Мулоқот - Психология - Презентации

Мулоқот

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

5049 KB

Мулоқот Режа: 1. Мулоқот ҳақида тушунча 2. Мулоқотнинг коммуникатив томони 3. Мулоқот кишилар ўртасидаги ўзаро таъсир этиш 4. Мулоқот кишиларнинг бир-бирини тушуниши

польшалик психолог Е.Мелибруда «Мулоқот шахслараро муносабатларда биз учун ҳаводек аҳамиятга эгадир».

мулоқот умумий тарзда қуйидагича таъриф бериш мумкин: мулоқот – камида икки кишининг ўзаро таъсир жараёни бўлиб, бу таъсир давомида ахборот алмашинади, муносабат ўрнатилади, ривожлантирилади

Б.Ф.Ломов бўйича мулоқот функциялари Информацион -коммуникатив функция – ахборот алмашинувини таъмин - лаш вазифаси Регуляцион -коммуникатив функцияси суҳбатдошлар хулқ-атворининг регуляция қилинишини таъминлаш вазифаси Аффектив -коммуникатив функция инсон эмоционал соҳасининг регуляция қилинишини таъминлаш вазифаси

Л.А.Карпенко мулоқотнинг қуйидаги вазифалари ажратиб кўрсатилади. Алоқа ўрнатиш вазифаси Информацион вазифа суҳбатдошни алоқага киришиш учун тайёрлаш суҳбатдош билан муайян маълумотлар, фикрлар ва режаларни алмашиш Фаолиятга ундаш суҳбатдошни бирор ҳаракатни бажаришга стимуллаштириш Координацион вазифа суҳбатдош билан ҳамкорликдаги фаолиятни ташкил этиш ва уни амалга оширишда ҳаракатларни мувофиқлаштириш

Тушунишни таъминлаш вазифаси Амотив вазифаси суҳбатдошнинг фикрлари ва ҳиссиёт - ларини тушуниш суҳбатдошда муайян ҳиссиётларни уйғотиш ҳамда уларни ўзгартириш Муносабат ўрнатиш муносабатлар тизимидаги шахсий ўрнини , мавқеини аниқлаш Таъсир кўрсатиш суҳбатдошнинг хулқ-атвори шахсий хусусиятлари мақсадлари ва установкаларини ўзгартириш.

И нсон мулоқот жараёнининг моҳияти қуйидагилардан иборат:

Мулоқотнинг коммуникатив акти сифатида қуйидагиларни тас а ввур этиш мумкин Коммуникатор адресант Мулоқот субъекти сифатидаги омил намоён бўлади. Рецепиент адересат Бу маълумот кимга узатилмоқда Маълумот Нима узатилмоқда Код Қандай воситалар асосида Мақсад Нима учун узатилмоқда Алоқа канали Овоз , хат , эфир орқали алоқа Натижа Нимага эришилди.

Буюк француз ёзувчиси Антуан Сент Экзюпери «Мулоқот – шундай неъматки, у орқали инсон лаззатланади» Сўзнинг моҳияти ҳақида Саъдий «Ақллимисан ёки аҳмоқ каттамисан ёки кичик буни бир сўз айтмагунча била олмаймиз»

Новербал коммуникация воситаларига юз ифодаси мимика оҳанг пауза поза (ҳолат) кўз ёш кулгу

Жестлар инсоннинг қўл ҳаракатлари бўлиб, у орқали инсоннинг ички ҳолати, бирор бир объектга муносабати ва ташқи оламга йўналганлиги ифодаланади Мимика инсон юз ҳаракатларининг бир қисми бўлиб, у орқали инсоннинг ўйлари, хатти-ҳаракатлари, тасаввурлари, хотирлаши, таажжуби ва ҳоказоларда намоён бўлади Пантомимика инсон танаси ёки унинг қисмлари ёрдамида ифодаланадиган ҳаракатлар тизимидир

Кишининг бошқалар ундан нимани кутаётганини, нимани эшитишга ва унда нимани кўришга тайёр эканлигини тўғри, аниқ, хатосиз кўчира олиш қобилияти такт деб аталади

