Savod o’rgatish metodlariga qiyosiy-tanqidiy tahlili - Педагогиka - Презентации

Savod o’rgatish metodlariga qiyosiy-tanqidiy tahlili

Загружено в:

26.11.2024

Скачано:

0

Размер:

2358.5546875 KB

Savod o’rgatish metodlariga qiyosiy- tanqidiy tahlili

Savod o‘rgatish ona tili o‘qitishning eng qadimiy tarmog‘idir. Uning hikoyasi murakkab va ibratli sanaladi. O‘tmishning eng ko‘zga ko‘ringan o‘qituvchilari K.D.Ushinskiy, L.N.Tolstoy, V.P.Vaxterov va boshqalar bu masalada ko‘pgina izlanish olib borgan hamda amaliyoytga joriy etgan olimlardir. M U R O D B OY E VA S H A M S I YA Shu boisdan ham busungi kunda yosh avlod vakillarining savodini chiqarishda ilk bo‘g‘in sanalgan boshlang‘ich ta’limning savod o’rgatish davrida o’qituvchiga qo’shimcha yordamchi vazifasini bajarib beruvchi metodlar, texnologiyalarning mazmunini chuqur bilish joiz. Va albatta, ulardan o‘rinli hamda to‘g‘ri foydalanish boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining alifbeni o‘rganishida qulayliklarni yaratib beradi.

Maktabda o‘qitish elementar o‘qish va yozishga o‘rgatishdan boshlanadi. “Alifbe”ga asoslangan holda qisqa vaqt ichida o‘quvchilar o‘qish va yozishga o‘rgatiladi, ya’ni o‘qish va yozish ko‘nikmasini egallaydilar. Bunda savod o‘rgatish davri asosiy davr sanaladi. 11/26/2024

Savod o‘rgatish davrida o‘qish va yozish harakatini maqsadga muvofiq ravishda bajara olish o‘qish va yozish ko‘nikmasi deyiladi. Bu ko‘nikma bilimni talab qiladi, chunki har qanday ko‘nikma bilimsiz shakllanmaydi. Bilim ko‘nikmaga aylanmagan bo‘lishi mumkin. Masalan, bola v harfining elementlarini, yozuv chiziqlari orasiga qanday joylashtirilishini bilib, uni daftarda yoza olmasligi yoki o‘quvchi harflarni tanib, ularni o‘qiy olmasligi mumkin. Yozish ko‘nikmasini hosil qilish uchun boshqa faoliyat turlari, ya’ni yozish jarayonida partada to‘g‘ri o‘tirish, ruchkani barmoqlar orasida tutish, daftarni qiyalikda qo‘yish kabilar ham o‘rgatiladi. 11/26/2024

O‘qish va yozish ko‘nikmasi takomillashtirila borib, malakaga aylantiriladi. Malakaning shakllanishi uchun bir faoliyat bir necha bora takrorlanishi lozim. Yozish malakasida o‘quvchi ruchkani qanday ushlash, qanday yurgizish haqida o‘ylab o‘tirmay, so‘z va gaplarni yoza boshlaydi. Demak, o‘qish va yozish malakasi harakatning o‘ylab o‘tirmay amalga oshirilish jarayonidir. Malaka o‘qitishning keyingi bosqichlarida mustahkamlanib, avtomatlashish darajasiga yetkaziladi. 11/26/2024

Savod o‘rgatishda analitik-sintetik tovush metodi Analitik-sintetik (tovush-tarkib) tovush metodiga K.D.Ushinskiy asos solgan. Bu metod hozirgi kunga qadar ancha takomillashdi. SHu bois analitik-sintetik tovush metodi an’anaviy hamda shakllanish, tashkil topish jarayonida vujudga kelgan tamoyillarga ega. 11/26/2024

Metodning an’anaviy tamoyillari quyidagilardan iborat: 1. Savod o‘rgatishda analitik-sintetik tovush metodi shaxsni shakllantirish maqsadiga ko‘ra ta’limiy va o‘stiruvchi xarakterda bo‘ladi, nutqiy mashqlar orqali aqliy o‘sishini ta’minlaydi, o‘qishning ongli bo‘lishini talab etadi. 11/26/2024

11/26/20242. Analitik-sintetik tovush metodi tashkiliy tomondan quyidagi ikki davrga bo‘linadi. Bunda yozuvga o‘rgatish o‘qishga o‘rgatish bilan parallel holda olib boriladi.

