logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Пищевая технология
  4. Moyli va efir moyli o`simliklar

Moyli va efir moyli o`simliklar

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

573 KB
Скачать
MOYLI VA EFIR MOYLI O`SIMLIKLAR REJA: 1. Moyli va efir moyli o`simliklar haqida umumiy ma’lumot. 2. Sifat k o` rsatkichlari . 3. K u n g a b o q a r . 4. Kungaboqarning xalq xo`jaligidagi ahamiyati. 5. Morfologik tuzilishi va botanik tasniflanishi. 6. Kungabo q ar navlari. 7. K ungabo q ar uru g’ i ga q o`yilgan standart talablari. 8. M a x s a r (saflor). 9. Z i g’ i r (lyon) 10. G’ o` z a. 11. N a sh a (kanop). 12. K a n a k u n j u t . 13. X a n t a l . 14. Efir moyli ekinlar urug’i. 15. Anis. 16. Qora zira. 1-savol. Moyli va efir moyli o`simliklar haqida umumiy ma’lumot Mevasi yoki urug’i moyga boy bo`lgan o`simliklar moyli o`simliklar deb yuritiladi. Ular turli tuman maqsadlarda ishlatiladi. Moyli o`simliklar qo`llanishiga ko`ra quyidagi guruhlarga bo`linadi: 1. Moyga boy bo`lgan urug’ mevalar olish maqsadida ekiladigan o`simliklar: kungaboqar, maxsar, kanakunjut, burama zig’ir, xantal, raps surepka, zardug’, kunjut, ko`knori, lyalyematsiya, pyerilla va boshqalar. 2. Tola olish maqsadida ekiladigan, ammo urug’i va mevasidan moy olinadigan o`simliklar: uzunchoq zig’ir, kanop, nasha. 3. Meva olish uchun ekiladigan, ammo urug’ efir moylariga boy, efir moylaridan ham ko`p miqdorda o`simlik moylari (moyli yog’lar) ga ega bo`lgan o`simliklar: kashnich, anis, zira, arpabodiyon, sedana. Moyli ekinlar uru g’ ining sifati barcha donli ekinlar uru g’ i uchun umumiy q abul q ilingan k o` rsatkichlar b o` yicha ani q lanadi. Bu k o` rsatkichlar q uyidagilar : toza yig’ib olinganlik, namlik, aralashmalar mi q dori, tozaligi, shuningdek moy mi q dori va sifati. Ayrim ekinlar uru g’ ining q obi q dorligi ani q lanadi.2-savol. Sifat k o` rsatkichlari Moyli ekinlar urug ’ ining namlik bo`yicha holati Ekin nomi Urug ’ lardagi namlik miqdori % da Quruq O`rtacha quruqlikda Nam Ho`l Kungaboqar va zig ’ ir urug ’ i 11 gacha 11 dan yuqori 13 gacha 13 dan yuqori 14,5 gacha 14,5 dan yuqori Kanakujut 7 gacha 7 dan yuqori 9 gacha 9 dan yuqori 11 gacha 11 dan yuqori Nasha va xantal urug ’ i 10 gacha 10 dan yuqori 12 gacha 12 dan yuqori 14 gacha 14 dan yuqori Masxar, zardug ’ , surepka 9 gacha 9 dan yuqori 11 gacha 11 dan yuqori 13 gacha 13 dan yuqori 3-savol. K u n g a b o q a r Kungaboqar gullari: a- trubkasimon; b- qirrasi (meva bermaydigan). Kungaboqar urug ’ lari: a- moy uchun; b- chaqiladigan ; v- ikkalasi uchun ham ishlatiladigan; Meva qobig ’ i qirqim ko`rinishi: a-pantsirsiz qatlam b- pantsirli qatlam bilan; 1-pantsirli qatlam. Kungaboqar kuyasi qurtlari bilan zararlangan kungaboqar urug ’ lari 4-savol. Kungaboqarning xalq xo`jaligidagi ahamiyati Kungaboqar urug ’ i moyga juda boy bo`lib, uning tarkibida o`r tacha (quruq moddaga nisbatan) 30 % dan 40 % gacha moy mavjud. YAratilgan syermoy sele k