Buddizm - Основы культурологии - Презентации

Buddizm

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

554.5 KB

Buddizm  BUDDIZM- dunyodagi eng yirik dinlar ichida qadimiylaridan biri hisoblanib, mil. av.VI-V asrlarda Hindistonda vujudga kelgan.

BUDDIZMNING VUJUDGA KELISHI  Buddizm bundan 2500 yildan avvalroq Hindistonda diniy- falsafiy ta`limot sifatida vujudga kelib, unda ko`p diniy manbalar va diniy yo`nalishlar mavjuddir.

BUDDIZM ASOSCHISI  Uni bir qancha ismlar :Sddxarta, gautama, Shakyamuni, Budda, Tadxagata, Djina, Bxagavan bilan zikr etiladi.

BIOGRAFIYALARI  Bizgacha Buddaning bir necha biografiyalari yetib kelgan:”MAXOVOSTU”-mil-y II asrda yozilgan.  “ LALITAVISTARA” m-y II-III asrlarida  “ BUDDXACHARITA”-buddist faylasufi Ashvagxosha tomonidan m-y I asrida yozilgandir.

DA`VAT  Budda o`zining birinchi da`vatini Varanasi yaqinidagi Rishipatana bog`ida o`zining besh rohib do`stlariga qildi va ular Buddaning birinchi shogirdlari bo`ldilar.

AFSONALARDA  Afsonalarga ko`ra uni so`ngi marta Xudolar insoniyatni to`g`ri yo`lga boshlashi uchun inson qiyofasida yaratganlar.  Bularga ko`ra, yer yuzida Gautamaga qadar 6 ta Budda o`tgan.

XAYOT-BU AZOB-UQUBAT VA NAJOT YO`LI MAVJUD

TA`LIMOTI  U vedalardagi gunohsizlik ta`limotini inkor qildi.  Hayvonlarni vaxshiyona qurbon qilishni qoraladi.  VARNA tizimini va undagi ruhoniylarning boshqalardan ustunligini inkor qildi.  Budda “yaratuvchi oliy kuch” ning borligiga shubha va ishonchsizlik bildirgan.  Inson o`ziga hos mavjudot, tug`iladi, o`zini-o`zi halok qiladi yoki qutqaradi.

TO`RT HAQIQAT  Azob-uqubat mavjuddir.  Qiynoqlarning sabablari mavjuddir.  Qiynoqlarni tugatish mumkin.  Qiynoqlardan qutulish yo`li mavjuddir.

BUDDIZM TA`LIMOTI  T`limoti asosan uch qismdan iborat:  Axloq.  Meditatsiya.  Donolik.

PANCHA SHILA  Buddaning besh nasixati:  Qotillikdan saqlanish.  O`g`rilikdan saqlanish.  Gumrohlikdan saqlanish.  Yolg`on, mast qiluvchi narsalardan saqlanish.  Mast qiluvchi narsalardan saqlanish.

MEDITATSIYA  To`g`ri tushunish.  To`g`ri niyat qilish.  O`zini to`g`ri tutish.  To`g`ri anglash.  To`g`ri harakat qilish.  To`g`ri hayot kechirish.  To`g`ri fikr yuritish.  To`g`ri gapirish.

DONISHMANDLIK  Bu buddizmning asosiy maqsadi bo`lib, narsalar tabiatini to`g`ri tushuninshdan iborat.  Ko`rsatilgan uch amaliyot bosqichini o`tagan inson oxir- oqibat oliy saodatga, ya`ni “ nirvana” holatiga erishadi.  Nirvana-o`chish, so`nish .

TARQALISHI  Ushbu ta`limotning yoyilishida buddist jamoalarning ro`li katta bo`lgan.  Ular yilning ob-havosi yaxshi bo`lgan to`qqiz oyida shaharma- shahar bu dinga da`vat qilib yurganlar .

 Buddizm boshqa dinlarga sig`inishni taqiqlamaydi.budda , ularga ibodat qilish insonga vaqtincha tasalli berishi mumkin, biroq, ular nirvana holatiga olib bormaydi, deb ta`lim beergan.

ILOHALARI  Hindistonning buddizmga mansub ilohalari: dunyoning yaratuvchisi Braxma, chaqmoq va momoqaldiroq xudosi Indra, hunarmandchilar homiysi Xatimanu, tibetda qahramon Baser timsoli, Mongoliyada CHingizxon kabi milliy qahramonlar buddizm timsoliga aylangan.

 Biroq bu ilohlar nirvana holatiga olib bormaydi. Faqatgina Budda nirvana holatiga boshlay oladi va shu yo`sinda insonni azoblardan xalos etadi.

MANBALARI  Buddizm ta`limoti bir qator kitoblarda aks ettirgan. Ulardan eng asosiysi: Tripitaka- “uch savat” ma`nosini anglatadi .  U sutra, vinaya, abxidxarma matnlaridan iborat

BUDDA KUKLALARI

SAVOLLAR  Qachon ular da`vat qilmaganlar?  I asrda buddizmning qaysi yo`nalishi Xitoyga kirib kelgan?  Budda hayotiga tegishli asosiy rivoyatlar qaysi asarda yozilgan?  Kim davrida buddizm keng tarqaldi?  “ Hayot g`ildiragi” besh xususiyati qaysi?  Afsonalarga ko`ra u necha marta ruhoniy bo`lib tug`ilgan?

E`TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

Похожие

Buddaviylik 2

Buddaviylik va Xristianlik

Buddaviylik

Daosizm

Konfutsiychilik