Zamonaviy rahbar kadrlarga qo’yiladigan talablar - Психология - Презентации

Zamonaviy rahbar kadrlarga qo’yiladigan talablar

Загружено в:

14.12.2024

Скачано:

0

Размер:

428.8154296875 KB

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI “ Boshqaruv psixologiyasi” fanidan ORALIQ NAZORAT ISHI IQTISODIY XAVFSIZLIK-75IQTISODIYOT FAKULTETI Zamonaviy rahbar kadrlarga qo’yiladigan talablar

 Kirish.  Asosiy qsim.  Rahbar turlari  Rahbarga qo’yiladigan talablar  Rahbarning ish uslubi  Xulosa.

KIRISH. • Vazirlar Mahkamasining 2015-yil 3-dekabrdagi 351-son qarorida Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari boshqaruv kadrlarining istiqbolli zaxirasini shakllantirish, kadrlarni tanlash va joy-joyiga qo‘yish, oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarining boshqaruv kadrlariga bo‘lgan ehtiyojini o‘z vaqtida qondirish, boshqaruv lavozimlariga tayinlashda moslashish davrini qisqartirish, kadrlarning kasbiy va ishbilarmonlik faolligi samaradorligini oshirish bo‘yicha faoliyatni takomillashtirish to’g’risida takidlab o’tilgan.

. Rahbarlik uslubi belgisi va bo’ysinuvchilarga nisbatan munosabatga qarab barcha rahbarlarni quyidagi uch turga bo’lish mumkin Avtokratik rahbarlar Liberal rahbar Demokratik rahbar Rahbar turlari

Avtokratik rahbarlar quyidagi turdagi rahbar hisoblanadi: buyruq chiqarish, qaror qabul qilish, xodimlarga jazo berish yoki rag’batlantirishda jamoa fikirini hisobga olmaydi; o’zini jamoadan uzoq tutadi; jamoa a’zolarini bevosita muloqatda bo’lishini chegaralab qo’yadi; o’zining noo’rin harakatlarining tanqid qilinishiga chiday olmaydi o’ziga bo’ysinuvchilarning harakatlarini keskin ravishda tanqid qilishni yaxshi ko’radi ;01020304 03 0D17 11 0D 070809 0D17 040A 01

muttasil buyruq berishga, hammani o’z istaklariga so’zsiz bo’ysindirishga intiladi ; ko’p gapirishni yoqtirmaydi, lekin bo’ysinuvchilari bilan muomalada bo’lganda uning rahbarlik g’ururi balandligi, uzini katta tutish sezilib turadi; o’ziga bo’ysinuvchilar oldida qovog’i solingan kayfiyatda bo’ladi . Xullas, avtokratik rahbar o’ziga bino qo’ygan, dimog’dor, o’z qobiliyati va imkoniyatlariga ortiqcha ishonadigan, hukmini o’tkazishga intiladigan kishilardan etishib chiqadi11 010D17 01 160D 11 160A18 0D1714 02

Liberal rahbarlar quyidagilar hisoblanadi: idorasiz, tashabbussiz bo’ladi ; o’z zimmasiga masuliyat olishni yoqtirmaydi ; ishni o’z holiga tashlab qo’yadi idoraga nisbatan qat’iy bo’lishdan hayiqadi ; o’zini haddan tashqari ehtiyot qiladi ; biron xodim bilan ham aloqani buzishni istamaydi ; talabchan emas, sust nazorat qiladi ; suiste’mollarga bevosita yo’l qo’yilsa ham o’zini bilmaslikka soladi ;09 01 0D 01 0109 01 18 01

buyruq rahbarlik uslubi bo’ysinuvchilarnin g shaxsiy tashabbusini, ijodiy faoliyatini rivojlantiradi va jamoada o’rtoqlik va ishchan muhitni yaratadibuyruq berish yo’li bilan emas, balki ishontirish uslubida ish tutadi ;ishlab chiqarishni boshqarishga xodimlarni jalb qiladi; ularning bildirgan fikriga quloq soladi; ular bilan maslahatlashadi, ijobiy tomonlarini inobatga oladi; boshqarish funktsiyalarin i jamoa fikri bilan hisoblashib amalga oshiradi ;Demokratik rahbarlar esa quyidagi turdagi rahbarlar hisoblanadi: barcha bilan barobar va samimiy munosobatda bo’ladi, ustunligini bildirmaydi0102030402 02 01 1206 18 1A 04091C0D130E 130A11 1C 030A040A180A1009 01 0115 0109 010A0E 09 02 18 1B 090B08 010D0B08 0F0D100911 05090E 01090E 0502 01090E 110A 0913 0919 01 1A 0906 01 08 0A 0D0B 01 2917 17 05 010A 01090E0A1906 1C0A06 1102190D 01 02 01090E

Qayd etilgan rahbarlik uslublari sof holda uchramaydi. Hayotda har bir rahbarning ish uslubi har hil bo’ladi, lekin yuqoridagi uch uslubdan biri yaqqolroq sezilib turadi. Turli hil ishlab chiqarish vaziyatlarida har xil xodimga nisbatan rahbarlikning ijobiy tomonlaridan foydalanish kerak. Rahbar haqiqiy ahvolga qarab ish tutishi va buysinuvchilarning o’ziga hos shaxsiy xislatlarni hisobga olib muomala qilishi kerak

