Oziq-ovqat sanoati chiqindilari va ozuqa komponentlari - Пищевая технология - Презентации

Oziq-ovqat sanoati chiqindilari va ozuqa komponentlari

Загружено в:

16.01.2024

Скачано:

0

Размер:

2097.5947265625 KB

Oziq-ovqat sanoati chiqindilari va ozuqa komponentlari

01 Oziq-ovqat chiqindilari 02 Oziq-ovqat chiqindilari misolida urug’lar 03 Urug’larni qayta ishlab moy olish texnologiyasiReja:

Qayd etilishicha , O‘zbekistonda har yili qariyb 3 million tonna oziq- ovqat chiqindilari hosil bo‘ladi. Oziq-ovqat chiqindilarining 3,3 milliardi tonna karbonat angidridni tashkil etadi, bu atmosferaga chiqarilayotgan issiqxona gazlarining yillik hajmiga teng. Oziq-ovqat chiqindilaridan (baliq va dengiz mahsulotlaridan tashqari) to‘g‘ridan to‘g‘ri iqtisodiy yo‘qotishlar yiliga 750 milliard dollarga yetadi.

Oziq-ovqat chiqindilaridan unumli foydalanish oziq-ovqat sanoati va oʻrmon chiqindilaridan qurilishda ishlatiladigan ekologik isitish mahsulotlari olishQurilish materiali ishlab chiqarish Danaklarining mag‘zidan sanoatda moy olish. Moy ishlab chiqarish Chiqindilardan samarali foydalanib chorvachilik, baliqchilik va parrandachilik tarmoqlari uchun sifatli omixta еm ishlab chiqarishYem ishlab chiqarish

Tula ratsionli Aralash yem hayvonlarning barcha toʻyimli moddalarga boʻlgan talabini qondirishi lozim. Shunday Aralash yem parrandalar, choʻchqalar va yosh buzoqlar uchun tayyorlanib, yagona ozuqa sifatida yediriladi. Konsentratli Aralash yem xoʻjaliklarda mavjud boʻlgan shirali, dagʻal va don ozuqalariga qoʻshimcha sifatida beriladi. Aralash yem tayyorlash uchun gʻalla va dukkak-li ekinlar donlari — makkajoʻxori, oq joʻxori, arpa, suli, bugʻ- doy, javdar, mosh va boshqalardan foydalaniladi.

Oziq-ovqat sanoati chiqindilaridan qurilish materiallari ishlab chiqarish Rossiyalik olimlar tomonidan oziq-ovqat sanoati va oʻrmon chiqindilaridan qurilishda ishlatiladigan ekologik isitish mahsulotlari olish texnologiyasi taklif qilindi . Unga koʻra, uyni isitishga moʻljallangan yangi qurilish materialini tayyorlash uchun sut zardobi va pekmez (shinni) aralashtiriladi. Keyin olingan tarkibga mikroorganizmlar qoʻshiladi. Ushbu tarkibiy qismlarni oziqlantirish bilan ular dekstran deb nomlangan polimer hosil qiladi, keyinchalik u materialning yopishqoq asosi sifatida ishlatiladi.

Ushbu izolyatsion mahsulot kelajakda uy haroratini moʻtadil saqlashga va havo oʻtkazishga yordam beradi. Shuningdek, olimlar yongʻin xavfsizligini ham eʼtiborga olishgan. Bunga suvda eriydigan va olovdan saqlovchi moddalarni kiritish orqali erishiladi. Bauman nomidagi Moskva davlat texnik universiteti ekspertlariga koʻra, bugungi kunda qurilishda ishlatiladigan formaldegid inson salomatligiga zararli boʻlishi mumkin. Shuning uchun ham yangi material istiqbolli boʻlib, ekologik toza boʻlishdan tashqari, u tabiiy taʼsirlar, ayniqsa suvga chidamli.

