсаланиш бошланганда қатор орасига ишлов берилади ва 3-4 марта қатор орасига ишлов берилади ва 3-4 марта суғорилади. Гуллаш ва мева ҳосил қилиш суғорилади. Гуллаш ва мева ҳосил қилиш даврида икки марта суғорилади.даврида икки марта суғорилади.  Ўсимликда 4-5 та чинбарг ривожланганда Ўсимликда 4-5 та чинбарг ривожланганда асосий поя ва ён шохларининг учлари чилпинади, асосий поя ва ён шохларининг учлари чилпинади, бу тез ривожланишга ёрдам беради.бу тез ривожланишга ёрдам беради.

Ҳосилни йиғиб олишҲосилни йиғиб олиш ..  Бир вақтда етилиши учун дефолиация Бир вақтда етилиши учун дефолиация қилинади, бунинг учун 10-15 кг магний хлорат қилинади, бунинг учун 10-15 кг магний хлорат 10 л сувга аралаштирилади ва пуркаланади. 10 л сувга аралаштирилади ва пуркаланади. Барглари 8-10 кундан кейин қурийди ва Барглари 8-10 кундан кейин қурийди ва тўкилади. Маккажўхори ҳосилини йиғадиган тўкилади. Маккажўхори ҳосилини йиғадиган комбайнлар ёки янги махсус комбайнлар комбайнлар ёки янги махсус комбайнлар ёрдамида ҳосил йиғилади.Айрим холларда ёрдамида ҳосил йиғилади.Айрим холларда шингиллар кесиб олинади, қуритилади, шингиллар кесиб олинади, қуритилади, кўсаклапр ёриладиуруғи дон тозалаш кўсаклапр ёриладиуруғи дон тозалаш машиналарда тозаланади. Смашиналарда тозаланади. С аа қаланадиган қаланадиган уруғларнинг намлиги 8% дан ошмаслиги уруғларнинг намлиги 8% дан ошмаслиги лозим.лозим.

ЭЭ ЪТИБОРИНГИЗ ЪТИБОРИНГИЗ УЧУН УЧУН РАҲМАТ!РАҲМАТ!

Похожие

Буғдойнинг биологияси ва етиштириш технологияси

Шолининг биологияси ва етиштириш технологияси

Буғдой - аҳамияти, биологияси ва етиштириш технологияси

Соя аҳамияти, биологияси ва етиштириш технологияси

Кунжут ва махсар биологияси, етиштириш технологияси