Rahbar bir qator talablarga javob berishi kerak. “Rahbarlik qilish” degan so’zga izohli lug’atlarda boshqarish, maslahat berish, kuzatish, yo’naltirish, ko’rsatma berish degan turli ma’lumotlar berilgan.Rahbarlik uslubidagi salbiy qusurlarni bartaraf etish degani- bu boshqarishning barcha unsurlariga e’tiborni kuchaytirish demakdir. Eng avvalo rahbar yuqoridagi nuqsonlardan xoli bo’lishi va ish uslubini quyidagi ijobiy fazilatlar zamirida tashkil qilishi lozim: Rahbarga qo’yiladigan talablar

Rahbar o’z huquq va vakolatidan umumdavlat manfaatlarini jamoa va xodimlarning shaxsiy manfaatlari bilan uyg’un olib borishda mohirona foydalanish zarur. Ammo davlat manfaatlariga putur etkazmasdan, shaxsiy manfaatlar umum manfaatlarga bo’ysinishi lozim. Ishlab chiqarishni faqat jamoada obro’-e’tiborga ega bo’lgan rahbargina yaxshi boshqaraoladi. Ayni paytda shuni unutmaslik kerakki, obro’ faqat xizmat mavqei bilan emas, balki, avvalo, bilim, tajriba, ishga va xodimlarga munosabat bilan orttiriladi. Rahbar vazmin, har qanday vaziyatda hamo’zini tutabiladigan, odobli va xushmuomala bo’lishi zurur. O’z xatti- harakatini nazorat qila oladigan, kayfiyati va sezgilarini tiya biladigan, yurish turishida bo’ysinuvchilarga o’rnak ko’rsatadigan bo’lishga majburdir.070707 0C 30 1F 17 17 0B0B0B 07 1D 26 1F 1F 0B0B0B 0C 25 1E 1F 20

Demak, agar rahbar insonlarda o’ziga nisbatan iliqlik, izzat- hurmat hissini uyg’otmoqchi bo’lsa, u salbiy xislatlardan, ya’ni buyurish, ko’rsatma berish ohanglaridan voz kechib, maslahat solishi, ulardan fikr olishi kerak. Shunda uning umumiy ishga ko’proq nafi tegadi. Rahbar intizom va tartibga rioya qilishini qat’iy talab qilishi va bo’ysinuvchilarning biron nojo’ya harakatini e’tibordan chetda qoldirmasligi kerak. Talabchanlik tarbiyaning asosi va ongli intizomning eng mustahkam zaminidir.

Xullas, rahbardagi odamlarni boshqarish qobiliyati, odamlar haqida g’amxo’rligi, tashabbuskorlik, qat’iyatlik, mustaqillik, talabchanlik, bo’ysinuvchi xodimlar bilan maslahatlasha bilish, o’z so’zini ustidan chiqish kabi ijobiy fazilatlar undagi salbiy qusurlardan qutulishga yordam beradi. Rahbar salbiy qusurlar domiga tortilmaslikka intilishi kerak

Rahbar egallab turgan lavozimidan ketib qolmasligi uchun quyidagi o’nta qoidaga rioya qilmog’i lozim: 1 . Iloji boricha qulog’ingizgacha ishga ko’miling. o’z kompaniyangiz mijozlarini ko’paytirish uchun barcha imkoniyatlaringizni ishga soling . 2. Kompyuterni o’rganing . 3. Chet tilini o’rganing 4.O’z arxivingizni tashkil qiling.Zarur tashklotlar va kishilar adreslari, telefonlarini yozib boring. Ular favqulodda hollarda kerak bo’lib qoladi. 5. Har doim “ha” deng.Hamma narsani bajarishga urining. Hattoki imkoniyatingiz, qobiliyatingiz etarli bo’lmasa ham oldin bajarmagan ishingizni bajarishga harakat qiling. Ishidan ketib qolishning eng qisqa yo’li: “Bu mening ishim emas” deb javob berish. Bunday so’zni aytishdan o’zingizni tiying.11 27 07 04 01 0F270734 01 152707350917 36 02 18 2001 12 12 0B

6. Chiroyli imo, ishora qilishni biling. Firma inqirozga uchragan vaqtda ham uni bunday holatdan chiqarish uchun vaqtingizni ayamasligingizga tayyor ekanligingizni bildiring . 7. Malakangizni muttasil oshirib boring . 8. Kishilar bilan bo’ladigan muomalada xushfel va iltifotli bo’ling . 9. Boshqalar bilmaydigan va bajaraolmaydigan u yoki bu ishni bilish va bajara olishga urining. Bu nur ustiga a’lo nur bo’ladi. 10. Ish vaqti faqat “dan va gacha” bo’lmasin.Agar Siz ertalab ish vaqtidan oldin yoki ish vaqti tugagandan so’ng ish joyida bo’lsangiz, bilingki bu ham e’tiborsiz qolmaydi.392707350904 1D02 02 01 3B2707 01 3C 04 01 3D 18 11 1D 18