tsion navlarda esa (Pyeredovoy, Semena va bosh q alar) 54 % dan 58 % gacha moy b o` ladi. Kungabo q ardan olingan kunjara va shrot q immatba h o kontsentrlangan yem h isoblanadi. Uning yanchilgan savatchasi, qipig’ i, poyasi kaliy tuzlariga boy b o` lib potash olishda ishlatiladi. Kungabo q ar Rossiya, Ruminiya, Vengriya, Bolgariya, Argentina, Braziliya, Meksika va bosh q a mamlakatlarda k o` p mi q dorda e t ishtiriladi. Janubiy Amerika kungabo q arning vata n i h isoblanadi. XVI asrda esa u Evropaga keltirilgan va dastlab manzarali o` simlik sifatida ekilgan. Kungabo q ar (Heliathus) murakkabgul d oshlar oilasiga kiradi.5-savol. Morfologik tuzilishi va botanik tasniflanishi Bu o` simlikning kuchli o`q ildizi yerga chu q ur botgan , shu boisdan kungabo q ar q ur g’ o q chilikka chidamli h isoblanadi. Barglari yirik va uzun bandlarda joylashgan. Uning bir yillik va k o` p yillik turlari mavjud. Poyasi uzun ayrim navlarda 3 m gacha bo`ladi. Kungaboqar kuyasi va shumg ’ iya (tekinxo`r o`simlik kungaboqar ildizida rivojlanadi va uning hosildorligini keskin pasaytiradi) zararlashiga chidamli kungaboqar navlarini yaratish borasida olib borilgan ilmiy tadqiqotlar natijasida yan gi kugaboqar navlari yaratildi. Bu kungaboqar navlari syermoyligi, zararlanishga chidamliligi bilan alohida ajralib turadi.6-savol. Kungabo q ar navlari. K ungabo q ar uru g ’ i ga q o`yilgan standart talablari Eng ko`p ekiladigan kungaboqar navlari haqida ma`lumot. Nav nomi Urug ’ shakli, hajmi va rangi Moylilik darajasi, % Qipiq- dorlik, % VNIIMK 6540 Uzunchoq, o`rtacha yiriklikda, qoramtir kulrang 39-43 27-33 VNIIMK 1646 Uzunchoq, o`rtacha yiriklikda, qoramtir-kulrang 40-46 28-32 Predovik Uzunchoq, o`rtacha yiriklikda, qoramtir-kulrang 44-52 22-28 Saratovsk 169 Uzunchoq-ovalsimon, o`rtacha yiriklikda, qoramtir kulrang, yo`l-yo`l 30-38 34-39 Jdanovsk 8281 Uzunchoq, o`rtacha yiriklikda qoramtir-kulrang, yo`l-yo`l 33-42 33-39 Saratovsk 10 Saluzunchoq, o`rtacha yiriklikda, kulrang yo`l-yo`l 38-43 34-39 VNIIMK 8931 Uzunchoq, o`rtacha yiriklikda qoramtir-kulrang, yo`l-yo`l 40-49 25-31 7-savol. Maxsar (saflor), Zig ’ ir (lyon), G ’ o`za, Nasha (kanop), Kanakunjut, Xantal, efir moyli ekinlar urug ’ i, Anis, Qora zira. Maxsar donlari Zig ’ ir poyasining ko`ndalang kesimi: 1,2 i 3 – mag ’ zi; 4-tolalar bog ’ lami; 5-o`zak mag ’ zi; 6-poya o`zagi Zig ’ ir urug ’ i va urug ’ qutichasi. Zig ’ ir turlari: a - novcha zig ’ ir; б ва в – oraliq zig ’ ir; г - sershox zig ’ ir Kanakunjut: a- barglari bilan birga poyaning yuqori qismi; b - gullayotgan poya panjasi; v - urug ’ li quticha. Mevalar: a - kashnichniki; b -arpa bodiyonniki: v - ziraniki Эътиборингиз учун рахмат

Похожие

Tropik o’lkalarda tarqalgan oziq-ovqat o’simliklari
O'zbekistonda oziq-ovqat sanoati 2
Oziq-ovqat sanoati chiqindilari va ozuqa komponentlari
Alkogolli ichimliklar
Sabzavot va poliz mahsulotlarining kimyoviy tarkibi, ularning sifatiga qo'yiladigan asosiy talablar