Таълим шакллари - таълим бериш технологиясининг таркиби - Педагогиka - Презентации

Таълим шакллари - таълим бериш технологиясининг таркиби

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

155.275390625 KB

Таълим шакллари - таълим бериш технологиясининг таркиби “ Шахс ва жамият” фани мисолида www.arxiv.uz01 0C 0C 15 16

Таълим шакллари - таълим бериш технологиясининг таркиби 1.Таълимни ташкил этиш шакллари: моҳияти ва мазмуни. 2.Гуруҳларни шакллантириш технологияси. 3.Гуруҳларда ҳамкорликда фаолиятни ташкил этиш. www.arxiv.uz

 Ўйланг ва қуйидаги саволга жавоб беринг: Қандай таълим метод, шакл ва воситаларини биласиз? 1.Таълимни ташкил этиш шакллари: моҳияти ва мазмуни www.arxiv.uz

Ўқув топшириқ 1. Қоғоз варақларига КАТТА ҳарфлар билан БИТТАДАН Метод- 1 (4) -гуруҳ Восита – 2 гуруҳ Шакл -3 гуруҳ тушунчаларини ёзинг. 2. Тайёр бўлишига қараб варақларни ёзув тахтасига ёпиштиринг. Эслатма: бажариш учун- 10 дақиқа берилади. www.arxiv.uz

Ўқув топшириқ №1 1. Қоғоз варақларига КАТТА ҳарфлар билан БИТТАДАН Ўқитиш методи- 1 (4)-гуруҳ Ўқитиш воситаси – 2 гуруҳ Ўқитиш шакллари -3 гуруҳ тушунчаларини ёзинг. 2. Тайёр бўлишига қараб варақларни ёзув тахтасига ёпиштиринг. Эслатма: бажариш учун- 10 дақиқа берилади. Методлар Шакллар Воситалар www.arxiv.uz

Назорат жавдали билан танишиб чиқинг ва шу асосда ўз тақдим этган иш натижаларингизга ўзгартириш, тўлдиришлар киритинг. www.arxiv.uz

Усуллар Шакллар Воситалар Маъруза Ҳикоя Тушунтириш Йўриқнома бериш Намойиш Кўрсатиш Видеоусул Маъруза Семинар Амалий машғулот Лаборатория машғулоти Мустақил иш Диапроектор Графопроектор Доска-блокнот Доска-стенд Флипчарт Видеофильмлар Ёзув тахтасива бошқ. Китоб билан ишлаш Лаборатория усули Машқ Амалий иш усули Вазиятлар усули Кундузги Масофавий Модел,муляжлар График, диаграммлар Намуналар Чизма, схема ва бошқ. Суҳбат Баҳс Ақлий ҳужум Таълимий ўйин Пинборд Инсерт Оммавий Жамоавий Гурухларда ишлаш Якка тартибда Иш варақаси Эслатма Назорат варағи, Ўқув топшириғи Матнлар ва бошқ. Ўқув лойиҳалар усули Кейс-стади www.arxiv.uz

Диққат қилинг! Ўқув машғулотининг бу босқичида “Пинборд” техникаси қўлланилди . Айтингчи бу техниканинг авфзаллик ва камчилиги томони нимада деб ҳисоблайсиз? www.arxiv.uz

ШАКЛ ТАЪЛИМ ШАКЛИ (forma-лотинча-ташқи кўриниш) – ташқи қобиқ, ташқи кўриниш маъносини ифодалайди. бу ўқув жараёнини мавжуд бўлиш йўли, унинг ички моҳияти, мантиқи ва мазмуни учун қобиқдир. www.arxiv.uz16 01 16 2C 2211 071F 25 16 08

Ўқув жараёнини ташқи томонларини акс эттирувчи таълимнинг ташкиллаштириш шакллларини кўриб чиқамиз Таълим шакллари Мавжудлик усули: тартиби ва режими Таълимни ташкил этиш усули Ўқув ишини ташкил этиш усули www.arxiv.uz35 36 1E 35 13 0A1213 2A

Тоифали жадвал «Таълим шакллари» Мавжудлик усули Таълимни ташкил этиш усули Ўқув ишини ташкил этиш усули Кундузги Масофавий Маъруза Семинар Амалий машғулот Лаборатория машғулоти Мустақил иш Оммавий Жамоавий Гурухларда ишлаш Якка тартибда Аудитория иши Аудиториядан ташқари иш www.arxiv.uz

