Quduqlarning turlari - Горное дело - Презентации

Quduqlarning turlari

Загружено в:

29.01.2024

Скачано:

0

Размер:

2102.39453125 KB

QUDUQLARNI NG TURLARI NEFT VA GAZ KONLARI JIHOZLARI

REJA:  Ishlatish quduqlari.  Quduqlarning turlari.  Quduq profillari.  Ishlatish quduqlarining yer usti jihozlari  Ochiq favvora bo’lishi oldini olishda qo’llaniladigan quduq jihozlari Tayanch iboralar: ishlatish quduqlari, turi, ichki jihozlar, yer usti jihozlari, klapanlar, quduq ichi jihozlari, tizma boshchasi

O’zbekiston neft va gaz qazib olish sanoati rivojlanishi bilan, sanoatda ishlovchilar oldiga yuksak va ilg’or vazifalar qo’yib kelmoqda. Ushbu kasb egalari zamonaviy texnologiyalar bilan yaqindan tanishishi, o’z bilimlarini doimiy ravishda to’ldirishda, yer qaridan zaxiralarni olishda kelajak avlod uchun zamin yaratishda va davr talablaridan kelib chiqan holda o’z dunyo qarashlarini shakillantirishda ishchi sinfning oldi qatorida kelmoqda. FANNING SIYOSIY-IQTISODIY AHAMIYATI

XX asrning boshida neftning xalq xo’jaligida energiya manbai sifatida salmog’i 2,5%, tabiiy gaz esa o’sha vaqtda deyarlik ishlatilmas edi. Bu ko’rsatkich tobora ortib boradi va XX asrning 90 yillariga kelib neftning energiya manbai sifatidagi salmog’i 39%, gazniki esa 22% ga etadi. Buning natijasida neft va gaz qolgan barcha energiya manbalaridan benihoya o’sib ketadi (ko’mir 27%, gidroresurslar 7%, atom energiyasi 6%). Hozirgi kunda bu nisbat deyarlik o’zgarmay kelmoqda. FANNING SIYOSIY-IQTISODIY AHAMIYATI

 Neft va gazning xalq xo’jaligida bunday yuqori o’ringa chiqishiga va uning beqiyos rivojlanishiga asosiy sabab, birinchidan yuqori darajadagi energiya manbai ekanligida. Buni quyidagi solishtirishda ko’rishimiz mumkin: 1 kg yoqilg’i yonganda 7000 kkal energiya beruvchi yoqilg’ini shartli yoqilg’i deb qabul qilsak:

1 kg benzin yonganda 1,49 shartli yoqilg’iga teng bo’ladi 1 kg oddiy neft yonganda 1,43 shartli yoqilg’iga teng 1 kg mazut yonganda 1,37 shartli yoqilg’iga teng bo’ladi 1 m 3 tabiiy gaz yonganda 1,17 shartli yoqilg’iga teng bo’ladi 1 kg ko’mir yonganda 0,7 shartli yoqilg’iga teng bo’ladi 1 kg torf yonganda 0,35 shartli yoqilg’iga teng bo’ladi 1 kg o’tin yonganda 0,27 shartli yoqilg’iga teng bo’ladi 1 m 3 tabiiy gaz 1 kg neft va neft mahsulotlariga ekvivalent hisoblanadi.

• Ikkinchidan, neft va gazni qazib olish ko’mirni qazib olishdan ancha arzonga tushadi. Chunonchi mehnat unumdorligi neftni qazib olishda ko’mirga nisbatan 6 marta, gazni chiqarishda esa bu ko’rsatkich 55 marta ortiqdir!