Meva danaklari konserva sanoatining chiqindisi hisoblanadi. O‘rik, olxo‘ri, olcha, shaftoli , bodom danaklarining mag‘zidan ham sanoatda moy olinadi. Yog‘-moy korxonalarida pomidor sharbati va pastasi ishlab chiqarishdagi chiqindi hisoblangan pomidor urug‘I, vino va sharbat ishlab chiqarish chiqindisi – uzum urug‘I, shuningdek tarvuz, tamaki, choy urug‘laridan ham moy olinadi.

Meva danaklari O‘rik danagi Olxo‘ri danagi Olcha danagi Bodom danagi Shaftoli danagi Moy miqdori, % 35-45 30-60 30-39 42-53 35-46 Oqsil miqdori, % 24-26 23-24 21-22 21-34 22-23 Sellyuloza, % 5-6 6-7 5-16 4-6 5-10

Texnologik jarayonlar asosiy, tayyorlov, yordamchi va qo'shimcha operatsiyalardan tashkil topadi. Tayyorlov operatsiyalariga moyli urug‘lami qabul qilish, quritish, saqlash, iflosliklardan tozalash va qobiqni mag'izdan ajratish kiradi. Yordamchi operatsiyalarga esa shrot tarkibidan erituvchini haydash, misselladan yog‘ni ajratib olish, erituvchini regeneratsiya va rekuperatsiya qilish kiradi. Asosiy operatsiyalarga moyli urug‘lami maydalash (yanchish), qovurish, presslash va ekstraksiya yo‘li bilan yog‘ olish usullari kiradi. Qo‘shimcha operatsiyalarga esa forpress yoki ekstraksiya moylarini tozalash, fosfor tutuvchi moddalami ajratish kiradi. Tayyorlov jarayoni Yordamchi jarayon Asosiy jarayon Qo’shimcha

Moyli urug‘larni saqlash – tayyorlov tizimidagi korxonalarning va yog‘-moy sanoati korxonalari ishining asosiy bosqichidir. Moyli urug‘larni saqlashda ularning biologik xususiyatlari bir qator noqulayliklar kelib chiqishga sabab bo‘ldi. To‘g‘ri saqlashni bilmaslik, moyli urug‘larning sifatiga ta’sir etuvchi asosiy omillrni bilmay saqlash moyli urug‘larni buzilishiga olib keladi. Bu buzilish urug‘larni va ular tarkibidagi moy miqdorini ko‘p miqdorda yo‘qolishiga olib keladi.

Moyli xom ashyo saqlash davrida bir qancha biokimyoviy o‘zgarishlarga uchrashi mumkin. Bunda fermentlar ta’siri ostida urug‘larning tarkibi o‘zgarib boradi. Fermentlar chigitning namligi va harorati me’yordan oshgan vaqtda mag‘iz tarkibini buzib, uchglitsirid, oqsil, karbonvodorod, gossipol va boshqa murakkab qo‘shilmalarning parchalanishiga sabab bo‘ladi. Natijad a chigitning mag‘zi to‘q sariq yoki qora rangga aylanib, tarkibida erkin yog‘ kislotalari, aldegid, keton va boshqa badbo‘y xidli moddalar paydo bo‘ladi. Bunday chigitlar «kuygan», «buzilgan» chigitlar deyiladi. Chigit «buzilganda» uning mag‘zi tarkibi o‘zgaradi, ishqorda eriydigan oqsil moddalar kamayadi. Kuygan chigitlardan kislota soni yuqori bo‘lgan sifatsiz moy chiqadi.

Urug‘ xujayralarida erkin suv hosil qiluvchi va xujayraning nafas olishini tezlashtiruvchi namlik kritik namlik deb ataladi. Shuning uchun moyli urug‘larni saqlashda, ularni buzilishini oldini olish maqsadida, moyli urug‘larning namligini kritik namlikdan past miqdorda ushlab turiladi. Kritik namlik kattaligi urug‘larning kimyoviy ta rkibiga bog‘liq. Urug‘da yog‘ miqdori qancha ko‘p bo‘lsa, ularning kritik namligi shuncha past bo‘ladi. V kr =14.5(100-M)/100 bu yerda, V kr– urug‘ning kritik namligi, % M – urug‘ning moy miqdori, %