ТАЪЛИМНИ ТАШКИЛ ЭТИШ ШАКЛЛАРИ вақт билан чегараланган (дарс, маъруза, семинар, лаборатория машғулотлари), алоҳида ўқитиш жараёни тузилишининг аниқ ўқув топшириқ тури. аниқ ўқув материали мазмуни устида ишлаётганда ўқитувчини талабалар билан ўзаро ҳаракатини тартиблаштиришни, йўлга қўйишни, тизимга келтиришни назарда тутади. www.arxiv.uz01 14 0604 3704 04 3522 0B 0D 10

Таълимни ташкил этиш шакллари Таълим олувчилар сони Ўқитиш вакти Ўқитиш жойи Оммавий Аудиторияда 45 (ёки 40) дақиқали Жамоавий Гурухларда ишлаш Якка тартибда 90 (ёки 80) дақиқали Танаффузсиз дарслар Аудиториядан ташқарида (лаборатория хоналари, устахоналар) www.arxiv.uz01 01 14 2D 2D 45 24 2D4E 46 18 47 4F38 03 24 0B 2C 1A 161C

Гурухларда ишлаш – бу ўқув топшириғини ҳамкорликда бажариш учун ташкил этилган, ўқув жараёнида кичик гурухларда ишлашда (2 тадан – 8 тагача иштирокчи) фаол рол ўйнайдиган иштирокчиларга қаратилган таълимни ташкил этиш шаклидир. Бунда асосийси топшириқ – натижа эмас балки, гурух ичидаги ҳамкорлик жараёнидир. www.arxiv.uz30 25 12 37 0B 070C 0C 2504

ГУРУХЛАРДА БИРГАЛИКДА ИШНИ ТАШКИЛ ЭТИШ ҚУЙИДАГИ ҲАМКОРЛИКДА ЎҚИТИШ ТАМОЙИЛЛАРИГА АСОСЛАНАДИ Битта гурухга бита топшириқ Битта рағбатлантириш: биргаликдаги фаолияти ва фаолият натижаси асосида тўплаган баҳосидан келиб чиқиб, гурух ҳамма учун битта баҳо олади, яъни гурух иши самарадорлиги хар бир иштирокчига боғлиқдир Ҳар бир иштирокчининг ўз муваффақияти ва бошқа гурух иштирокчиларининг муваффақияти учун шахсий масъулияти Биргаликдаги фаолият қуйидаги ўзаро харакат усулларини қўллаш асосида қурилади: гурухли мунозара, ҳамкорлик, ўзаро ёрдам Ютуқларга эришишда баробар имкониятлар: ҳар бир иштирокчи ўзининг имкониятлари ва қобилиятларидан келиб чиқиб, ўз ўқиш фаолиятини такомиллаштириши зарур, чунки бошқалар билан баробар баҳоланади Иштирокчилар позициясини ўзгартириш: иштирокчиларнинг янги (оммавий эмас) ўзаро фаолиятга тайёрлиги ва қобилияти www.arxiv.uz30 3823 2607 26 09 1632 07 3B040F0A 07 26 22 330F 51 3515 1F 25 27 13

3. Гуруҳларда ҳамкорликда фаолиятни ташкил этиш технологияси I. Ташкилий босқич Технологик ишлар Таълимий мақсадни белгилайди ва натижаларни режалаштиради. Мавжуд ўқув режасига мувофиқ вақт қисмини, белгиланган мақсад ва кўзланаётган натижаларга эришишни амалга ошириш учун вақт қисми билан боғлиқлигини аниқлаш. Гуруҳли ишни ўтказиш мумкинлиги тўғрисида хулоса чиқаради.3. Гуруҳли ишга зурур бўлган, вақт бўлагини ва ўқув режасида ажратилган ўзаро боғланишни аниқлаши Таълим берувчи фаолияти 1. Гуруҳларда ҳамкорликда ишлашни ташкил этишга тайёргарлигини ўзи баҳолаши, таҳлил қилиши Қуйидаги саволларга жавоб излайди:  Нима учун мен таълим олувчилар гуруҳларда ишлашларини ҳоҳлайман? Мен бунга ўзим тайёрманми?  Мен буни қандай амалга оширишни биламанми?  Таълим олувчиларни ўзлари бунга тайёрмилар?  Улар гуруҳли шакл шароитида таълим олиш қоидаларини биладиларми? 2. Мақсадни белгилаш www.arxiv.uz3B 3C 01 0A0A0A 03 0F1937 2A 25 0E 25 08 1D 14 0437 0409 01 01020A 07 0B 0B 20 02 29 07 03 2A 03 03 03 54 22 17020A