Мулоқотнинг интерактив томони биргаликдаги фаолиятни ташкил этиш ва амалга оширишда мулоқот иштирокчиларининг бир-бирига таъсир ўтказиши тушунилади

Биргаликдаги фаолиятнинг уч хил модели мавжуд. ҳар бир иштирокчи бошқалардан мустақил равишда ишнинг ўзига тегишли қисмини бажариши (масалан шанбаликдаги иш) умумий вазифани босқичма-босқич ҳар бир иштирокчи томонидан бажарилиши (масалан конвейердаги иш) ҳар бир иштирокчи бошқалар билан биргаликда бир вақтнинг ўзида умумий фаолият билан машғул бўлиши (масалан , футбол жамоасидаги иш)

Одатда мулоқот жараёнидаги ўзаро таъсирнинг икки хил тури ажратилади. а) кооперацияга асосланган ўзаро таъсир – коммуникатив жараён иштирокчилариннг умумий мақсад йўлида ўз кучларини бирлаштиришдан иборат. Кооперацияларнинг бир неча тури фарқланади автоматик (инстинктив- биологик даражада мавжуд бўлади), автоматик (таркиб топган ижтимоий меъёрлар билан анъана ва урф одатлар билан тақ о золанган бўлади) спонтан (дўстлик, муҳаббат ва шу каби муносабатлар билан тақ о золанган бўлади)

директив (мажбурий ҳамкорлик ҳукм сурувчи жойларда мавжуд бўлади) шартномавий (расмий келишувлар б илан тақазоланган бўлади). коорперация- биргаликдаги фаолиятнинг зарурий элементи.

б) Рақобатга асосланган ўзаро таъсир – коммуникатив жараён иштирокчиларининг шахсий ёки гуруҳий мақсадларга эришиш учун ўзаро кураш шароитида бир-бирига таъсир кўрсатишдан иборат мулоқот иштирокчиларининг ҳар бири муҳим бўлган муаммони ҳал этиш вақтида улар ўртасида вужудга келган қарама-қаршилик ва курашнинг кескин кучайиб кетиш жараёнидир Низо

Мулоқот жараёнида низонинг одатда икки хил тури фарқланади. а ) Деструктив низо . Унинг келиб чиқиш сабаблари қуйидагилардан иборат; шахсий хусусиятларни бир-бирига мос келмаслиги туфайли вужудга келади муносабатларнинг бузилишига олиб келади иштирокчилар сони ортиб боради қарама-қарши томонга нисбатан негатив баҳолар кучайиб боради низо жараёнидаги объектнинг шахсга кўчиш и осон юз беради

б ) Продуктив низонинг келиб чиқиш сабаблари қуйидагилардан иборат

Кишиларнинг бир-бирини идрок этиш жараёни мулоқотнинг ажралмас қисми бўлиб, у мулоқотнинг перцептив томонини ташкил этади Инсоннинг инсон томонидан идрок этилиши «ижтимоий перцепция» дейилади. Дастлаб бу атама Дж.Брунер томонидан 1947 йил ишлатилган бўлиб, у перцептив жараёнларнинг ижтимоий детерминациясини англатган.

(лотинча тенглаштириш) –у кишига тенглаштириш, бараварлаш маъносини англатиб, инсоннинг ўзини хаёлан суҳбатдоши ўрнига қўйиш орқали унинг фикрлари ва тасаввурларини тушунишга интилиши. (лотинча акс эттириш) – инсоннинг суҳбатдоши томонидан қандай идрок этилаётгани ва тушунилаётганини англашга интилиши

инсонинг ўзини хаёлан суҳбатдоши ўрнига қўйиш орқали унинг кечинмалари ва ҳиссиётларини тушунишга интилиши– грекча ўзгаришсиз, такрорланиш деган маънони билдириб, инсоннинг суҳбатдошини тушунишга интилиши йўлида муайян шаблондан фойдаланиши

Похожие

Шахслараро муносабатлар психологияси. Мулоқот маданияти

Оммавий мулоқот тилини шахслантириш муаммолари

Психодиагностика методлари

Психологик касбда қандай қилиб ўз ўрнини топиш мумкин

Shaxsning motivatsiya sohasi