Urug‘ni toza, quruq holatda, namligi kritik nuqtadan 1- 2 foiz kamroq bo‘lgan holda saqlansa, urug‘ juda yaxshi saqlanadi. Uzoq muddat saqlanadigan urug‘larning namligi quyidagicha bo‘lishi kerak: kungaboqarniki – 6-7%; paxta chigitiniki – 9%; loviyaniki – 12%; zig‘ir, kunjut, indovniki – 8%. Urug‘larni saqlashda doim harorat nazorat qilib turiladi. Agar u oshib ketsa, sovutish, tozalash, quritish , shabadalashtirish kerak.

Moyli urug'larni saqlashda quyidagi usullar qo'llaniladi: 1) urug'larni quruq holda saqlash; 2) urug'larni sovitilgan holda saqlash; 3) havoning ishtirokisiz saqlash.

Uruglaring foizlarda ifodalangan tozalik darajasi quyidagi formula bo‘yicha aniqlanishi mumkin: Moyli uruglarni aralashmalardan tozalash va uning asosiy usullari X = 10 0 - ( A + B/2) A - iflos aralashmalar miqdori, %; R - moyli aralashmalar miqdori, %.

Moyli uruglarni tozalash usullari quyidagicha: 1) moyli uruglarni aralashmadan ulaming shakl va o’lchamlari turli borishiga asoslangan elakli yuzalarda tozalash usuli; 2) moyli urug’larni aralashmalardan ulaming aerodinamik xususiyatlarining farq qilishiga asoslanib tozalash usuli;

3) urug‘ va aralashmalarning magnitik xususiyatlariga asoslanib ajratish usuli; 4) moyli urug’larni aralashmalardan mexanik ta’sir etib, ya’ni urish va ishqalashdan foydalanib tozalash usuli; 5) urug’larni aralashmalardan yuvish orqali tozalash usuli.

Bir qator moyli urug’larni qayta ishlashda ularga namlik-issiqlik ishlovi berilganda tugal mahsulot sifatini yaxshilashga olib keluvchi ayrim kimyoviy o‘zgarishlar sodir bo’ladi. Issiqlik-namlik ishlovi berish jarayoni maxsus apparatlar - qovurish qozonlarida olib boriladi. Yanchilmaga issiqlik-namlik ishlovi berilgandan keyin olinadigan mahsulot qovurma deb ataladi. Issiqlik-namlik ishlovi berish materialni yog’ ajratib olish uchun presslash yoki ekstraksiyaga tayyorlashdagi muhim jarayonlar- biri hisoblanadi

Yog‘-moy sanoatida moylari moyli xomashyodan siqib olish uchun hozirgi vaqtda shnekli presslarning har xil konstruksiyalari ishlatilmoqda. Dastlab ular faqat presslash zavodlariga o’rnatilardi, keyinchalik esa keng rivojlangan ekstraksiyaning kirib kelishi bilan moylarni shnekli presslarda ekstraksiyadan oldin qo’llash o‘simlik moylarini ishlab chiqarishda asosiy texnologik jarayondan biriga aylandi.

Yog‘ni tez va batamom chiqarib olish uchun yog‘ni erkin holga o'tkazish zarur, buning uchun hujayra tuzilishi buzilishi lozim. Lekin judayam maydalanib ketsa, ya’ni 0,5 mm bo‘lsa, kunjaraning yogiiligi oshib ketadi. Materialda buzilmagan hujayralar bo'lmasligi kerak, chunki ular yog'ning diffuziyalanishiga ta’sir etadi. Zarrachalaming ichki tuzilishi erituvchining tezda shimilib kirishini ta’minlashi kerak

E'tiboringiz uchun rahmat!

Похожие

O’zbekistonada oziq-ovqat sanoati

O'zbekistonda oziq-ovqat sanoati 2

Oziq-ovqat sanoati transport vositalari

Oziq-ovqat sanoati mahsulotlarining biologik xavfsizligi

Oziq-ovqat mahsulotlari kasalliklari