• Misol tariqasida keltiradigan bo’lsak, • 1965-yilda ishlab turgan gazkondensat koni Shebelinkada 24,6 mlrd. m 3 gaz olingan (30 mln.t. shartli yoqilg’iga teng) va o’sha vaqtda shu konda 632 nafar kishi ishlagan (shulardan 464 nafar ishchi), qolganlari muhandis-texnik xodimlar. Shuncha energiya berishi mumkin bo’lgan ko’mirni qazib olish uchun 60000 shaxtyor ishlaydigan 50 ta shaxta lozim bo’lar edi. Demak, gaz kondensat konidagi 1 nafar ishchi deyarlik 100 nafar shaxtyor ishini qilar ekan.

• Uchinchidan, neftni uzatish uchun ketadigan xarajat ko’mirnikiga nisbatan 1,7 marta arzon, gaz uzatish esa ko’mirga nisbatan 3,37 marta arzon ekan. • Sanoat korxonalarida ko’mir o’rniga neft mahsulotlari yoki gazning ishlatilishi ko’p tomondan foyda keltirishi aniqlangan.

• Jahondagi ma’lumotlarga muvofiq sanoatda neft qazib olish kuni ko’pgina ma’lumotlarga muvofiq 27 avgust 1859 yilga to’g’ri keladi. Shu kuni AQSh davlatida polkovnik Edvin Dreyk tomonidan birinchi quduq burg’ilangan va quduqdan belgilangan neft olingan hamda bu quduqning chuqurligi 21,2 m.ni tashkil qilgan.

• O’zbekistonda neft qazib chiqarish 1876 yildan boshlangan. Farg’onaning Qamishboshi qishlog’ida rus tadbirkori D.P. Petrov tomonidan XIX asrning 80-yillari boshida 25 metrgacha burg’ilangan 2 ta quduqning har biridan kuniga 10 pud (160 kg) gacha neft qazib olgan. 1880-1883 yillar davrida bu quduqlar soni 4 taga yetgan. Quduqlar zarbali usul bilan kovlangan. Ularning devorlari taxta bilan qoplangan va neft maxsus uzun chelaklar (qovg’alar) yordamida tortib olingan. Ba’zi ma’lumotlarga muvofiq bunday quduqlardan kuniga 5- 10 tonnagacha neft olingan. • Rus tadbirkori D.P. Petrov 1885 yilda Sho’rsuvda ikkita quduq qazdirgan va ulardan kuniga 400-500 kg neft olingan, undan maxsus qozonda kerosin va qoramoy ajratib olina boshlangan. Aynan, shuning uchun ham manbalarda O’zbekistonda neft sanoatining boshlanishi 1885 yildan deb ko’rsatilgan.

Kichik kesim yuzasi va katta uzunlikka ega bo‘lgan silindirik shakldagi tog‘ inshooti “quduq” deb ataladi. Quduqlar asosan vertikal va qiya yo‘naltirilgan shakllarda bo‘ladi. Ayrim hollarda gorizontal quduqlar ham uchraydi. Quduq neft, gaz va suv qatlamlarini yer yuzasi bilan bog‘lovchi kanal hisoblanib, u yer ostidan neft, gaz va suvni olish uchun xizmat qiladi.

• Ishlatish quduqlarining profilini sxemasi. 1-tik uchastkasi; 2-burilish uchastkasi; 3- qiya uchastkasi; 5-tik uchastka.

• Ishlatish qudug’ining sxemasi. 1-tizma boshchasi; 2- yo’llanma; 3- konduktor; 4- ishlatish tizmasi; 5-klapan; 6-filtr.

Tizma boshchasining konstruktsiyasi. • 1-g’altak; 2- zichlama; 3-pona; 4-korpus; 5-qulfak; 6-mustahkamlash quvuri; 7-ichki tizmani saqlab turuvchi mustahkamlash quvuri.

Похожие

Qiya yo’naltirilgan quduqlarning mahsuldorligini aniqlash

Gazlift usulida ishlaydigan quduqlarning samaradorligini oshirish “Shimoliy O’rta Buloq” koni misolida

Separatorlar turlari, tuzilishi va konstruksiyalar

Neft va gaz konlarining ishlash usullari

Neft va gaz konlarini ishlatish texnologiyalari