4. Ўқув машғулотининг моделини танлаш Энг яхши модел: 1) ўқув топшириғини барча ўқув гуруҳларига тушунтириш, 2) кичик гуруҳларда, аввал якка ҳолда, сўнгра биргаликда ишни ташкил қилиш, 3) гуруҳли иш тақдимоти ва жамоавий якуний хулосалар қилиш. Таълимий мақсадга мос келувчи бир хил/табақалашган топшириқларни танлайди. Уни таълим олувчиларнинг қобилиятлари, БМК даражаси ва хусусиятларидан келиб чиқиб ифодалайди. Бу эса барча гуруҳ аъзоларини топшириқни бажаришда биргаликда иштирок этишини таъминлаш имконини беради.6. Топшириқни танлаш ва уни ифодалаш Аудитория шундай бўлиши керакки, бунда гуруҳлар бир-бирларига ҳалақит бермасдан, бир неча гуруҳ ишлаши зарур. Бир турдаги гурухли иш ўқув гурухлари учун бир турдаги топшириқ бажаришни назарда тутади. Табақалашган гуруҳли иш гуруҳларда турли топшириқларни бажаришни назарда тутади.5. Гурҳлар иш жойини танлаш www.arxiv.uz2D02 0811 48 1B 13 1B 22 03 0B 22 0D 04 07 56 07 24 25 07 17 3522 09 01 0A 25 4E

7. Ўқув материаллари ва йўриқномаларни тайёрлаш Гуруҳлар учун қуйидагиларни тайёрлайди: ёзма йўриқномалар: топшириқни гуруҳ тушуниши ва уни бажариш йўли буларга боғлиқ; фақат йўриқномани тушуниши ички гуруҳлар ишини натижасини таъминлайди. 8. Таълим олувчиларни ҳамкорликда ишлашга тайёрлаш Ўқув гуруҳида хайриҳоҳлик муносабат муҳитини яратади: фақат шунда улар ҳамкорий ишни ижодий бажарадилар. (Таълим олувчилар топшириқларни гуруҳларда бажариш қоидасини билишлари ва йўналтирилган бўлишлари керак). Гурухда ишлаш қоидалари:  ҳар ким ўз ўртоқлари нутқини хушмуомалалик билан тинглаши зарур; · ҳар ким фаол, биргаликда ишлаши, берилган топшириққа масъулиятли ёндашиши зарур; · ҳар ким ёрдамга мухтож бўлганда уни сўраши зарур; · ҳар кимдан ёрдам сўралса, ёрдам қилиши зарур; · ҳар ким гуруҳ иши натижаларини баҳолашда иштирок этиши зарур. Йўриқномага талаб Йўриқнома қуйидагича бўлиши зарур: · топшириқнинг аниқ ифодаланиши; · кутилаётган натижаларни аниқ кўрсатиши; · тажрибада синалган бўлиши керак: бу йўриқномани аввал ўзи бажариб кўриши ёки ҳамкасбидан бажаришни илтимос қилиш керак; · гуруҳ топшириқни мустақил бажариши учун тўлиқ кўрсатмалар бўлиши керак; · ҳар бир таълим олувчи учун тушунарли тилда ёзилиши керак. www.arxiv.uz57 34 18 34 25 0B 50 12 10 39 1F 2C 22 30 0A 04 12 05 12 05 12 05 12 05 12 37 09 05 0B 05 0D 05 0B 12 05 1B 05 12

10. Гуруҳда таълим олувчилар бажарадиган вазифаларни аниқлайди 11. Иш жойини тайёрлайди Таълим олувчиларни бажарадиган вазифаларини аниқлайди: маслаҳатчи, сардор, маърузачи, баённомачи, рамийлаштирувчи ва бош. Стол ва ўриндиқлар шундай жойлаштириладики, бунда: - таълим олувчилар аудиторияда эркин ҳаракатлана олсинлар; - ҳар бир гуруҳ аъзоси бир жойда бўлиши ва бир- бирларини кўриши ва эшитиши керак; - зарур ўқув қўлланмалар барчага тушунарли бўлиши керак.Кичик гуруҳларни бирлаштириш йўлини танлайди. Таълим олувчиларни ким гуруҳларга бўлади ?, аниқлайди. Агарда бажариш учун турли топшириқлар берилса, улар гуруҳни ўз қизиқишлари бўйича танлашлари мумкин.9. Гуруҳни бўлиш йўлини танлаш www.arxiv.uz01 25 0409 01 03 0409 0F 3D 2B 11 2B 25 2B 0D 23 18 0F 53 24 1B 4F