• Rahbarning ish uslubi - bu boshqaruv jarayonida u yoki bu masalalarni hal qilishda uning o’ziga xos yondashishidir. Rahbar qaror qabul qilganda, uning bajarilishini tashkil etganda va qo’l ostidagi kishilar ishini nazorat qilganda u o’z vazifalariga muvofiq ish ko’radi.Biroq har bir rahbar bunda o’ziga xos ravishda, boshqaruv jarayonida o’zi uchun mos bo’lgan, o’z rahbarlik uslubini belgilaydigan usullar bilan xarakat qiladi. Mutlaqo bir xil ikki kishi bo’lmaganidek, rahbarlikda ham mutlaqo bir xil uslub yo’q. Rahbarlik uslubi rahbarlarning o’z qo’l ostidagilari bilan aloqasida, ularning o’zaro munosabatlarida tarkib topadi. Rahbarning ish uslubi

Rahbarlik uslubi boshqarish metodlari bilan muayyan o’zaro aloqada bo’ladi.Boshqarish metodi ham boshqarish faolitini amalga oshirish usullari va yo’llari majmuasidan, boshqarish tizimiga samarali, maqsadga muvofiq ta’sir ko’rsatishidan, ya’ni boshqarish funktsiyalarini amalga oshirish mexanizmidan iboratdir.Lekin shuni e’tiborga olish lozimki, metod bu tamomila ob’ektiv rahbarga bog’liq bo’lmagan mustaqil tushunchadir. Uslub garchi u ham ta’sir o’tkazish usullari majmuasidan iborat bo’lsada, metoddan farq qiladi, u yoki bu rahbarning sub’ektiv, individual xususiyatlari bilan belgilanadi .

Shunday qilib, muayyan metodlarni amalga oshirishga har xil rahbarlar o’z indivudual uslublari bilan yondoshadilar.Shu bilan birga, rahbarlik uslubi butunlay indivudual asosga ega deb qarash noto’g’ri bo’lur edi. Rahbarlik uslubiga boshqarish qonunlari va tamoyillari, rahbarlarga bo’lgan yagona talablar, jamoadagi sotsial-psixologik muhit, yuqori rahbarlarning boshqarishda qo’llaniladigan usullari kabi ko’pgina ob’ektiv omillar ta’sir ko’rsatadi. Demak, har bir rahbarning faoliyatida rahbarlik uslubining sub’ektiv va ob’ektiv unsurlari aralashib ketadi .

Sub’ektiv unsurlar rahbarning: ishchanlik va shaxsiy sifatlari; mijozi, qobiliyati va qiziqishi ; bilimi, ko’nikma va mahorati ; tadbirkorligi va tashabbuskorligi kabi fazilatlarida namoyon bo’ladi .04 0B 28 07 1804 28 02 1F 0D020B 01

Rahbarlarning ishchanlik va ma’naviy-madaniy xislatlarini baholash amaliyoti shuni ko’rsatadiki, bunda birinchi o’rinda e’tiqodlilik, topshirilgan ish uchun shaxsan javobgarlikni his qilish, hololik, vijdonlilik, kishilarga nisbatan mehribonlik va e’tibor bilan munosabatda bo’lish turadi. Asoslangan qarorlarni mustaqil va tez qabul qilish qobiliyati, shaxsan intizomli bo’lish, mehnatsevarlik, tashkilotchilik qobiliyati, jamoada intizomni yo’lga qo’yishi va saqlay bilish qobiliyati juda yuksak baholanadi.

Xulosa. Rahbar bu maxsus tayyorgarlik ko’rgan, boshqarishning sir- asrorlari, qonun-qoidalarini puxta egallagan malakali mutaxassisdir. Har bir rahbar o’ziga xos boshqaruv uslubiga ega. Uslub - bu ishlash, boshqarishdagi o’ziga xos yo’l, usul ma'nosini anglatadi. Rahbarning ish uslubi bu boshqaruv jarayonida u yoki bu masalani hal qilishda uning o’ziga xos yondoshishidir. Rahbar qaror qabul qilganda, uning bajarilishini tashkil etganda va qo’l ostidagi kishilar ishini nazorat qilganda o’z vazifalariga muvofiq ish ko’radi. Biroq, har bir rahbar bunda o’ziga xos ravishda, boshqaruv jarayonida o’zi uchun mos bo’lgan, o’z rahbarlik uslubini belgilaydigan usullar bilan harakat qiladi.Bugungi kunda rahbar kadrlar har tomonlama yetuk bo’lishlari shart.Ular qo’l ostidagi ishchilar bilan har tomonlama yaxshi muomalada bo’lishi va to’g’ri tanqidlar yordamida xatosini anglab yetishga yordam berishi kerak.

Похожие

Ishbilarmonlik imidji

Yosh davri konsultatsiyasiga xos talablar

Chet el psixologiyasining zamonaviy holati

Ijtimoiy psixologiyaning asosiy zamonaviy yo’nalishlari

O’qituvchi psixologiyasi. Nomofobiya muammosi va yechimlar