3. Analitik-sintetik tovush metodida psixolingvistik nuqtai nazardan quyidagilarga e’tibor qaratiladi: a) savod o‘rgatish bolalarning jonli nutqiga, ular egallagan nutq malakasiga asoslanadi; b) o‘qish birligi sifatida bo‘g‘in olinadi, bo‘g‘in ustida ishlashga katta ahamiyat beriladi. mumkin. 11/26/2024

11/26/2024Analitik-sintetik (tahlil-tarkib) tovush metodida savod o‘rgatish jarayoni 4 oy davom etadi. Bu jarayon quyidagi 2 davrga bo‘linadi:

11/26/2024alifbogach a tayyorgarli k davri (2 hafta); alifbo davri (31 dekabrgacha davom etadi)15 33 18 18

11/26/2024Alifbogacha tayyorgarlik davri. Bu davrning asosiy vazifasi o‘quvchilarni maktab, sinf, tartib-intizom qoidalari va o‘quv qurollari bilan tanishtirish, nutq o‘stirishga oid mashqlar o‘tkazib, fonematik eshitishni o‘stirishdan iboratdir.

Alifbogacha tayyorgarlik davri, o‘z navbatida, quyidagi 2 bosqichga bo‘linadi: 11/26/20241. Harf o‘rganilmaydigan bosqich (1 hafta). 2. Unli tovush va harf o‘rganiladigan bosqich (1 hafta)

Alifbo davri. Bu davr 31 dekabrgacha davom etib, unda o‘quvchilar alifbodagi barcha unli va undosh tovush-harflar bilan tanishtiriladi. 11/26/2024

O‘quvchilarning tovush va harfni yaxshi tanishlari, elementar o‘qishni muvaffaqiyatli egallashlari uchun bo‘g‘inga bo‘lish, bo‘g‘in chegarasini aniqlash, bo‘g‘indan tovushni ajratish, tovush va harf munosabatini aniqlash, kesma harflardan bo‘g‘in tuzish va o‘qish, bo‘g‘in-tovush, tovush-harf tahlili kabi mashqlardan foydalaniladi. 3) o‘rganilganlar takrorlanib, harf birikmalari ng, sh, ch, 2 tovushni ifodalaydigan j, tutuq belgisi (’) va jo‘ja, jurnal, jirafa, tong, so‘ng, bodring, choynak, shudring va shu kabi so‘zlarni o‘qishga o‘rgatiladigan bosqich. 11/26/2024

11/26/2024Fonetik ishlar sohasida jarangli va jarangsiz undoshlarni taqqoslashga, ularning so‘z ma’nosini farqlashdagi faoliyatini aniqlashga oid mashqlar o‘tkaziladi (ziyrak-siyrak, dil-til kabi).

Xulosa qilib aytish mumkinki, savod o‘rgatish davri murakkab davr ekanligini hamisha o’qituvchi inobatga olish amaliy ish ko‘rishi lozim. Va bunda albatta, qo’llaydigan metodlarining mazmunini chuqur bilib, o‘rinli foydalanishi o‘quvchilarni zarikib qolmasligini ta’minlaydi. Bunyan tashqari o‘quvchilarning tez fursatda savod chiqarib, alifbeni o‘rganish borasidagi bilim, ko‘nikmalarini tezda rivojlantiradi ham. 11/26/2024

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YX ATI: 1. Qosimova K., Matjonov S., G‘ulomova X., Yo‘ldosheva Sh., Sariyev Sh. Ona tili o‘qitish metodikasi. -Т.: Noshir, 2009. - 163 b. 2. G‘ulomova X., Yo‘ldosheva Sh., Mamatova G., Boqiyeva H. Husnixat va uni o‘qitish metodikasi. -Т.: TDPU, 2009. - 70 b. 3. Sh.U.Sariyev, G.U.Raxmanova. O‘zbеk adabiyotini o‘qitishda yangi pеdagogik tеxnologiya usullarini qo‘llash. – T.: Science and innovation, 2022. – 531-533-b. 4. Qosimova Aziza Farhod qizi. Boshlang‘ich sinf ona tili darslarida o’quvchilarning kreativ fikrlash qobilyatlarini rivojlantirishning maqsadi va vazifalari. Boshlang’ich ta’limda xalqaro baholash tajribasi: muammo, yechimlar, istiqbollari. 326-330-betlar. 5. Nuradilova Aselxan Dilshodxo'ja qizi.O‘quvchilar nutqini to‘g‘ri shakllantirishda pedagogik tarbiyaning ahamiyati. 11/26/2024

Похожие

Savod o'rgatishdan yaratilgan metodik qo'llanmalarning qiyosiy-tanqidiy tahlili

Savod o’rgatish jarayonida yozuvga o’rgatish

Savod o’rgatish jarayonida yozuvga o’rgatish

Savod o’rgatish davrida boshlang’ich yozuvga o’rgatish

Savod o’rgatish mashqlarining asosiy turlari