Айтингчи, гуруҳ жойларини қандай жойлаштириш мумкин? www.arxiv.uz

Гуруҳларни жойлаштиришнинг энг мақбул чизмаси Таълим берувчи www.arxiv.uz30

II босқич. Гуруҳда топшириқни бажаришга киришиш Таълим берувчи Таълим олувчи 1. Билимларни орттириш вазифасини (муаммоли вазиятни таклиф қилади) белгилайди, таълим олувчилар билан биргаликда уни ечиш йўли ва тартибини муҳокама қилади. 2. Иш якуни бўйича қандай натижалар кутилишини тушунтиради. 3. Гуруҳларда ҳамкорликдаги фаолиятни тақдим этиш шаклини маълум қилади. Ҳар бирининг ва бутун гуруҳнинг натижаларини баҳолаш мезонларини тушунтиради. 4. Таълим олувчиларни гуруҳларга бўлади. 5. Гуруҳлар бўйича ишни бажариш учун зарур материалларни тарақатади. Топшириқни бажаришда (керак бўлганда), қандай қўшимча материаллардан фойдаланиш мумкинлигини тушунтиради. 6. Ёзув тахтасида гуруҳли ишни бажариш бўйича йўриқномани ёзади ёки тарқатади. Таълим олувчилар билан бу йўриқномани муҳокама қилади, ҳаммалари уни тушунганларига ишонч ҳосил қилади. Вазифани муҳокама қиладилар Ўқув материаллари ва йўриқнома билан танишадилар www.arxiv.uz3C 0D 01 01 01020A 0B 25 17020A 0B 1D020A 0C 1B 0B 2D020A 4E020A 08 25 08 56020A 34 25 0B 2F 39 34

III босқич. Гуруҳли иш Таълим берувчи Таълим олувчи Кузатувчи сифатида иштирок этади. Бироқ бунда у: 1) ишлаётган гуруҳларни назорат қилади, лекин уларга раҳбарлик қилмайди: таълим олувчилар ўзлари учун жавобгарлар. Хато қилсалар ҳам, ўзлари ишлашларига рухсат беради; 2) аниқ топшириқни бажариш учун зарур бўлган кўникмаларни шаклланишига эътиборини қаратади; 3) таълим олувчиларга ишни бажарганликларини маълум қилишларини таклиф қилади ва очиқ саволлар бериб уларга ёрдам беради: Ҳодисаларни таҳлил қилиш учун - “Қандай ?”; Фикрларни билдириш учун “Нима учун бу усул яхши ёки ёмон? ” ; Эшиттириб ўйлашга, бошқаларни тинглашга, олинган ахборотдан маълумотларни танлаб олишлари учун “Агарда,…? Қандай бошқа усуллар мавжуд?…бошқалар ўйлайдики, ...Қўллашимиз мумкин; 4) иш боришини шарҳлайди, ютуқларни баҳолайди, айрим, аниқ ва самимий танбеҳ қилади Гуруҳларда ишни режалаштирадилар Гуруҳлар ичида топшириқни тарқатади Якка ҳолда топшириқни бажарадилар. Якка ҳолда бажарилган иш натижаларини муҳокама қиладилар. Гуруҳли ишнинг умумий натижасини ифодалайди ва уларни тақдимотга тайёрлайди www.arxiv.uz3C3C 59 01 01 23 26 0A 012E 0F041225 37 0F 0A 172E 0D 0A 1D2E 08 25 3B 1D1E 53 3F 08 2206 5B 24 48 11 08 1D 0A1103 2D2E 0409 18 0F1937 0A 18 0B 47 25 59 47 09 22 18 09 16

IV босқич. Якун ясаш, таҳлил ва баҳолаш Таълим берувчи Таълим олувчи 1. Бажарилган иш натижалари тўғрисида маълумот бериш учун гуруҳ вакилларини тайинлайди. Баҳолаш мезон ва кўрсаткичларини эслатади. 2. Натижалар текширувини ўтказади:  гуруҳнинг ҳар бир иштирокчиси билан гаплашади; · ёки буни аввалдан тайинланган назоратчи қилиши мумкин; · ёки материалга тааллуқли бўлган, топшириқни бажариш вақтида ўзлаштирилганлар бўйича, тест ўтказади; · ёки берилган материал бўйича бошқалар маълумот олганликларини аниқлаш учун, ҳар бир гуруҳ ўзаро текшириш учун савол бериши ёки тайёрлаши мумкин. Бунда гуруҳ аъзолари тестга тайёрланишларида бир-бирларига ҳамкорликда ёрдам беришларига рухсат беради. 3. Гуруҳ ишини таҳлил қилади, топшириқ бажарилишининг якунини қилади, эришилган мақсад тўғрисида хулосалар чиқаради. Гуруҳ вакиллари иш натижалари тўғрисида маълумот берадилар Гуруҳлар ишида тарқоқсизликни олдини олиш йўли:  Гуруҳлар ишини ҳар доим бошқариб туриш керак: мавзудан четга чиқиш таълим олувчилар учун йўлдан чиқиш. · Гуруҳ сардорларига эътибор бериш керак. · Ишни бажариш учун зарур бўлган, барча материаллар тушунарли бўлганлигига ишонч ҳосил қилиш. www.arxiv.uz3C 0D 01 01 01 16 0D 17 03 1B 05 33 05 33 14 05 33 11 0B 1B 12 1D 13 32 18 0B3521 30 04 18 34 05 18 05 27

• Айтингчи, гуруҳларда ҳамкорликда ишларни қандай ташкил этасиз? Қандай технологик босқичлардан иборат бўлади (ҳаракатлар изчиллиги)? www.arxiv.uz

Ҳамкорликда ўкув вазифасини бажариш юзасидан йўриқнома 1- БОСҚИЧ ЖАМОАВИЙ ФАОЛИЯТ Ўкув вазифаси, уни бажариш бўйича йўриқнома, натижаларни баҳолаш кўрсаткич ва мезонлари, гурухда ишлаш қоидалари билан танишадилар. www.arxiv.uz38 2F 1C 44 39 25 25

2-БОСҚИЧ ГУРУХЛАРДА ИШЛАШ Гурухдаги ишни режалаштиришади. Гурух ичида вазифалар (топшириқлар) тақсимланади. Якка тартибда топшириқларни бажаришади. Гурухий бахсни ўтказиш қоидаларига асосланиб, якка тартибда эришилган натижаларни муҳокама қилишади ва гурух ишининг умумий натижасини шаклантиришади Ҳамкорликдаги фаолият натижаларини тақдимот учун тайёрлайдилар. Ушбу ўқув материали қисмини бошқалар ҳам ўзлаштирганлигини аниқлаш мақсадида ўзаро назорат саволларини тайерлашади. www.arxiv.uz47 30 18 0A0A 18 0A0A 47 0A 18 0B 070C070907091B 0A 3B 0B 0A 54 35 1C

3-БОСҚИЧ ТАҚДИМОТ Маълумотларни кўргазмали тақдим этиш воситалари ёрдамида гурухлар сардорори (гурух аъзолари) биргаликда бажарган иш натижаларини тақдимотини ўтказадилар. Берилган ўқув материалини бошқалар ҳам ўзлаштирганлигини аниқлаш мақсадида ўзаро назорат саволларини берадилар. www.arxiv.uz3B 01 2A 1B 0904 0A 2619 35 1C

1. Топшириқни оддий биргаликда бажариш эмас, балки биргаликда ўрганиш. 2. Мусобақалашиш эмас, балки ҳамкорликда ишлаш. 3. Биргаликда ишлаш, ўқиш ва ижод қилишга ўрганиш. 4. Ҳар доим бир-бирига ёрдам қилишга, муваффақият қувончи ёки муваффақиятсизлик аччиғини бирга тортишга доим тайёр бўлиш. ҲАМКОРЛИКДА ЎҚИШНИНГ АСОСИЙ ҚОИДАЛАРИ 1. Якка ҳолда топшириқни баёнини ўқиб чиқиш - 5 дақиқа. 2. Топшириқ хусусиятларини ва уни амалга ошириш ҳаракатлари изчиллигини муҳокама қилиш, аниқ йўлини танлаш - 5 дақиқа. 3. Гуруҳ сардори раҳбарлигида тақдимотни (ҳамкорликда ёки кичик гуруҳларда) расмийлаштириш- 10 дақиқа. 4. Ўз ишининг тақдимотини ўтказиш- 5 дақиқа. 5. Бошқа гуруҳлар тақдимоти жараёнида уларни баҳолаш. 6. Баҳолаш натижаларини тренинг раҳбарига маълум қилиш.Топшириқни бажариш йўли ва регламент www.arxiv.uz01020A 25 17020A 1D020A 2D020A 22 0B 38 2D36 23 36 01 1E04 17 12 0B 1D 33 2D 4E 56 22 01 0D 0A

Айтингчи, таълим шаклларини қайси омиллар асосида танлаш мумкин? www.arxiv.uz

Таълим шаклларини танлаш Таълим мақсадлари Ўқитиш усуллари Таълим жараёнига ажратилган вақт www.arxiv.uz01 0802 0C 03 39 03 14

Похожие

Таълим методлари таълим технологиясининг таркиби

Таълим воситалари – таълим технологиясининг таркибий қисми сифатида

Таълим мазмуни

Таълим методлари

Таълим воситалари